آموزش
اوراق قرضه (Bonds) چیست؟ هرآنچه باید یک معامله گر بداند
اوراق قرضه، ابزار بدهی هستند که می تواند توسط شرکت های بزرگ یا دولت ها منتشر شوند. این اوراق به منظور دستیابی این شرکت ها و دولت ها به سرمایه مورد نظر و با نرخ بهره نسبتا کم، منتشر می شوند.
بازارهای سرمایه هر کشور، به عنوان شاخصی برای سلامت اقتصاد آن کشور و مقایسه ارزش نسبی ارز آن کشور با سایر ارزهای اصلی به کار می روند.علاوه بر این، قدرت اوراق قرضه یک کشور، بر ارزش پول آن کشور تاثیر می گذارد. چرا که سرمایه گذاران بزرگ بین المللی تمایل دارند پول خود را در جایی که بهترین نرخ اوراق قرضه را ارائه می کنند، قرار دهند. این جریان «پول بزرگ» می تواند نرخ ارزهای خارجی را که اوراق قرضه آن ها بازدهی مطمئنی دارند، به میزان قابل توجهی بالا ببرند.
آشنایی و درک نحوه تاثیر نرخ بهره (Interest Rate) و اوراق قرضه دولتی (Government Bond)، بر ارزش گذاری بازار ارز بسیار مهم است.
این عوامل، توسط معامله گران با تجربه فارکس (Forex) برای تعیین روندهای بلند مدت ارزها به طور دقیق نظارت می شوند.
نوسانات در اوراق خزانه داری آمریکا (به ویژه اوراق قرضه بلند مدت خزانه داری آمریکا) یکی از مهمترین فاکتورهای ارزش گذاری حرکات دلار است که بسیاری از معامله گران تازه کار، معمولا آن ها را نادیده می گیرند.
یک معامله گر فارکس باید آگاه باشد که تغییر در بازده اوراق (Bond Yield) خزانه داری آمریکا، تاثیر مستقیمی بر ارزش گذاری دلار آمریکا (USD) خواهد داشت.
به دلیل همبستگی زیاد این دو بازار با یکدیگر، دانش در مورد تاثیر بازدهی اوراق قرضه خزانه داری و بازدهی دیگر اوراق قرضه دولتی بر روی ارز آن کشور می تواند ابزار بسیار قدرتمندی برای یک معامله گر بازار ارز باشد. اوراق قرضه دولتی که عموما توسط خزانه داری یک کشور منتشر می شوند، نقش اساسی در ارزش پول کشورها دارند. چرا که انتشار این اوراق، بار بدهی کشور را افزایش می دهند.
اوراق قرضه (Bonds) چیست؟
اوراق قرضه، ابزار بدهی هستند که می تواند توسط شرکت های بزرگ یا دولت ها منتشر شوند. این اوراق به منظور دستیابی این شرکت ها و دولت ها به سرمایه مورد نظر و با نرخ بهره نسبتا کم، منتشر می شوند. (به اوراق منتشر شده توسط خزانه داری هر کشور، اوراق خزانه نیز می گویند)
دولت ها اوراق را در تمام سطوح منتشر می کنند، به عنوان مثال ایالات متحده در سطوح فدرال، ایالتی و شهرداری ها اوراق قرضه منتشر می کند. اوراق قرضه، نسبت به انواع دیگر بدهی ها و وام ها منابع ارزان تری برای وام ستانی دولت ها و شرکت ها هستند.
ناشر اوراق قرضه، شرایط کلی تامین مالی و استقراض را تعیین می کند. این شرایط شامل تعیین دوره بازپرداخت اوراق قرضه و نرخ بهره (نرخ کوپن اوراق قرضه) در سطوحی است که به نظر آن ها مناسب است. در حراج اوراق قرضه، سرمایه گذاران موافقت می کنند که قیمتی را برای اوراق قرضه پرداخت کنند. این قیمت بازده متوسط اوراق قرضه را در حراجی تعیین می کنند.
خریداران اوراق قرضه عموما کوپن هایی را دریافت می کنند که سود اصلی آن ها است و به طور دوره ای در فواصل زمانی ۳۰ روزه، ۶۰ روزه، ۱۲۰ روزه، سه ساله، پنج ساله، ده ساله و ۳۰ ساله پرداخت می شود.
بازدهی اوراق قرضه، بازگشت سرمایه موثر سالانه است. با توجه به قیمتی که برای این اوراق پرداخت شده و کوپن هایی که قرار است پرداخت شود.
بنابراین وقتی صحبت از بازدهی می شود، منظور بازدهی هر ساله آن نوع از اوراق است. علاوه بر این، قیمت اوراق، مبلغی است که خریدار برای اوراق قرضه پرداخت کرده و یا ارزش گذاری فعلی آن اوراق در بازار است. همچنین کوپن اوراق بهادار، میزان بهره ای است که خریدار اوراق قرضه به صورت دوره ای از ناشر اوراق قرضه دریافت می کند.
توجه داشته باشید که قیمت اوراق، رابطه معکوسی با بازده آن دارد. هنگامی که قیمت اوراق قرضه افزایش می یابد، بازده کاهش یافته و هنگامی که قیمت اوراق کاهش می یابد، بازده افزایش می یابد. این یک مفهوم مهم برای معامله گران فارکس در مورد اوراق خرانه داری است.
به طور کلی، اگر سرمایه گذاران نسبت به قیمت اوراق قرضه دیدگاه نزولی داشته باشند، بازده این اوراق افزایش پیدا می کند و نمایانگر نرخ بهره بالاتر در آینده خواهد بود که برای ارز آن کشور، یک موقعیت صعودی است.
به طور مشابه، اگر قیمت اوراق قرضه از دیدگاه سرمایه گذاران صعودی باشد، بازده اوراق کاهش یافته و نرخ بهره در آینده نزولی خواهد بود که به صورت کلی برای ارز آن کشور، یک موقعیت نزولی است. دلیل معکوس بودن بازدهی اوراق با قیمت آن ها این است که قیمت سر رسید اوراق ثابت است و قیمت حال حاضر، هر چقدر کمتر از قیمت سر رسید باشد، دارنده آن سود بیشتری می برد که به معنای بازدهی بیشتر است؛ پس قیمت کمتر اوراق به معنای درصد سود بیشتر برای دارنده آن است.
انواع اوراق قرضه (Types of bonds)
اوراق قرضه دولتی
دولت ها یکی از نهادهایی هستند که برای تامین منابع مالی مورد نیاز خود اقدام به صدور اوراق قرضه می کنند. دولت ها معمولا برای فعالیت هایی از جمله پرداخت به موقع حقوق و صورت حساب ها، اقدام به صدور و انتشار اوراق قرضه می کنند. هر چقدر اقتصاد یک کشور قوی تر باشد، ریسک سرمایه گذاری در اوراق قرضه آن نیز پایین تر خواهد بود. در کشوری مانند آمریکا، این نوع سرمایه گذاری یکی از امن ترین سرمایه گذاری ها به شمار می رود.
اوراق قرضه شهرداری
شهرداری ها نیز پروژه های در دست اجرا دارند که به منابع مالی زیادی نیاز دارد تا به اجرا درآیند. به همین دلیل این نهاد نیز در پی تامین آن اقدام به صدور اوراق قرضه می کند. شهرداری ها درآمدی از محل مالیات های دریافتی دارند. اگر منابع مالی مورد نیاز آن ها رقمی بیش از میزان مالیات های دریافتی باشد؛ اقدام به صدور اوراق قرضه می کنند.
اوراق قرضه شرکتی
کسب و کارها نیز به دنبال تامین منابع مورد نیاز خود هستند و برای رفع هزینه ها، اقدام به صدور اوراق قرضه می کنند. در مقایسه با اوراق قرضه دولتی و شهرداری، این نوع اوراق ریسک بالاتری دارد اما از سوی دیگر تنوع بیشتری نیز دارد.
بازده اوراق قرضه (Bond Yield) چیست؟
برای درک چگونگی تاثیر نرخ بهره بر قیمت اوراق قرضه، باید مفهوم بازده را درک کنید. بازده اوراق قرضه، به سود مورد انتظار بدست آمده در یک سرمایه گذاری با درآمد ثابت، در طی یک دوره زمانی خاص گفته می شود که به صورت نرخ بهره یا درصدی بیان می شود و میزان آن، مبلغی است که یک سرمایه گذار از اوراق قرضه دریافت می کند.
با این حال، بازده اوراق تابعی از قیمت آن است و در صورتی که قیمت تغییر کند، بازده نیز از قیمت اسمی آن متفاوت خواهد بود. چندین حالت مختلف برای محاسبه بازده اوراق وجود دارد. این محاسبات شامل بازده تا سر رسید (YTM)، بازده معادل اوراق (BEY) و بازده موثر سالانه (EAY) است. ما در اینجا از روش بازده تا سر رسید (yield to maturity – YTM) استفاده خواهیم کرد.
بازده تا سر رسید یک اوراق قرضه، نرخ تنزیلی است که می توان از آن برای تعیین ارزش فعلی کلیه جریان های نقدی آتی یک اوراق قرضه استفاده کرد. (به ارزش فعلی پولی که در آینده کسب می شود تنزیل جریان های نقد آتی گفته می شود. برای مثال در اقتصادی با نرخ سود بانکی ۲۰ درصد، ارزش ۱۰۰۰ تومانی که سال بعد به دست بیاید ۲۰ درصد کمتر از زمان حال است. یعنی ۱۰۰۰ تومان در سال بعد معادل ۸۳۰ تومان حال حاضر (یعنی ۱۰۰۰ تقسیم بر (۱+نرخ بهره)) است. دارایی های سال های آینده با نرخ تنزیل به قیمت فعلی تبدیل می شوند. نرخ تنزیل، نرخ سود بدون ریسک است.)
به عبارت دیگر، در این روش قیمت اوراق قرضه برابر است با مجموع جریانات نقدی (سودهای دوره ای). هر جریان نقدی با استفاده از نرخ تنزیلی که همان نرخ بازده است محاسبه می شود. بنابراین، هر زمان بازده اوراق قرضه افزایش پیدا کند، قیمت آن کاهش پیدا می کند و هر چه بازده کاهش یابد، قیمت اوراق نیز افزایش می یابد.
چگونه بازده اوراق قرضه را محاسبه کنیم؟
سرمایه گذاران با خرید اورق قرضه، به ناشران اوراق وام می دهند. در عوض ناشران نیز موافقت می کنند که سود اوراق را تا زمان سر رسید آن بپردازند و همینطور اصل اوراق را در سر رسید آن باز پرداخت کنند. ساده ترین راه برای محاسبه بازده اورق قرضه، تقسیم کوپن آن بر ارزش اسمی اوراق است که به آن نرخ کوپن (Coupon rate) می گویند.
به عنوان مثال اگر ارزش اوراق قرضه (Bond Face Value) ۱۰۰۰ دلار و سود سالانه (Coupon Payment) آن ۱۰۰ دلار باشد، نرخ کوپن آن ۱۰ درصد خواهد بود. با این حال گاهی اوقات اوراق قرضه بیش از ارزش اسمی یا نرخ پرمیوم (premium) معامله می شود و یا کمتر از ارزش اسمی آن با نرخ تخفیف (discount) معامله می شود که این امر بازدهی سرمایه گذار را تغییر می دهد.
