تئوری امواج الیوت (Elliott Wave Theory) که یکی از پیشرفته ترین روش های معاملاتی در تحلیل تکنیکال بشمار می آید. بسیاری از معامله گران در مورد تحلیل الیوت شنیده اند اما برخی از آن ها استفاده از این تکنیک را بسیار دشوار و طاقت فرسا می دانند. هر چند یادگیری تئوری امواج الیوت، نسبت به سایر روش های معاملاتی، نیازمند مطالعات عمیق تری است اما به گفته بسیاری از تحلیل گران، تحلیل الیوت یکی از بهترین ابزارها در پیش بینی بازار است.

امواج الیوت (Elliott Wave) چیست؟

پیش از آنکه به معرفی و بررسی ساز و کار امواج الیوت بپردازیم، بهتر است مروری بر رفتار قیمت در چارت های روزمره بازارهای مالی داشته باشیم. در بازارهای مالی، حرکات قیمت را می توان به سه فاز مختلف، به شرح زیر، طبقه بندی نمود:

• موج محرک (Impulse Wave-Trending Move)

این موج دقیقا در جهت روند است که معمولا در زمان کوتاهی، حرکت بزرگی در قیمت ایجاد می کند. به‌ همین دلیل است که موج محرک، از جمله محبوب ترین حرکات بازار برای معامله گران بشمار می آید. بطورکلی، حرکاتی که در جهت روند کلی بازار انجام می شود را امواج محرک می نامیم.

• موج اصلاحی (Corrective Wave-Correction)

موج اصلاحی دقیقا عکس موج محرک عمل می کند و حرکتی بر خلاف روند است. به‌ عبارت دیگر اگر روند اصلی صعودی است، موج اصلاحی نزولی خواهد بود و اگر روند نزولی است، موج اصلاحی آن صعودی خواهد بود. این موج معمولا در زمان طولانی تری رخ می دهد و معمولا حرکات کوچکتری نسب به موج جنبشی دارد، به همین دلیل امواج اصلاحی از جذابیت کمتری در بین معامله گران برخوردار است.

• حرکت رنج (Price Consolidation)

حرکت رنج، همانطور که از نامش پیدا است، زمانی رخ می دهد که قیمت دارای روند مشخصی نیست. با این حال گاهی اوقات حرکات رنج و اصلاحی بازار، به فرم های مختلفی تشکیل می شوند که می توان آن ها را در قالب الگوهای مشخصی طبقه بندی نمود و بر اساس این الگو‌ها، آینده قیمت را پیش بینی کرد.

تاریخچه امواج الیوت

رالف نلسون الیوت (Ralph Nelson Elliott)، اقتصاددان آمریکایی، اولین کسی بود که حرکات بازار را بر اساس امواج توصیف کرد. او به دلیل بیماری اش ناچار بود همواره در بستر بماند و برای مدتی طولانی نمی توانست شغل مناسبی پیدا کند، در نهایت به تحلیل تکنیکال برای معامله کردن در بورس علاقه مند شد. وی پس از یک دوره طولانی مطالعه، در سال ۱۹۳۸، کتابی را منتشر کرد به نام “اصل موج” و در آن، پدیده ای که خود موفق به کشف آن شده بود، یعنی اصول شکل ­گیری حرکت بازار را شرح داد.

الیوت داده های اصلی مربوط به مطالعات خود را از نمودارهای شاخص صنعتی داو جونز (Dow Jones) استخراج کرد. به لطف این مشاهدات دقیق، او موفق شد تمام حرکات بازار را که قبل از دهه ۱۸۴۰ اتفاق افتاده‌ بود، توصیف کند. در آن زمان، این شاخص نزدیک به عدد ۱۰۰ بود و الیوت رشد جدی در دهه های آتی را پیش بینی می کرد که این امر برخلاف انتظار اکثر سرمایه گذاران بود که فکر می کردند این شاخص نمی تواند از نتایج خود در ۱۹۲۹ بهبود یابد.

در “اصل موج” بیان می شود که رفتار توده (سهامداران) در بازار طبق الگوهای مشخصی ایجاد می شود.

الیوت با استفاده از نمودارهای بورس اظهار داشت که روند قیمت سهام در بورس را می توان با الگوهایی که منعکس کننده هارمونی طبیعی بازار است، توصیف کرد. الیوت بر اساس داده هایی که کشف کرده‌ بود، یک سیستم منطقی برای تحلیل بازار طراحی کرد و ۱۳ نوع “موج” را که در حرکات قیمت تکرار می شوند، به تفکیک مشخص کرد البته ممکن است این امواج از نظر شکل، طول و دامنه متفاوت باشند.

او در کار خود روابط متقابل همه ساختارها، وابستگی آن ها به یکدیگر و توانایی تبدیل شدنشان به هم را توصیف کرد. می توانیم بگوییم که “اصل موج “مجموعه ای از الگوها و توضیحاتی است درباره اینکه کجا و کدام مدل ها ممکن است در طی چرخه بازار یا شکل گیری یک روند ظاهر شوند.

همیلتون بولتون (Hamilton Bolton) در مقدمه کتاب خود با عنوان “اصول امواج الیوت” به کارآمدی قوانین امواج الیوت در شرایط غیر قابل‌ پیش بینی اقتصادی مانند رکود و جنگ های جهانی، بهبودی پس از جنگ و رشد قابل‌ توجه پس از آن اشاره کرده‌ است. از این رو، وی اطمینان یافت که این اصل از اهمیت بالایی برخوردار است.

هر چند مبتکر تحلیل امواج، رالف نلسون الیوت بود، اما پس از آن افرادی در توسعه و تکمیل این تئوری نقش بسزایی داشتند.

رابرت پریچر (Robert Prechter)، از جمله تکنیکالیست های برجسته ای است که در توسعه تئوری امواج الیوت، فعالیت نمود. ایشان به همراه فراست (A.J. Frost)، در سال ۱۹۷۰ کتابی تحت عنوان اصول امواج الیوت (The Elliott Wave Principle) منتشر کردند.

