با ما همراه باشید

آموزش

استفاده از تحلیل مولتی تایم فریم (Multi Time Frame)، برای افزایش موفقیت در معاملات

تحلیل چند زمانی به یک معامله گر کمک می کند تا به طور همزمان احتمال موفقیت خود را افزایش داده و ریسک معامله را کاهش دهد. این دقیقا همان چیزی است که معامله گران در بازار های فارکس (Forex)، معاملات آتی (Futures)، سهام (Stocks)، اختیارات (Options)، رمزارزها (Cryptocurrency) به طور خلاصه هرکس که در بازارهای مالی فعالیت می کند به دنبال آن است.

منتشر شده

در

استفاده از تحلیل مولتی تایم فریم (Multi Time Frame)، برای افزایش موفقیت در معاملات

تحلیل مولتی تایم فریم (Multi Time Frame) یا چند زمانی چیست و چه مزیت هایی دارد؟ اکثر معامله گران معمولا تصمیمات معاملاتی خود را صرفا بر اساس یک تایم فریم (Time Frame) خاص اتخاذ می کنند. آن ها تمام انرژی خود را صرف تحلیل های تکنیکال مربوط به تایم فریم معاملاتی خود می کنند بدون اینکه خیلی به آنچه ممکن است در تایم فریم های بالاتر رخ دهد، فکر کنند!

این موضوع می تواند در برخی موارد بازدهی خوبی داشته باشد با این حال یک رویکرد منسجم تر مستلزم بررسی چندین تایم فریم برای دستیابی به یک سیستم معاملاتی با پتاسیل موفقیت بیشتر است.

برای معامله گران نه چندان حرفه ای، تحلیل چند تایم فریم ممکن است کمی طاقت فرسا و حتی گیج کننده به نظر برسد.

یکی از مهمترین دلایلی که معامله گران از تحلیل چند تایم فریم اجتناب می کنند این است که از تایم‌ فریم های مختلف اطلاعات متناقضی حاصل می شود.

این سردرگمی باعث می شود معامله گران به “فلج تحلیلی / Analysis Paralysis” مبتلا شوند. در این مطلب ما در مورد روش های صحیح تحلیل با چند تایم فریم و نحوه پیاده سازی صحیح آن در یک سیستم معاملاتی صحبت خواهیم کرد. به بررسی چند تایم فریم، عبارات “تحلیل چند زمانی” یا “مولتی تایم فریم” نیز اطلاق می شود.

تحلیل چند زمانی (Multiple Time Frame Analysis) چیست؟

تحلیل چند زمانی، یک مفهوم تحلیلی در معامله گری است که در صورت استفاده صحیح می تواند قدرت بسیار زیادی به سیستم معاملاتی شما بدهد.

در این مفهوم تایم فریم های مختلف را مورد تحلیل قرار می دهید تا رفتار ها و روند های بازار را در تایم فریم های مختلف شناسایی کرده و آنچه در فرکانس های زمانی مختلف رخ می دهد، تشخیص دهید.

معمولا استفاده از تایم فریم های بالاتر به معامله گران کمک می کند تا بتوانند روند کلی بازار را مشاهده کرده و با توجه به آن تصمیم گیری کنند.

معامله گران با تجربه از مزایای تحلیل با چند تایم‌ فریم به خوبی بهره می برند. آن ها معمولا تحلیل خود را در سه افق زمانی مشخص انجام می دهند که شامل تایم فریم معاملاتی، تایم فریم تصویر کلان و تایم فریم سیگنال ورودی می شود.

اگر چه از تکنیک های معاملاتی جدید بسیار زیادی بوجود آمده است و هر روز نیز بر تعداد آن افزوده می شود اما برخی مفاهیم مانند خطوط مقاومت (Resistance) و حمایت (Support)، پرایس اکشن (Price Action) و تحلیل تایم فریم هرگز قدیمی نمی شوند.

این مفاهیم در گذشته به خوبی کار کرده اند در حال حاضر نیز کار می کنند و در آینده نیز کار خواهند کرد، چرا که مبتنی بر منطق اساسی بازار هستند. استفاده از سه تایم فریم مختلف بهترین ترکیب برای خواندن عملکرد بازار است.

“اولین تایم فریمی که باید در نظر گرفت، تایم فریم معاملاتی است. این همان تایم‌ فریمی است که معامله گران بیشترین تمرکز خود را بر روی آن قرار داده و انتظار دارند تمام جواب ها را در آن بیابند.”
“تایم فریم دومی که یک معامله گر باید در نظر بگیرد، تایم فریم تصویر کلان است. این تایم فریم معمولا ۴ تا ۶ بار بزرگ تر از تایم‌ فریم معاملاتی است.”

به عنوان مثال اگر تایم فریم معاملاتی شما، نمودار ۴ ساعته است، تایم فریم تصویر کلان شما باید نمودار روزانه باشد. این تایم فریم به معامله گر تصویری کلان تر ارائه می دهد. شما می توانید با استفاده از این تصویر کلان سطوح اصلی حمایت و مقاومت و همچنین جهت کلی روند را شناسایی کنید.

“و در نهایت تایم فریم سیگنال ورود را داریم. این تایم فریم ۴ تا ۶ برابر کوچک تر از تایم فریم معاملاتی است.”

در مثالی که قبلا ذکر شد، تایم فریم یک ساعته و حتی ۳۰ دقیقه ای را می توان به عنوان تایم فریم سیگنال ورودی در نظر گرفت. شما با دنبال کردن این تایم فریم می توانید معاملات خود را در بهینه ترین نقطه ممکن انجام دهید. معمولا زمانی که از تایم فریم معاملاتی و تایم فریمی که تصویر کلان را از آن دریافت می کنیم، تاییدیه معامله می گیرم بر تایم فریم سیگنال ورود تمرکز می کنیم.

همانطور که می دانید، هیچ روش معاملاتی وجود ندارد که بتواند به تمام سوالات شما پاسخ بدهد، این موضوع در مورد روش معامله با مولتی تایم فریم نیز صادق است. همیشه مقداری عدم اطمینان وجود دارد.

بازارهای امروزی بسیار کارآمد هستند. بنابراین به عنوان معامله گر باید تلاش کنید تا بتوانید از تمام توانمندی های خود استفاده کرده و از بازار جلو بزنید.