رابطه بین بازده اوراق قرضه و قیمت اوراق (Bond Yield vs. Price)
همانطور که گفته شد، با افزایش قیمت، بازده اوراق کاهش پیدا می کند. به عنوان مثال فرض کنید سرمایه گذار اوراق قرضه ای را خریداری می کند که در مدت پنج سال سر رسید خواهد شد و نرخ کوپن آن سالانه ۱۰ درصد و ارزش اسمی آن ۱۰۰۰ دلار است. این اوراق هر ساله ۱۰ درصد یا ۱۰۰ دلار به عنوان سود پرداخت می کند.
اگر نرخ بازده اسمی از ۱۰ درصد بالاتر برود، سرمایه گذار تصمیم به فروش اوراق می گیرد و قیمت اوراق کاهش می یابد. برای مثال، تصور کنید نرخ بهره برای سرمایه گذاری های مشابه ۱۲.۵ درصد شود. اوراق قرضه قدیمی هنوز کوپن ۱۰۰ دلاری پرداخت می کنند در حالی که اوراق قرضه جدید ۱۲۵ دلار سالانه پرداخت می کنند. در این حالت، اوراق قرضه قدیمی دیگر برای سرمایه گذار جذاب نخواهد بود.
اگر صاحب اوراق اصلی بخواهد اوراق قرضه خود را بفروشد، باید قیمت را کاهش دهد تا کوپن های پرداختی به همراه سر رسید، ارزشی برابر با ۱۲ درصد داشته باشد. یعنی سرمایه گذار قیمت اوراق را از ۱۰۰۰ دلار به ۹۲۷.۹۰ دلار کاهش می دهد. برای درک کامل اینکه چرا ارزش اوراق قرضه به این صورت قیمت گذاری شد، باید کمی بیشتر در مورد ارزش زمانی پول بدانیم.
از طرف دیگر اگر نرخ بهره کاهش یابد، قیمت اوراق قرضه افزایش خواهد یافت، زیرا کوپن های آن ها جذابیت بیشتری دارند. به عنوان مثال اگر نرخ بهره برای سرمایه گذاری های مشابه به ۷.۵ درصد کاهش یابد، فروشنده می تواند اوراق را به قیمت ۱۱۰۱.۱۵ دلار بفروشد. هر چه نرخ بهره کاهش بیشتری پیدا کند، قیمت اوراق قرضه قدیمی نیز بالاتر می رود و به طور معکوس هر چقدر نرخ بهره افزایش پیدا کند، قیمت اوراق کاهش می یابد.
در هر دو سناریو، نرخ کوپن فعلی دیگر برای سرمایه گذار معنایی ندارد. با این حال سرمایه گذار می تواند با تقسیم نرخ کوپن سالانه (Annual Coupon Payment) بر قیمت فعلی اوراق قرضه (Bond Price)، بازده فعلی (Current Yield) آن اوراق را محاسبه کرده و برآوردی تقریبی از بازده واقعی اوراق بدست آورد. می گوییم تقریبی چون هنوز قیمت سر رسید در این بازده محاسبه نشده است.
این روش محاسبه که بازده فعلی و نرخ کوپن را در نظر می گیرد، محاسبات ناقصی برای تعیین بازده اوراق قرضه است، زیرا ارزش زمانی پول، ارزش سر رسید یا دفعات پرداخت را در نظر نمی گیرد. برای تعیین بازده واقعی اوراق قرضه باید محاسبات پیچیده تری انجام داد.
بازده تا سررسید (Yield to Maturity-YTM)
روش بازده تا سر رسید (YTM) نرخ بازده ای است که ارزش فعلی همه جریانات نقدی آتی اوراق قرضه را با قیمت فعلی آن مقایسه می کند. این جریانات نقدی شامل کلیه پرداخت های کوپن و ارزش سر رسید آن است. محاسبه (YTM) نیازمند یک فرآیند آزمون و خطا است که می توانید با استفاده از ماشین حساب های مالی استفاده کنید. فرمول آن به شرح زیر است.
در مثال قبلی، اوراق قرضه ای با ارزش اسمی ۱۰۰۰ دلار، پنج ساله و با پرداخت کوپن سالانه ۱۰۰ دلار به ارزش ۹۲۷.۹۰ دلار رسید تا به بازدهی تا سر رسید ۱۲ درصد برسد. در آن صورت، جریانات نقدی این اوراق پنج پرداخت کوپن و ارزش سر رسید ۱۰۰۰ دلار بود. حال برای یافتن ارزش فعلی این اوراق، جریانات نقدی را با نرخ تخفیف که همان نرخ بهره ۱۲ درصد است محاسبه می کنیم تا به قیمت فعلی اوراق قرضه برسیم.
بازده معادل اوراق قرضه (Bond Equivalent Yield-BEY)
این بازده در واقع برای تعدیل اوراق قرضه ای است که پرداخت های خود را به صورت شش ماه انجام می دهد. در مثال قبلی، جریان نقدی اوراق قرضه به صورت سالانه پرداخت می شد. بنابراین، در آن مثال YTM و BEY با یکدیگر برابر بودند، اما اگر پرداخت کوپن به صورت شش ماهه انجام شود، این دو با یکدیگر برابر نخواهند بود.
در مثال قبل اگر پرداخت ها به صورت شش ماه انجام شود، پرداخت کوپن باید با سود ۵.۹۷۹ درصد صورت پذیرد. حال برای محاسبه BEY تنها کافی است که نرخ بهره YTM شش ماه را در ۲ ضرب کنیم تا BEY سالانه بدست آید. در این مثال برابر خواهد بود با ۱۱.۹۵۸ درصد. می بینید که اگر فاصله پرداخت ها کمتر شود، نرخ بهره نیز کاهش پیدا می کند. این بدان دلیل است که ارزش زمانی پول متفاوت است. وقتی شما ۵۰ دلار را در وسط سال و ۵۰ دلار را در پایان سال دریافت می کنید، نسبت به زمانی که تمام ۱۰۰ دلار را در پایان سال دریافت می کنید، سریع تر به پول خود رسیده اید.
بازده موثر سالانه (Effective Annual Yield-EAY)
مشکلی که BEY دارد این است که ارزش زمانی پول را در نظر نمی گیرد. برای اینکه بتوانیم این ارزش را نیز در محاسبات لحاظ کنیم، باید از (EAY) استفاده کنیم. محاسبات این شاخص به صورت زیر است.
فرض کنیم YTM نیم ساله ۵.۹۷۹ درصد باشد، در این صورت می بینیم که EAY برابر خواهد شد با ۱۲.۳۲ درصد. این به علت بهره مرکبی است که بر روی بازده اوراق می آید و باعث می شود EAY از BEY بیشتر باشد.
بازده تا سر رسید، بازده معادل اوراق قرضه و بازده موثر سالانه تنها چند نمونه از روش های محاسبه بازده اوراق قرضه بودند که در این مطلب گفته شد. اما روش های دیگری نیز برای محاسبه بازده اوراق قرضه وجود دارد که خواننده مشتاق می تواند آن ها را فرابگیرد. از این جمله می توان به درصد بازدهی سالانه (annual percentage yield) یا APY اشاره کرد.
در این روش نرخ واقعی بازده در سپرده گذاری را با در نظر گرفتن اثر سود مرکب محاسبه می کنند. البته در خرید اوراق از آنجایی که کوپن به صورت نقدی پرداخت می شود، سود مرکب لحاظ نمی شود. روش دیگر نرخ درصد سالانه است که در آن هزینه های اضافی مربوط به معامله را در نظر می گیرد اما سود مرکب را لحاظ نمی کند. سرمایه گذاران در اوراق قرضه قابل فراخوانی نیز می توانند از بازده تا فراخوانی یا (yield to call-YTC) استفاده کنند. در این اوراق هر زمان خریدار فراخوانی کند، اصل و فرع اوراق به وی پرداخت می شود و لازم نیست تا پایان سر رسید، اوراق را نگه دارد. بدیهی است که در صورت فراخوانی زودتر از سر رسید، نرخ بهره محاسبه شده کمتر از نرخ بهره تا سر رسید خواهد بود.
پیچیدگی های محاسبه بازده اوراق قرضه ( Bond’s Yield)
چند عامل وجود دارد که می تواند محاسبه بازده اوراق را پیچیده تر کند. به عنوان مثال در مثال های قبلی فرض بر این بود که این اوراق ۵ ساله، دقیقه پنج سال تا سر رسید فاصله داشته باشند که به ندرت اتفاق می افتد. معمولا خریداران اوراق قرضه نمی توانند به این سرعت اوراق قرضه خود را بفروشند.
هنگام محاسبه بازده اوراق قرضه می توان دوره های کسری را محاسبه کرد. اما این موضوع کمی پیچیدگی به محاسبات اضافه می کند.
به عنوان مثال تصور کنید اوراق قرضه ای چهار سال و هشت ماه تا سر رسید فاصله دارد. برای محاسبه بازده می توان بازده را به حالت اعشاری تبدیل کرد تا چهار ماه سپری شده را جبران کند اما فروشنده اوراق، ۴ ماه اوراق را در دست داشته و تا پرداخت نیم ساله آن تنها ۲ ماه باقی مانده است، بنابراین باید اوراق را با سود تعهدی (Accrued Interest) تعدیل کرد تا فروشنده نیز سود نگهداری ۴ ماه اوراق را دریافت کند.
معمولا اوراق قرضه را به دو صورت قیمت تمیز (Clean price) که سود تعهدی را شامل نمی شود و قیمت کثیف (Dirty price) که این سود را شامل می شود ارائه می کنند. با این حال در ترمینال هایی مانند بلومبرگ یا رویترز، هنگامی که اوراق قرضه مظنه گذاری می شوند، از قیمت تمیز استفاده می شود.
سرمایه گذاران چگونه از بازده اوراق استفاده می کنند؟
اوراق قرضه تنها برای تامین مالی دولت ها و شرکت ها نیست. در واقع می توان از بازده اوراق قرضه برای تحلیل گسترده تر اوضاع اقتصادی کشور یا اوضاع یک شرکت استفاده کرد.
این تحلیل ها معمولا با استفاده از نموداری به نام منحنی بازده انجام می شود. در منحنی بازده، سرمایه گذاران بازده اوراق را در طیف وسیعی از سر رسید‌ها مشاهده می کنند و می توانند با بررسی آن از وضعیت اقتصادی مطلع شوند. همچنین بازده اوراق قرضه دولتی به عنوان معیاری برای تامین مالی بلند مدت استفاده می شود.
به عنوان مثال وقتی اوراق قرضه خزانه داری ۴ درصد است، سرمایه گذاران این اوراق را به عنوان سود معیار برای سرمایه گذاری استفاده می کنند. چرا که فرض بر این است که دولت نکول نمی کند. حال سایر اوراق قرضه را با این سود مقایسه می کنند. شرکت هایی که می توانند سود بیشتری نسبت به آنچه دولت ارائه می کند، ارائه کنند، می توانند در بازار اوراق قرضه به تامین مالی بپردازند و شرکت هایی که به اندازه کافی بهره وری ندارند، از بازار خارج می شوند.
اوراق قرضه آمریکا (U.S. Government Bills, Notes and Bonds)
اوراق قرضه ایالات متحده آمریکا و بدهی های آن به سه بخش زیر تقسیم می شوند.
- اسناد (Bill)
بدهی های با سر رسید یک سال یا کمتر از آن را اسناد (Bill) می گویند.
- اوراق (Note)
بدهی های با سر رسید دو سال تا ده سال را اوراق (Note) می گویند.
- اوراق بلند مدت (Bond)
بدهی های با سر رسید ده سال تا سی سال را اوراق قرضه (Bond) می گویند.
