آموزش
معامله گری روند (Trend Trading) چیست؟
معامله گری روند یا ترند تریدینگ (Trend Trading) یک استراتژی است که در آن معامله گران منتظر می مانند تا قبل از باز کردن معامله یک روند مشخص در سهام ایجاد شود.

منتشر شده
3 سال پیشدر
توسط
روکو (Rocco)
اگر روند سهام صعودی یا روند نزولی باشد، می توان با خرید یا فروش سهام سود کسب کرد. از معامله گری روند می توان در تایم فریم های مختلف استفاده کرد. بنابراین اگر معامله گر روزانه (Day Trader)، معامله گر سویینگ (Swing Trader) و یا اینکه سرمایه گذار (Investor) هستید و از تایم فریم بالا استفاده می کنید، معامله گری روند (Trend Trading) می تواند به شما کمک کند تا شانس خود را برای سودآوری افزایش دهید.
پولبک (Pullback) چیست؟
پولبک که اغلب به آن اصلاح (Retracement) نیز گفته می شود، مکث موقتی در روند موجود بازار است.
پس از یک حرکت بزرگ در جهت روند (Trend)، اغلب پولبک در خلاف جهت روند غالب رخ می دهد. بعد از اتمام پولبک بازار روند اصلی خود را ادامه می دهد. استراتژی استفاده از پولبک به این واقعیت باز می گردد که بازارها دارای نویز هستند و حتی در زمانی که روند کاملا نزولی یا صعودی دارند این حرکت مستقیم نیست. اگر مومنتوم (Momentum) روند به اندازه کافی همچنان مناسب باشد، وارد شدن به معامله بعد از پولبک می تواند موقعیت خوبی باشد. علی رغم این که قیمت پولبک داشته و خلاف روند اصلی حرکت کرده، اما روند اصلی همچنان پابرجاست.
معامله بر اساس پولبک به همین سادگی انجام می شود.
- یک بازار روند دار را پیدا کنید.
- صبر کنید تا در جهت روند، یک موج شکل بگیرد و تا جای ممکن، طبق ماهیت بازار پیش برود. (وقتی حس کردید یک موج زیادی طولانی شده)
- هنگامی که روند ضعیف شد و پولبک زد، وارد معامله شوید.
روش های مختلفی برای انجام این کار وجود دارد که برخی دارای سناریو های پیچیده، بررسی نمودارهای بسیار و انتخاب بهترین ست آپ بر اساس صلاح دید است. در تمام این روش ها بعد از تمام شدن اصلاح قیمتی می توانیم وارد معامله شویم. (به نقاط مناسب برای ورود به معامله ستاپ می گویند.)

همانطور که مشاهده می کنید، روند بیش از حد طولانی شده (Overextend) و شروع به اصلاح می کند. پس از اتمام اصلاح مجددا روند ادامه پیدا خواهد کرد. تصویری که مشاهده می کنید یک ستاپ عالی بر اساس پولبک طی یک روند است.
احتمال بالای پولبک (Pullback) در مقابل بریک اوت (Breakout)
یک معامله گر روند، برای آنکه وارد معامله شود از دو روش پولبک و بریک اوت استفاده می کند.
بریک اوت (BreakOut)، در صورتی که موفق باشند، معاملات سود دِه خوبی هستند، اما اکثر بریک اوت ها شکست می خورند! اگر به دنبال استفاده از استراتژی بریک اوت هستید، باید بپذیرید که ضرر های مکرر را متحمل خواهید شد.
از طرف دیگر، احتمال موفقیت پولبک بسیار بیشتر از بریک اوت است، اما به نسبت بریک اوت سودهای کوچکتری به شما می دهد. با فرض برابر بودن همه چیز در این دو استراتژی، داشتن معاملات برنده بیشتر تاثیر روانی بهتری روی فرد دارد. به جای گرفتن یک موقعیت بزرگ با بریک اوت می توانید یک موقعیت دیگر با سود کمتر ولی با احتمال سود دهی بیشتر با استراتژی پولبک بگیرید. نمودار زیر درصد شکست بریک اوت ها را نشان می دهد.


استراتژی معامله گری روند، استراتژی سود آور
چندین معامله گر و تحلیلگر برجسته، سبک های مختلف معاملات پولبک در روند را بک تست (Backtest) گرفتند و نتایج معمولا بسیار مثبت بودند.
داده های بالا به خوبی نشان می دهد که این استراتژی در یک مجموعه داده منطقی بزرگ با موفقیت عمل کرده است. حال بیایید بر روی یک مطالعه دیگر در مورد پولبک بیشتر تمرکز کنیم.
این مطالعه توسط ماروود (JB Marwood) انجام شده است. داده های زیر دو پورتفو را نمایش می دهد که یکی سهام SPY را خریداری کرده و نگه داشته است و دیگری در نقاط پولبک خریداری کرده است. نتایج برای معامله گر پولبک بسیار مثبت بوده است.

