اگر روند سهام صعودی یا روند نزولی باشد، می توان با خرید یا فروش سهام سود کسب کرد. از معامله گری روند می توان در تایم‌ فریم های مختلف استفاده کرد. بنابراین اگر معامله‌ گر روزانه (Day Trader)، معامله گر سویینگ (Swing Trader) و یا اینکه سرمایه گذار (Investor) هستید و از تایم فریم بالا استفاده می کنید، معامله ‌گری روند (Trend Trading) می تواند به شما کمک کند تا شانس خود را برای سودآوری افزایش دهید.

پولبک (Pullback) چیست؟

پولبک که اغلب به آن اصلاح (Retracement) نیز گفته می شود، مکث موقتی در روند موجود بازار است.

پس از یک حرکت بزرگ در جهت روند (Trend)، اغلب پولبک در خلاف جهت روند غالب رخ می دهد. بعد از اتمام پولبک بازار روند اصلی خود را ادامه می دهد. استراتژی استفاده از پولبک به این واقعیت باز می گردد که بازارها دارای نویز هستند و حتی در زمانی که روند کاملا نزولی یا صعودی دارند این حرکت مستقیم نیست. اگر مومنتوم (Momentum) روند به اندازه کافی همچنان مناسب باشد، وارد شدن به معامله بعد از پولبک می تواند موقعیت خوبی باشد. علی رغم این که قیمت پولبک داشته و خلاف روند اصلی حرکت کرده، اما روند اصلی همچنان پابرجاست.

معامله بر اساس پولبک به همین سادگی انجام می شود.

• یک بازار روند دار را پیدا کنید.
• صبر کنید تا در جهت روند، یک موج شکل بگیرد و تا جای ممکن، طبق ماهیت بازار پیش برود. (وقتی حس کردید یک موج زیادی طولانی شده)
• هنگامی که روند ضعیف شد و پولبک زد، وارد معامله شوید.

روش های مختلفی برای انجام این کار وجود دارد که برخی دارای سناریو های پیچیده، بررسی نمودارهای بسیار و انتخاب بهترین ست آپ بر اساس صلاح دید است. در تمام این روش ها بعد از تمام شدن اصلاح قیمتی می توانیم وارد معامله شویم. (به نقاط مناسب برای ورود به معامله ستاپ می گویند.)

همانطور که مشاهده می کنید، روند بیش از حد طولانی شده (Overextend) و شروع به اصلاح می کند. پس از اتمام اصلاح مجددا روند ادامه پیدا خواهد کرد. تصویری که مشاهده می کنید یک ستاپ عالی بر اساس پولبک طی یک روند است.

احتمال بالای پولبک (Pullback) در مقابل بریک اوت (Breakout)

یک معامله گر روند، برای آنکه وارد معامله شود از دو روش پولبک و بریک اوت استفاده می کند.

بریک اوت (BreakOut)، در صورتی که موفق باشند، معاملات سود‌ دِه خوبی هستند، اما اکثر بریک اوت ها شکست می خورند! اگر به دنبال استفاده از استراتژی بریک اوت هستید، باید بپذیرید که ضرر های مکرر را متحمل خواهید شد.

از طرف دیگر، احتمال موفقیت پولبک بسیار بیشتر از بریک اوت است، اما به نسبت بریک اوت سودهای کوچکتری به شما می دهد. با فرض برابر بودن همه چیز در این دو استراتژی، داشتن معاملات برنده بیشتر تاثیر روانی بهتری روی فرد دارد. به جای گرفتن یک موقعیت بزرگ با بریک اوت می توانید یک موقعیت دیگر با سود کمتر ولی با احتمال سود دهی بیشتر با استراتژی پولبک بگیرید. نمودار زیر درصد شکست بریک اوت ها را نشان می دهد.

استراتژی معامله گری روند، استراتژی سود آور

چندین معامله‌ گر و تحلیلگر برجسته، سبک های مختلف معاملات پولبک در روند را بک تست‌ (Backtest) گرفتند و نتایج معمولا بسیار مثبت بودند.

داده های بالا به خوبی نشان می دهد که این  استراتژی در یک مجموعه داده منطقی بزرگ با موفقیت عمل کرده است. حال بیایید بر روی یک مطالعه دیگر در مورد پولبک بیشتر تمرکز کنیم.

این مطالعه توسط ماروود (JB Marwood) انجام شده است. داده های زیر دو پورتفو را نمایش می دهد که یکی سهام SPY را خریداری کرده و نگه داشته است و دیگری در نقاط پولبک خریداری کرده است. نتایج برای معامله‌ گر پولبک بسیار مثبت بوده است.