این کتاب به حدی مورد استقبال معامله گران بازارهای مالی قرار گرفت، که از آن به عنوان انجیل تحلیل الیوت یاد می کنند. بنابراین اگر در یادگیری تئوری امواج الیوت جدی هستید، این کتاب می تواند بصورت تخصصی شما را در این حوزه تحلیل تکنیکال یاری نماید.

گلن نیلی (Glenn Neely)، از جمله افرادی که پس از رالف نلسون الیوت، به توسعه و تکمیل تئوری امواج پرداخت، گلن نیلی بود. ایشان که در بازارهای مالی، خصوصا نفت فعالیت داشت، پس از آشنایی اولیه با تئوری امواج الیوت، به مطالعه کتاب های متعدد در این زمینه پرداخت و متوجه نقایص و خلاهای بسیاری در این تئوری شد.

گلن، با بررسی دقیق و مطالعات فراوان، به تکمیل نقایص تئوری امواج الیوت پرداخت و نسخه تکمیل شده خود را نئو ویو (Neo Wave) نامید. بنابراین، نئو ویو، نسخه تکامل یافته ای از تئوری امواج الیوت است که به درک بهتر و استفاده بهینه از آن کمک شایانی کرده است. مقوله های مهمی مانند: حجم، زمان، الگو، مومنتوم و … از جمله خلاهایی است که پیش از گلن، کمتر به آن پرداخته شده بود.

ویژگی های اصلی تئوری امواج الیوت

همانطور که بیان شد رالف الیوت در قرن بیستم میلادی، با کند و کاو بسیار در بازار سهام، به الگوهای مهمی دست یافت. او دریافت که هرگاه قیمت روندی را تشکیل می دهد، این روند، در قالب یک موج محرک و متشکل از پنج موج رخ می دهد که سه موج آن جنبشی و در جهت روند و دو موج آن اصلاحی و در خلاف روند است. در واقع مجموع این پنج موج، یک موج محرک است که روند اصلی بازار را تشکیل می دهند.

او همچنین دریافت که هرگاه روند اصلی بازار به اتمام می رسد، فاز قیمت از محرک به اصلاحی تغییر می یابد که این موج اصلاحی نیز خود شامل سه موج است. پس به طور کلی، حرکت بازار را می توان به شکل پنج موج که با هم روند اصلی بازار را می سازند و سه موج، که روند پیشین را اصلاح می کنند، طبقه بندی نمود. چنین ساختاری، به شمارش ۳-۵ امواج الیوت مشهور است.

چرخه کامل (Full Cycle)

در یک جمع بندی از مطالب بالا می توان گفت که یک چرخه کامل، شامل هشت موج است که در دو مرحله ایجاد می شوند:

• محرک (پنج موج به شماره ۱ تا ۵)
• اصلاحی (۳ موج شامل: a ، b ، c)

پس از پایان یک چرخه، یک چرخه مشابه دیگر از پنج موج به سمت بالا، و سه موج به سمت پایین ایجاد می شود و به همین شکل چرخه های بعدی تشکیل می شوند. نکته مهم در اینجا این است که هر یک از امواج جنبشی ۱، ۳ و ۵، می تواند به “پنج ریز موج” داخلی تقسیم شوند و هر موج اصلاحی ۲ و ۴ را نیز می‌توان به ۳ ریز موج  a ، b ، c  تقسیم کرد که به آن، اصل لانه سازی (nesting principle) می گویند.

ساختار چند سطحی حرکات بازار به گونه ای سازمان یافته است که دو موج از یک سطح، به هشت موج سطح پایین تر تقسیم می شوند و این هشت موج نیز به نوبه خود به سی و چهار موج از سطح موج پایین تر تقسیم می شوند. (زمانی که به تایم فریم های پایین تر حرکت می کنیم، تفکیک این ریز موج ها آسان تر است.) بنابراین، اصل موج این واقعیت را منعکس می کند که امواج هر سطح و جهت را می توان بارها و بارها به امواج سطح پایین تر تقسیم کرد و هر موج، بخشی جدایی­ ناپذیر از موج سطح بالاتر است.

در ابتدا ممکن است اینطور بنظر برسد که موج محرک همیشه به سمت بالا و موج اصلاحی همیشه به سمت پایین حرکت می کنند اما همیشه اینطور نیست. به عنوان مثال، در شکل بالا مشاهده می کنید که ریز موج محرک ۱-۲-۳-۴-۵ در درون امواج اصلاحی A و C، به سمت پایین و ریز موج اصلاحی a، b، c، در درون موج اصلاحی B، به سمت بالا هستند.

الیوت، ساختار موجی ۳-۵ خود را بر اساس رفتار سهامداران در بازار ارائه کرد. در واقع الیوت، معتقد بود فاکتور های روانشناسی است که باعث ساخته شدن هر یک از امواج می شود.

برای تشریح این موضوع، می خواهیم به بررسی فاز اصلاحی موج تصویر زیر بپردازیم.

همانگونه که در تصویر بالا مشاهده می کنید، موج A، خط روند صعودی را شکسته و قیمت در زیر خط روند تثبیت شده‌ است، سپس موج B مجددا به محدوده خط روند برگشته و این‌ بار خط روند، به عنوان یک سطح مقاومتی عمل می کند که مانع از رشد بیشتر قیمت می شود. حال قیمت به خط روند پولبک زده و در قالب موج C به ریزش خود ادامه می دهد. به این شکل یک چرخه کامل ۳-۵ تشکیل می گردد.

قوانین امواج الیوت

بسیاری از معامله گران، تحلیل الیوت را پیچیده می دانند و از دشواری درک مفاهیم آن گلایه دارند اما واقعیت این است که تنها سه قانون اصلی و در عین حال ساده بر آن حاکم است. این سه قانون به شرح زیر می باشد:

• قانون اول

موج دوم نمی تواند از صد‌ در‌ صد موج اول فراتر رود.

• قانون دوم

موج سوم جنبشی هرگز کوتاه ترین موج جنبشی نیست.