نکته!
“به درصد بازگشت ریسک تعدیل شده در استراتژی پولبک توجه کنید.”
(درصد ریسک پذیرفته شده برای کسب سود)
شناسایی روند ها (Trends)
اگر بخواهیم با موفقیت بر روی پولبک روند ها معامله کنیم، اولین قدم این است که بتوانیم تفاوت بازار های روند دار و رنج (Range) را تشخیص دهیم. استراتژی پولبک در بازارهای رنج جواب نمی دهد. چرا که وقتی بازار روند مشخص ندارد، دلیلی هم وجود ندارد بعد از آنکه پولبک انجام شود، بازار دوباره در جهت روند حرکت کند.
شناسایی روند علی رغم فلسفه بافی ها و بازی با اندیکاتورهایی که در این مورد ارائه می شوند، بسیار ساده است. روند صعودی را خیلی ساده می توان اینگونه تعریف کرد.
- کف های بالاتر از کف های قبلی (Higher Low) و سقف های بالاتر از سقف های قبلی (Higher High).
- همچنین برای روندهای نزولی، کف های پایین تر از کف های قبلی (Lower Low) و سقف های پایین تر از سقف های قبلی (Lower High) است.
هر چه سقف ها و کف های متوالی بیشتر باشند، روند قوی تر خواهد بود. شناسایی روند در اکثر موارد یک عمل کیفی است و نیاز به تجربه بالا دارد.
حال بیایید نگاهی به یک روند صعودی بیندازیم. همانطور که می بینید، سقف ها مرتبا بالاتر از سقف های قبلی قرار گرفته اند و کف ها نیز بالاتر از کف های قبلی هستند. تا زمانی که این الگو شکسته نشده باشد، این روند صعودی در نظر گرفته می شود. اینها اصول شناسایی روند هستند.
برای تشخیص روند نیازی به دیدن عدد ۳۰ در اندیکاتور ADX، یا «تقاطع طلایی» در اندیکاتور MACD، یا کراس اور (Crossover) در میانگین های متحرک (MA) نیست. پرایس اکشن تمام چیزی است که شما نیاز دارید.
اگرچه پرایس اکشن به تنهایی مهمترین اندیکاتور (به معنای شاخص) برای معامله گری است، اما می توانید از کانال کلتنر (Keltner) همراه با ضریب ATR ۲.۲۵ حول میانگین متحرک ۲۰ دورهای استفاده کنید. این روش توسط معامله گر افسانه ای لیندا بردفورد راشکه (Linda Bradford Raschke) توصیه شده است.
شما می توانید از این باندها به عنوان یک راهنمای تصویری استفاده کنید اما بهتر است تصمیمات معامله گری خود را تنها با این اندیکاتورها اتخاذ نکنید. (کانال کلتنر یک اندیکاتور است.)
قدرت روند (Trend)
اگر چه شناسایی روند عمدتا با پرایس اکشن انجام می شود اما گاهی اوقات اندیکاتورها می توانند به عنوان فیلتر های عالی برای یافتن ست آپ های (Setup) قوی عمل کنند. در اینجا چند اندیکاتور که به شما در شناسایی قدرت روند کمک می کند، آورده ایم.
- سقف ها و کف های جدید
روزگاری یک معامله گر بازار کامودیتی (Commodity)، به نام ریچارد دنیس (Richard Dennis) با استفاده از یک سیستم که مبتنی بر ورود به معاملات در کف ها یا سقف های ۲۰ روزه یا ۵۵ روزه بود، ثروتمند شد. دنیس زمانی به شهرت رسید که ایده معاملاتی خود را به چند معامله گر دیگر که به آن ها «لاکپشت ها» (Turtles) می گفت، آموزش داد و آن ها نیز با همین سیستم معامله گری روند به ثروت رسیدند.
از نظر دنیس، یک روند میان مدت با کف ها یا سقف های جدید ۲۰ روزه شروع می شود و یک روند بلند مدت با سقف ها یا کف های جدید ۵۵ روزه شروع می شود.
یکی دیگر از معامله گران روند در بازار کامودیتی ها، ریچارد دونچیان (Richard Donchian) بود. وی یک اندیکاتور معاملاتی به نام کانال دونچیان (Donchian Channels) را توسعه داد که سقف های متناوب (مکرر) را بر روی یک نمودار نشان می داد.
این اندیکاتور به راحتی سقف ها و کف های جدید را به معامله گر نشان می دهد. معامله گر به راحتی می تواند با جستجوی سقف های جدید در غربال گری سهام (Stock Screener) خود، فرصت های معاملاتی را پیدا کند.
شاخص میانگین جهت دار ADX
استفاده از اندیکاتور ADX یک روش بسیار ساده برای شناسایی قدرت روند است. این اندیکاتور بدون توجه به جهت روند، قدرت روند فعلی را به صورت عدد به شما ارائه می کند. اگر چه اندیکاتور ADX تحلیل زیادی به شما ارائه نمی کند، اما برای فیلتر کردن سهامی که روند قوی ندارند، بسیار عالی است.
به طور معمول، عدد ۳۰ یا بالاتر برای ADX نشان دهنده یک روند قوی است. می توان به سادگی فیلتر ADX بزرگتر از ۳۰ را بر روی غربالگر خود اعمال کنید تا سهامی را که فرصت معاملاتی بهتری دارند، فیلتر کنید.
البته استفاده از فیلتر ADX ممکن است بعضی از فرصت های معاملاتی را از دید شما پنهان کند. اما اگر برای مشاهده تمام نمودارها محدودیت زمان دارید، استفاده از این فیلتر قطعا یک روش عالی خواهد بود.