در بازار اوراق قرضه آمریکا اصطلاح «کوپن صفر» به این معنی است که برای این بدهی، هیچ کوپنی پرداخت نمی شود.
این بدهی ها در سر رسید، دقیقا به قیمت اسمی فروخته می شود. به عنوان مثال اگر خزانه داری، سندی به قیمت ۱۰۰۰ دلار داشته باشد، سرمایه گذار مبلغی کمتر از ۱۰۰۰ دلار برای این سند پرداخت می کند و در زمان سر رسید معادل، ۱۰۰۰ دلار را به طور کامل دریافت می کند.
در این مثال اگر فرض بگیریم سر رسید این سند ۶ ماهه بوده و سرمایه گذار در ابتدا ۹۸۰ دلار برای آن پرداخت کرده باشد، این فرد در مدت شش ماه، معادل ۲۰ دلار سود کرده و یا به عبارت دیگر، این سند بازدهی سالانه چهار درصد بدون سود مرکب داشته است.
اسناد خزانه، کوتاه رین سر رسید را دارند و همیشه با کوپن صفر عرضه می شوند، در حالی که اوراق و اوراق قرضه خزانه داری آمریکا، سر رسید بلند مدتی دارند و دارای کوپن هستند.
همچنین از نرخ بهره اسناد خزانه به عنوان درصد تعادلی، برای کوپن های پرداختی ابزارهای بدهی بلند مدت تر مانند اوراق و اوراق قرضه خزانه داری آمریکا استفاده می شود. این کوپن ها به طور دوره ای، در طول عمر آن ابزار بدهی پرداخت می شوند و منجر به نرخ سود یا بازدهی معینی می شوند که می تواند برای دوره های یاد شده، نرخ سودهای غالب بازار را تحت تاثیر قرار دهد و با آن ها مقایسه شود.
خزانه داری ایالات متحده، معمولا کوپن های اوراق قرضه خود را پیش از حراج اوراق قرضه اعلام می کند. این کار بدین منظور انجام می شود که سرمایه گذاران بتوانند در مورد مبلغی که می خواهند برای این اوراق پرداخت کنند، تصمیم بگیرند. اگر خزانه داری سود کوپن را نسبت به نرخ بهره غالب، بیشتر تعیین کند، ممکن است تقاضای سرمایه گذاران آنقدر قیمت اوراق را بالا ببرد که از قیمت اعلامی نیز بالاتر برود.
این امر چه تاثیری بر بازار ارزها خواهد داشت؟ اگر سرمایه گذاران خارجی قصد خرید اوراق خزانه داری آمریکا در یک حراجی را داشته باشند، برای خرید این اوراق باید دلار آمریکا نیز بخرند. دقیقا به همین دلیل است که وقتی شرایط جغرافیایی سیاسی در هم ریخته می شود، سرمایه گذاران به سمت خرید اوراق خزانه داری ایالات متحده متمایل می شوند، زیرا این بازار، یک سرمایه گذاری امن محسوب می شود و برای انجام این کار، باید دلار آمریکا خریداری کنند و یه دلیل افزایش تقاضا برای دلار، ارزش دلار آمریکا در برابر ارز کشورهای دیگر بالاتر خواهد رفت.
همچنین وقتی ذهنیت سرمایه گذاران بین المللی، به سمت افزایش اشتهای ریسک پذیری سوق پیدا می کند و سنتیمنت بازار مثبت باشد، دیدگاه معقول برای قیمت اوراق خزانه داری آمریکا نزولی و برای بازده اوراق، صعودی خواهد بود. چرا که این سرمایه گذاران، به دنبال خرید دارایی های با بیشترین بازده می روند و این بازده، عموما در دارایی ها و ارزهایی غیر از دلار آمریکا ارائه می شود.
ارزهایی که اغلب مورد توجه سرمایه گذاران ریسک پذیر قرار دارند، ارزهای با بازدهی بالاتر مانند دلار نیوزلند و استرالیا هستند. این ارزها به دلیل کسری حساب جاری (خالص جریان پول از خارج به داخل کشور) زیاد خود، نرخ سود بالاتری را برای جبران خطر کاهش ارزش پول ملی خود ارائه می دهند. بازده بالاتر این ارزها و اوراق قرضه دولتی آن ها برای جبران ریسک اضافی سرمایه گذاران ارائه می شوند. معامله گرانی که به دنبال معامله حملی (Carry Trade) هستند در این نوع شرایط، اقدام به کسب سود می کنند.
همانطور که گفته شد، در زمان هایی که ریسک گریزی افزایش می یابد، تقاضا برای دارایی های خزانه داری آمریکا افزایش یافته و این امر بازده آن ها را کاهش می دهد. به دلیل اینکه در این زمان، سرمایه گذاران ترسیده و تنها به دنبال محافظت از پول خود هستند. ارزهای مورد علاقه در این شرایط بازار، به عنوان دارایی های امن شناخته شده و شامل دلار آمریکا (USD)، فرانک سوئیس (CHF) و ین ژاپن (JPY) هستند. معامله گرانی که به دنبال معامله حملی هستند، در این شرایط ریسک گریزی به دنبال سرمایه گذاری نیستند.
نمودار اوراق قرضه آمریکا
برای پیدا کردن نمودار اوراق قرضه آمریکا و بازدهی آن با سر رسیدهای متفاوت، می توان از سایت های معتبر اقتصادی و معامله گری استفاده کرد. نماد این اوراق ها در پلتفرم های مختلف، ممکن است اندکی با یکدیگر تفاوت داشته باشد. به طور مثال، نماد بازدهی اوراق قرضه ۱۰ ساله آمریکا با US GOVERNMENT BONDS 10 YR YIELD یا US10Y نمایش داده می شود.
در اینجا برای شما از سه منبع معتبر و متفاوت، برای دسترسی راحت تر به این نمودارها را آورده ایم.
سایت تریدینگ ویو (Tradingview)
- نمودارهای بازدهی اوراق قرضه کشورهای معتبر جهان با سر رسیدهای متفاوت
- نمودارهای بازدهی اوراق قرضه آمریکا با سر رسیدهای متفاوت
- نمودار بازدهی اوراق قرضه ۱۰ ساله آمریکا
- نمودارهای بازدهی اوراق قرضه ناحیه اروپا با سر رسیدهای متفاوت
سایت اینوستینگ (investing)
- نمودارهای بازدهی اوراق قرضه کشورهای معتبر جهان با سررسیدهای متفاوت
- نمودار بازدهی اوراق قرضه ۱۰ ساله آمریکا
سایت تریدینگ اکونومیست (Tradingeconomics)
نسبت تقاضا به عرضه (bid to cover ratio)
معیار اصلی تقاضای اسناد، اوراق و اوراق قرضه خزانه داری آمریکا همان چیزی است که به آن «نسبت تقاضا به عرضه» گفته می شود. نسبت bid to cover، نسبت حجم اوراق قرضه ای که موسسات و سرمایه گذاران، متقاضی آن هستند را با حجم اوراق بدهی که واقعا برای فروش گذاشته شده است، مقایسه می کند. به عنوان مثال اگر خزانه داری ۱۰ میلیارد دلار اسناد خزانه داری برای فروش در حراجی پیشنهاد دهد و سرمایه گذاران ۱۵ میلیارد دلار پیشنهاد وارد کرده باشند، نسبت تقاضا به عرضه ۱.۵ خواهد بود.
نسبت بالای btc به معنای موفقیت در حراجی است و این معمولا به نفع ارز مربوطه تمام می شود. چرا که سرمایه گذاران برای خرید اوراق قرضه ای که درخواست آن را دارند، باید آن ارز را خریداری کنند. این اطلاعات مهم پس از اتمام حراجی های بزرگ خزانه داری و همچنین پس از حراج اوراق قرضه در سایر کشورها، برای عموم منتشر می شود.
به طور معمول، موفقیت حراج خزانه داری، بر اساس نسبت bid to cover در هر حراج نسبت به حراجی های قبلی بررسی می شود. اگر حراج با داشتن نسبت btc بالاتر نسبت به حراج های قبلی باشد، آن حراجی موفقیت آمیز تلقی می شود.
برخی از تحلیلگران معتقدند که حراج اوراق خزانه داری آمریکا در صورتی که نسبت پوشش ۲ یا بیشتر داشته باشد، بسیار موفق خواهد بود. به همین ترتیب در صورتی که این نسبت پایین تر از یک باشد، به معنای تقاضای پایین برای آن حراجی است. عدم موفقیت حراج، به کاهش ارزش دلار منتهی می شود چرا که سرمایه گذاران خارجی، تقاضای کمتری برای خرید اوراق قرضه آمریکا و در نتیجه دلار آمریکا خواهند داشت.
آیا خرید اوراق قرضه دارای ریسک است!؟
هنگام سرمایه گذاری روی اوراق قرضه دو ریسک نرخ بهره و ریسک اعتبار (Credit Risk) وجود دارند که باید ارزیابی شود. اگر چه تمرکز ما در اینجا بر روی ریسک نرخ بهره و تاثیر نرخ بهره بر روی قیمت گذاری اوراق قرضه است، اما یک سرمایه گذار باید در مورد ریسک اعتباری این اوراق نیز آگاه باشد و بداند که آیا صادر کننده این اوراق چقدر اعتبار دارد و چقدر احتمال نکول (عدم بازپرداخت بدهی) این اوراق وجود دارد.
ریسک نرخ بهره به معنی ریسک تغییر قیمت اوراق قرضه به دلیل تغییر در نرخ بهره است. تغییر در نرخ بهره کوتاه مدت، در مقابل نرخ بهره بلند مدت، می تواند از روش های مختلف بر قیمت اوراق قرضه مختلف تاثیر بگذارد. همچنین ریسک اعتباری به این معنی است که ناشر اوراق قرضه سود برنامه ریزی شده یا اصل پول را باز پرداخت نمی کند. احتمال وقوع رویداد اعتباری منفی یا نکول بر روی قیمت اوراق قرضه تاثیر می گذارد. هر چه ریسک وقوع نکول که بر مبنای درجه اعتبار صادر کننده اوراق تعیین می شود بیشتر منفی باشد، سرمایه گذاران تقاضای بازده بالاتری برای این اوراق دارند.
سرمایه گذاران، اوراق خزانه داری آمریکا را بدون ریسک نکول در نظر می گیرند. به عبارت دیگر، سرمایه گذاران بر این باورند که دولت آمریکا قطعا سود و اصل سرمایه پرداخت شده برای خرید اوراق قرضه خزانه داری آمریکا را باز پرداخت خواهد کرد. با توجه به این نکته، اوراق قرضه شرکتی و اوراق قرضه منتشر شده توسط برخی از شهرداری ها که دارای ریسک بیشتری هستند، می توانند ریسک قابل توجهی در قبال پرداخت کوپن (سودهای میان دوره ای) یا حتی ریسک عدم باز پرداخت قیمت اسمی اوراق در سر رسید را به همراه داشته باشند.
آموزش
متاتریدر ۵ (MetaTrader 5) نصب، راه اندازی و نحوه کار
متاتریدر (Meta Trader)، MT4 یا MT5، یک سکوی معامله الکترونیک است که به طور گسترده توسط سرویس های کارگزاری و معامله گران بازار فارکس، بازارهای آتی و سی اف دی استفاده می شود. این نرم افزار به وسیله شرکت MetaQuotes تهیه و در سال ۲۰۰۵ منتشر شد. متاتریدر به این دلیل محبوب شد که به کاربران اجازه نوشتن اسکریپت و ساخت ربات را می داد، این قابلیت باعث خودکارسازی معاملات و آسان سازی کار معامله گران می شد. از ژوئن ۲۰۱۶، نسخه چهارم این پلتفرم به همراه نسخه پنجم آن به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد، نسخه های اول، دوم و سوم دیگر استفاده و پشتیبانی نمی شوند.