این ویژگی را می توان به طور معمول در تمام بازارهای بدون اهرم (non-marginal) مشاهده کرد. در بازارهای آتی یا فارکس که نوسانات زیادی وجود دارد، جهش سریع قیمت پدیده ای رایج است که این امر به ندرت در بازارهای بدون اهرم رخ می دهد.

• قانون سوم
• موج چهارم نمی تواند با موج اول هم پوشانی داشته‌ باشد.

ویژگی های امواج الیوت

در این قسمت، به بررسی و تشریح ویژگی های منحصر‌ به‌ فرد هر‌ یک از امواج الیوت، در یک چرخه کامل می پردازیم. بدین منظور، یک چرخه کامل را در یک بازار صعودی در نظر می گیریم.

• ویژگی های موج اول

موج اول، نقطه شروع حرکت است. به این معنی که موج محرک از این موج شروع می شود.

قیمت که پیش از این در یک روند ریزشی پایدار قرار داشته است، در زمان تشکیل موج اول، شروع به افزایش می کند. نکته حائز اهمیت در هنگام تشکیل موج اول این است که فضای حاکم بر بازار، نظیر سنتیمنت کلی بازار، اخبار اقتصادی و فاندمنتال بازار، همچنان منفی است و تحت تاثیر امواج نزولی پیش از موج اول است.

به همین دلیل، هنگام تشکیل موج اول و افزایش قیمت، بسیاری از معامله گران و سرمایه گذاران، این افزایش قیمت را صرفا یک اصلاح در بازار نزولی تصور می کنند و این افزایش را فرصتی برای ورود مجدد به پوزیشن های فروش جدید و یا افزایش حجم پوزیشن های فروش پیشین خود، می دانند.

در چرخه الیوت، موج اول، غیر قابل پیش بینی ترین موج برای معاملات می باشد.

هر چند، هیچ راهی برای پیش بینی اینکه موج اول چه زمانی به پایان می رسد وجود ندارد اما گاهی اوقات، موج با تشکیل یک سقف قیمتی وارد فاز ریزشی شده و مجددا در جهت روند نزولی شروع به حرکت می نماید. چنین مواردی می تواند نشانه ای از اتمام موج اول باشد. موج اول، خود از پنج ریز موج تشکیل شده‌ است و گاهی اوقات نیز می تواند در قالب الگوی مورب پیشرو (Leading Diagonal)  تکمیل یابد.

• ویژگی های موج دوم

پس از تکمیل موج اول، موج بعدی در چرخه الیوت، موج دوم خواهد بود.

طبیعتا موج دوم خلاف جهت موج اول حرکت خواهد کرد و بخش بزرگی از حرکت موج اول را اصلاح خواهد نمود. نسبت های متداول برای اصلاح موج دوم، ۵۰% و ۶۱.۸% موج اول است. هنگام تشکیل موج دوم، معامله گران و سرمایه گذاران، بار دیگر اطمینان می‎ یابند که روند نزولی همچنان در جریان است اما بازار توان شکستن کف موج اول را ندارد که این همان قانون غیر قابل نقض الیوت است مبنی بر اینکه موج دوم هرگز نمی تواند از کف موج اول فراتر رود.

معامله گران هوشمند، با دیدن این الگو، به ماهیت تغییر فاز بازار، پی برده و وارد پوزیشن خرید می شوند. اما سایر تریدرها بر ریزش بازار اصرار دارند و به حجم فروش خود اضافه می کنند. اخبار منتشره در انتهای موج دوم نسبت به اخباری که در هنگام تشکیل موج اول منتشر می شد، به مراتب بدتر است.

بسیاری از معامله گران، هنوز برای تغییر فاز بازار از فاز نزولی به صعودی، آماده نیستند اما آن دسته از تریدرهایی که پس از انتشار اخبار نا امید‌ کننده و شرایط اشباع فروش، این تغییر فاز بازار را بخوبی تشخیص داده اند، پاداش خود را از بازار دریافت خواهند کرد. دقیقا زمانی‌ که همه فروشنده ها با حداکثر توان خود وارد شدند، بازار هیچ چاره ای جز شروع یک حرکت صعودی نخواهد داشت.

موج دوم، عمدتا در قالب الگوی زیگزاگ و یا الگوی رنج (Flat)، تشکیل می شود و معمولا تا عمق خوبی موج اول را اصلاح می نماید. لازم به ذکر است که چون موج دوم، ساختاری اصلاحی دارد، در فرمت سه موجی  ABC، تشکیل می شود.

• ویژگی های موج سوم

رابرت پریچر که از جمله نویسندگان برجسته حوزه تحلیل امواج الیوت بشمار می آید، از موج سوم به عنوان شگفتی امواج الیوت یاد می کند. در واقع، موج سوم پتانسیل بالایی برای کسب سود از بازار را فراهم می کند چرا که موج سوم معمولا بزرگترین و قوی ترین موج در کل چرخه الیوت است.

در هنگام تشکیل موج سوم، سنتیمنت حاکم بر بازار، بسیار خوشبینانه ‌است. موج دوم، به اتمام رسیده و موج سوم آغاز شده‌‌ است و این با بهبود شرایط اقتصادی همسو است. هر چند برخی از فرشندگان همچنان بر سنتیمنت نزولی خود اصرار می ورزند اما به‌ مرور زمان بر همگان روشن می شود که فاز بازار در حال تغییر است و قیمت ها افزایش بیشتری خواهند یافت.

در لحظه ای که موج سوم از انتهای موج اول عبور می کند تا سقف جدیدی را ثبت نماید، قیمت در مسیر صعودی خود شتاب می گیرد چرا که بسیاری از تریدرها به این باور می رسند که روند قیمت تغییر کرده‌ است و وارد پوزیشن های فروش می شوند. همچنین بسیاری از پوزیشن های فروش نیز در این محدوده استاپ می خورد که خود نیرو محرکه ای برای صعود پر شتاب قیمت است.