“تحلیل با چند تایم فریم ابزاری در اختیار شما قرار می دهد تا بتوانید در معاملات خود مزیت ایجاد کنید.”

یک مفهوم کلیدی در معاملات این است که تا جای امکان در راستای روند معامله کنید. اما سوال این است که با کدام روند؟ این همان چیزی است که تحلیل با چند تایم فریم کمک می کند تا به آن پاسخ دهید.

همچنین می توانید از طریق زمان بندی بهتر، مزیت و نقطه قوت استراتژی خود را در بازار افزایش داده و سود بیشتری کسب کنید.

مزیت رویکرد از تایم فریم بالا به پایین (Top Down Approach Advantage)

فهمیدیم که برای تحلیل باید ۳ تایم فریم مختلف را در نظر بگیریم. ممکن است بسیاری از معامله گران این موضوع را پیش تر می دانستند اما مشکل آن جا است که در مورد نحوه تحلیل این سه تایم فریم اشتباه می کنند.

بسیاری از معامله گران هنگام استفاده از استراتژی تحلیل چند زمانی، از رویکرد پایین به بالا (Bottom up) استفاده می‌کنند. این یکی از بزرگترین اشتباهاتی است که در بین معامله گران تازه کار مرسوم است.

به عنوان مثال، یک معامله گر را در نظر بگیرید که قصد دارد از تحلیل چند زمانی استفاده کند. وی برای تحلیل خود از تایم فریم ۴ ساعته برای معامله، یک روزه برای تصویر کلان و ۶۰ دقیقه ای برای سیگنال ورودی استفاده می کند.

حال معامله گر در حالی که در بین نمودار‌های یک ساعته و ۴ ساعته به دنبال یک الگوی معاملاتی مناسب است،‌ ناگهان در نمودار یک ساعته EUR/USD یک موقعیت معاملاتی جذاب مشاهده می کند. پس به نمودار ۴ ساعته رفته و به نظر می رسد همه‌ چیز خوب است. سپس به نمودار روزانه مراجعه کرده و به نظر نمی رسد چیز خاصی وجود داشته باشد که مانع از معامله او در نمودار یک ساعته شود.

متوجه اشتباه این فرد شدید؟ بیایید اشتباهات وی را مرور کنیم. اولین اشتباه این است که در نمودار یک ساعته به دنبال پیدا کردن فرصت معاملاتی است. این کار به خودی خود اشتباه نیست اما وقتی تایم فریم معاملاتی، تایم فریم ۴ ساعته است، باید معاملات نیز در تایم فریم ۴ ساعته انجام شود. بنابراین، وی عمدا یا سهوا برخلاف سیستم معاملاتی خود عمل کرده است!

دومین اشتباه وی این است که او به جای رویکرد بالا به پایین (Top Down) از رویکرد پایین به بالا استفاده کرده است.

این فرد باید از تایم‌ فریم بالاتر شروع می کرد تا به نمودارها با تایم فریم پایین تر برسد در حالی که دقیقا بر عکس عمل کرده است. شاید بپرسید مشکل این کار کجاست؟

مشکل این است که وقتی با رویکرد پایین به بالا شروع می کنید، این سوگیری را خواهید داشت که در تایم فریم بالاتر برای تایید یا توجیه نظر خود در تایم فریم پایین تر اقدام کنید. این اتفاق باعث می شود که نتوانید تصویر کلان را به صورت کامل دیده و از تمام مزایای تحلیل مولتی تایم فریم بهره ببرید.

از طرف دیگر، رویکرد بالا به پایین، یک روش عینی تر برای تحلیل است. شما در این روش، با دید وسیع تری شروع کرده و سپس به مقیاس های پایین تر می روید.

در مورد معامله گر مثال ما، اگر وی قصد داشت به درستی از رویکرد معاملاتی با چند تایم فریم به درستی استفاده کند، باید ابتدا با تصویر کلان یعنی تایم فریم روزانه شروع می کرد تا بتواند در مورد جهت کلی بازار نظر بدهد. سپس به نمودار چهار ساعته رجوع می کرد تا بتواند با استفاده از تصویر کلانی که به دست آورده بود، به دنبال فرصت معاملاتی باشد. در نهایت نیز با مراجعه به تایم فریم یک ساعته هدف معاملاتی خود را با دقت بیشتری تنظیم کند.

Multiple Time Frame Analysis
Multiple Time Frame Analysis

کاوش در تایم فریم های مختلف (Exploring the Different Time Frames)

حال که اهمیت استفاده از رویکرد استفاده از چند تایم فریم را متوجه شدیم و روش استفاده از آن را درک کردیم، سوال طبیعی این است که کدام تایم فریم ها را باید بررسی کنیم. پاسخ این سوال با توجه به سبک معاملاتی شما متفاوت است. شما ابتدا باید تایم فریم معاملاتی خود را مشخص کرده سپس تایم فریم های بالا و پایین را تعیین کنید.

اگر شما یک معامله گر میان مدت هستید، تایم فریم مناسب برای شما، روزانه است. همچنین می توانید تصویر کلان را از نمودار هفتگی و برای تنظیم نقطه ورودی از تایم فریم ۴ ساعته استفاده کنید.

اگر معامله گر سویینگ (Swing Trader) هستید، می توانید از نمودار ۴ ساعته به عنوان تایم فریم معاملاتی و از تایم فریم های یک ساعته و روزانه برای تنظیم معامله و تصویر کلان استفاده کنید.

  • نمودار ماهانه (Monthly Chart)

معمولا معامله گران خرد در بازار، به دنبال بهره برداری از حرکت های کوتاه مدت در بازار هستند، به همین خاطر، اکثر آن ها از نمودارهای ماهانه استفاده نمی کنند. اما برای کسانی که قصد دارند معاملات بلند مدت تری انجام دهند، استفاده از نمودار ماهانه به عنوان تصویر کلان بسیار مفید خواهد بود. البته باید توجه داشت که معاملات بلند مدت نیاز به صبر بسیار زیاد (حداقل به اندازه تایم فریم انتخابی) و همینطور سرمایه بسیار بالایی دارد.

  • نمودار هفتگی (Weekly Chart)

این تایم فریم، نمایی کلیدی از جفت ارزها به شما می دهد. شما با مشاهده نمودار هفتگی می توانید موقعیت های بازیگران اصلی و سطوح حمایت و مقاومت بلند مدت را که از اعتبار نسبتا بالایی برخوردار هستند، پیدا کنید. بدین ترتیب می توانید پیش از برخورد به مقاومت بلند مدت از معامله خارج شوید.