شناسایی روند ها (Trends)

اگر بخواهیم با موفقیت بر روی پولبک‌ روند ها معامله کنیم، اولین قدم این است که بتوانیم تفاوت بازار های روند دار و رنج (Range) را تشخیص دهیم. استراتژی پولبک در بازارهای رنج جواب نمی دهد. چرا که وقتی بازار روند مشخص ندارد، دلیلی هم وجود ندارد بعد از آنکه پولبک انجام شود، بازار دوباره در جهت روند حرکت کند.

شناسایی روند علی‌ رغم فلسفه بافی ها و بازی با اندیکاتورهایی که در این مورد ارائه می شوند، بسیار ساده است. روند صعودی را خیلی ساده می توان اینگونه تعریف کرد.

• کف های بالاتر از کف های قبلی (Higher Low) و سقف های بالاتر از سقف های قبلی (Higher High).
• همچنین برای روندهای نزولی، کف های پایین تر از کف های قبلی (Lower Low) و سقف های پایین تر از سقف های قبلی (Lower High) است.

هر چه سقف ها و کف های متوالی بیشتر باشند، روند قوی تر خواهد بود. شناسایی روند در اکثر موارد یک عمل کیفی است و نیاز به تجربه بالا دارد.

حال بیایید نگاهی به یک روند صعودی بیندازیم. همانطور که می بینید، سقف ها مرتبا بالاتر از سقف های قبلی قرار گرفته اند و کف ها نیز بالاتر از کف های قبلی هستند. تا زمانی که این الگو شکسته نشده باشد، این روند صعودی در نظر گرفته می شود. اینها اصول شناسایی روند هستند.

برای تشخیص روند نیازی به دیدن عدد ۳۰ در اندیکاتور ADX، یا «تقاطع طلایی» در اندیکاتور MACD، یا کراس اور (Crossover) در میانگین های متحرک (MA) نیست. پرایس اکشن تمام چیزی است که شما نیاز دارید.

اگرچه پرایس اکشن به تنهایی مهمترین اندیکاتور (به معنای شاخص) برای معامله‌ گری است، اما می توانید از کانال کلتنر (Keltner) همراه با ضریب ATR ۲.۲۵ حول میانگین متحرک ۲۰ دوره‌ای استفاده کنید. این روش توسط معامله گر افسانه ای لیندا بردفورد راشکه (Linda Bradford Raschke) توصیه شده است.

شما می توانید از این باندها به عنوان یک راهنمای تصویری استفاده کنید اما بهتر است تصمیمات معامله ‌گری خود را تنها با این اندیکاتورها اتخاذ نکنید. (کانال کلتنر یک اندیکاتور است.)

قدرت روند (Trend)

اگر چه شناسایی روند عمدتا با پرایس اکشن انجام می شود اما گاهی اوقات اندیکاتورها می توانند به عنوان فیلتر های عالی برای یافتن ست آپ های (Setup) قوی عمل کنند. در اینجا چند اندیکاتور که به شما در شناسایی قدرت روند کمک می کند، آورده ایم.

• سقف ها و کف های جدید

روزگاری یک معامله ‌گر بازار کامودیتی (Commodity)، به نام ریچارد دنیس (Richard Dennis) با استفاده از یک سیستم که مبتنی بر ورود به معاملات در کف ها یا سقف های ۲۰ روزه یا ۵۵ روزه بود، ثروتمند شد. دنیس زمانی به شهرت رسید که ایده معاملاتی خود را به چند معامله ‌گر دیگر که به آن ها «لاکپشت ها» (Turtles) می گفت، آموزش داد و آن ها نیز با همین سیستم معامله گری روند به ثروت رسیدند.

از نظر دنیس، یک روند میان مدت با کف ها یا سقف های جدید ۲۰ روزه شروع می شود و یک روند بلند مدت با سقف ها یا کف های جدید ۵۵ روزه شروع می شود.

یکی دیگر از معامله‌ گران روند در بازار کامودیتی ها، ریچارد دونچیان (Richard Donchian) بود. وی یک اندیکاتور معاملاتی به نام کانال دونچیان (Donchian Channels) را توسعه داد که سقف های متناوب (مکرر) را بر روی یک نمودار نشان می داد.

این اندیکاتور به راحتی سقف ها و کف های جدید را به معامله ‌گر نشان می دهد. معامله‌ گر به راحتی می تواند با جستجوی سقف های جدید در غربال گری سهام (Stock Screener) خود، فرصت های معاملاتی را پیدا کند.

شاخص میانگین جهت دار ADX

استفاده از اندیکاتور ADX یک روش بسیار ساده برای شناسایی قدرت روند است. این اندیکاتور بدون توجه به جهت روند، قدرت روند فعلی را به صورت عدد به شما ارائه می کند. اگر چه اندیکاتور ADX تحلیل زیادی به شما ارائه نمی کند، اما برای فیلتر کردن سهامی که روند قوی ندارند، بسیار عالی است.