هشدار!
“اندیکاتور ADX مانند بسیاری از اوسیلاتورهای (Oscillators) دیگر، یک اندیکاتور پسرو (Lagging) است. به این معنی که ممکن است پرایس اکشن روایتی متفاوت با ADX را نشان دهد. غالبا به طرز مضحکی هنگامی که سطح ADX بالا است، روند به اتمام رسیده و پولبک یا بازگشت روند (Reversal) قریب الوقوع است. بنابراین هنگام استفاده از این اندیکاتور به این موضوع توجه کنید.”
شناسایی پولبک (Pullback)
حال که روند را شناسایی کرده و از قدرت آن اطمینان حاصل کردید، گام بعدی این است که تعیین کنید چه زمانی در روند پولبک رخ داده است. از نظر مفهوم، پولبک بدین شکل است.
- یک موج بزرگ در جهت روند.
- تثبیت قیمت (Side، Consolidation) در خلاف جهت اصلی روند.
پولبک در مقایسه با بازگشت روند (Reversal)
- نشانه پولبک – حجم پایین
یکی از علائم مهم که نشان می دهد حرکت قیمت خلاف جهت روند غالب پولبک است نه بازگشت روند (Reversal)، حجم پایین معاملات (Volume) است. حجم پایین در کنار روند رنج یا ساید (Side)، نشان می دهد که خریداران تهاجمی تر بوده و فروشندگان نمی توانند روند را تغییر دهند.
- نشانه پولبک – روند باقی می ماند
نشانه دیگر پولبک این است که سطوح روند نقض نمی شوند. به عبارت دیگر، برای روند صعودی همچنان سقف ها بالاتر از سقف های قبلی و کف ها بالاتر از کف های قبلی و برای روند نزولی، سقف ها پایین تر از سقف های قبلی و کف ها پایین تر از کف های قبلی باشند.
- نشانه بازگشت روند – ایجاد یک سقف یا کف بر خلاف روند
هنگامی که روند تغییر می کند سطوح روند نقض می شوند. به عنوان مثال اگر در یک روند صعودی، کفی ساخته شد که از کف قبلی پایین تر بود، این احتمال وجود دارد که ما شاهد بازگشت روند باشیم. خصوصا اگر این کف پایین تر با افزایش حجم همراه باشد.
- نشانه تغییر روند – به اوج رسیدن روند
تغییر روند معمولا پس از یک حرکت سریع و چشمگیر در جهت روند رخ می دهد. هنگامی که در یک روند صعودی هستیم، گاهی اوقات در جهت روند یک موج بزرگ و قابل توجه ایجاد می شود که به آن اوج روند (Trend Climax) می گویند.
در این نقطه قیمت در سقف است و دیگر خریداری در بازار وجود دارد و روند قیمت بیش از حد طولانی شده است. اگر پس از این اوج گیری، پرایس اکشن یک حرکت بر خلاف روند را همراه با افزایش حجم نشان دهد (در روند صعودی ایجاد یک کف پایین تر از کف قبلی) به احتمال بسیار زیاد روند بازگشت خواهد کرد.
- پیدا کردن سهامی که در حال پولبک زدن هستند
استفاده از فیلترها برای یافتن پولبک، با توجه به اندیکاتور و ابزاری که استفاده می کنید، متفاوت خواهد بود. اگر یک معامله گر روزانه (Day Trader) هستید، استفاده از غربالگر سهام سایت هایی مانند Trade Ideas مناسب است. در این حالت شما به جای فیلتر کردن به وسیله اندیکاتورها، زمانی که پرایس اکشن شبیه به پولبک رخ می دهد، هشدارهایی دریافت می کنید. اما اگر یک معامله گر سویینگ (Swing Trader) هستید، می توانید از معیارهای زیر استفاده کنید.
- اندیکاتور ADX بیشتر از ۳۰.
- قیمت بالاتر از میانگین متحرک نمایی (EMA) 20 روزه.
- قیمت پایین تر از باند بالایی اندیکاتور کلنتر (۲.۲۵ اندیکاتور ATR حول میانگین متحرک نمایی ۲۰ روزه).
- اندیکاتور ۳ روزه RSI کمتر از ۳۰.
این فیلتر ها، گزینه های شما را به سهامی که روندهای قوی دارند (ADX بالا) اما در حال پولبک هستند (بین میانگین متحرک نمایی و باند بالایی اندیکاتور کلنتر) و همچنین نسبت به قیمت های اخیر، پرایس اکشن ضعیفی دارند (RSI سه روزه پایین کمتر از ۳۰) محدود می کند.
توجه داشته باشید، ما معامله بر اساس این اندیکاتورها را توصیه نمی کنیم. اما می توانید از آن ها به عنوان فیلتر برای یافتن سهامی که در یک روند قوی پولبک زده اند، استفاده کنید. نکته دیگر اینکه پرایس اکشن از همه چیز مهم تر است. اندیکاتورها تنها زمانی مهم هستند که پرایس اکشن با آن ها همسو باشد. (برای جفت ارزهای فارکس نیز غربالگرهایی وجود دارند که می توانید از آن ها برای یافتن جفت ارزهایی که پولبک زده اند یا بریک اوت داشته اند استفاده کنید.)
“بازارهای مالی مملو است از افرادی که به دلیل عدم رعایت حد ضرر معامله، حساب معاملاتی خود را نابود کرده اند. شما باید به ریسک ها احترام بگذارید. اگر این کار را نکنید ریسک کلک شما را خواهد کند.”
لری هایت (Larry Hit)، مدیر صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund)
- مدیریت ریسک – حد ضرر قرار دهید
معامله گری بر اساس پولبک، یک بازی دقیق نیست. به خصوص امروزه که تعداد افراد حاضر در بازار بسیار زیاد است و بازار بسیار نوسانی شده است. دور گذاشتن حد ضرر مزایا و معایبی دارد. معامله گران موفقی وجود دارند که از هر دو جنبه استفاده می کنند. در این نوع معامله، اگر می خواهید حد ضرر کوچکی داشته باشید می توانید حد ضرر را کمتر از ۲ برابر ATR در نظر بگیرید و برای حد ضرر بزرگتر می توانید از ۲ یا ۴ برابر ATR استفاده کنید.
- حد ضرر کوچک – می توانید با حجم بالا معامله کنید.
اگر از سیستم مدیریت ریسکی استفاده می کنید که در هر معامله مقدار ثابتی از سرمایه را ریسک می کنید، پس با کوچک شدن حد ضررتان، حجم معامله شما افزایش می یابد و در نتیجه سودی که به دست می آورید بیشتر می شود. به خاطر داشته باشید که استفاده از حد ضرر کوچک، ریسک کمتری ایجاد نمی کند، بلکه تنها نسبت ریسک به ریوارد (Risk to Reward Ratio) را تغییر می دهد.
با استفاده از حد ضرر کوچک، ممکن است معامله خوبی را از دست بدهید. ( قیمت اول حد ضرر شما را فعال کند سپس طبق پیش بینی شما حرکت کند.)
- حد ضرر بزرگ – معاملات موفق بزرگ را از دست نمی دهید
این موضوع جنبه دیگر مسئله قبلی است. معامله گری که حد ضرر را برابر یک ATR قرار داده، در صورت شکست خوردن، ضرر کمی متحمل می شود و گاهی بخاطر حجم بالایی که استفاده می کند سود های بزرگی کسب می کند که می تواند زیان های پیشین را پوشش دهد.
اما چنین معامله گری، ممکن است بردهای خیلی بزرگی که مدتی طول می کشند رشد خود را شروع کنند و قبل از شروع روند، سطوح مختلف حمایتی و مقاومتی را امتحان می کنند، از دست دهد. همانطور که گفته شد، معامله بر اساس پولبک بسیار دقیق نیست و ممکن است بازار قبل از حرکت در جهت روند، تا مدت ها کاهش خود را ادامه دهد.
- حد ضرر کوچک – هرگز ضرر زیادی متحمل نمی شوید
یکی از مزایای حد ضرر کوچک این است که هرگز زیان زیادی تجربه نخواهید کرد. ضررهای بزرگ به راحتی می توانند اعتماد به نفس یک معامله گر را، به ویژه اگر تازه کار باشد، از بین ببرد.
کسانی که هنوز ذهنیت قوی در مورد معامله گری ندارند، ممکن است انتظار ضررهای بزرگ را داشته باشند، اما وقتی ضررهای بزرگ را در حساب معاملاتی شان ببینند سراسیمه شوند و از نظر روانی تحت فشار قرار بگیرند.
- حد ضرر بزرگ – درصد موفقیت بیشتر
استفاده از یک حد ضرر کوچک، می تواند منجر به از دست رفتن تعداد زیادی معامله شده و به درصد معاملات سود دِه شما آسیب برساند. درست است که بازدهی در طولانی مدت اهمیت دارد اما این موضوع می تواند به اعتماد به نفس یک معامله گر آسیب برساند.
این موضوع ممکن است منجر به مدیریت مازاد و ایجاد تغییر و تحول بیش از حد (Over-Management)، تغییر استراتژی یا حتی کنار گذاشتن استراتژی معامله گر شود در حالیکه احتمالا چنین کاری لازم نیست. اما با قرار دادن حد ضرر بزرگتر، درصد معاملات سود ده افزایش می یابد و معامله گر اطمینان بیشتری به استراتژی خود پیدا می کند. (توجه کنید که چه حد ضرر خود را بزرگ بگیرید و چه کوچک، باید طبق یک اصول و استراتژی باشد نه صرفا بر مبنای بزرگی و کوچکی)
شاید دوست داشته باشید
تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟
اندیکاتور ATR چیست و چه کاربردی در تحلیل تکنیکال دارد؟
آیا تحلیل تکنیکال بهتنهایی در بازار رمز ارزها سودآور است؟
اصطلاحات پایه فارکس که هر معامله گر باید بداند
تفاوت بازار اسپات و فیوچرز در فارکس چیست؟
اپن اینترست (Open Interest) در بازار رمز ارزها چیست؟
آموزش
تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟
تقویم اقتصادی مثل یک “برنامهریزی خبری” برای بازار است. اگر به آن توجه نکنید، ممکن است در لحظه انتشار اخبار مهم با حرکتهای ناگهانی و شدید قیمت غافلگیر شوید. استفاده درست از آن کمک میکند ریسک معاملات را مدیریت کنید و حتی فرصتهای سودآور پیدا کنید.