  • نمودار روزانه (Daily Chart)

نمودارهای روزانه برای معامله گران خرد بسیار مهم هستند. اگر شما نیز یک معامله گر خرد هستید بدون تحلیل دقیق نمودار روزانه هرگز معامله نکنید.

شما می توانید در این نمودار سطوح حمایت و مقاومت، مناطق عرضه (Supply) و تقاضا (Demand) و خط روند (Trend Line) مربوطه را مشخص کرده و سپس به معامله بپردازید. حتی اگر در تایم فریم ۴ ساعته معامله می کنید، بهتر است تحلیل چند زمانی را با نمودار روزانه نیز انجام دهید. چرا که بدین ترتیب می توانید بفهمید بازیگران بزرگ و بانک ها که توانایی تغییر حرکت قیمت ها را دارند در چه نقاطی به معامله می پردازند.

  • نمودار ۴ ساعته (۲۴۰ minute chart)

شما می توانید از نمودار ۴ ساعته به دو روش استفاده کنید. روش اول بدین صورت است که پس از ارزیابی نمودار روزانه و پیدا کردن جهت کلی آن جفت ارز، می توانید به نمودار ۴ ساعته رفته و به دنبال فرصت معاملاتی باشید که هم راستا با تحلیل تایم فریم روزانه شما باشد. روش دوم بدین صورت است که ابتدا در نمودار ۴ ساعته تحلیل خود را انجام می دهید و فرصت های معاملاتی که شانس موفقیت بالایی را دارند پیدا می کنید. سپس به نمودار روزانه رفته تا مطمئن شوید که:

  1. برخلاف روند کلی معامله نکنید.
  2. دقیقا در مناطق حمایت و مقاومت روزانه معامله نمی کنید.
  3. مقابل یک واگرایی (Divergence) در نمودار روزانه معامله نکرده‌ باشید. با استفاده از این سه توصیه می توانید احتمال اشتباه در معاملات را به طور موثری کاهش دهید.
  • نمودار یک ساعته (۶۰ minute chart)

نمودار یک ساعته، تایم فریم معاملاتی بسیاری از معامله گران خرد است. می توان از این تایم فریم برای دریافت سیگنال ورود، زمانی که تایم فریم معاملاتی شما ۴ ساعته است، استفاده کرد. در این تایم فریم می توان الگوهای قیمتی را با جزئیات خوبی پیدا کرد. همچنین در این تایم فریم می توانید به دنبال بریک اوت ها باشید. همچنین با استفاده از فیبوناچی اصلاحی (Retracement Fibonacci)، می توانید نواحی اصلاحی قیمت را پیدا کنید و وارد معامله شوید.

تحلیل چند زمانی/ Multi Time Frame
Different Time Frames

بهبود سیگنال های ورود و خروج ( Entries and Exits)

هنگامی که با بسیاری از معامله گران در مورد مزایای استفاده از تحلیل با چند تایم فریم صحبت می شود، به نظر می رسد اکثر آن ها با تحلیل تایم فریم های بالاتر موافق هستند و آن را برای درک تصویر کلان از بازار مفید می دانند اما اکثر آن ها برای بهینه سازی نقاط ورود و خروج خود کاری انجام نمی دهند.

همانطور که می دانید یا به زودی متوجه خواهید شد، برای سودآوری در معاملات، باید تا جایی که می توانید از تمام مزیت های ممکن استفاده کنید.

با نادیده گرفتن روش های بهبود اجرای معامله تنها سود خود را کاهش داده اید. برای از دست ندادن این سود باید هنگام اجرای معامله، به تایم فریم های پایین تر رفته و از آنجا معامله را باز کنید. همانطور که پیشتر گفته شد، برای یافتن سیگنال ورود و خروج باید تایم فریم معاملاتی خود را ۴ تا ۵ بار کوچک کنید.

گاهی معامله گران می ترسند که معامله را از دست بدهند به همین خاطر معامله را با هزینه بالاتری باز می کنند.

در بازار فارکس (FOREX) هر یک پیپ سود می تواند در بلند مدت حیاتی باشد. خصوصا وقتی نوسانگیر و یا اسکالپر هستید. پس بهتر است به جای اجرای مستقیم معاملات ابتدا در تایم فریم های پایین تر قیمت بهینه را پیدا کرده و در آن قیمت مشخص سفارش خود را قرار دهید. البته ممکن است تصور کنید ارزش معامله شما بیشتر از آن است که با قرار دادن سفارش در قیمت خاص احتمال عدم فعال شدن سفارش را بپذیرید. در این صورت می توانید معامله را در قیمت نا مناسب تری باز کنید، این بستگی به شما دارد!

معمولا درج سفارشات و انتظار برای باز شدن معامله، بیشتر توصیه می شود. قرار دادن سفارش خرید و فروش علاوه بر کاهش هزینه ها و افزایش دقت شما در طول زمان، منجر به کاهش احساسات نیز در شما می شود. معامله گری فعالانه می تواند به مرور زمان باعث شود تا انگیزه بیشتری برای مداخله در جریان معامله داشته باشید و یا اینکه معامله را زودتر یا دیرتر از حد معمول ببندید. همچنین ترس یا طمع می تواند در جریان معاملات بر شما چیره شود.

استفاده مناسب از تحلیل با چند تایم فریم در بازارهای مالی احتمال موفقیت شما را به طرز چشمگیری افزایش می دهد.

بدون شک، معامله گرانی که این روش را در معاملات خود گنجانده اند، قادر به بهبود نتایج خود خواهند بود. مطمئنا بعضی معامله گران هستند که با وجود خواندن و دانستن این دست مطالب باز هم به معامله بر اساس یک تایم فریم می پردازند. به این افراد باید گفت که شما اکنون کار سخت تری دارید، چون رقیبان شما یعنی همان معامله گرانی که این مطلب را خوانده و از آن در معاملات خود استفاده می کنند، اکنون توانایی بیشتری کسب کرده اند!