یکی از معروفترین نرم افزارهای معاملاتی دنیای فارکس، متاتریدر است. متاتریدر یکی از قدرتمندترین و همه فن حریف ترین نرم افزارهای ترید در کل دنیا به شمار می رود. تقریبا می توان گفت ۲۰ میلیون تریدر در کل دنیا از متاتریدر در بازار فارکس، رمز ارزها، سهام، شاخص ها، فلزات گران بها و… استفاده می کنند.
نسخه ای از این برنامه که در سال ۲۰۱۰ توسط شرکت روسی MetaQuotes ارایه شد متاتریدر ۵ است. در واقع متاتریدر ۵ بستری حرفه ای و مناسب برای ترید کردن در فارکس است. یک پلتفرم چند دارایی است که امکان تجارت فارکس، سهام و معاملات فیوچرز را فراهم می کند. ابزارهای برتر را برای تجزیه و تحلیل جامع قیمت، استفاده از برنامه های معاملاتی الگوریتمی (رباتهای معامله گر، مشاور متخصص) و تجارت کپی ارائه می دهد.
آخرین و بروزترین نسخه نرم افزار متاتریدر، یعنی متاتریدر ۵ (MT5) از ویژگی های منحصر به فردی برخوردار است. شما به عنوان یک تریدر حرفه ای باید نحوه کار با متاتریدر ۵ را بلد باشید تا تریدهای خود را به درستی ثبت و مدیریت کنید. در این مطلب از اینوستورنت، با آموزش متاتریدر ۵ از نحوه نصب تا معرفی منوها و اجرای معاملات، همراه شما هستیم.
پلتفرم معاملاتی متاتریدر ۵ چیست؟
متاتریدر ۵ آخرین نسخه از نرم افزار قدرتمند متاتریدر است که در سال ۲۰۱۰ توسط شرکت MetaQuotes رونمایی شد و پس از آن هر ساله برای آن آپدیت های گوناگونی منتشر می شود.
به طور کلی، متاتریدر را به جرات می توان بهترین نرم افزار معاملاتی فارکس و سهام در کل دنیا به شمار آورد که انقلابی بزرگ برای تمام معامله گران جهانی ایجاد کرد. این نرم افزار ترید فارکس، امکاناتی همچون ابزارهای پیشرفته مدیریت چارت، اندیکاتورهای قدرتمند با قابلیت شخصی سازی و یک محیط یکپارچه برای ایجاد تجربه لذت بخش ترید ایجاد کرد.
در پلتفرم معاملاتی متاتریدر ۵ شما می توانید همه دارایی های بازارهای جهانی مانند فارکس (Forex)، سهام، کالاها، فلزات گران بها، رمز ارزها (Cryptocurrencies)، سی اف دی ها (CFDs)، شاخص ها و… را معامله کنید. علاوه بر این، الگوریتم های قدرتمند این اپلیکیشن این امکان را به شما می دهد که استراتژی های خود را برنامه نویسی کنید تا تریدهای شما به صورت اتوماتیک یا الگوریتمی اجرا و بسته شوند. همچنین داده های عمیق متاتریدر ۵ از بازار به شما کمک می کند فضای بازاری که در آن ترید می کنید را به طور کامل درک کنید و تصمیمات صحیحی بگیرید.
آموزش متاتریدر ۵ با توجه به محیط کاری بسیار روان، ساده و کاربرپسند آن، کار راحتی است. شما می توانید با سرعت بسیار بالا معاملات خود را اجرا کنید یا ببندید و تقریبا هیچ تاخیری در اجرای این دستورات وجود ندارد. این ویژگی راندمان معاملاتی شما را در مقابل نرم افزارهای ترید دیگر به شدت بالا می برد.
MetaTrader 5 — Forex, Stocks
A powerful platform for Forex and Exchange markets
برخی از ویژگی های متاتریدر ۵
- پلتفرم چند دارایی متاتریدر ۵ از روش پوشش دهی پشتیبانی می کند، که امکان باز کردن موقعیت های متعدد از یک ابزار مالی مشابه، مخالف یا یک جهت را فراهم می کند. این ویژگی به طور گسترده در معاملات فارکس استفاده می شود.
- متاتریدر۵ همچنین از عمق بازار پیشرفته و سیستم شبکه ای پشتیبانی می کند که در بازارهای مبادله ای به کار گرفته شده است.
- عملیات معاملاتی را می توان از طریق ۲ نوع سفارش بازار، ۶ نوع سفارش در حال انتظار، ۲ دستور توقف و توقف پایانی انجام داد.
- ۳۸ اندیکاتور داخلی برای تجزیه و تحلیل فنی حرفه ای موجود است.
- ۴۴ شیء تحلیلی داخلی تجزیه و تحلیل جامعی از قیمت ارز و سهام ارائه می دهند.
- مستقیماً از پلتفرم در سیگنال های معامله گران موفق مشترک شوید و معاملات آن ها را کپی کنید.
- تقویم اقتصادی به پیش بینی حرکت بازار کمک می کند.
- انتشار اخبار مالی بر نقل قول های امنیت مالی تأثیر می گذارد. می توانید اخبار را مستقیماً از پلتفرم خود بخوانید.
- بزرگترین بازار ربات های تجاری و شاخص های فنی متاتریدر ۵ مستقیماً از پلتفرم در دسترس است.
- می توانید ربات های معامله گر را در حالت بصری آزمایش کنید تا الگوریت مهای معاملاتی آن ها را بهتر درک کنید.
- متاتریدر۵ کاملاً با پلتفرم های تلفن همراه برای دستگاه های Android و iOS ادغام شده است. شناسه MetaQuotes خود را مشخص کنید و اعلان ها را از ربات های تجاری به گوشی هوشمند خود دریافت کنید.
متاتریدر۵ یک سیستم معاملاتی قدرتمند با عمق بازار و یک سیستم حسابداری جداگانه سفارشات و معاملات را ارائه می دهد. این سیستم از هر دو سیستم حسابداری سفارش پشتیبانی می کند. سیستم سنتی خالص سازی و سیستم اختیار پوشش ریسک.
چهار حالت اجرای سفارش برای دستیابی به اهداف مختلف معاملاتی موجود است: اجرای فوری، درخواست، بازار و صرافی. این پلتفرم از انواع سفارشات تجاری، از جمله سفارشات بازار، در حال انتظار و توقف، و همچنین توقف پایانی پشتیبانی می کند.
علاوه بر این، منابع تحلیلی ترمینال به ابزارهای داخلی محدود نمی شود. معامله گران می توانند از بین هزاران اندیکاتور رایگان از Code Base یکی را انتخاب کنند، برنامه های کاربردی را از بازار بیش از ۲۵۰۰ برنامه الگوریتمی آماده خریداری یا اجاره کنند و همچنین از طریق سرویس Freelance از برنامه نویسان حرفه ای اندیکاتورهای سفارشی سفارش دهند. با کارایی بالای زبان برنامه نویسی MQL5 می توانید اندیکاتور خود را با ویژگی های منحصر به فرد خود ایجاد کنید. همه این ویژگی ها ظرفیت تحلیلی پلتفرم شما و توانایی شما برای دستیابی به دقیقترین تحلیل فنی را افزایش می دهد.
- تحلیل بنیادی (Fundamental)
تحلیل بنیادی ابزار دیگری است که می تواند برای پیش بینی پویایی قیمت ابزارهای مالی مورد استفاده قرار گیرد. هدف تحلیل بنیادی، پایش مداوم شاخص های مختلف اقتصادی و صنعتی منبع باز است. داده های اصلی مستقیماً از متاتریدر ۵ در دسترس است.
گزارش های خبری از خبرگزاری های بین المللی به طور مستقیم در پلتفرم پخش می شود و اطلاعات مالی ضروری را در اختیار شما قرار می دهد. تقویم اقتصادی شاخص های اصلی اقتصاد کلان کشورهای مختلف را نشان می دهد و به معامله گران اجازه می دهد تا تأثیر آن ها را بر ابزارهای مالی مختلف تجزیه و تحلیل کنند.
- سیگنال های ترید و کپی تریدینگ (Trading signals and copy trading)
زمانی برای تجارت دستی یا تجزیه و تحلیل بازارها ندارید؟ مشکلی نیست؛ در سیگنال یک معامله گر موفق مشترک شوید و MetaTrader 5 به طور خودکار تمام معاملات او را در حساب شما بازتولید می کند. از میان صدها سیگنال رایگان و پولی موجود برای حساب های آزمایشی یا زنده با سطح ریسک و سود مطلوب انتخاب کنید. تنها با چند کلیک در ارائه دهنده سیگنال انتخابی مشترک شوید و پلتفرم شما به طور خودکار برای شما معامله می کند. می توانید انتخاب کنید که نتایج معاملات را زیر نظر داشته باشید یا کاملاً بر رفتار سیگنال تکیه کنید.
آموزش نصب متاتریدر ۵ (MT5)، نسخه ویندوز
پس از اجرای متاتریدر، مطابق تصویر زیر بر روی دکمه Next کلیک کنید.
سپس مطابق تصویر زیر اجازه دهید نرم افزار به طور کامل دانلود و نصب شود. در این مرحله به هیچ وجه اتصال خود از اینترنت را قطع نکنید. این مرحله کمی زمان بر است.
پس از اتمام دانلود و نصب، روی دکمه Finish کلیک کنید. پلتفرم متاتریدر ۵ اکنون برای شما قابل اجراست.
افتتاح حساب در متاتریدر ۵ (MT5)
پس از اجرای نرم فزار، متاتریدر ۵ به صورت خودکار یک حساب دمو (آزمایشی) ۱۰,۰۰۰ دلاری برای شما در سرور MetaQuotes Software Corp ایجاد می کند که می توانید با آن به ترید آزمایشی بپردازید؛ اما اگر تمایل داشتید یک حساب جدید برای خود بسازید، در ادامه آموزش متاتریدر ۵ به آن می پردازیم.
ابتدا به منوی File رفته و گزینه Open an Account را کلیک کنید.
سپس عبارت MetaQuotes را جستجو کرده و گزینه MetaQuotes Software Corp را انتخاب و روی Next کلیک کنید.
در پنجره باز شده گزینه اول را انتخاب و روی Next کلیک کنید.
در پنجره بعدی مشخصات زیر را وارد کرده و مابقی گزینه ها را مطابق تصویر تنظیم کنید. در انتها روی دکمه Next کلیک کنید.
- First Name: نام خود را به انگلیسی وارد کنید.
- Second Name: نام خانوادگی خود را به انگلیسی وارد کنید.
- Email: آدرس ایمیل معتبر خود را وارد کنید.
- Mobile Phone: شماره موبایل خود را با پیش شماره +۹۸ برای کشور ایران وارد کنید.
- Deposit: مقدار موجودی حساب دموی خود را وارد کنید. سعی کنید عددی را وارد کنید که بعدا در حساب واقعی نیز قرار است با همین مقدار دپوزیت معامله کنید و از وارد کردن اعداد غیر واقعی به عنوان دپوزیت در معامله بپرهیزید.
- Leverage: لوریج در متاتریدر را اگر تازه کار هستید، نهایتا تا عدد ۲۰۰ تنظیم کنید. لوریج بالاتر به شما امکان باز کردن چند پوزیشن سنگین همزمان را می دهد.