در موج سوم باید بسیار سریع عمل کنید. به ‌عبارت دیگر، برای حداکثر استفاده از حرکت صعودی قیمت، باید هرچه سریعتر وارد موج سوم شد. معامله گرانی که منتظر پولبک قیمت برای ورود به پوزیشن خرید هستند غالبا از کل حرکت باز می مانند چرا که موج سوم یا فرصتی برای پولبک فراهم نمی کند و یا چنین فرصت هایی بسیار اندک و کوتاه هستند.

موج سوم، معمولا تا ۱.۶۱۸ فیبوناچی پروجکشن موج اول نسبت به موج دوم، امتداد می یابد. این نسبت گاهی اوقات به ۲.۶۱۸% فیبوناچی هم می رسد.

می دانیم که بین امواج جنبشی، اول، سوم و پنجم، یکی از مابقی بزرگتر است که به موج بلند و کشیده (Extended) معروف است. موج سوم، یکی از متداول ترین کاندیدا ها برای موج کشیده است.

• ویژگی های موج چهارم

در تشریح رفتار شناسی امواج الیوت، به موج چهارم می رسیم. موج چهارم، غالبا کوتاه و کم عمق است و معمولا ۳۸% تا ۵۰% موج سوم را اصلاح می کند. از آنجایی که موج سوم معمولا طولانی ترین موج در چرخه امواج است، انتظار داریم که موج چهارم نسب به موج دوم حرکات ضعیف تری از خود نشان دهد.

قانون مهمی نیز در مورد موج چهارم وجود دارد که این موج نمی تواند وارد حریم موج اول شود و اگر چنین شد، احتمالا در موج شماری دچار خطا شده اید و باید مجددا موج شماری خود را انجام دهید.

موج چهارم، عمدتا به موج تسویه سود معروف است. معامله گرانی که به موقع به موج سوم وارد شده اند، ممکن است به فکر تسویه سود باشند. در چنین حالتی موج سوم کم‌ رمق شده و موج چهارم پدید می آید. رفتار قیمت در موج چهارم می تواند حالت رنج (Side) باشد و یا الگوهایی نظیر مثلث، زیگزاگ، رنج و یا حتی ترکیبی از این الگوها بسیار متداول است.

بطورکلی، موج چهارم ممکن است زمان طولانی تری در حالت رنج باقی بماند و قیمت مرتبا بدون روند مشخصی بالا و پایین شود. بنابراین اگر در شمارش امواج الیوت، دچار سردرگمی شدید احتمالا در چرخه کامل الیوت در موج چهارم هستید.

بدلیل نوسانات بسیار زیاد در هنگام تشکیل موج چهارم، معامله گران و سرمایه گذاران در ورود به پوزیشان های جدید باید بسیار محتاط باشند.

به‌ عبارت دیگر، تسویه سود معامله گرانی که از همان موج اول و یا موج سوم وارد بازار شده اند، در کنار معاملات جدید خریدارانی که معتقدند قیمت همچنان به صعود خود ادامه خواهد داد، باعث ایجاد نوسانات شدید در بازار می شود و این موضوع، شانس زیان معاملات را افزایش می دهد.

• ویژگی های موج پنجم

موج پنجم، آخرین موج جنبشی در چرخه کامل الیوت است.

 مشابه امواج جنبشی اول و سوم، موج پنجم نیز در جهت روند بازار است. هنگام تشکیل موج پنجم، فضای حاکم بر بازار همچنان مثبت است و اخبار اقتصادی خوبی به گوش می رسد و تقریبا همه معامله گران نگرش صعودی دارند. موج پنجم به موج معامله گران خرد معروف است. دلیل این نامگذاری این است که هنگام تشکیل موج پنجم، این معامله گران خرد هستند که با هدف شکار روند صعودی، به بازار هجوم آورده و معمولا با حجم بالایی اقدام به خرید می نمایند و قیمت را بالا می برند.

اینجا است که بسیاری از معامله گران مبتدی، تصور می کنند که به مهارت بالایی در بازار دست یافته اند چرا که معاملاتشان در سود خوبی است. غافل از اینکه، یک حرکت اصلاحی بزرگی پس از اتمام موج پنجم در راه است که می تواند از سود آن ها کاسته و یا تمامی سودشان را از بین ببرد.

هنگام تشکیل موج پنجم، مومنتوم قیمت در روند صعودی بازار نسبت به موج سوم به مراتب کمتر است.

به عبارت دیگر، شتاب صعود در موج پنج کاهش می یابد. به همین دلیل است که اندیکاتورهای تشخیص مومنتوم، مثل استوکاستیک (Stochastic)، RSI، و … در مراحل پایانی موچ پنجم، سیگنال هایی مبنی بر واگرایی صادر می کنند. این سیگنال ها، هشداری است از احتمال اتمام روند صعودی و تغییر فاز قیمت، که معامله گران هوشمند به آن توجه خواهند کرد.

در کنار موارد فوق، توجه به حجم معاملات نیز بسیار مفید است، چرا که در موج پنجم، حجم معاملات بطور چشمگیری کاهش می یابد که این خود نشان دهنده تغییر قریب الوقوع روند است!

همانگونه که پیش از این بیان شد، بسیار متداول است که طول موج پنجم هم اندازه طول موج اول باشد و این به شناسایی نقاط پایانی موج پنجم، کمک شایانی می‌کند. همچنین ۶۱% موج اول از انتهای موج چهارم نیز می تواند گزینه محافظه کارانه دیگری در تعیین انتهای موج پنجم باشد.

• ویژگی های موج A

با اتمام موج پنجم، حرکت جنبشی چرخه الیوت نیز به پایان می رسد و روند صعودی وارد فاز اصلاحی می شود. به‌ عبارت دیگر حرکت جنبشی چرخه الیوت، خود شامل پنج موج می شود که پس از اتمام این پنج موجی، اصلاح حرکت جنبشی معمولا در قالب سه موج A , B و C انجام می پذیرد.

آغاز فاز اصلاحی بازار، با موج A شروع می شود. هنگام تشکیل موج A، اکثر معامله گران همچنان نگرشی صعودی بر بازار دارند و این حرکت بازار را صرفا یک اصلاح کوچک در روند صعودی بازار می پندارند. به همین دلیل، با ریزش قیمت، این دسته از معامله گران به حجم خرید خود اضافه می کنند به این امید که این اصلاح در نهایت با صعود مجدد قیمت موجب سودآوری بیشتر آن ها می شود.