هشدار ریسک و سلب مسئولیت

این مطلب به هیچ عنوان توصیه به خرید یا فروش نیست
بازارهای مالی از ریسک بالایی برخوردارند و امکان از دست رفتن بخش یا تمام حساب معاملاتی شما وجود دارد. تا زمانی که دانش کافی در مورد بازارها به دست نیاورده اید یا امکان قرار دادن سرمایه خود در ریسک محتمل را ندارید در این بازارها سرمایه گذاری نکنید.

آموزش

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

تقویم اقتصادی مثل یک “برنامه‌ریزی خبری” برای بازار است. اگر به آن توجه نکنید، ممکن است در لحظه انتشار اخبار مهم با حرکت‌های ناگهانی و شدید قیمت غافلگیر شوید. استفاده درست از آن کمک می‌کند ریسک معاملات را مدیریت کنید و حتی فرصت‌های سودآور پیدا کنید.

منتشر شده

در

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

اگر معامله‌گر یا فعال بازارهای مالی باشید، حتما تجربه کرده‌اید که یک خبر اقتصادی می‌تواند ظرف چند دقیقه بازار را زیر و رو کند. مثلا اعلام نرخ بیکاری آمریکا یا تصمیم فدرال رزرو درباره نرخ بهره کافی است تا قیمت دلار، طلا یا حتی بیت کوین نوسان شدیدی پیدا کند. در چنین شرایطی، دانستن زمان دقیق این رویدادها می‌تواند مرز میان یک معامله سودآور یا پشیمان‌کننده باشد.

اینجاست که تقویم اقتصادی به عنوان یک ابزار به کمک شما می‌آید. ابزاری که تمام اتفاقات مهم اقتصادی و مالی جهان را در یک جدول زمانی مشخص نمایش می‌دهد و به شما کمک می‌کند همیشه چند قدم جلوتر از بازار باشید. اگر می‌خواهید بدانید تقویم اقتصادی دقیقا چیست، چه اجزایی دارد و چطور باید از آن استفاده کنید، این مطلب را از دست ندهید.

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست؟

یک لیست زمان‌بندی‌شده از اعلامیه‌های اقتصادی، داده‌های کلان، سخنرانی‌های مقامات مالی و انتشار شاخص‌های اقتصادی مثل نرخ بهره، تورم، بیکاری، تولید ناخالص داخلی و … است. علاوه بر این معمولاً زمان بیانیه های بانک مرکزی، سخنرانی های سیاست گذاران پولی و انتخابات را فهرست می کند.

بیشتر تقویم های اقتصادی منتشر شده شامل نوع داده مثل نرخ بیکاری، نتیجه قبلی که منتشر شده بود و انتظارات اجماع بازار برای نتیجه آتی می شوند. باید توجه داشت که نوع انتشار به طور کلی بسته به اینکه چه تاثیری می تواند داشته باشد؛ بصورت زیاد، متوسط، کم یا بدون تاثیر، کد گذاری می شود.

برای مثال، تصور کنید بانک مرکزی اروپا (ECB) قرار است درباره نرخ بهره (Interest Rate) جلسه برگزار کند. این تصمیم می‌تواند ارزش یورو را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. اگر شما معامله‌گر بازار فارکس باشید و این تاریخ را ندانید، ممکن است در میانه یک معامله ناگهان با نوسانی شدید روبه‌رو شوید و فرصت مدیریت آن را از دست بدهید. اما وقتی به تقویم اقتصادی نگاه می‌کنید، می‌بینید که این رویداد دقیقا چه روز و ساعتی اتفاق می‌افتد و می‌توانید از قبل برایش برنامه‌ریزی کنید.

تقویم اقتصادی نه فقط برای معامله‌گران حرفه‌ای، بلکه برای هر فردی که در بازارهای مالی فعالیت می‌کند (از بورس و فارکس گرفته تا ارزهای دیجیتال) یک ابزار ضروری است. حتی سرمایه‌گذاران بلندمدت هم با نگاه به این تقویم می‌توانند تصمیم‌های دقیق‌تری برای مدیریت پرتفوی خود بگیرند.

اگر انتشار داده اقتصادی تأثیر کمی داشته باشد، آنگاه جفت ارز حرکتی نداشته و یا واکنشی جزیی نسبت به نتیجه از خود نشان خواهد داد. اما اگر در رویدادی با تأثیر متوسط، نتیجه نهایی با چیزی که انتظار می رفت خیلی تفاوت داشته باشد، باعث می شود جفت ارز به میزان بیشتری تغییر کند. زمانی که انتشار داده ها به طور قابل توجهی بیشتر یا کمتر از نتیجه مورد انتظار بازار باشند، به خصوص زمانی که صحبت از داده هایی با تأثیر بالا باشد، جفت ارز مرتبط تمایل بیشتری به حرکت دارد و بازار نوسانات قابل توجهی را در این فرآیند تجربه می کند.

چرا تقویم اقتصادی مهم است؟

  • تقویم اقتصادی مانند یک نقشه راه است که مسیر حرکت بازارها را روشن‌تر می‌کند و شما را از غافلگیری‌های ناگهانی نجات می‌دهد. به این ترتیب شما می‌توانید تصمیمات معاملاتی خودتان را بر پایه اطلاعات موثق بگیرید.
  • انتشار داده‌های اقتصادی می‌تواند باعث نوسانات شدید در بازارهای مالی شود. برای مثال، اگر نرخ تورم بالاتر از حد انتظار اعلام شود، سرمایه‌گذاران انتظار افزایش نرخ بهره خواهند داشت و همین موضوع می‌تواند بازار سهام یا ارزهای دیجیتال را تحت تاثیر قرار دهد.
  • بدون تقویم اقتصادی، بسیاری از تصمیم‌ها بر اساس حدس و گمان گرفته می‌شود. معامله‌گرانی که فقط با تحلیل تکنیکال کار می‌کنند، ممکن است در لحظه انتشار یک خبر بزرگ، گرفتار نوسانات غیرمنتظره بازار شوند. در حالی‌که کسی که تقویم اقتصادی را دنبال می‌کند، می‌داند چه زمانی باید محتاط‌تر باشد یا حتی برای شکار فرصت‌های جدید آماده شود.
  • یکی از مهم‌ترین مزیت‌های تقویم اقتصادی، مدیریت ریسک است. اگر قبل از انتشار یک داده مهم پوزیشن باز دارید، می‌توانید حجم معاملات خود را کاهش دهید، حد ضرر تنظیم کنید یا حتی معامله را ببندید تا از ضررهای سنگین جلوگیری شود.
  • استفاده از تقویم اقتصادی به شما امکان می‌دهد استراتژی‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت خود را بر اساس داده‌های واقعی طراحی کنید. به این ترتیب، معاملات شما نظم بیشتری پیدا می‌کند و احتمال موفقیت بالاتر می‌رود.
  • بسیاری از ضررها به دلیل تصمیمات عجولانه و احساسی اتفاق می‌افتد. وقتی بدانید چه چیزی در راه است، آرامش بیشتری خواهید داشت و کمتر اسیر ترس یا طمع می‌شوید.