منتشر شده
3 روز پیشدر
شهریور 21, 1404توسط
روکو (Rocco)
اگر معاملهگر یا فعال بازارهای مالی باشید، حتما تجربه کردهاید که یک خبر اقتصادی میتواند ظرف چند دقیقه بازار را زیر و رو کند. مثلا اعلام نرخ بیکاری آمریکا یا تصمیم فدرال رزرو درباره نرخ بهره کافی است تا قیمت دلار، طلا یا حتی بیت کوین نوسان شدیدی پیدا کند. در چنین شرایطی، دانستن زمان دقیق این رویدادها میتواند مرز میان یک معامله سودآور یا پشیمانکننده باشد.
اینجاست که تقویم اقتصادی به عنوان یک ابزار به کمک شما میآید. ابزاری که تمام اتفاقات مهم اقتصادی و مالی جهان را در یک جدول زمانی مشخص نمایش میدهد و به شما کمک میکند همیشه چند قدم جلوتر از بازار باشید. اگر میخواهید بدانید تقویم اقتصادی دقیقا چیست، چه اجزایی دارد و چطور باید از آن استفاده کنید، این مطلب را از دست ندهید.
تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست؟
یک لیست زمانبندیشده از اعلامیههای اقتصادی، دادههای کلان، سخنرانیهای مقامات مالی و انتشار شاخصهای اقتصادی مثل نرخ بهره، تورم، بیکاری، تولید ناخالص داخلی و … است. علاوه بر این معمولاً زمان بیانیه های بانک مرکزی، سخنرانی های سیاست گذاران پولی و انتخابات را فهرست می کند.
بیشتر تقویم های اقتصادی منتشر شده شامل نوع داده مثل نرخ بیکاری، نتیجه قبلی که منتشر شده بود و انتظارات اجماع بازار برای نتیجه آتی می شوند. باید توجه داشت که نوع انتشار به طور کلی بسته به اینکه چه تاثیری می تواند داشته باشد؛ بصورت زیاد، متوسط، کم یا بدون تاثیر، کد گذاری می شود.
برای مثال، تصور کنید بانک مرکزی اروپا (ECB) قرار است درباره نرخ بهره (Interest Rate) جلسه برگزار کند. این تصمیم میتواند ارزش یورو را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. اگر شما معاملهگر بازار فارکس باشید و این تاریخ را ندانید، ممکن است در میانه یک معامله ناگهان با نوسانی شدید روبهرو شوید و فرصت مدیریت آن را از دست بدهید. اما وقتی به تقویم اقتصادی نگاه میکنید، میبینید که این رویداد دقیقا چه روز و ساعتی اتفاق میافتد و میتوانید از قبل برایش برنامهریزی کنید.
تقویم اقتصادی نه فقط برای معاملهگران حرفهای، بلکه برای هر فردی که در بازارهای مالی فعالیت میکند (از بورس و فارکس گرفته تا ارزهای دیجیتال) یک ابزار ضروری است. حتی سرمایهگذاران بلندمدت هم با نگاه به این تقویم میتوانند تصمیمهای دقیقتری برای مدیریت پرتفوی خود بگیرند.
اگر انتشار داده اقتصادی تأثیر کمی داشته باشد، آنگاه جفت ارز حرکتی نداشته و یا واکنشی جزیی نسبت به نتیجه از خود نشان خواهد داد. اما اگر در رویدادی با تأثیر متوسط، نتیجه نهایی با چیزی که انتظار می رفت خیلی تفاوت داشته باشد، باعث می شود جفت ارز به میزان بیشتری تغییر کند. زمانی که انتشار داده ها به طور قابل توجهی بیشتر یا کمتر از نتیجه مورد انتظار بازار باشند، به خصوص زمانی که صحبت از داده هایی با تأثیر بالا باشد، جفت ارز مرتبط تمایل بیشتری به حرکت دارد و بازار نوسانات قابل توجهی را در این فرآیند تجربه می کند.
چرا تقویم اقتصادی مهم است؟
- تقویم اقتصادی مانند یک نقشه راه است که مسیر حرکت بازارها را روشنتر میکند و شما را از غافلگیریهای ناگهانی نجات میدهد. به این ترتیب شما میتوانید تصمیمات معاملاتی خودتان را بر پایه اطلاعات موثق بگیرید.
- انتشار دادههای اقتصادی میتواند باعث نوسانات شدید در بازارهای مالی شود. برای مثال، اگر نرخ تورم بالاتر از حد انتظار اعلام شود، سرمایهگذاران انتظار افزایش نرخ بهره خواهند داشت و همین موضوع میتواند بازار سهام یا ارزهای دیجیتال را تحت تاثیر قرار دهد.
- بدون تقویم اقتصادی، بسیاری از تصمیمها بر اساس حدس و گمان گرفته میشود. معاملهگرانی که فقط با تحلیل تکنیکال کار میکنند، ممکن است در لحظه انتشار یک خبر بزرگ، گرفتار نوسانات غیرمنتظره بازار شوند. در حالیکه کسی که تقویم اقتصادی را دنبال میکند، میداند چه زمانی باید محتاطتر باشد یا حتی برای شکار فرصتهای جدید آماده شود.
- یکی از مهمترین مزیتهای تقویم اقتصادی، مدیریت ریسک است. اگر قبل از انتشار یک داده مهم پوزیشن باز دارید، میتوانید حجم معاملات خود را کاهش دهید، حد ضرر تنظیم کنید یا حتی معامله را ببندید تا از ضررهای سنگین جلوگیری شود.
- استفاده از تقویم اقتصادی به شما امکان میدهد استراتژیهای کوتاهمدت و بلندمدت خود را بر اساس دادههای واقعی طراحی کنید. به این ترتیب، معاملات شما نظم بیشتری پیدا میکند و احتمال موفقیت بالاتر میرود.
- بسیاری از ضررها به دلیل تصمیمات عجولانه و احساسی اتفاق میافتد. وقتی بدانید چه چیزی در راه است، آرامش بیشتری خواهید داشت و کمتر اسیر ترس یا طمع میشوید.
اجزای اصلی یک تقویم اقتصادی
وقتی وارد یک تقویم اقتصادی مثل Trading Economics یا Investing.com میشوید، در نگاه اول ممکن است جدول شلوغی ببینید که پر از عدد و کلمه است. اما اگر بدانید هر ستون چه معنایی دارد، کار با آن بسیار ساده خواهد شد. در ادامه تکتک اجزای اصلی این جدول که از وبسایت تریدینگ اکونومیکس آورده شده را توضیح میدهیم.