موج A، چه از نظر ساختار و چه از نظر رفتار شناسی، بسیار به موج اول شبیه است. مشابه موج اول، تعداد بالایی از معامله‎ گران همچنان در فاز مخالف بازار قرار دارند. در این میان، معاله گران با تجربه، پیش از آغاز موج اصلاحی و در محدوده موج پنجم، متوجه اشباع خرید بازار شده و معاملات خود را تسویه می کنند. این دسته از معامله گران به خوبی آغاز موج A را تشخیص می دهند.

موج A، غالبا موج سریعی است و می تواند در قالب پنج موج و یا سه موج امتداد یابد. اگر موج A، یک پنج موجی باشد، پس احتمالا ما در فاز اصلاحی، با الگو زیگزاگ مواجه شویم اما اگر موج A، در قالب سه موج تشکیل شود، الگوی اصلاحی پیش‌ رو احتمالا یک رنج خواهد بود.

• ویژگی های موج B

در این قسمت به بررسی ویژگی های موج B، می پردازیم.

موج B، دومین موج اصلاحی است که پس از موج A، تشکیل می شود. موج B، به دام صعود معروف است چرا‌ که بسیاری از تریدرها تصور می کنند که موج A، صرفا یک اصلاح از روند صعودی است که به پایان رسیده و به زودی روند صعودی ادامه می یابد. اما زیاد طول نمی کشد که این دسته از معامله گران به خطای خود پی می ببرند چرا‌ که موج B، غالبا توانایی عبور از سقف موج پنجم را ندارد.

بسیاری از معامله گران، با معامله های خرید خود در موج B، به دام می افتند. می توان گفت این معامله گران، در بدترین زمان ممکن وارد معاملات خرید جدید شده اند یا به معاملات خرید پیشین خود اضافه نموده اند.

در بسیاری از موارد، موج B، باعث ایجاد الگوی دو قله یا سقف دو قلو می شود. به این دلیل که موج B، تحت تاثیر جو صعودی که همچنان در بازار باقی است، برای شکستن قله قبلی (انتهای موج پنجم) تلاش می کند اما موفق به عبور از آن نمی شود و به این شکل با ساخت دوقله، آماده ریزش می شود.

البته تشکیل دو قله همیشه رخ نمی دهد اما اتمام موج B، در محدوده انتهایی موج پنجم بسیار متداول است. زمانی که موج B به انتهای موج پنجم می رسد و یا اندکی از آن عبور می کند، انتظار داریم، فاز اصلاحی ABC، در قالب الگوی رنج گسترده (Expanded Flat Pattern) تشکیل شود.

اصلاح موج B، معمولا اصلاح عمیقی است و معمولا ۵۰%، ۶۱% یا ۷۸% موج A را اصلاح می کند. ریز‌ موج های موج B، معمولا در قالب الگوی زیگزاگ رخ می دهد اما گاهی اوقات به شکل الگو مثلث نیز محتمل است. معامله گران با تجربه تحلیل الیوت، به‌ خوبی می دانند که یکی از بهترین نقاط برای معامله، زمانی است که موج B، به پایان می رسد.

• ویژگی های موج  C 

موج C، پس از پایان موج B، آغاز می گردد که آخرین موج از فاز اصلاحی است.

این موج، آخرین موج از چرخه کامل الیوت ۵-۳ نیز است. می دانیم که موج محرک بازار متشکل از پنج موج است که در جهت روند اصلی بازار هستند و امواج اصلاحی که خلاف روند اصلی است از سه موج تشکیل می شود.

در مراحل ابتدایی تشکیل موج C، بسیاری از معامله گران نسبت به بازار همچنان نگرشی صعودی دارند و معتقدند که این پولبک موقتی است و قیمت به زودی به روند اصلی خود بر می گردد. اما هنگامیکه ابتدای موج B به وضوح شکسته می شود، به مرور زمان معامله گران متقاعد می شوند که حرکت صعودی پایان یافته‌ است و با ورود آن ها به پوزیشن های فروش، قیمت به سمت پایین شتاب می گیرد.

موج C از نظر ویژگی و رفتارشناسی، بسیار به موج سوم جنبشی شبیه است. موج C و موج سوم، هر دو امواج نسبتا کشیده‌ و قدرتمندی هستند و از این نقطه نظر بهم شبیه هستند. همچنین، از نظر طول موج، معمولا موج C و موج A هم اندازه اند. اما در بعضی موارد موج C می تواند تا ۱.۲۷ تا ۱.۶۱ برابر موج A نیز امتداد یابد.

مشابه موج پنجم، در انتهای موج C نیز اندیکاتورهای تشخیص مومنتوم، سیگنال واگرایی را صادر می کنند و با کاهش مومنتوم، قیمت آماده تغییر روند می شود.

در کنار قوانین اصلی تئوری امواج الیوت، به چند نکته مفید نیز اشاره می کنیم.

• برابری امواج

این مورد بیان می کند که احتمالا دو موج جنبشی از یک پنج موجی محرک، با یکدیگر برابرند و در بسیاری از مواقع، این برابری بین موج اول و پنجم به چشم می خورد. در چنین مواردی، موج سوم، نه‌ تنها بزرگترین موج جنبشی است بلکه احتمالا بسیار بلند و کشیده (Extended) نیز می باشد.

بطور کلی، اگر طول موج های یک و سه کم‌ و‌ بیش طول یکسانی داشته‌ باشند، موج پنج به احتمال زیاد بلند و کشیده است و بالعکس، اگر موج سه بلند و کشیده شود، موج پنج احتمالاً نرمال می شود. در بازارها غالبا موج سه، موجی بلند و کشیده است.

• تناوب امواج اصلاحی

این نکته به ما می گوید که اگر موج اصلاحی دوم، تند و پرشتاب (Sharp) باشد احتمالا موج اصلاحی چهارم، موجی آهسته و با ساختار پیچیده تری است و برعکس. البته عموما موج دوم پرشتاب و موج چهارم، آهسته و پیچیده است.