اجزای اصلی یک تقویم اقتصادی

وقتی وارد یک تقویم اقتصادی مثل Trading Economics یا Investing.com می‌شوید، در نگاه اول ممکن است جدول شلوغی ببینید که پر از عدد و کلمه است. اما اگر بدانید هر ستون چه معنایی دارد، کار با آن بسیار ساده خواهد شد. در ادامه تک‌تک اجزای اصلی این جدول که از وب‌سایت تریدینگ اکونومیکس آورده شده را توضیح می‌دهیم.

Economic Calendar
All events, interest rate, prices & inflation, labour market, GDP growth, foreign trade, government, business confidence, consumer sentiment, housing market.

در قسمت بالای جدول بخشی برای فیلتر کردن نتایج آورده شده است. گزینه «Recent» فیلتری برای نشان دادن رویدادهای اخیر است و فقط موارد نزدیک به زمان فعلی را نشان می‌دهد. اگر می‌خواهید مثلا رویدادهای اقتصادی چند ماه دیگر را ببینید کافی است این فیلتر را تغییر دهید.

با استفاده از گزینه «Impact» شما می‌توانید این رویدادهای اقتصادی را بر اساس سطح اهمیت آن ها دسته‌بندی کنید. تریدینگ اکونومیکس سه دسته‌بندی دارد. رویدادهای یک ستاره، دو ستاره و سه ستاره که طبیعتا اهمیت آن ها بر اساس تعداد ستاره افزایش می‌یابد.

قسمت «Countries» امکان فیلتر کردن بر اساس کشور یا اقتصاد موردنظر را فراهم می‌کند. مثلا اگر قصد دارید فقط شاخص‌های اقصتادی کلان آمریکا را ببینید، کافی است روی این گزینه کلیک کرده و «United States» را انتخاب کنید.

فیلتر «Category» دسته‌بندی رویدادها را نمایش می‌دهد. مثلا شما می‌توانید در این فیلتر گزینه «Prices & Inflation» را انتخاب کرده و فقط داده‌های تورمی را مشاهده کنید.

بخش «UTC +3:30» نیز برای تعیین منطقه زمانی است. شما می‌توانید منطقه زمانی خودتان (تهران-ایران) را تنظیم کنید تا ببینید دقیقا رویداد موردنظرتان در چه ساعتی به وقت ایران رخ می‌دهد.

  • تاریخ و ساعت

اولین چیزی که در تقویم اقتصادی به چشم می‌آید، ستون زمان انتشار است. در این بخش دقیقا مشخص می‌شود که هر رویداد چه روز و ساعتی منتشر خواهد شد. اهمیت این قسمت بسیار بالاست، چون بازارها معمولا درست در همان لحظه انتشار خبر واکنش نشان می‌دهند. مثلا اگر در ساعت ۴:۰۰ صبح «شاخص اعتماد مصرف‌کننده استرالیا» منتشر شود، معامله‌گران بازار فارکس در همان دقیقه باید آماده واکنش باشند.

همانطور که گفتیم، ساعت تقویم معمولا بر اساس منطقه زمانی قابل تغییر است. مثلا شما می‌توانید آن را روی «تهران (UTC+3:30)» تنظیم کنید تا دقیقاً با ساعت محلی خودتان هماهنگ باشد.

  • کشور

در ستون بعدی، پرچم و کد کشور (مثلاً GB = بریتانیا، AU = استرالیا، MX = مکزیک) قرار دارد که نشان می‌دهد داده متعلق به کدام اقتصاد است. گاهی اوقات هم رویدادها مربوط به یک بلوک منطقه‌ای خاص مثلا اروپا (EA = Euro Area) هستند. در این صورت آن داده را باید به عنوان یک شاخص منطقه‌ای و نه مربوط به یک کشور واحد تفسیر کرد.

  • عنوان رویداد

این ستون عنوان خبر یا شاخص اقتصادی را نشان می‌دهد. گاهی هم کنار این عنوان، مخفف ماه میلادی (مثل AUG، SEP) دیده می‌شود که نشان می‌دهد داده مربوط به کدام ماه است. شناخت هر شاخص اهمیت زیادی دارد، چون هرکدام اثر متفاوتی روی بازار می‌گذارند.

اما نکته مهم اینجاست که همه رویدادها عددی و آماری نیستند. بعضی از آن ها بیشتر کیفی هستند و باید با توجه به ماهیتشان تفسیر شوند. برای درک بهتر، به چند نمونه نگاه کنیم:

  • شاخص‌های آماری (عدد‌محور)

مثل نرخ بیکاری (Unemployment Rate)، شاخص قیمت مصرف کننده (CPI)، یا تولید ناخالص داخلی (GDP). اینها همیشه یک عدد مشخص دارند که می‌توان آن را با مقدار قبلی و پیش‌بینی بازار مقایسه کرد.

  • سخنرانی‌ها (Speech)

مثلا «سخنرانی رئیس فدرال رزرو». این نوع رویداد عدد ندارد، بلکه مهم محتوای صحبت‌هاست. اگر لحن سخنران به سمت سیاست انقباضی (افزایش نرخ بهره) باشد، بازار واکنش منفی به دارایی‌های پرریسک نشان می‌دهد. اگر لحن انبساطی باشد، می‌تواند باعث رشد بازار سهام یا ارزهای دیجیتال شود.

  • حراج اوراق (Auction)

مثل «حراج اوراق ۱۰ ساله آمریکا» یا «حراج اوراق خزانه ژاپن». اینجا اعداد مربوط به بازده (Yield) یا حجم اوراق فروخته‌شده اهمیت دارند. بالا رفتن بازده معمولا نشانه افزایش هزینه استقراض دولت و احتمال بالا رفتن نرخ بهره است.