پس از این مرحله، حساب شما با مشخصات زیر ساخته شده و به صورت اتوماتیک فعال می شود. از افشای اطلاعات کاربری خود به افراد دیگر خودداری کنید.
ورود به حساب بروکر فارکس خود در متاتریدر ۵ (MT5)
اگر از قبل در یک بروکر فارکس (Forex Broker) ثبت نام و احراز هویت کرده و یک حساب دمو یا واقعی ساخته اید و می خواهید حساب خود را به متاتریدر ۵ متصل کنید، در این بخش از آموزش متاتریدر ۵، به این موضوع می پردازیم.
ابتدا به منوی File رفته و گزینه Open an Account را کلیک کنید.
سپس نام بروکر فارکس خود را جستجو کرده و از بین گزینه های نمایش داده شده، گزینه مورد نظر خود را انتخاب و روی Next کلیک کنید.
در پنجره باز شده اطلاعات حساب خود را وارد کرده و در انتها روی دکمه Finish کلیک کنید. در این مرحله حساب شما باید به متاتریدر ۵ متصل شود.
نصب و افتتاح حساب متاتریدر ۵ در موبایل
برای نصب متاتریدر ۵ (Metatrader5)، این بار با مرورگر گوشی موبایل خود به همان آدرس که معرفی کردیم، مراجعه کنید و روی یکی از نسخه های اندروید یا iOS کلیک کنید تا وارد Google Play یا App Store شوید. سپس نرم افزار را دانلود کنید. پس از اتمام دانلود، نرم افزار به صورت اتوماتیک نصب می شود.
سپس اپلیکیشن را اجرا کرده و در تصویر زیر بر روی دکمه Accept کلیک کنید.
سپس در صفحه ای که باز می شود، روی دکمه منو کلیک کنید. سپس روی Manage Accounts کلیک کنید و در انتها روی علامت + کلیک کنید.
در این مرحله توجه داشته باشید که اگر قبلا در یک بروکر فارکس ثبت نام و احراز هویت کرده اید و یک اکانت فعال دارید، نام آن بروکر را در پنجره زیر جستجو کرده و با کلیک روی آیکون آن، مشخصات اکانت خود را وارد کنید تا وارد شوید. اگر این طور نیست، روی گزینه MetaQuotes Software Corp کلیک کرده و سپس روی گزینه Open a Demo Account کلیک کنید.
سپس مشخصات خود را همانطور که قبلا گفتیم، وارد کرده و باقی تنظیمات را مطابق شکل اعمال کنید و روی گزینه Register کلیک کنید.
کار با منوها و معرفی قابلیت ها متا تریدر ۵ (Metatrader 5)
به تصویر زیر نگاه کنید؛ ما اجزای مختلف متاتریدر ۵ را علامت گذاری کرده ایم و در ادامه به معرفی و کاربرد هر کدام می پردازیم.
بخش های اصلی نرم افزار MT5 عبارتند از:
- Main Menu: منوی اصلی شامل تمام تنظیمات و عملکردهای مختلف متاتریدر ۵ است.
- Toolbar: نوار ابزار شامل ابزارهای ضروری است که شما در حین انجام معامله به آن ها احتیاج دارید.
- Chart: چارت همان نمودار لحظه ای قیمت یک دارایی است که قرار است آن را معامله کنید.
- Market Watch: ناظر بازار شامل لیست تمام دارایی ها، سهام، جفت ارزها (Currency Pairs) و… است که می توانید روی آن ها معامله انجام دهید.
- Navigator: فایل‌ها و فولدرهای نصب اندیکاتورها و اکسپرت های معاملاتی در این بخش قرار دارند.
- Terminal: در ترمینال، معاملات یا پوزیشن های باز شما و میزان موجودی حساب و مارجین و… نمایش داده می شود تا بتوانید تریدهای خود را مدیریت کنید.
بخش Toolbar (نوار ابزار) در متاتریدر ۵
نوار ابزار از دو بخش مهم تشکیل شده است؛ ابزارهای ترسیم و تایم فریم ها.
در ابزارهای ترسیم، شما می توانید خط و خطوط و محاسبات ریاضی و تحلیل های خود را روی چارت قیمت رسم کنید تا با استفاده از آن ها بازار را تحلیل و بررسی کرده و موقعیت های معاملاتی مناسب را پیدا کنید.
در تایم فریم ها، می توانید چهارچوب زمانی نمودار را تغییر دهید؛ مثلا اگر در تایم فریم H1 باشید، هر کندل در نمودار نمایان گر تغییرات قیمت در ۱ ساعت است. معانی نمادهای تایم فریم به شرح زیر است.
- MN: در این تایم فریم، هر کندل نمایان گر تغییرات قیمت در ۱ ماه است.
- W1: در این تایم فریم، هر کندل نمایان گر تغییرات قیمت در ۱ هفته است.
- D1: در این تایم فریم، هر کندل نمایان گر تغییرات قیمت در ۱ روز است.
- H4: در این تایم فریم، هر کندل نمایان گر تغییرات قیمت در ۴ ساعت است.
- H1: در این تایم فریم، هر کندل نمایان گر تغییرات قیمت در ۱ ساعت است.
- M30: در این تایم فریم، هر کندل نمایان گر تغییرات قیمت در ۳۰ دقیقه است.
- M15: در این تایم فریم، هر کندل نمایان گر تغییرات قیمت در ۱۵ دقیقه است.
- M5: در این تایم فریم، هر کندل نمایان گر تغییرات قیمت در ۵ دقیقه است.
- M1: در این تایم فریم، هر کندل نمایان گر تغییرات قیمت در ۱ دقیقه است.
شکل زیر تایم فریم ۱ ساعته را در مقایسه با تایم فریم ۵ دقیقه نشان می دهد. تایم فریم ۵ دقیقه، ۱۲ بار بیشتر جزئیات تغییرات قیمت را نشان می دهد.
ناظر بازار (Market Watch) در متاتریدر ۵
در ناظر بازار تمام دارایی های معاملاتی که بروکر شما پشتیبانی می کند را می توانید اضافه کنید و در صورت تمایل به معامله بپردازید.
برای اضافه کردن نماد معاملاتی، روی ناظر بازار راست کلیک کرده و گزینه Symbols را کلیک کنید. در پنجره باز شده می توانید تمام نمادهای ممکن را ببینید. با دو بار کلیک روی هر نماد می توانید آن را به لیست ناظر بازار اضافه کنید. اگر نماد یک جفت ارز زرد باشد، یعنی در لیست ناظر بازار موجود است و اگر خاکستری باشد، یعنی موجود نیست.
پس از انتخاب ارزها، با راست کلیک کردن روی نماد آن ارز در ناظر بازار و انتخاب گزینه Chart Window می توانید چارت جفت ارز را باز کنید.
نویگیتور (Navigator) و آموزش اضافه کردن اکسپرت در متاتریدر ۵
نویگیتور محل نمایش اکسپرت های معاملاتی یا ربات های برنامه نویسی شده برای ترید است. ربات فارکس به برنامه نویسان این امکان را می دهد تا با الگوریتم های ریاضی و تحلیلی، یک استراتژی معاملاتی (Trading Strategy) را به ربات تبدیل کرده تا به صورت اتوماتیک معامله کند و دیگر نیاز به حضور معامله گر نباشد.
شاید استفاده از این بخش برای معامله گران تازه کار ضروری نباشد؛ اما اگر علاقه مندید یک اکسپرت اضافه کنید، ابتدا فایل اکسپرت را دانلود کرده و سپس از طریق منوی File و انتخاب Open Data Folder به پوشه اصلی نرم افزار بروید. حال در پوشه MQL5 و سپس در Scripts رفته و فایل اکسپرت خود را در آنجا کپی پیست کنید.
سپس در نرم افزار متاتریدر ۵ از قسمت Navigator و پوشه Scripts، فایل اکسپرت مورد نظر را راست کلیک کرده و Modify را بزنید. اکنون در پنجره باز شده دکمه Compile را زده و صبر کنید تا اکسپرت نصب شود. مجددا از داخل نرم افزار، از قسمت Navigator و پوشه Scripts، فایل اکسپرت مورد نظر را راست کلیک کرده و این بار Attach to Chart را بزنید تا تغییرات در برنامه اعمال شود.
Auto Trading در متاتریدر ۵
اگر شما اکسپرت معاملاتی را به متاتریدر خود اضافه کرده اید و قصد معامله با ربات را دارید، باید این گزینه را از قسمت نوار ابزار فعال کنید. در غیر این صورت اکسپرت شما به درستی کار نخواهد کرد. برای این کار از نوار ابزار، دکمه Algo Trading را فعال کنید تا از حالت قرمز به حالت سبز تغییر رنگ دهد.
نحوه باز کردن معامله جدید در MT5
در صفحه متاتریدر ۵ ابتدا چارت جفت ارز مورد نظر را از قسمت ناظر بازار با راست کلیک و انتخاب Chart Window باز کرده تا نمودار قیمت نمایش داده شود. سپس از نوار ابزار، گزینه New Order را کلیک کنید تا یک پنجره باز شود. در قسمت Volume حجم مورد نظر معامله، در قسمت Stop Loss قیمت حد ضرر و در قسمت Take Profit قیمت حد سود خود را وارد کرده و در انتها روی یکی از گزینه های Buy یا Sell کلیک کنید تا معامله بلافاصله اجرا شود.
اصلاح و بستن پوزیشن های معاملاتی در متاتریدر ۵
حال که یک پوزیشن باز دارید، برای مدیریت آن روش های زیر را پیش رو دارید.
اگر می خواهید حد سود (TP) و حد ضرر (SL) خود را تغییر دهید (دو خط نقطه چین قرمز در بالا و پایین قیمت)، می توانید با کشیدن و رها کردن آن ها در نقطه دلخواه این کار را انجام دهید. پس از کشیدن و رها کردن یک پنجره تایید باز می شود که با کلیک روی Modify تغییرات اعمال می شود.
اگر قصد دارید پوزیشن معاملاتی خود را به صورت دستی ببندید نیز می توانید روی علامت ضربدر در سمت راست پنجره ترمینال کلیک کرده، سپس روی گزینه Close کلیک کنید.
شخصی سازی نمودارها در متاتریدر ۵
اگر از شکل و شمایل فعلی نمودارها خوشتان نمی آید، می توانید از طریق تنظیمات متاتریدر ۵ آن را تغییر دهید. برای این کار روی نمودار راست کلیک کرده و گزینه Properties را انتخاب کنید. در پنجره باز شده می توانید از رنگ کندل ها و پس زمینه تا تمام جزئیات بصری را به دلخواه خود تغییر دهید. در انتها روی گزینه Ok کلیک کنید تا تغییرات اعمال شوند.
اضافه کردن اندیکاتور در متاتریدر ۵
در اینجا برای اضافه کردن انواع اندیکاتور، به منوی Insert رفته و Indicators را انتخاب کنید. در لیست باز شده تعداد بسیار زیادی از انواع اندیکاتورهای کمکی از جمله مکدی (MACD)، آر اس آی (RSI) و… قرار دارند که می توانید انتخاب کنید.
پس از آن، پنجره تنظیمات متاتریدر ۵ مخصوص به هر اندیکاتور باز می شود که می توانید آن ها را تغییر داده یا به طور پیش فرض باقی بگذارید. پس از کلیک بر OK، اندیکاتور به چارت شما اضافه می شود.