در قسمت بالای جدول بخشی برای فیلتر کردن نتایج آورده شده است. گزینه «Recent» فیلتری برای نشان دادن رویدادهای اخیر است و فقط موارد نزدیک به زمان فعلی را نشان میدهد. اگر میخواهید مثلا رویدادهای اقتصادی چند ماه دیگر را ببینید کافی است این فیلتر را تغییر دهید.
با استفاده از گزینه «Impact» شما میتوانید این رویدادهای اقتصادی را بر اساس سطح اهمیت آن ها دستهبندی کنید. تریدینگ اکونومیکس سه دستهبندی دارد. رویدادهای یک ستاره، دو ستاره و سه ستاره که طبیعتا اهمیت آن ها بر اساس تعداد ستاره افزایش مییابد.
قسمت «Countries» امکان فیلتر کردن بر اساس کشور یا اقتصاد موردنظر را فراهم میکند. مثلا اگر قصد دارید فقط شاخصهای اقصتادی کلان آمریکا را ببینید، کافی است روی این گزینه کلیک کرده و «United States» را انتخاب کنید.
فیلتر «Category» دستهبندی رویدادها را نمایش میدهد. مثلا شما میتوانید در این فیلتر گزینه «Prices & Inflation» را انتخاب کرده و فقط دادههای تورمی را مشاهده کنید.
بخش «UTC +3:30» نیز برای تعیین منطقه زمانی است. شما میتوانید منطقه زمانی خودتان (تهران-ایران) را تنظیم کنید تا ببینید دقیقا رویداد موردنظرتان در چه ساعتی به وقت ایران رخ میدهد.
- تاریخ و ساعت
اولین چیزی که در تقویم اقتصادی به چشم میآید، ستون زمان انتشار است. در این بخش دقیقا مشخص میشود که هر رویداد چه روز و ساعتی منتشر خواهد شد. اهمیت این قسمت بسیار بالاست، چون بازارها معمولا درست در همان لحظه انتشار خبر واکنش نشان میدهند. مثلا اگر در ساعت ۴:۰۰ صبح «شاخص اعتماد مصرفکننده استرالیا» منتشر شود، معاملهگران بازار فارکس در همان دقیقه باید آماده واکنش باشند.
همانطور که گفتیم، ساعت تقویم معمولا بر اساس منطقه زمانی قابل تغییر است. مثلا شما میتوانید آن را روی «تهران (UTC+3:30)» تنظیم کنید تا دقیقاً با ساعت محلی خودتان هماهنگ باشد.
- کشور
در ستون بعدی، پرچم و کد کشور (مثلاً GB = بریتانیا، AU = استرالیا، MX = مکزیک) قرار دارد که نشان میدهد داده متعلق به کدام اقتصاد است. گاهی اوقات هم رویدادها مربوط به یک بلوک منطقهای خاص مثلا اروپا (EA = Euro Area) هستند. در این صورت آن داده را باید به عنوان یک شاخص منطقهای و نه مربوط به یک کشور واحد تفسیر کرد.
- عنوان رویداد
این ستون عنوان خبر یا شاخص اقتصادی را نشان میدهد. گاهی هم کنار این عنوان، مخفف ماه میلادی (مثل AUG، SEP) دیده میشود که نشان میدهد داده مربوط به کدام ماه است. شناخت هر شاخص اهمیت زیادی دارد، چون هرکدام اثر متفاوتی روی بازار میگذارند.
اما نکته مهم اینجاست که همه رویدادها عددی و آماری نیستند. بعضی از آن ها بیشتر کیفی هستند و باید با توجه به ماهیتشان تفسیر شوند. برای درک بهتر، به چند نمونه نگاه کنیم:
- شاخصهای آماری (عددمحور)
مثل نرخ بیکاری (Unemployment Rate)، شاخص قیمت مصرف کننده (CPI)، یا تولید ناخالص داخلی (GDP). اینها همیشه یک عدد مشخص دارند که میتوان آن را با مقدار قبلی و پیشبینی بازار مقایسه کرد.
- سخنرانیها (Speech)
مثلا «سخنرانی رئیس فدرال رزرو». این نوع رویداد عدد ندارد، بلکه مهم محتوای صحبتهاست. اگر لحن سخنران به سمت سیاست انقباضی (افزایش نرخ بهره) باشد، بازار واکنش منفی به داراییهای پرریسک نشان میدهد. اگر لحن انبساطی باشد، میتواند باعث رشد بازار سهام یا ارزهای دیجیتال شود.
- حراج اوراق (Auction)
مثل «حراج اوراق ۱۰ ساله آمریکا» یا «حراج اوراق خزانه ژاپن». اینجا اعداد مربوط به بازده (Yield) یا حجم اوراق فروختهشده اهمیت دارند. بالا رفتن بازده معمولا نشانه افزایش هزینه استقراض دولت و احتمال بالا رفتن نرخ بهره است.
- شاخصهای نظرسنجی و اعتماد (Survey/Confidence Index)
مثل «شاخص اعتماد مصرفکننده» یا «شاخص مدیران خرید (PMI)». اینها با پرسشنامه از فعالان اقتصادی یا مصرفکنندگان تهیه میشوند و بازتابدهنده چشمانداز آینده هستند.
ستون Previous نشاندهنده نتیجه گزارش قبلی است. مثلا اگر شاخص بیکاری ماه گذشته ۸٪ بوده، این عدد در ستون Previous نمایش داده میشود. این بخش برای مقایسه روند بسیار مهم است، چون بازار همیشه تغییرات نسبت به گذشته را در نظر میگیرد.
در قسمت (Consensus / Forecast) دو ستون پیشبینی تحلیلگران و اقتصاددانان درباره آن شاخص یا داده اقتصادی آورده میشود. اما چه تفاوتی با هم دارند؟
Consensus یا اجماع در واقع میانگین پیشبینی جمعی تحلیلگران، اقتصاددانها و موسسات مالی است. یعنی چندین منبع معتبر پیشبینی خود را درباره یک شاخص اعلام میکنند و تقویم اقتصادی میانگین یا اجماع آنها را نمایش میدهد.
Forecast گاهی به همان معنی Consensus به کار میرود، اما در بعضی تقویمها (مثل Trading Economics) یک تفاوت کوچک دارد:
- Forecast معمولاً پیشبینی اختصاصی خود سایت یا موسسه منتشرکننده تقویم است.
- در حالی که Consensus نماینده پیشبینی کلی بازار و تحلیلگران مختلف است.
در ستون (Actual) مقدار واقعی در لحظه انتشار خبر بهروزرسانی میشود و عدد واقعی گزارش را نشان میدهد. در حقیقت، مهمترین بخش برای معاملهگران همین ستون است، چون مستقیما رفتار بازار را شکل میدهد.
بعضی تقویمها مثل Trading Economics در کنار هر شاخص نمودارهای کوچکی نمایش میدهند. این نمودار روند تاریخی آن شاخص را نشان میدهد (مثلا تغییرات نرخ بیکاری در چند ماه گذشته). با نگاه سریع به این بخش میتوانید متوجه شوید وضعیت در حال بهبود یا بدتر شدن است.