  • شاخص‌های نظرسنجی و اعتماد (Survey/Confidence Index)

مثل «شاخص اعتماد مصرف‌کننده» یا «شاخص مدیران خرید (PMI)». اینها با پرسش‌نامه از فعالان اقتصادی یا مصرف‌کنندگان تهیه می‌شوند و بازتاب‌دهنده چشم‌انداز آینده هستند.

ستون Previous نشان‌دهنده نتیجه گزارش قبلی است. مثلا اگر شاخص بیکاری ماه گذشته ۸٪ بوده، این عدد در ستون Previous نمایش داده می‌شود. این بخش برای مقایسه روند بسیار مهم است، چون بازار همیشه تغییرات نسبت به گذشته را در نظر می‌گیرد.

در قسمت (Consensus / Forecast) دو ستون پیش‌بینی تحلیلگران و اقتصاددانان درباره آن شاخص یا داده اقتصادی آورده می‌شود. اما چه تفاوتی با هم دارند؟

Consensus یا اجماع در واقع میانگین پیش‌بینی جمعی تحلیلگران، اقتصاددان‌ها و موسسات مالی است. یعنی چندین منبع معتبر پیش‌بینی خود را درباره یک شاخص اعلام می‌کنند و تقویم اقتصادی میانگین یا اجماع آنها را نمایش می‌دهد.

Forecast گاهی به همان معنی Consensus به کار می‌رود، اما در بعضی تقویم‌ها (مثل Trading Economics) یک تفاوت کوچک دارد:

  • Forecast معمولاً پیش‌بینی اختصاصی خود سایت یا موسسه منتشرکننده تقویم است.
  • در حالی که Consensus نماینده پیش‌بینی کلی بازار و تحلیل‌گران مختلف است.

در ستون (Actual) مقدار واقعی در لحظه انتشار خبر به‌روزرسانی می‌شود و عدد واقعی گزارش را نشان می‌دهد. در حقیقت، مهم‌ترین بخش برای معامله‌گران همین ستون است، چون مستقیما رفتار بازار را شکل می‌دهد.

بعضی تقویم‌ها مثل Trading Economics در کنار هر شاخص نمودارهای کوچکی نمایش می‌دهند. این نمودار روند تاریخی آن شاخص را نشان می‌دهد (مثلا تغییرات نرخ بیکاری در چند ماه گذشته). با نگاه سریع به این بخش می‌توانید متوجه شوید وضعیت در حال بهبود یا بدتر شدن است.

Economic Calendar
Economic Calendar

طبق ستون اول متوجه می‌شویم که شاخص قیمت تولیدکننده (PPI) آمریکا ساعت ۴ بعد از ظهر به وقت محلی منتشر می‌شود. به طور کلی، شاخص‌های اقتصادی را می‌توان در بازه زمانی‌های مختلفی ارزیابی کرد. منظور از MoM بازه زمانی ماهانه است و YoY تغییرات کل یک سال نسبت به سال قبل را نشان می‌دهد.

در سطر اول که مربوط به شاخص PPI اصلی در بازه ماهانه است، می‌بینیم که مقدار قبلی ۰.۹٪ ثبت شده است. این یعنی در ماه گذشته قیمت تولیدکننده‌ها نسبت به ماه ماقبلش ۰.۹٪ افزایش داشته است. در ستون Forecast پیش‌بینی تریدینگ اکونومیکس برای این ماه ۰.۳٪ است و Consensus که میانگین پیش‌بینی اقتصاددانان و تحلیلگران مختلف را نشان می‌دهد ۰.۴٪ ثبت شده است. مقدار Actual یا واقعی هم هنوز منتشر نشده و به همین دلیل این ستون خالی مانده و در لحظه انتشار شاخص پر می‌شود.

چطور از تقویم اقتصادی استفاده کنیم؟

این بخش مهم‌ترین قسمت مقاله است، چون فقط دانستن اینکه رویدادها چه زمانی هستند کافی نیست؛ باید بدانید چطور از این اطلاعات استفاده کنید.

  • برنامه‌ریزی هفتگی: در ابتدای هفته به تقویم اقتصادی نگاه کنید و رویدادهای مهم (مثل NFP یا تصمیم نرخ بهره) را علامت بزنید. این کار به شما کمک می‌کند از قبل آماده باشید.
  • ترکیب با تحلیل تکنیکال: اگر می‌بینید یک خبر مهم نزدیک است، سطوح حمایت و مقاومت نمودار را بررسی کنید. مثلا اگر خبر منفی بیاید و بازار به حمایت نزدیک باشد، احتمال شکستن حمایت بیشتر می‌شود.
  • استراتژی معاملاتی متناسب با خبر: بعضی معامله‌گران قبل از انتشار خبر، از بازار خارج می‌شوند تا ریسک نکنند. برخی دیگر ترجیح می‌دهند منتظر بمانند و پس از انتشار داده و مشخص شدن جهت بازار وارد معامله شوند.
  • مدیریت حجم و حد ضرر: در زمان‌هایی که احتمال نوسان شدید وجود دارد، بهتر است حجم معامله کمتر شود یا حد ضرر نزدیک‌تر قرار بگیرد.
  • ثبت تجربه‌ها: بهترین راه برای یادگیری استفاده از تقویم اقتصادی، تجربه شخصی است. بعد از هر رویداد مهم یادداشت کنید بازار چگونه واکنش نشان داد و استراتژی شما چقدر موفق بود.

تقویم اقتصادی را از کجا ببینیم؟

امروزه ده‌ها وب‌سایت معتبر وجود دارد که تقویم اقتصادی رایگان و به‌روزی ارائه می‌دهند. برخی از بهترین منابع عبارت‌اند از:

  • Trading Economics: همه رویدادها، نرخ بهره، قیمت‌ها و تورم، بازار کار، رشد تولید ناخالص داخلی، تجارت خارجی، دولت، اعتماد تجاری، احساسات مصرف‌کننده، بازار مسکن.
  • Investing.com: تقویم اقتصادی همزمان با اعلام رویدادهای اقتصادی، شاخص‌ها را دریافت کنید و تأثیر فوری آنها بر بازار جهانی را مشاهده کنید – از جمله رویدادهای قبلی، …
  • Forex Factory: با تقویم اقتصادی فارکس محور، رویدادهای تأثیرگذار بر بازار را خیلی قبل از وقوع پیش‌بینی کنید.
  • TradingView: تقویم اقتصادی آخرین و رویدادهای اقتصادی آینده را نشان می‌دهد که می‌توانند بر دارایی‌ها، مناطق و بازارهای جهانی خاصی تأثیر بگذارند.
  • FXStreet: تقویم اقتصادی لحظه‌ای، رویدادها و شاخص‌های اقتصادی سراسر جهان را پوشش می‌دهد.
  • MyFxBook: تقویم اقتصادی به صورت آنی که تمام رویدادها و اطلاعیه‌های اقتصادی را پوشش می‌دهد. مقادیر تاریخی، قبلی، اجماعی و واقعی هر شاخص را مشاهده کنید.