کار با متاتریدر ۵؛ نحوه معامله سهام و CFD
معامله سهام و CFD ها تفاوتی با آنچه تا الان درباره نحوه معامله در متاتریدر ۵ گفته ایم، ندارد. فقط لازم است نماد سهام مورد نظر خود را از قسمت ناظر بازار و Symbols و Stocks یا CFDs انتخاب کرده و اضافه کنید. وجود این نمادهای معاملاتی در لیست MT5 شما مستلزم این است که بروکر شما معاملات این دارایی ها را پشتیبانی کند. در غیر این صورت امکان دسترسی و نمایش آن برای شما مقدور نخواهد بود.
در انتها
در این مطلب درباره پلتفرم معاملاتی متاتریدر ۵ و آموزش بخش های مختلف آن صحبت کردیم. از آموزش دانلود و نصب گرفته تا افتتاح حساب و کار با این پلتفرم برای معاملات مختلف از جمله سهام، CFD، فلزات گران بها و… را پوشش دادیم. با مرور مجدد سرفصل ها و مطالب آموزش متاتریدر ۵، می توانید در نحوه استفاده از این پلتفرم مسلط شوید و مهارت های لازم برای کار در این پلتفرم را بیاموزید.
آموزش
عبارات بازیابی (Mnemonic Phrase) چیست؟
عبارات بازیابی، یادآور (Mnemonic Phrase) یا سید (Seed) یا کلمات پشتیبانی مجموعه ای از کلماتی است که به عنوان راهی برای بازگرداندن اطلاعات کیف پول استفاده می شوند. این عبارات با توجه به کیف پول انتخابی کاربران معمولا از حداقل ۱۲ تا ۲۴ کلمه تصادفی تشکیل شده است.
اگر شما هم به تازگی وارد دنیای ارزهای دیجیتال شده اید و قصد فعالیت در این زمینه را داشته باشید، قبل از هر کاری به یک کیف پول نیاز دارید. یکی از موارد مهمی که به هنگام استفاده از یک کیف پول رمز ارزی باید مورد توجه قرار بگیرد، Seed Phrase یا عبارات بازیابی (Recovery Phrase) است. تقریبا تمامی والت های مطرح در هنگام ساخت یک کیف پول توسط کاربر، یک رشته از کلمات را به کاربر نشان می دهند که داشتن آن ها برای دسترسی به ولت، الزامی است.
عبارات بازیابی چیست؟ چه کاربردی دارد؟ آیا با کلید خصوصی متفاوت است؟ در این مطلب می‌خواهیم به این سوالات پاسخ دهیم. با اینوستورنت همراه باشید.
عبارات بازیابی (Seed Phrase) چیست؟
عبارات بازیابی، یادآور (Mnemonic Phrase) یا سید (Seed) یا کلمات پشتیبانی مجموعه ای از کلماتی است که به عنوان راهی برای بازگرداندن اطلاعات کیف پول استفاده می شوند. این عبارات با توجه به کیف پول انتخابی کاربران معمولا از حداقل ۱۲ تا ۲۴ کلمه تصادفی تشکیل شده است. در اولین قدم از نصب کیف پول، این برنامه از کاربر می خواهد کلمات یادآوری را یادداشت کند. برخی از کیف پول های سخت افزاری مانند سیف پل (Safe Pal)، صفحات فلزی را در اختیار مشتریانشان قرار می دهند که بتوانند عبارات بازیابی را به صورت ایمن نگهداری کنند.
این رشته واژگان، تقریباً شبیه به یک رمز عبور عمل می کنند و وظیفه اصلی آن ها بازسازی کلیدهای خصوصی (Private Key) برای دسترسی به کیف پول و تراکنش های رمزنگاری شده است.
کلمات بازیابی معمولاً توسط نرم افزار یک کیف پول ارز دیجیتال تولید می شود و پس از راه اندازی اولیه کیف پول، در اختیار کاربر قرار می گیرد. در این زمان کاربران وظیفه دارند واژگان نمایش داده شده در کیف پول ارز دیجیتال را به ترتیب در جایی امن یادداشت و نگهداری کنند. هنگامی که دسترسی به کیف پول از دست می رود یا کلید خصوصی فراموش می شود، عبارت بازیابی به افراد کمک می کند تا دوباره بتوانند به کیف پول و دارایی های درون آن دسترسی پیدا کنند.
“کلید خصوصی و عبارات بازیابی دو مفهوم مستقل از یکدیگر هستند و در این موضوع در ادامه بیشتر صحبت خواهیم کرد. البته باید متذکر شد اگر یک هکر بتواند به هر‌کدام از این دو دسترسی پیدا کند، دارایی های درون کیف پول با خطر مواجه خواهند شد.”
کلمات یادآور یا Mnemonic Phrase اهمیت بسیار زیادی دارد؛ زیرا اگر به هر دلیل دسترسی به کیف پولتان را از دست بدهید و علاوه بر آن عبارات یادآورتان را نیز فراموش کرده باشید، باید برای همیشه با دارایی های کیف پولتان خداحافظی کنید. کلمات زیر عبارات بازیابی ۱۲ کلمه ای است. همانطور که مشاهده می کنید، این کلمات هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند و در کنار هم معنی خاصی ندارند؛ اما هر به‌خاطر سپردن هر کدام از آن ها بسیار راحت تر از یک رشته عدد و حرف است.
کلماتی که در عبارات بازیابی استفاده می شوند، به نوعی ترجمه زبان باینری کامپیوتر است. این برگردان برای سهولت در فهم، تشخیص و از همه مهم تر یادآوری کلمات انجام شده است.
برای اینکه کاربران زمان کار با کیف پول های خود در کنار ایمنی، راحتی نیز داشته باشند، علاوه بر کلید خصوصی، عبارات بازیابی نیز اضافه شده است. با توجه به جنبه های ریاضیاتی بیت کوین (Bitcoin)، تصور کنید برای جا به جایی دارایی تان بین کیف پول های مختلف، مجبور بودید یک رشته عدد ۲۵۶ تایی از صفر و یک را بخوانید یا کپی کنید. به این خاطر از بیت کوین نام بردیم، زیرا اولین بار استفاده از عبارات بازیابی در طرح توسعه BIP39 این ارز دیجیتال مطرح شد.
تفاوت عبارات بازیابی و کلید خصوصی چیست؟
همه ما می دانیم که کلید خصوصی، مهمترین ابزار برای مدیریت و کنترل دارایی در کیف پول ارز دیجیتال است. کلید خصوصی حکم سند مالکیت ارزهای دیجیتال موجود در کیف پول را دارد. افراد تنها زمانی می توانند تسلط کامل بر دارایی هایی دیجیتال خود داشته باشد که کلید خصوصی خود را در اختیار دارند.
کلید خصوصی یک رشته عدد و حرف هگزا دسیمال ۶۴ بیتی است. ساخت آن به صورت تصادفی و با الگوریتم های رمزنگاری انجام می شود. عبارات زیر یک نمونه از کلید خصوصی است.
هر کیف پول کلیدهای خصوصی خود را دارد. کلیدهای خصوصی قابل تغییر نیستند و امکان مشابه بودن دو کلید خصوصی تقریبا صفر است. از آنجایی که به خاطر سپردن رشته کاراکترهای بالا کار دشواری است، عبارات بازیابی یا سید فریز یا Mnemonic Phrase به عنوان جانشین آن ها مطرح شدند.
عبارات بازیابی (یادآور) شکل دیگری از کلید خصوصی است. یک کلید خصوصی ۶۴ بیتی به ۱۲ یا ۲۴ کلمه رایج تبدیل می شود. البته هر کلمه ای در این فرایند مورد استفاده قرار نمی گیرد. در پروپوزال ۳۹ بیت کوین، لیستی از ۲۰۴۸ کلمه به زبان های انگلیسی، فرانسوی، ایتالیایی، ژاپنی، کره‌ای، پرتغالی، اسپانیایی و چکی قرار داده شده است. برای مشاهده این کلمات می توانید از این لینک، وارد صفحه گیت هاب آن شوید.
نکته جالب در فهرست کلمات این است، کلمات به گونه ای انتخاب شده اند که هیچگونه شباهتی به یکدیگر نداشته باشند. چهار حرف ابتدایی هر کلمه یکتا بوده و تکراری نیست؛ زیرا باید این امکان برای کاربر فراهم باشد که با نگاه کردن به چهار حرف ابتدایی، کلمه را به خاطر بیاورد.
“در این میان ممکن است برای برخی سوال باشد که Seed Phrase چیست؟ باید بگوییم نام دیگر کلمات یادآور، سید (Seed) است که هر دوی آن ها در میان کاربران فضای کریپتو رایج و متداول است.”
عبارات بازیابی (Recovery Phrase) چگونه ساخته می شود؟
بعد از اینکه متوجه شدیم عبارات بازیابی چیست، به سراغ نحوه ساخته شدن آن می رویم. همانطور که گفتیم، عبارات بازیابی در یکی از طرح های توسعه ای بیت کوین (Bitcoin Improvement Proposal) تحت عنوان BIP39 مطرح شد. برای اینکه نحوه ساخته شدن عبارات یادآور را متوجه شویم، خوب است این طرح را مورد بررسی قرار دهیم.
طرح BIP39 مراحل تبدیل شدن سیدهای کیف پول به سیدهای یادآوری را توضیح داده است. این فرایندها و در نهایت استاندارد‌سازی، قابلیت استفاده در پروژه های دیگر را نیز دارد. این طرح اهمیت زیادی دارد و فعالان سرشناس این حوزه در کتاب های خود به آن پرداخته اند. آندرس آنتونوپولوس یکی از این افراد است که در کتاب “Mastering Bitcoin” درباره کیف پول ها و عبارات بازیابی صحبت کرده است.
طرح توسعه شماره ۳۹ بیت کوین به کاربران کمک می کند به وسیله کلمات مشخص و واضح که همان Mnemonic Phrase هستند، کلید اصلی و مخفی کیف پول خود را ایمن کنند.
ساخت عبارات بازبابی یا سید فریزها با ایجاد آنتروپی اولیه شروع می شود. تعاریف مختلفی از آنتروپی وجود دارد؛ اما در مبحث ما، به جمع آوری تصادفی اطلاعات توسط کامپیوتر آنتروپی می گویند. در اصل، این یک دنباله تصادفی از بیت ها (صفر و یک) است که با هدف استفاده برای رمزنگاری تولید می شود. هرچه آنتروپی بیشتر باشد، امنیت نیز بیشتر است.
برای ایجاد عبارات بازیابی یا Mnemonic Phrase به حداقل ۱۲۸ بیت و حداکثر ۲۵۶ آنتروپی نیاز است. با توجه به طول آنتروپی اولیه، سید فریز ۱۲ یا ۲۴ کلمه خواهد بود. فرض کنید می خواهیم عبارات ۱۲ کلمه ای ایجاد کنیم؛ بنابراین با تولید یک آنتروپی ۱۲۸ بیتی شروع می کنیم. عبارات بازیابی ۱۲ کلمه ای از رمزنگاری ۲۰۴۸ به توان ۱۲ بدست می آید. به عبارت دیگر، برای جایگشت هر کدام از ۱۲ کلمه، ۲۰۴۸ احتمال وجود دارد.
در قدم بعدی طول اولین آنتروپی را بر ۳۲ تقسیم کرده و با توجه به تابع SHA-256 آن را محاسبه می کنیم. در مثال ما ۱۲۸ تقسیم بر ۳۲ برابر با ۴ می شود. خروجی آن با تابع گفته شده ۰۱۰۰ خواهد بود. این چک سام (Checksum) عبارات یادآوری ما است. سپس چک سام را به آنتروپی خود اضافه می کنیم. با توجه به آنتروپی ۱۲۸، حاصل ۱۳۲ می شود. یک رشته عدد ۱۳۲ بیتی که صفر و یک است بدست می آید.