طبق ستون اول متوجه میشویم که شاخص قیمت تولیدکننده (PPI) آمریکا ساعت ۴ بعد از ظهر به وقت محلی منتشر میشود. به طور کلی، شاخصهای اقتصادی را میتوان در بازه زمانیهای مختلفی ارزیابی کرد. منظور از MoM بازه زمانی ماهانه است و YoY تغییرات کل یک سال نسبت به سال قبل را نشان میدهد.
در سطر اول که مربوط به شاخص PPI اصلی در بازه ماهانه است، میبینیم که مقدار قبلی ۰.۹٪ ثبت شده است. این یعنی در ماه گذشته قیمت تولیدکنندهها نسبت به ماه ماقبلش ۰.۹٪ افزایش داشته است. در ستون Forecast پیشبینی تریدینگ اکونومیکس برای این ماه ۰.۳٪ است و Consensus که میانگین پیشبینی اقتصاددانان و تحلیلگران مختلف را نشان میدهد ۰.۴٪ ثبت شده است. مقدار Actual یا واقعی هم هنوز منتشر نشده و به همین دلیل این ستون خالی مانده و در لحظه انتشار شاخص پر میشود.
چطور از تقویم اقتصادی استفاده کنیم؟
این بخش مهمترین قسمت مقاله است، چون فقط دانستن اینکه رویدادها چه زمانی هستند کافی نیست؛ باید بدانید چطور از این اطلاعات استفاده کنید.
- برنامهریزی هفتگی: در ابتدای هفته به تقویم اقتصادی نگاه کنید و رویدادهای مهم (مثل NFP یا تصمیم نرخ بهره) را علامت بزنید. این کار به شما کمک میکند از قبل آماده باشید.
- ترکیب با تحلیل تکنیکال: اگر میبینید یک خبر مهم نزدیک است، سطوح حمایت و مقاومت نمودار را بررسی کنید. مثلا اگر خبر منفی بیاید و بازار به حمایت نزدیک باشد، احتمال شکستن حمایت بیشتر میشود.
- استراتژی معاملاتی متناسب با خبر: بعضی معاملهگران قبل از انتشار خبر، از بازار خارج میشوند تا ریسک نکنند. برخی دیگر ترجیح میدهند منتظر بمانند و پس از انتشار داده و مشخص شدن جهت بازار وارد معامله شوند.
- مدیریت حجم و حد ضرر: در زمانهایی که احتمال نوسان شدید وجود دارد، بهتر است حجم معامله کمتر شود یا حد ضرر نزدیکتر قرار بگیرد.
- ثبت تجربهها: بهترین راه برای یادگیری استفاده از تقویم اقتصادی، تجربه شخصی است. بعد از هر رویداد مهم یادداشت کنید بازار چگونه واکنش نشان داد و استراتژی شما چقدر موفق بود.
تقویم اقتصادی را از کجا ببینیم؟
امروزه دهها وبسایت معتبر وجود دارد که تقویم اقتصادی رایگان و بهروزی ارائه میدهند. برخی از بهترین منابع عبارتاند از:
- Trading Economics: همه رویدادها، نرخ بهره، قیمتها و تورم، بازار کار، رشد تولید ناخالص داخلی، تجارت خارجی، دولت، اعتماد تجاری، احساسات مصرفکننده، بازار مسکن.
- Investing.com: تقویم اقتصادی همزمان با اعلام رویدادهای اقتصادی، شاخصها را دریافت کنید و تأثیر فوری آنها بر بازار جهانی را مشاهده کنید – از جمله رویدادهای قبلی، …
- Forex Factory: با تقویم اقتصادی فارکس محور، رویدادهای تأثیرگذار بر بازار را خیلی قبل از وقوع پیشبینی کنید.
- TradingView: تقویم اقتصادی آخرین و رویدادهای اقتصادی آینده را نشان میدهد که میتوانند بر داراییها، مناطق و بازارهای جهانی خاصی تأثیر بگذارند.
- FXStreet: تقویم اقتصادی لحظهای، رویدادها و شاخصهای اقتصادی سراسر جهان را پوشش میدهد.
- MyFxBook: تقویم اقتصادی به صورت آنی که تمام رویدادها و اطلاعیههای اقتصادی را پوشش میدهد. مقادیر تاریخی، قبلی، اجماعی و واقعی هر شاخص را مشاهده کنید.
همچنین بروکرهای فارکس هم معمولاً تقویم اقتصادی روی سایت خود دارند.
در انتها
تقویم اقتصادی مثل یک “برنامهریزی خبری” برای بازار است. اگر به آن توجه نکنید، ممکن است در لحظه انتشار اخبار مهم با حرکتهای ناگهانی و شدید قیمت غافلگیر شوید. استفاده درست از آن کمک میکند ریسک معاملات را مدیریت کنید و حتی فرصتهای سودآور پیدا کنید. در دنیایی که ثانیهها حرف اول را میزنند، اطلاع از آنچه در راه است، برگ برنده شماست. با استفاده منظم از این ابزار، دیگر از نوسانات ناگهانی غافلگیر نخواهید شد و میتوانید با اطمینان بیشتری برای آینده سرمایهگذاری خود برنامهریزی کنید.
به یاد داشته باشید، موفقیت در بازارهای مالی تنها به تحلیل نمودارها محدود نمیشود. تسلط بر اطلاعات و درک وقایع کلان اقتصادی، مکمل تحلیل تکنیکال است و شما را در مسیری قرار میدهد که به جای دنبال کردن بازار، آن را پیشبینی کنید. به همین خاطر توصیه میکنیم که از همین امروز، استفاده از تقویم اقتصادی را به یکی از عادتهای معاملاتی خود تبدیل کنید.
سودآوری و معامله گری بصورت مداوم در بازار می تواند بسیار چالش برانگیز باشد، و واقعیت مسلم این است که اکثر معامله گران خرد معمولا پول خود را در این بازار از دست می دهند. با این وجود، با یک برنامه معاملاتی جامع، ابزارهای مناسب و دانش کافی از بازار ارز، شانس موفقیت شما به عنوان یک معامله گر به میزان قابل توجهی افزایش می یابد.
آموزش
اندیکاتور ATR چیست و چه کاربردی در تحلیل تکنیکال دارد؟