به طور معمول، عدد ۳۰ یا بالاتر برای ADX نشان دهنده یک روند قوی است. می توان به سادگی فیلتر ADX بزرگتر از ۳۰ را بر روی غربالگر خود اعمال کنید تا سهامی را که فرصت معاملاتی بهتری دارند، فیلتر کنید.

البته استفاده از فیلتر ADX ممکن است بعضی از فرصت های معاملاتی را از دید شما پنهان کند. اما اگر برای مشاهده تمام نمودارها محدودیت زمان دارید، استفاده از این فیلتر قطعا یک روش عالی خواهد بود.

شناسایی پولبک (Pullback) 

حال که روند را شناسایی کرده و از قدرت آن اطمینان حاصل کردید، گام بعدی این است که تعیین کنید چه زمانی در روند پولبک رخ داده است. از نظر مفهوم، پولبک بدین شکل است.

1. یک موج بزرگ در جهت روند.
2. تثبیت قیمت (Side، Consolidation) در خلاف جهت اصلی روند.

پولبک در مقایسه با بازگشت روند (Reversal)

• نشانه پولبک – حجم پایین

یکی از علائم مهم که نشان می دهد حرکت قیمت خلاف جهت روند غالب پولبک است نه بازگشت روند (Reversal)، حجم پایین معاملات (Volume) است. حجم پایین در کنار روند رنج یا ساید (Side)، نشان می دهد که خریداران تهاجمی تر بوده و فروشندگان نمی توانند روند را تغییر دهند.

• نشانه پولبک – روند باقی می ماند

نشانه دیگر پولبک این است که سطوح روند نقض نمی شوند. به عبارت دیگر، برای روند صعودی همچنان سقف ها بالاتر از سقف های قبلی و کف ها بالاتر از کف های قبلی و برای روند نزولی، سقف ها پایین تر از سقف های قبلی و کف ها پایین تر از کف های قبلی باشند.

• نشانه بازگشت روند – ایجاد یک سقف یا کف بر خلاف روند

هنگامی که روند تغییر می کند سطوح روند نقض می شوند. به عنوان مثال اگر در یک روند صعودی، کفی ساخته شد که از کف قبلی پایین تر بود، این احتمال وجود دارد که ما شاهد بازگشت روند باشیم. خصوصا اگر این کف پایین تر با افزایش حجم همراه باشد.

• نشانه تغییر روند – به اوج رسیدن روند

تغییر روند معمولا پس از یک حرکت سریع و چشمگیر در جهت روند رخ می دهد. هنگامی که در یک روند صعودی هستیم، گاهی اوقات در جهت روند یک موج بزرگ و قابل توجه ایجاد می شود که به آن اوج روند (Trend Climax) می گویند.

در این نقطه قیمت در سقف است و دیگر خریداری در بازار وجود دارد و روند قیمت بیش از حد طولانی شده است. اگر پس از این اوج گیری، پرایس اکشن یک حرکت بر خلاف روند را همراه با افزایش حجم نشان دهد (در روند صعودی ایجاد یک کف پایین تر از کف قبلی) به احتمال بسیار زیاد روند بازگشت خواهد کرد.

• پیدا کردن سهامی که در حال پولبک زدن هستند

استفاده از فیلتر‌ها برای یافتن پولبک، با توجه به اندیکاتور و ابزاری که استفاده می کنید، متفاوت خواهد بود. اگر یک معامله‌ گر روزانه (Day Trader) هستید، استفاده از غربالگر سهام سایت هایی مانند Trade Ideas مناسب است. در این حالت شما به جای فیلتر کردن به وسیله اندیکاتورها، زمانی که پرایس اکشن شبیه به پولبک رخ می دهد، هشدارهایی دریافت می کنید. اما اگر یک معامله ‌گر سویینگ (Swing Trader) هستید، می توانید از معیارهای زیر استفاده کنید.

•  اندیکاتور ADX بیشتر از ۳۰.
•  قیمت بالاتر از میانگین متحرک نمایی (EMA) 20 روزه.
•  قیمت پایین تر از باند بالایی اندیکاتور کلنتر (۲.۲۵ اندیکاتور ATR حول میانگین متحرک نمایی ۲۰ روزه).
•  اندیکاتور ۳ روزه RSI کمتر از ۳۰.

این فیلتر ها، گزینه های شما را به سهامی که روندهای قوی دارند (ADX بالا) اما در حال پولبک هستند (بین میانگین متحرک نمایی و باند بالایی اندیکاتور کلنتر) و همچنین نسبت به قیمت های اخیر، پرایس اکشن ضعیفی دارند (RSI سه روزه پایین کمتر از ۳۰) محدود می کند.