۱۱۱۱۱۰۱۱۰۰۰۱۱۱۱۱۰۱۱۰۰۰۰۰۰۰۰۱۱۱۱۰۰۱۰۰۰۱۰۰۰۰۰۱۱۰۱۱۱۰۱۱۰۱۰۰۰۰۱۱۰۰۰۱۰۱۰۰۰۰۰۰۰۱۱۱۱۰۱۰۰۱۰۱۰۱۱۱۱۱۱۰۱۰۱۱۱۰۰۰۰۱۱۱۱۱۱۱۱۰۱۰۰۰۰۱۱۱۱۱۱۱۰۱۱۱۱۰۰۱۰۰
در قدم بعد رشته ۱۳۲ بیتی را به گروه های ۱۱ بیتی تقسیم می کنیم. هر کدام از سلول ها، یک رشته عدد ۱۱ کاراکتری است.
| ۱۱۱۱۱۰۱۱۰۰۰ |
| ۱۰۱۰۱۱۱۱۱۱۱ |
| ۰۰۰۰۰۱۱۱۱۰۰ |
| ۱۰۰۰۱۰۰۰۰۰۱ |
| ۱۰۱۱۱۰۱۱۰۱۰ |
| ۰۰۰۱۱۰۰۰۱۰۱ |
| ۰۰۰۰۰۰۰۱۱۱۱ |
| ۰۱۰۰۱۰۱۰۱۱۱ |
| ۱۱۱۰۱۰۱۱۱۰۰ |
| ۰۰۱۱۱۱۱۱۱۱۰ |
| ۱۰۰۰۰۱۱۱۱۱۱ |
| ۱۰۱۱۱۱۰۰۱۰۰ |
برای اینکه اعداد باینری بر مبنای دو را به اعداد اعشاری بر مبنای ۱۰ تبدیل کنیم، می تواینم از ابزارهای موجود در اینترنت استفاده کنیم. اعداد باینری برای ماشین ها و کامپیوتر و اعداد اعشاری یا دهگان برای زبان انسان است. پس از تبدیل اعداد باینری به اعداد بر مبنای ۱۰، هر کدام از رشته اعداد صفر و یک جدول بالا، برابر با یک عدد طبیعی می شود.
| ۲۰۰۸ | ۱۱۱۱۱۰۱۱۰۰۰ |
| ۱۴۰۷ | ۱۰۱۰۱۱۱۱۱۱۱ |
| ۶۰ | ۰۰۰۰۰۱۱۱۱۰۰ |
| ۱۰۸۹ | ۱۰۰۰۱۰۰۰۰۰۱ |
| ۱۴۹۸ | ۱۰۱۱۱۰۱۱۰۱۰ |
| ۱۹۷ | ۰۰۰۱۱۰۰۰۱۰۱ |
| ۱۵ | ۰۰۰۰۰۰۰۱۱۱۱ |
| ۵۹۹ | ۰۱۰۰۱۰۱۰۱۱۱ |
| ۱۸۸۴ | ۱۱۱۰۱۰۱۱۱۰۰ |
| ۵۱۰ | ۰۰۱۱۱۱۱۱۱۱۰ |
| ۱۰۸۷ | ۱۰۰۰۰۱۱۱۱۱۱ |
| ۱۵۰۸ | ۱۰۱۱۱۱۰۰۱۰۰ |
با توجه به فهرست کلماتی که گفتیم، اعداد بدست آمده معادل یک کلمه می شوند. در این مثال، ما از فهرست انگلیسی استفاده می کنیم. معادل هر کدام از اعداد ستون دوم در جدول بالا را یادداشت می کنیم.
| wild | ۲۰۰۸ | ۱۱۱۱۱۰۱۱۰۰۰ |
| quiz | ۱۴۰۷ | ۱۰۱۰۱۱۱۱۱۱۱ |
| always | ۶۰ | ۰۰۰۰۰۱۱۱۱۰۰ |
| market | ۱۰۸۹ | ۱۰۰۰۱۰۰۰۰۰۱ |
| robust | ۱۴۹۸ | ۱۰۱۱۱۰۱۱۰۱۰ |
| board | ۱۹۷ | ۰۰۰۱۱۰۰۰۱۰۱ |
| acid | ۱۵ | ۰۰۰۰۰۰۰۱۱۱۱ |
| enough | ۵۹۹ | ۰۱۰۰۱۰۱۰۱۱۱ |
| twist | ۱۸۸۴ | ۱۱۱۰۱۰۱۱۱۰۰ |
| divert | ۵۱۰ | ۰۰۱۱۱۱۱۱۱۱۰ |
| margin | ۱۰۸۷ | ۱۰۰۰۰۱۱۱۱۱۱ |
| route | ۱۵۰۸ | ۱۰۱۱۱۱۰۰۱۰۰ |
ستون سوم در جدول بالا، عبارات بازیابی یا Mnemonic Phrase ما را نشان می دهند. این کلمات با توجه به شماره ستون دوم از لیست پروپوزال شماره ۳۹ بیت کوین بدست می آیند.
نمونه‌هایی از عبارت بازیابی (Seed Phrase)
کلمات بازیابی یک کیف پول ارز دیجیتال از واژگان تصادفی تشکیل شده است. باید توجه داشت که عبارت Seed در کیف پول نرم افزاری و کیف پول سخت افزاری وجود دارد. برای نمونه ممکن است در کیف پول تراست ولت (Trust Wallet) عبارت هایی نظیر «Dog»، «Look»، «Car»، «Time»، «Bag» و «Lizard» را به عنوان بخشی از عبارت بازیابی کیف پول ارز دیجیتال مشاهده کنید. در تصویر زیر نیز نمونه ای از چگونگی نمایش عبارت بازیابی یا Recovery Phrase را در این کیف پول مشاهده می کنید.
کاربران اغلب برای محافظت از ارزهای دیجیتال خود مجبورند، از کیف پول ارز دیجیتال استفاده کنند و کلید خصوصی خود را به بهترین شیوه ممکن از هکرها پنهان کنند. فرقی ندارد از کیف پول نرم افزاری یا سخت افزاری استفاده می کنید، زمانی که صحبت از عبارت بازیابی به میان می آید، در واقع کلید اصلی به کیف پول و تمامی دارایی های درون آن مورد بحث است. از دست دادن عبارت Seed ممکن است مرگبار تمام شود. در نتیجه، ذخیره و نگهداری Seed Phrase به صورت ایمن، امری بسیار حساس و ضروری محسوب می شود.
در اینجا به برخی از بهترین توص ه‌ها برای محافظت از عبارت بازیابی اشاره می کنیم.
- عبارت بازیابی را به صورت آنلاین ذخیره نکنید
یکی از مهمترین اقدامات برای محافظت از عبارت بازیابی ذخیره نکردن آن در دستگاهی است که به اینترنت وصل می شود و یا کیف پول ارز دیجیتال شما نیز در آن دستگاه قرار دارد. احتمال هک شدن و یافتن عبارت Seed در چنین مواردی وجود دارد. بنابراین نگهداری آفلاین عبارت بازیابی می تواند شما را از هرگونه حمله سایبری محافظت کند. برای نمونه، عکس گرفتن یا ذخیره عبارت بازیابی در سرویس های ابری از جمله مواردی است که به هیچ عنوان توصیه نمی شود.
- عبارت بازیابی را به صورت کاغذی یادداشت کنید
استفاده از قلم و کاغذ سنتی شاید بهترین رویکرد برای به جلوگیری از لو رفتن عبارت بازیابی باشد. با این حال، باید توجه داشت که این کاغذ ارزشمند را در مکانی نگهداری کنید که در اثر عناصر طبیعی دچار آسیب یا تغییر نشود. برخی ترجیح می دهند که چند نسخه کاغذی از عبارت بازیابی کیف پول ارز دیجیتال خود تهیه کنند و آن ها را در مکان های مختلفی نگهداری کنند تا میزان ریسک از دست رفتن عبارت بازیابی کیف پول خود را به حداقل برسانند.
- عبارت بازیابی را از دید عموم پنهان کنید
خیلی طبیعی است که محل نگهداری عبارت Seed شما پنهان باشد و تنها خودتان از محل نگهداری عبارت بازیابی باخبر باشید. از آنجایی که شما نیازی به استفاده از عبارت بازیابی برای انجام تراکنش ها ندارید و کلید خصوصی کیف پول شما به صورت ایمن این کار را انجام می دهد، پس دلیلی ندارد که عبارت بازیابی شما در دسترس فردی غیر از شما قرار داشته باشد.
متفاوت بودن تعداد کلمات در عبارات بازیابی (Mnemonic Phrase)
بر اساس مستندات BIP39، یک Seed Phrase می تواند متشکل از ۱۲، ۱۵، ۱۸، ۲۱ یا ۲۴ کلمه باشد. در حال حاضر، عبارت بازیابی در برخی از کیف پول ها مانند تراست والت متشکل از ۱۲ کلمه است. برخی دیگر، مانند کیف پول کوینومی، از مدل ۲۴ کلمه ای استفاده می کنند که البته بیشتر در کیف پول های سخت افزاری رایج است.
شایان ذکر است که فارغ از تعداد کلمات، یک Seed Phrase را می توان در هر کیف پولی که از این استاندارد پشتیبانی می کند وارد نمود و به دارایی ها دست پیدا کرد. به عنوان مثال، اگرچه تراست ولت هنگام ساخت یک کیف پول عبارات ۱۲ کلمه ای تولید می کند، اما امکان ایمپورت کردن یک عبارت بازیابی ۲۴ کلمه ای تولید شده توسط کوینومی در کیف پول تراست و دسترسی به دارایی ها وجود دارد.
تعداد کلمات محدود و اهمیت ترتیب آن ها در عبارات بازیابی کیف پول
لیست تعداد کلماتی که برای تولید Seed Phrase استفاده می شوند، نامحدود نیست، بلکه عبارت بازیابی کیف پول (با هر تعداد کلمه، مثلا ۱۲ یا ۲۴ کلمه ای) از ۲۰۴۸ کلمه انتخاب می شود. لیست این کلمات را می توانید از طریق این لینک مشاهده کنید. به عنوان مثال، Spatial یکی از این ۲۰۴۸ کلمه است و در عبارت های بازیابی مورد استفاده قرار می گیرد، اما کلمه Vanilla جزئی از این کلمات نیست و در هیچ Seed Phrase وجود نخواهد داشت.
همچنین لازم به ذکر است که ترتیب کلمات وارد شده برای بازیابی کیف پول ارز دیجیتال از طریق Recovery Phrase مهم است. اگر یکی از کلمات با دیگری جا به جا شود، امکان دسترسی به دارایی ها وجود نخواهد داشت.