همچنین بروکرهای فارکس هم معمولاً تقویم اقتصادی روی سایت خود دارند.

در انتها

تقویم اقتصادی مثل یک “برنامه‌ریزی خبری” برای بازار است. اگر به آن توجه نکنید، ممکن است در لحظه انتشار اخبار مهم با حرکت‌های ناگهانی و شدید قیمت غافلگیر شوید. استفاده درست از آن کمک می‌کند ریسک معاملات را مدیریت کنید و حتی فرصت‌های سودآور پیدا کنید. در دنیایی که ثانیه‌ها حرف اول را می‌زنند، اطلاع از آنچه در راه است، برگ برنده شماست. با استفاده منظم از این ابزار، دیگر از نوسانات ناگهانی غافلگیر نخواهید شد و می‌توانید با اطمینان بیشتری برای آینده سرمایه‌گذاری خود برنامه‌ریزی کنید.

به یاد داشته باشید، موفقیت در بازارهای مالی تنها به تحلیل نمودارها محدود نمی‌شود. تسلط بر اطلاعات و درک وقایع کلان اقتصادی، مکمل تحلیل تکنیکال است و شما را در مسیری قرار می‌دهد که به جای دنبال کردن بازار، آن را پیش‌بینی کنید. به همین خاطر توصیه می‌کنیم که از همین امروز، استفاده از تقویم اقتصادی را به یکی از عادت‌های معاملاتی خود تبدیل کنید.

سودآوری و معامله گری بصورت مداوم در بازار می تواند بسیار چالش برانگیز باشد، و واقعیت مسلم این است که اکثر معامله گران خرد معمولا پول خود را در این بازار از دست می دهند. با این وجود، با یک برنامه معاملاتی جامع، ابزارهای مناسب و دانش کافی از بازار ارز، شانس موفقیت شما به عنوان یک معامله گر به میزان قابل توجهی افزایش می یابد.

ادامه مطلب

آموزش

اندیکاتور ATR چیست و چه کاربردی در تحلیل تکنیکال دارد؟

منتشر شده

در

بررسی دامنه تغییرات قیمت سهام یکی از موثرترین روش‌ها برای اندازه‌گیری میزان نوسان قیمت است. برای تعیین دامنه تغییرات، کافی است بالاترین و پایین‌ترین قیمت را در یک بازه زمانی معین مقایسه کنیم. در ادامه، به بررسی جزئیات بیشتری درباره اندیکاتور ATR، از جمله نحوه محاسبه آن، کاربردهای مختلف در معاملات و نکاتی برای استفاده بهینه در تحلیل‌ تکنیکال می‌پردازیم. با اینوستورنت همراه باشید.

اندیکاتور ATR چیست؟

اندیکاتور ATR، مختصر کلمه (Average True Range) یا میانگین دامنه واقعی است. این اندیکاتور یکی از ابزارهای تحلیل تکنیکال است که برای اندازه‌گیری نوسانات بازار استفاده می‌شود. این اندیکاتور توسط ولز وایلدر (Welles Wilder) سال ۱۹۷۸ در کتابی با عنوان “مفاهیم جدید در سیستم‌های معاملاتی تکنیکال” معرفی شد. ATR به معامله‌گران کمک می‌کند تا نوسانات بازار را بهتر درک کنند و تصمیمات معاملاتی بهتری بگیرند.

اندیکاتور ATR نوسانات را به صورت مطلق اندازه‌گیری می‌کند و مقادیر حاصل از آن درصدی از قیمت‌های فعلی نیستند. به عبارتی دیگر، ATR سهام‌ با قیمت بالا، بیشتر از ATR سهام‌ با قیمت پایین خواهد بود. به عنوان مثال، سهامی که قیمت آن در بازه ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار معامله می‌شود، ATR بالاتری نسبت به سهامی با بازه قیمتی ۵۰ تا ۶۰ هزار خواهد داشت. بنابراین، نمی‌توان مقادیر ATR سهام‌ مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد.

نحوه محاسبه اندیکاتور ATR

محاسبه ATR شامل مراحلی است که به ترتیب زیر انجام می‌شود:

۱. محاسبه دامنه واقعی (True Range)

TR بزرگ‌ترین مقدار بین سه دسته زیر است:

اختلاف بین بالاترین (High) و پایین‌ترین قیمت (Low) در دوره فعلی

تفاوت بین بالاترین قیمت دوره فعلی (High) و قیمت بسته شدن دوره قبلی (Previous Close)

تفاوت بین پایین‌ترین قیمت دوره فعلی (Low) و قیمت بسته شدن دوره قبلی (Previous Close)

۲. میانگین‌گیری دامنه واقعی:

ATR با میانگین‌گیری دامنه واقعی (TR) در یک دوره مشخص محاسبه می‌شود. معمولاً این دوره ۱۴ روزه است، اما می‌توان آن را بر اساس نیازهای خاص تنظیم کرد.

Average True Range (ATR)
Average True Range (ATR)

دوره های استاندارد برای محاسبه ATR

ولز وایلدر مخترع اندیکاتور ATR، محاسبه این اندیکاتور را با یک دوره زمانی ۱۴ روزه پیشنهاد کرده است. استفاده از این دوره استاندارد ۱۴ روزه باعث می‌شود که ATR نه بیش از حد حساس باشد و نه تغییرات مهم را از دست بدهد. اگرچه دوره ۱۴ روزه به عنوان یک استاندارد عمومی پذیرفته شده است، اما استفاده از دوره‌های کوتاه‌تر یا بلندتر نیز می‌تواند با توجه به عوامل مختلفی از جمله استراتژی معاملاتی، افق زمانی افراد و نوع بازار مفید باشد. مقدار ATR به دوره زمانی انتخابی حساس است و ممکن است در دوره‌های مختلف نتایج متفاوتی ارائه دهد.