منتشر شده
3 هفته پیشدر
شهریور 1, 1404توسط
روکو (Rocco)
بررسی دامنه تغییرات قیمت سهام یکی از موثرترین روشها برای اندازهگیری میزان نوسان قیمت است. برای تعیین دامنه تغییرات، کافی است بالاترین و پایینترین قیمت را در یک بازه زمانی معین مقایسه کنیم. در ادامه، به بررسی جزئیات بیشتری درباره اندیکاتور ATR، از جمله نحوه محاسبه آن، کاربردهای مختلف در معاملات و نکاتی برای استفاده بهینه در تحلیل تکنیکال میپردازیم. با اینوستورنت همراه باشید.
اندیکاتور ATR چیست؟
اندیکاتور ATR، مختصر کلمه (Average True Range) یا میانگین دامنه واقعی است. این اندیکاتور یکی از ابزارهای تحلیل تکنیکال است که برای اندازهگیری نوسانات بازار استفاده میشود. این اندیکاتور توسط ولز وایلدر (Welles Wilder) سال ۱۹۷۸ در کتابی با عنوان “مفاهیم جدید در سیستمهای معاملاتی تکنیکال” معرفی شد. ATR به معاملهگران کمک میکند تا نوسانات بازار را بهتر درک کنند و تصمیمات معاملاتی بهتری بگیرند.
اندیکاتور ATR نوسانات را به صورت مطلق اندازهگیری میکند و مقادیر حاصل از آن درصدی از قیمتهای فعلی نیستند. به عبارتی دیگر، ATR سهام با قیمت بالا، بیشتر از ATR سهام با قیمت پایین خواهد بود. به عنوان مثال، سهامی که قیمت آن در بازه ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار معامله میشود، ATR بالاتری نسبت به سهامی با بازه قیمتی ۵۰ تا ۶۰ هزار خواهد داشت. بنابراین، نمیتوان مقادیر ATR سهام مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد.
نحوه محاسبه اندیکاتور ATR
محاسبه ATR شامل مراحلی است که به ترتیب زیر انجام میشود:
۱. محاسبه دامنه واقعی (True Range)
TR بزرگترین مقدار بین سه دسته زیر است:
اختلاف بین بالاترین (High) و پایینترین قیمت (Low) در دوره فعلی
تفاوت بین بالاترین قیمت دوره فعلی (High) و قیمت بسته شدن دوره قبلی (Previous Close)
تفاوت بین پایینترین قیمت دوره فعلی (Low) و قیمت بسته شدن دوره قبلی (Previous Close)
۲. میانگینگیری دامنه واقعی:
ATR با میانگینگیری دامنه واقعی (TR) در یک دوره مشخص محاسبه میشود. معمولاً این دوره ۱۴ روزه است، اما میتوان آن را بر اساس نیازهای خاص تنظیم کرد.