• عمیق بودن فاز اصلاحی

این مورد به این معنی است که معمولا اصلاحی که توسط امواج B، A و C انجام می شود از محدوده اصلاح موج چهارم فراتر می رود. این دستور العمل کاملا منطقی به نظر می آید چرا‌ که امواج B، A و C، کل پنج موج محرک پیشین خود را اصلاح می کند، حال آنکه موج چهارم، تنها موج سوم را اصلاح می نماید، بنابراین بدیهی است که فاز اصلاحی B ،A و C، به مراتب از عمق بیشتری برخوردار باشد.

• کانال

کانال در تحلیل امواج الیوت، ابزار مفیدی در پیش بینی امواج الیوت است و زمانی‌ رخ می دهد که یک چرخه کامل الیوت در درون یک کانال تشکیل شود. به عبارت دیگر، خطوط کانال به عنوان خطوط حمایت (Support) و مقاومت (Resistance)، به ما در تشخیص امواج الیوت، کمک شایانی خواهندکرد.

برای این کار، پس از تکمیل موج سوم، خطی که انتهای موج اول و سوم را به هم متصل می نماید، سقف کانال مفروض خواهد بود. کافی است به موازات این خط، خط دیگری را ترسیم کنیم که از انتهای موج دوم عبور نماید، به این شکل محدوده انتهایی موج چهارم نیز مشخص می شود. طبیعتا سقف کانال نیز محدوده موج پنجم خواهد بود.

طبقه بندی امواج

طبق پیشنهاد الیوت، امواج با توجه به حجم یا سطح آن ها در ۹ سطح جداگانه قابل دسته بندی هستند و جدا از این، توصیه الیوت بر این است که سیستم نشانه گذاری خاصی را که به تشخیص امواج در بازار کمک می کند، به کار ببریم:

Grand Supercycle (چرخه فوق بزرگ)
((I)) ((II)) ((III)) ((IV)) ((V)) ((А)) ((B)) ((С))

Supercycle (چرخه بزرگ)
(I) (II) (III) (IV) (V) (А) (B) (С)

Cycle (چرخه)
I II III IV V А B С

Primary (اولیه)
[۱] [۲] [۳] [۴] [۵] [А] [B] [С]

Intermediate (حد وسط)
(۱) (۲) (۳) (۴) (۵) (а) (b) (с)

Minor (کوچک)
۱ ۲ ۳ ۴ ۵ А B С

Minute (جزئی)
((i)) ((ii)) ((iii)) ((iv)) ((v)) ((а)) ((b)) ((с))

Minuette (بسیار جزئی)
(۱) (۲) (۳) (۴) (۵) (а) (b) (с)

Subminuette (زیر گروه بسیار جزئی)
i ii iii iv v а b с

نسبت های فیبوناچی در تحلیل الیوت

نسبت های فیبوناچی، اجزای جدانشدنی از تحلیل الیوت است. هرگاه قیمت به نسبت مشخصی می رسد، معامله گران بطور طبیعی، منتظر واکنش قیمت هستند و این همان نقاطی است که ممکن است در آن فاز قیمت تغییر نماید. تعدادی از مهمترین و متداول ترین نسبت های فیبوناچی به شرح زیر است:

۰۰.۰% –  ۲۳.۶%  –  ۳۸.۲%   –  ۵۰.۰%   –   ۶۱.۸%   –  ۱۰۰.۰%  –  ۱۶۱.۸%   –  ۲۶۱.۸%

اکنون می خواهیم با استفاده از نسبت های فیبوناچی به تشخیص امواج الیوت بپردازیم. برای این منظور، از نکات زیر استفاده می کنیم:

• موج دوم معمولا  ۵۰.۰% یا ۶۱.۸% موج اول است.

معمولا از موج جنبشی اول برای تشخیص موج دوم استفاده می شود لذا موج اول معمولا به طور مستقیم در معامله مورد استفاده قرار نمی گیرد. همانطور که در قوانین اصلی الیوت اشاره شد، موج دوم هرگز با نقطه شروع موج اول، هم پوشانی ندارد. موج دوم به‌ طور معمول، موج اول را در‌حدود ۵۰.۰-۶۱.۸٪ اصلاح می کند. هر چند در موارد نادری، چنین اصلاحی ممکن است به ۹۸-۹۹% موج اول نیز برسد.

• موج سوم معمولا  ۱۶۱.۸% یا ۲۶۱.۸% موج اول است.

در میان امواج جنبشی اول، سوم و پنجم، موج سوم هرگز کوتاه ترین موج نخواهد بود و به طور معمول، طولانی ترین موج است. موج سوم، مستعد رسیدن به ۱۶۱.۸٪ موج اول است. اگر از ۱۶۱٪ فراتر رود، هدف بعدی آن ۲۶۱.۸٪ خواهد بود و به ندرت، به ۴۲۳.۶٪ موج اول نیز می رسد.

• موج چهارم معمولا ۳۸.۲%، ۵۰.۰% یا ۶۱.۸% موج سوم است.

در موج چهارم، بسیاری از معامله گران سود خود را سیو می کنند، در حالی که بسیاری دیگر آماده معامله در خلاف روند هستند. اصلاح روند به آهستگی اتفاق می افتد و به طور معمول به ۳۸.۲٪ ، و به ندرت به ۵۰.۰٪ موج ۳ می رسد.

• موج پنجم معمولا ۱۰۰% موج اول و یا ۱۶۱.۸% موج چهارم است.

موج پنجم حداقل ۶۱.۸% موج اول است. اگر موج سوم به ۱۶۱.۸٪ موج اول برسد آنگاه هدف موج پنجم به ۱۰۰٪ یا ۱۶۱.۸٪ یا به ندرت ۲۶۱.۸٪ موج اول خواهد بود. اگر موج سوم به ۱۶۱.۸٪ موج اول نرسد، در این صورت موج پنجم اغلب به ۶۱.۸٪، ۱۰۰٪ یا ۱۶۱.۸٪ موج اول + موج سوم می رسد.