کاربردهای ATR

اندیکاتور ATR کاربردهای متنوعی دارد که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آنها اشاره می‌شود:

۱. اندازه‌گیری نوسانات بازار

ATR به تحلیل‌گران کمک می‌کند تا نوسانات بازار را اندازه‌گیری کنند. مقادیر بالای ATR نشان‌دهنده نوسانات زیاد سهام و مقادیر پایین نشان‌دهنده نوسانات کم است. این اطلاعات می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های معاملاتی کمک کنند.

۲. تعیین حد ضرر (Stop Loss)

یکی از کاربردهای مهم ATR تعیین حد سود و حد ضرر است. معامله‌گران می‌توانند از ATR برای تعیین فاصله مناسب حد ضرر استفاده کنند. زمانی که اندیکاتور ATR مقادیر بالاتری را نمایش می‌دهد، معامله‌گران نوسانات قیمتی بیشتری را پیش‌بینی می‌کنند. در نتیجه، آنها معمولاً حد ضرر خود را با فاصله بیشتری از قیمت فعلی قرار می‌دهند تا از نوسانات شدید بازار در امان بمانند. برعکس، زمانی که ATR نشان‌دهنده نوسانات کمتری باشد، معامله‌گران حد ضرر را نزدیک‌تر به قیمت فعلی تعیین می‌کنند تا از حرکات قیمتی کوچک نیز بهره‌برداری کنند.

«خروج شاندلیر» (Chandelier Exit) یکی از تکنیک‌های مشهور است که توسط «چاک لبو» (Chuck LeBeau) ابداع شده است. این روش یک تکنیک مبتنی بر ATR است که محدوده حد ضرر را برای موقعیت‌های معاملاتی خرید و فروش تعیین می‌کند.

محدودیت‌های اندیکاتور ATR

دو محدودیت اصلی برای استفاده از اندیکاتور ATR وجود دارد که معامله‌گران باید به آنها توجه داشته باشند.

۱. محدودیت اول، متفاوت بودن تفسیر نتایج ATR است. هر معامله‌گری ممکن است برداشت متفاوتی از نتایج این اندیکاتور داشته باشد.

۲. محدودیت دوم این است که اندیکاتور ATR جهت قیمت را مورد بررسی قرار نمی‌دهد و تنها به اندازه‌گیری نوسانات می‌پردازد. به همین دلیل، ممکن است معامله‌گر حرکت‌های متفاوتی را از بازار دریافت کند، به خصوص زمانی که پیوت‌ها در حال شکل‌گیری هستند یا روندها معکوس می‌شوند.

برای مثال، اگر قیمت حرکت چشم‌گیری برخلاف روند قبلی داشته باشد و اندیکاتور ATR نیز به میزان قابل‌توجهی افزایش یابد، برخی معامله‌گران ممکن است تصور کنند که ATR روند قبلی را تأیید می‌کند، در حالی که این برداشت ممکن است نادرست باشد.

اندیکاتور ATR یکی از ابزارهای مهم و کاربردی در تحلیل تکنیکال است که به معامله‌گران کمک می‌کند تا نوسانات بازار را بهتر درک کنند و تصمیمات معاملاتی بهتری بگیرند. با توجه به مزایا و کاربردهای متعدد ATR، این اندیکاتور می‌تواند نقش مهمی در استراتژی‌های معاملاتی ایفا کند. با این حال، معامله‌گران باید به محدودیت‌های آن نیز توجه کنند و از ATR در کنار سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال استفاده کنند تا به نتایج دقیق‌تری دست یابند.

ادامه مطلب
تبلیغات
اخبار3 روز پیش

استارک ور (StarkWare) تأیید کل تاریخچه بلاکچین با ۱ مگابایت حجم ممکن ساخت!

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟
آموزش3 روز پیش

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

ارتقای آلپنگلو (Alpenglow) در سولانا تأیید شد؛ تراکنش‌ها بزودی با سرعت اینترنت نهایی می‌شوند
اخبار2 هفته پیش

ارتقای آلپنگلو (Alpenglow) در سولانا تأیید شد؛ تراکنش‌ها بزودی با سرعت اینترنت نهایی می‌شوند

تراست ولت امکان معامله سهام های توکنیزه را برای کاربران فعال کرد
اخبار2 هفته پیش

تراست ولت امکان معامله سهام های توکنیزه (RWA) را برای کاربران فعال کرد

آموزش3 هفته پیش

اندیکاتور ATR چیست و چه کاربردی در تحلیل تکنیکال دارد؟

۹ عادت مالی که افراد منظم را به ثبات و آزادی مالی می‌رساند
بلاکتوپیا3 ماه پیش

۹ عادت مالی که افراد منظم را به ثبات و آزادی مالی می‌رساند

اخبار3 ماه پیش

کاناری کپیتال برای ETF اینجکتیو (INJ) ثبت‌نام کرد

کاردینال؛ اولین پروتکل دیفای بیت کوین بر بستر کاردانو
اخبار3 ماه پیش

کاردینال؛ اولین پروتکل دیفای بیت کوین بر بستر کاردانو

هر اونس چند گرم طلای ۱۸ عیار است؟ تبدیل ساده انس به گرم طلا
بلاکتوپیا3 ماه پیش

هر اونس چند گرم طلای ۱۸ عیار است؟ تبدیل ساده انس به گرم طلا

آیا تحلیل تکنیکال به‌تنهایی در بازار رمز ارزها سودآور است؟
آموزش3 ماه پیش

آیا تحلیل تکنیکال به‌تنهایی در بازار رمز ارزها سودآور است؟

کوین‌بیس توکن اتنا (ENA) را به رودمپ خود اضافه کرد
اخبار3 ماه پیش

کوین‌بیس توکن اتنا (ENA) را به رودمپ خود اضافه کرد

در ۲ ماه اخیر بیش از ۱۰٪ پروژه‌ها ناپدید شده‌اند!
اخبار3 ماه پیش

در ۲ ماه اخیر بیش از ۱۰٪ پروژه‌ها ناپدید شده‌اند!

برترین ها