دوره های استاندارد برای محاسبه ATR
ولز وایلدر مخترع اندیکاتور ATR، محاسبه این اندیکاتور را با یک دوره زمانی ۱۴ روزه پیشنهاد کرده است. استفاده از این دوره استاندارد ۱۴ روزه باعث میشود که ATR نه بیش از حد حساس باشد و نه تغییرات مهم را از دست بدهد. اگرچه دوره ۱۴ روزه به عنوان یک استاندارد عمومی پذیرفته شده است، اما استفاده از دورههای کوتاهتر یا بلندتر نیز میتواند با توجه به عوامل مختلفی از جمله استراتژی معاملاتی، افق زمانی افراد و نوع بازار مفید باشد. مقدار ATR به دوره زمانی انتخابی حساس است و ممکن است در دورههای مختلف نتایج متفاوتی ارائه دهد.
کاربردهای ATR
اندیکاتور ATR کاربردهای متنوعی دارد که در ادامه به برخی از مهمترین آنها اشاره میشود:
۱. اندازهگیری نوسانات بازار
ATR به تحلیلگران کمک میکند تا نوسانات بازار را اندازهگیری کنند. مقادیر بالای ATR نشاندهنده نوسانات زیاد سهام و مقادیر پایین نشاندهنده نوسانات کم است. این اطلاعات میتوانند در تصمیمگیریهای معاملاتی کمک کنند.
۲. تعیین حد ضرر (Stop Loss)
یکی از کاربردهای مهم ATR تعیین حد سود و حد ضرر است. معاملهگران میتوانند از ATR برای تعیین فاصله مناسب حد ضرر استفاده کنند. زمانی که اندیکاتور ATR مقادیر بالاتری را نمایش میدهد، معاملهگران نوسانات قیمتی بیشتری را پیشبینی میکنند. در نتیجه، آنها معمولاً حد ضرر خود را با فاصله بیشتری از قیمت فعلی قرار میدهند تا از نوسانات شدید بازار در امان بمانند. برعکس، زمانی که ATR نشاندهنده نوسانات کمتری باشد، معاملهگران حد ضرر را نزدیکتر به قیمت فعلی تعیین میکنند تا از حرکات قیمتی کوچک نیز بهرهبرداری کنند.
«خروج شاندلیر» (Chandelier Exit) یکی از تکنیکهای مشهور است که توسط «چاک لبو» (Chuck LeBeau) ابداع شده است. این روش یک تکنیک مبتنی بر ATR است که محدوده حد ضرر را برای موقعیتهای معاملاتی خرید و فروش تعیین میکند.
محدودیتهای اندیکاتور ATR
دو محدودیت اصلی برای استفاده از اندیکاتور ATR وجود دارد که معاملهگران باید به آنها توجه داشته باشند.
۱. محدودیت اول، متفاوت بودن تفسیر نتایج ATR است. هر معاملهگری ممکن است برداشت متفاوتی از نتایج این اندیکاتور داشته باشد.
۲. محدودیت دوم این است که اندیکاتور ATR جهت قیمت را مورد بررسی قرار نمیدهد و تنها به اندازهگیری نوسانات میپردازد. به همین دلیل، ممکن است معاملهگر حرکتهای متفاوتی را از بازار دریافت کند، به خصوص زمانی که پیوتها در حال شکلگیری هستند یا روندها معکوس میشوند.
برای مثال، اگر قیمت حرکت چشمگیری برخلاف روند قبلی داشته باشد و اندیکاتور ATR نیز به میزان قابلتوجهی افزایش یابد، برخی معاملهگران ممکن است تصور کنند که ATR روند قبلی را تأیید میکند، در حالی که این برداشت ممکن است نادرست باشد.
اندیکاتور ATR یکی از ابزارهای مهم و کاربردی در تحلیل تکنیکال است که به معاملهگران کمک میکند تا نوسانات بازار را بهتر درک کنند و تصمیمات معاملاتی بهتری بگیرند. با توجه به مزایا و کاربردهای متعدد ATR، این اندیکاتور میتواند نقش مهمی در استراتژیهای معاملاتی ایفا کند. با این حال، معاملهگران باید به محدودیتهای آن نیز توجه کنند و از ATR در کنار سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال استفاده کنند تا به نتایج دقیقتری دست یابند.

استارک ور (StarkWare) تأیید کل تاریخچه بلاکچین با ۱ مگابایت حجم ممکن ساخت!

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

ارتقای آلپنگلو (Alpenglow) در سولانا تأیید شد؛ تراکنشها بزودی با سرعت اینترنت نهایی میشوند

تراست ولت امکان معامله سهام های توکنیزه (RWA) را برای کاربران فعال کرد

اندیکاتور ATR چیست و چه کاربردی در تحلیل تکنیکال دارد؟

۹ عادت مالی که افراد منظم را به ثبات و آزادی مالی میرساند

کاناری کپیتال برای ETF اینجکتیو (INJ) ثبتنام کرد

کاردینال؛ اولین پروتکل دیفای بیت کوین بر بستر کاردانو

هر اونس چند گرم طلای ۱۸ عیار است؟ تبدیل ساده انس به گرم طلا

آیا تحلیل تکنیکال بهتنهایی در بازار رمز ارزها سودآور است؟

کوینبیس توکن اتنا (ENA) را به رودمپ خود اضافه کرد

در ۲ ماه اخیر بیش از ۱۰٪ پروژهها ناپدید شدهاند!

ارتقای آلپنگلو (Alpenglow) در سولانا تأیید شد؛ تراکنشها بزودی با سرعت اینترنت نهایی میشوند

اندیکاتور ATR چیست و چه کاربردی در تحلیل تکنیکال دارد؟

تراست ولت امکان معامله سهام های توکنیزه (RWA) را برای کاربران فعال کرد

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

استارک ور (StarkWare) تأیید کل تاریخچه بلاکچین با ۱ مگابایت حجم ممکن ساخت!

سریال پول به زبان ساده (Money, Explained) قسمت پنجم (آخر)

سریال پول به زبان ساده (Money, Explained) قسمت چهارم

سریال پول به زبان ساده (Money, Explained) قسمت سوم

سریال پول به زبان ساده (Money, Explained) قسمت دوم

سریال پول به زبان ساده (Money, Explained) قسمت اول

مستند دیپ وب (Deep Web) 2015

مستند شغل داخلی (Inside Job) بحران مالی

مارجین کال (Margin Call)

فیلم بازیکن شماره یک آماده (Ready Player One)

فیلم مرد آزاد (Free Guy)
![مستند کریپتوپیا [Cryptopia]، بیت کوین، بلاکچین و آینده اینترنت](https://investorent.xyz/wp-content/uploads/مستند-کریپتوپیا-Cryptopia-80x80.webp)
مستند کریپتوپیا (Cryptopia)

برای ارسال نظر باید وارد شوید ورود