• موج A معمولا ۱۶۱.۸%، ۱۰۰%، ۶۱.۸% یا ۵۰% موج پنجم است.
• موج B معمولا ۵۰% یا ۶۱.۸% موج A است.
• موج C معمولا ۱۰۰% یا ۱۶۱.۸% موج A و یا ۱۶۱% موج B است.

تصویر زیر بطور خلاصه، نسبت های فیبوناتچی متداول در تحلیل الیوت را نشان می دهد.

ترکیب ساختار امواج الیوت و درصدهای فیبوناچی، اطلاعات مفیدی از محدوده تغییر فاز قیمت در اختیار معامله گران قرار می دهد. بنابراین، شمارش امواج، در کنار استفاده از نسبت های فیبوناچی، برای معامله گران سبک الیوت، بسیار حیاتی و اطمینان بخش است.

• کوتاه شدن یا ناقص شدن (Truncation)

الیوت برای توصیف شرایطی که موج پنجم از سقف موج سوم پیشی نمی گیرد (بالاتر نمی رود)، از کلمه “شکست” استفاده کرد ولی ما در اینجا از عبارت “ناقص شدن” استفاده می کنیم. برای اطمینان یافتن از اینکه موجی ناقص شده‌ است، می توانید بررسی کنید و ببینید آیا شرط وجود پنج ریز موج در آن برقرار است یا خیر. ناقص شدن معمولاً پس از یک موج سوم بسیار قدرتمند اتفاق می افتد. (به عنوان مثال در تصویر زیر می بینید که با اینکه موج پنجم نتوانسته از موج سوم پیشی بگیرد، اما باز هم از پنج ریز موج تشکیل شده است که شرط تکمیل موج پنجم را برآورده می کند.)

• مثلث های مورب (Diagonal triangles)

مثلث مورب، یک حرکت محرک با ویژگی های اصلاحی است. در اینجا، هیچ یک از ریز موج های معکوس روند، بیشتر از ریز موج قبلی اصلاح نمی شود و موج سوم هرگز کوتاه ترین موج نیست. مثلث های مورب، تنها ساختارهای موجی هستند که در جهت روند اصلی توسعه پیدا می کنند که در آن ها موج چهارم تقریباً همیشه موج اول را پوشش می دهد.

• مورب های انتهایی (Ending diagonal)

مورب انتهایی، الگوی خاصی است که وقتی موج سه، بلند و کشیده می شود، در موج پنجم شکل می گیرد. مورب های انتهایی مانند یک (Wedge) بین دو خط همگرا شکل می گیرند.

• مورب های پیشرو (Leading diagonal)

وقتی مثلث های مورب در جایگاه موج پنجم یا C ظاهر می شوند، شکل ۳-۳-۳-۳-۳ ایجاد می شود، یعنی همه امواج از سه موج تشکیل می شود. این الگو گاهی به‌ جای موج اول از موج محرک یا موج A از یک زیگزاگ نیز ظاهر می شود. نکته کلیدی در تشخیص این الگو، کاهش سرعت پویایی موج پنجم در مقایسه با موج سوم است.

• امواج اصلاحی (Corrective waves)

موج های اصلاحی تغییرات قیمتی هستند که بر خلاف روند موج یک از سطح بالاتر حرکت می کند. قانون اصلی در اینجا این است که ساختارهای اصلاحی هرگز “پنج تایی (۵ موج)” نیستند. فقط امواج محرک “پنج تایی” هستند. به همین دلیل حرکت اولیه پنج موجی که در جهت عکس سطح قبلی ایجاد می شوند، پایان کار نیست بلکه فقط بخشی از موج اصلاح است.

فرایندهای اصلاحی به دو روش اتفاق می افتد. اصلاح های تند (Sharp) که به شدت در خلاف روند موج یک سطح بالاتر قرار می گیرند و مناطق رنج (flats) اصلاحی که به نقطه شروع و فراتر از آن اصلاح می کنند. چهار نوع ساختار اصلاحی در امواج الیوت وجود دارد:

1. Zigzags – زیگزاگ
2. Flats – مناطق رنج
3. Triangles – مثلت ها
4. Double and triple threes – اصلاح ترکیبی

• Zigzags زیگزاگ (۵-۳-۵)

یک زیگزاگ در بازار صعودی یک الگوی نزولی سه موجی ساده است که با A-B-C مشخص می شود. ترتیب دنباله ریز امواج به صورت ۵-۳-۵ بوده و سقف موج B در روند نزولی همیشه پایین تر از نقطه شروع موج A است (یعنی موج A را پوشش نمی دهد). گاهی اوقات زیگزاگ ها دو یا سه بار پشت سر هم تشکیل می شوند، به خصوص وقتی که اولین زیگزاگ نتواند به تارگت برسد. در این حالت، دو زیگزاگ توسط یک “سه (three) ” میانی از هم جدا می شوند که یک زیگزاگ دو یا سه گانه را تشکیل می دهد.

• Flats رنج (۳-۳-۵) 

اصطلاح “رنج” (flat) به عنوان یک نام کلی برای هر تصحیح A-B-C که به صورت ۳-۳-۵ (یعنی دو اصلاح سه موجی و سپس یک پنج موجی) شکل می گیرد، استفاده می شود. در یک موج گسترده، موج B از الگوی ۳-۳-۵ بیش از سطح اولیه موج A و موج C به طور قابل توجهی از سطح نهایی موج A فراتر می رود.

فرق رنج با زیگزاگ در توالی ریز موج های خود است که به صورت ۵-۳-۳ تشکیل می شود. از آنجا که اولین موج جنبشی در درون موج A، برای ایجاد کردن یک پنج موجی کامل (مانند یک زیگزاگ) بسیار ضعیف است، اصلاح موج B در نزدیکی ابتدای موج A پایان می یابد. موج C، به نوبه خود، فقط کمی دورتر از انتهای موج A پایان می یابد، در حالیکه در یک زیگزاگ، پیشرفت آن قابل توجه است. در بازار نزولی، این الگو برعکس است.