توجه داشته باشید، ما معامله بر اساس این اندیکاتورها را توصیه نمی کنیم. اما می توانید از آن ها به عنوان فیلتر برای یافتن سهامی که در یک روند قوی پولبک زده اند، استفاده کنید. نکته دیگر اینکه پرایس اکشن از همه چیز مهم تر است. اندیکاتورها تنها زمانی مهم هستند که پرایس اکشن با آن ها همسو باشد. (برای جفت ارزهای فارکس نیز غربالگرهایی وجود دارند که می توانید از آن ها برای یافتن جفت ارزهایی که پولبک زده اند یا بریک اوت داشته اند استفاده کنید.)

• مدیریت ریسک – حد ضرر قرار دهید

معامله ‌گری بر اساس پولبک، یک بازی دقیق نیست. به خصوص امروزه که تعداد افراد حاضر در بازار بسیار زیاد است و بازار بسیار نوسانی شده است. دور گذاشتن حد ضرر مزایا و معایبی دارد. معامله ‌گران موفقی وجود دارند که از هر دو جنبه استفاده می کنند. در این نوع معامله، اگر می خواهید حد ضرر کوچکی داشته باشید می توانید حد ضرر را کمتر از ۲ برابر ATR در نظر بگیرید و برای حد ضرر بزرگتر می توانید از ۲ یا ۴ برابر ATR استفاده کنید.

• حد ضرر کوچک – می توانید با حجم بالا معامله کنید.

اگر از سیستم مدیریت ریسکی استفاده می کنید که در هر معامله مقدار ثابتی از سرمایه را ریسک می کنید، پس با کوچک شدن حد ضررتان، حجم معامله شما افزایش می یابد و در نتیجه سودی که به دست می آورید بیشتر می شود. به خاطر داشته باشید که استفاده از حد ضرر کوچک، ریسک کمتری ایجاد نمی کند، بلکه تنها نسبت ریسک به ریوارد (Risk to Reward Ratio) را تغییر می دهد.

با استفاده از حد ضرر کوچک، ممکن است معامله خوبی را از دست بدهید. ( قیمت اول حد ضرر شما را فعال کند سپس طبق پیش بینی شما حرکت کند.)

• حد ضرر بزرگ – معاملات موفق بزرگ را از دست نمی دهید

این موضوع جنبه دیگر مسئله قبلی است. معامله گری که حد ضرر را برابر یک ATR قرار داده، در صورت شکست خوردن، ضرر کمی متحمل می شود و گاهی بخاطر حجم بالایی که استفاده می کند سود های بزرگی کسب می کند که می تواند زیان های پیشین را پوشش دهد.

اما چنین معامله‌ گری، ممکن است بردهای خیلی بزرگی که مدتی طول می کشند رشد خود را شروع کنند و قبل از شروع روند، سطوح مختلف حمایتی و مقاومتی را امتحان می کنند، از دست دهد. همانطور که گفته شد، معامله بر اساس پولبک بسیار دقیق نیست و ممکن است بازار قبل از حرکت در جهت روند، تا مدت ها کاهش خود را ادامه دهد.

• حد ضرر کوچک – هرگز ضرر زیادی متحمل نمی شوید

یکی از مزایای حد ضرر کوچک این است که هرگز زیان زیادی تجربه نخواهید کرد. ضررهای بزرگ به راحتی می توانند اعتماد به نفس یک معامله‌ گر را، به ویژه اگر تازه کار باشد، از بین ببرد.

کسانی که هنوز ذهنیت قوی در مورد معامله ‌گری ندارند، ممکن است انتظار ضررهای بزرگ را داشته باشند، اما وقتی ضررهای بزرگ را در حساب معاملاتی شان ببینند سراسیمه شوند و از نظر روانی تحت فشار قرار بگیرند.

• حد ضرر بزرگ – درصد موفقیت بیشتر

استفاده از یک حد ضرر کوچک، می تواند منجر به از دست رفتن تعداد زیادی معامله شده و به درصد معاملات سود دِه شما آسیب برساند. درست است که بازدهی در طولانی مدت اهمیت دارد اما این موضوع می تواند به اعتماد به نفس یک معامله‌ گر آسیب برساند.

این موضوع ممکن است منجر به مدیریت مازاد و ایجاد تغییر و تحول بیش از حد (Over-Management)، تغییر استراتژی یا حتی کنار گذاشتن استراتژی معامله گر شود در حالیکه احتمالا چنین کاری لازم نیست. اما با قرار دادن حد ضرر بزرگتر، درصد معاملات سود ده افزایش می یابد و معامله ‌گر اطمینان بیشتری به استراتژی خود پیدا می کند. (توجه کنید که چه حد ضرر خود را بزرگ بگیرید و چه کوچک، باید طبق یک اصول و استراتژی باشد نه صرفا بر مبنای بزرگی و کوچکی)