ارزیابی احتمال هک شدن عبارت بازیابی
از دست دادن ارزهای دیجیتال، کابوس شب های سرمایه گذاران در این بازار است. افتادن عبارت بازیابی کیف پول خود در اختیار یک هکر مساوی از دست دادن تمام رمز ارزهای ذخیره در آن است. مدتی است تبهکاران سایبری تمرکز ویژه ای روی رمز ارزها دارند، چرا که می دانند بعد از سرقت مقداری دارایی، احتمال ردیابی آن ها بسیار پایین است. اما آیا امکان چنین اتفاقی وجود دارد؟ آیا هکرها می توانند یک عبارت بازیابی را هک کنند؟
با توجه به تعدد و جایگاه کلماتی که می توان با آن ها یک سید فریز درست کرد، امکان حدس زدن عملا وجود ندارد. اصلی ترین روش هکرها برای دست پیدا کردن به مجموعه کلماتی که ترکیب آن ها یک سری کلید خصوصی حاوی مقداری ارز دیجیتال را ایجاد می کند، فیشینگ (Phishing) است. فیشینگ به زبان ساده، دست پیدا کردن به اطلاعات حساس کاربران با فریب دادن آن ها است. کاربران اغلب با تصور هکر به عنوان یک موجودیت رسمی مربوط به وب سایت، پروژه، پلتفرم یا اپلیکیشن مورد نظر خود، اطلاعاتشان را دو دستی تقدیم آن می کنند.
یکی از ترفندهای هکرها برای هک کردن عبارت بازیابی کیف پول ارز دیجیتال، ارسال ایمیل به کاربران با معرفی خود به عنوان بخش پشتیبانی والت است. آن ها ممکن است از آدرس ایمیلی مشابه دامین اصلی توسعه دهنده استفاده کنند، در حالی که با کمی دقت متوجه تفاوت آن ها خواهید شد. احتمالا در این ایمیل، دارایی های شما به خاطر بروز یک رخنه امنیتی در معرض خطر اعلام می شود که راهکار رفع دردسر، فرستادن عبارت بازیابی به سازنده برنامه است!
یک روش بسیار متداول دیگر، توسعه بد افزارهایی مشابه و هم نام کیف پول های رسمی است. مشابه این اتفاق به دفعات طی سال های اخیر رخ داده که جنجالی ترین آن ها مربوط به گسترش نسخه جعلی اتمیک ولت (Atomic Wallet) بود، اتفاقی که به سرقت سرمایه بیش از هزار کاربر منجر شد. ممکن است یک هکر، اپلیکیشنی تقریبا یا حتی کاملا مشابه با تراست والت، اتمیک والت یا هر کیف پول معروف دیگر بسازد و آن را در اینترنت منتشر کند. به محض نصب نرم افزار (یا به عبارت بهتر بدافزار) و وارد کردن عبارت بازیابی ولت رمز ارز خود در آن، در اصل کلمه ها را برای هکر فرستاده اید. آن ها شما را داخل اپلیکیشن جعلی خود مشغول نگه می دارند، در حالیکه در پس پرده داخل نرم افزار اورجینال مشغول انتقال دادن ارزهای شما هستند.
به همین دلیل همیشه توصیه می کنیم لینک دانلود کیف پول های ارز دیجیتال را فقط و فقط از وب سایت رسمی توسعه دهنده دریافت کنید. البته این کار نیز چالش خود را دارد، به طوری که ممکن است یک هکر با طراحی یک وب سایت فیشینگ مشابه وب سایت رسمی یک والت، بدافزار خود را به خورد شما بدهد! راه دیگر، جستجوی برنامه کیف پول دلخواه در فروشگاه نرم افزاری اپل استور و گوگل پلی استور است، اما باید قبل از نصب برنامه روی گوشی یا کامپیوتر، به تعداد نصب، اطلاعات توسعه دهنده و دیگر اطلاعات مربوط به آن توجه کنید. فراموش نکنید نسخه جعلی اتمیک والت داخل فروشگاه رسمی نرم افزارهای اندروید بارگذاری و توسط کاربران نصب شده بود!
آیا عبارت بازیابی (Seed Phrase) قابل برگشت است؟
عبارت بازیابی فقط در یک کیف پول غیر حضانتی (Non Custodial) در اختیار کاربر قرار می گیرد. در ولت های حضانتی، کلیدهای خصوصی در اختیار مجری پروژه قرار داشته و به کاربر داده نمی شود، در نتیجه خبری از عبارت بازیابی و ۱۲ کلمه هم نخواهد بود. از طرفی می دانیم در یک والت غیر حضانتی، مسئولیت نگهداری از دارایی بر عهده کاربر است. این نحوه کار، کنترل کامل دارایی را در اختیار کاربر قرار می دهد و قدرت وی را افزایش می دهد، اما مسئولیتش را نیز همزمان افزایش می دهد.
در این جا دیگر خبری از یک سیستم متمرکز نظیر یک بانک نیست تا با مراجعه به یکی از شعب آن و ارائه کارت شناسایی، دوباره رمز ورود به حساب و دسترسی مجدد به پولتان را بدست آورید. در بانکداری سنتی این کار به خاطر قبول حضانت سرمایه شما توسط یک نهاد مشخص امکانپذیر است. اما در ارتباط با راهکارهای غیر حضانتی چنین چیزی وجود ندارد. اگر عبارت بازیابی یا به زبان بهتر چکیده کلیدهای خصوصی تان را از دست بدهید، کار تمام است؛ در این صورت راهی برای برگشت وجود ندارد. حتما باید دوازده کلمه بازیابی را داشته باشید. بدانید افراد زیادی با وجود داشتن میلیون ها دلار در یک آدرس متعلق به خود، به خاطر گم کردن سید فریز دیگر قادر به استفاده از این سرمایه نیستند، و شبانه روز حسرت می خورند.
آیا بازیابی تراست ولت بدون کلمات امکانپذیر است؟
این سوال توسط کاربران تراست ولت، محبوب ترین و پر استفاده ترین کیف پول ارز دیجیتال در دنیا، به کرات پرسیده می شود. با توجه به توضیحی که در بالا دادیم، متاسفانه چنین کاری امکانپذیر نیست. برای برگرداندن ارزهای دیجیتال ذخیره در یک کیف پول Trust Wallet حتما باید Seed Phrase آن را داشته باشید. در نظر داشته باشید بعد از گم کردن کلمه ها، در صورت دسترسی به اپلیکیشن، مجددا می توانید کلمات بازیابی تراست والت را مشاهده و یادداشت کنید. شرط این کار، عدم فراموشی رمز ورود به برنامه است.
تکنولوژی قوانین خاص خود را دارد، وگرنه پایدار نخواهد بود. این فناوری ها، به طور مثال بلاکچین (Blockchain)، بر اساس یک سری پروتکل مشخص کار می کنند، و فاقد احساسات هستند. در بلاکچین اهمیتی ندارد که شما تنها چند صد هزار تومان یا شاید چند میلیارد تومان (دار و ندارتان) را در یک والت ارز دیجیتال غیر حضانتی نگه می دارید. اگر کلیدهای خصوصی که در سید فریز خلاصه می شوند را نداشته باشید، رمز ارزهایتان برای همیشه از دست رفته اند. بدون عبارت بازیابی ۱۲ کلمه ای نمی توان دارایی ها را برگرداند، و این موضوع درباره تراست والت یا هر کیف پول دیگر صادق است.
در انتها
اهمیت حفظ امنیت دارایی های رمزنگاری شده، یکی از مباحثی است که همواره مورد توجه کاربران و فعالان این حوزه قرار دارد. یکی از مواردی که امنیت کیف پول ارز دیجیتال را تامین می کند، عبارت بازیابی یا Mnemonic Phrase است. درصورتی که هر کدام از کیف پول های شما دچار مشکل شود، می توانید با استفاده از کلمات یادآور، دارایی های خود را به یک کیف پول جدید انتقال دهید.
توصیه می کنیم برای اینکه بتوانید امنیت کیف پول خود را همواره حفظ کنید، عبارت یادآوری را روی کاغذ و به صورت آفلاین نگهداری کنید. همچنین اگر می خواهید از ابزارهایی مانند صفحات فلزی برای این کار استفاده کنید، آن را در محیط های امن و به دور از خطرات محیطی نگه دارید.
در پایان لازم است اشاره کنیم که موارد فنی ساده اما با اهمیت همواره از کانون توجه افراد خارج می شود و باعث می شود که دارایی های آن ها در معرض خطر قرار گیرد. بنابراین توصیه ما این است همواره اطلاعات کافی از فناوری هایی که استفاده می کنید کسب کنید و موارد ایمنی را در دنیای کریپتوکارنسی بیش از پیش جدی بگیرید.
سید فریز (Seed Phrase) یا عبارات بازیابی چیست؟
عبارات بازیابی (Recovery phrase) چیست؟
از عبارات بازیابی یادآوری برای بازگرداندن یا بازیابی دارایی های دیجیتال در کیف پول های دیگر استفاده می شود. از این رو به کلمات یادآوری، عبارت بازیابی یا Recovery phrase نیز می گویند.
تفاوت میان عبارت بازیابی و کلید خصوصی چیست؟
عبارت بازیابی (Seed Phrase) به عنوان یک پشتیبان برای کلید خصوصی کیف پول ارز دیجیتال شما عمل می کند و در صورتی که کلید خصوصی خود را اشتباه وارد کنید یا فراموش کنید، عبارت بازیابی امکان بازیابی دسترسی به کیف پول را فراهم می کند. کلید خصوصی (Private Key)، به عنوان یک توالی رمزنگاری مجزا، توسط نرم افزار کیف پول ایجاد می شود و برای امضای تراکنش ها و دسترسی مستقیم به دارایی ها استفاده می شود.
چطور از عبارت بازیابی محافظت کنیم؟
برای محافظت از عبارت بازیابی خود، می توانید از روش هایی مانند ذخیره سازی آفلاین، یادداشت به صورت کاغذی و نگهداری آن در مکانی امن استفاده کنید. این اقدامات کمک می کنند تا عبارت بازیابی شما کمتر در معرض خطر قرار بگیرند و از دسترسی غیرمجاز به دارایی هایتان جلوگیری شود.
چگونه می توانیم عبارت بازیابی را از دید عموم پنهان کنیم؟
برای محافظت از عبارت بازیابی، می توانید محل نگهداری آن را از دید عموم پنهان کنید و تنها خودتان از محل نگهداری اسناد مربوط به آن اطلاع داشته باشند. همچنین به هیچ عنوان اطلاعات مربوط به عبارت بازیابی را به شکل عکس یا متن در موبایل یا رایانه خود نگهداری نکنید. این اقدامات کمک می کند تا از دسترسی غیرمجاز به دارایی هایتان جلوگیری شود و امنیت عبارت بازیابی شما تضمین شود.
آیا ممکن است عبارت بازیابی هک شود؟
امکان هک عبارت بازیابی به صورت مستقیم کم است، اما ممکن است اشتباهات انسانی مانند سهل انگاری، مهندسی اجتماعی و مواردی از این نوع منجر به لو رفتن و در نتیجه هک عبارت بازیابی شود. بنابراین، مراقبت و مدیریت صحیح عبارت بازیابی توسط کاربران امری بسیار مهم است تا از هرگونه دسترسی غیرمجاز به دارایی های دیجیتال جلوگیری شود.
ایا عبارت بازیابی همه کیف پول ها ۱۲ کلمه ای است؟
خیر، برخی کیف پول های نرم افزاری نظیر کوینومی (Coinomi) یا تن کییپر (TonKeeper) عبارت بازیابی ۲۴ کلمه ای ایجاد می کنند.
آیا امکان تغییر عبارت بازیابی یک کیف پول وجود دارد؟
خیر، بعد از ایجاد عبارت بازیابی دیگر نمی توان آن را عوض کرد. در صورت هک شدن Seed Phrase باید خیلی سریع یک کیف پول جدید، با عبارت بازیابی متفاوت، ایجاد کنید و دارایی های خود را از کیف پول هک شده به آن انتقال بدهید.
برای ارسال نظر باید وارد شوید ورود