رنج ها به طور معمول به میزانی کمتر از زیگزاگ ها از انتهای موج های جنبشی قبلی بازگشت می کنند. آن ها به دنبال حرکت موج قدرتمند، یک سطح بالاتر می آیند و تقریباً همیشه قبل از کشیدگی موج (extensions) یا به دنبال آن می آیند. هر چه حرکت موج اصلی قوی تر باشد، بازه رنج کوتاه تر می شود. در موج محرک، امواج چهارم غالباً به صورت رنج توسعه می یابند در حالی که امواج دوم کمتر به این شکل تشکیل می شوند.

• Triangles مثلث ها

مثلث ها شامل هم پوشانی پنج موج هستند که به الگوهای ۳-۳-۳-۳-۳ (پنج موج اصلاحی سه تایی) تقسیم می شوند و به کمک a-b-c-d-e  نشانه گذاری می شوند. مثلث ها دو نوع دارند:

• همگرا (Converging) و واگرا (Diverging)

انواع همگرا شامل سه نوع متقارن (symmetrical)، صعودی (ascending) و نزولی (descending) است و نوع واگرا، یا به گفته الیوت، متقارن وارونه (inverted symmetrical)، هیچ نوع فرعی ندارد.

غالباً اتفاق می افتد که موج b، یک مثلث همگرا از ابتدای موج پیشی بگیرد به‌ طوری که می توان آن را ساختار مثلث جا به جا شده نامید. مثلث ها مانند رنج ها شکل گرفته اند، و همه آن ها، از جمله موارد جا به جا شده، اصلاح موج قبلی را انجام می دهند و در انتهای موج e پایان می یابند.

بیشتر موج های فرعی، مثلث زیگزاگ هستند اما گاهی اوقات یکی از موج های فرعی (معمولاً موج c) پیچیده تر است و ممکن است به شکل یک رنج استاندارد یا کشیده شده یا یک زیگزاگ پیچیده باشد. به ندرت، یکی از موج های فرعی (اغلب موج C) خود یک مثلث است، به طوری که کل الگو به ۹ موج، گسترش می یابد؛ بنابراین، مثلث ها و همچنین زیگزاگ ها می توانند گسترش موج را نشان دهند.

خیلی به ندرت، موج دوم در یک موج محرک، شکل مثلث پیدا می کند. مثلث ها غالباً در الگوی یک موج بالاتر از موج عملیاتی نهایی تشکیل می شوند، یعنی موج ۴ در موج محرک، موج B در الگوی A-B-C یا موج نهایی X در یک زیگزاگ دو یا سه گانه یا ترکیبی از “سه (three) ” قرار می گیرند.

یک مثلث همچنین می تواند به عنوان یک الگوی عملیاتی نهایی در ترکیب یک موج اصلاحی تشکیل شود، اگر چه حتی در آن صورت هم مقدم بر موج نهایی عملیاتی در الگوی یک سطح بالاتر از ترکیب اصلاحی است.

• Double and triple three اصلاح ترکیبی

الیوت، ترکیب موجیِ الگوهای اصلاحی و مناطق رنج (sideways) را ، ” double threes” یا “triple threes” نامید.

از آنجا که یک “three” ساده، یک زیگزاگ یا یک رنج یا یک مثلث است که عنصر نهایی چنین ترکیباتی است و در این متن “سه یا three ” نامیده می شود. پس، سه‌ دوتایی یا سه تایی (“double three or triple three”) ترکیبی خاص از اصلاحات موجی از نوع ساده تر که شامل انواع مختلف زیگزاگ، رنج و مثلث است می شود.

عمدتاً “double and triple threes” افقی هستند. الیوت نوشت که چنین ساختاری می تواند در جهت عکس حرکت سطح موج بالاتر باشد. یکی از دلایل آن این واقعیت است که هرگز در یک ترکیب موج بیش از یک زیگزاگ وجود ندارد.

در زیگزاگ های دو و سه گانه، زیگزاگ اول بعید است به اندازه کافی بزرگ باشد که بتواند اصلاح مناسبی از موج قبلی ایجاد کند. در یک ترکیب موج، اولین الگوی ساده اغلب اصلاح لازم را به اندازه کافی ایجاد می کند.

• بالا و پایین ارتدکس (Orthodox top and bottom)

هنگامی که نقطه نهایی الگو از حد متناظر قیمت متفاوت باشد، انتهای الگو را بالا یا پایین “ارتدوکس” (orthodox) می نامند تا از بالا و پایین ثابت واقعی درون الگو متمایز شود.

• تناوب امواج (Alternation of waves)

این ایده کاربرد گسترده ای دارد و به طور کلی به این معنا تفسیر می شود که شکل بعدی موج ممکن است متفاوت باشد. اگر چه اصل تناوب هرگز نشان نمی دهد که دقیقاً چه اتفاقی خواهد افتاد، اما در برابر آنچه هرگز اتفاق نخواهد افتاد هشدار می دهد؛ بنابراین، باید از آن برای ارزیابی ساختارهای موج و حرکات آتی آن ها استفاده شود.

• تناوب درون امواج محرک (Alternation inside impulse waves)

• اگر موج دوم در موج محرک، یک موج اصلاحی تند (Sharp) باشد، موج چهارم، یک اصلاح رنج (sideways) خواهد بود و بالعکس.
• اصلاحات شدید هرگز دارای حد شدید قیمتی جدید نیستند، یعنی چنین قیمتی فراتر از پایان ارتدکس موج محرک قبلی است. تقریباً همیشه، آن ها زیگزاگ (تک، دوتایی یا سه تایی) هستند. گاهی اوقات، آن ها double threes هستند که با یک زیگزاگ شروع می شوند.
• اصلاحات رنج (sideways) شامل موج های رنج، مثلث ها، اصلاحات دوگانه و سه گانه (double and triple corrections) می باشد و معمولاً شامل قیمت های حداکثر جدیدی هستند، یعنی چنین قیمتی فراتر از پایان ارتدوکس موج تکانه قبلی است. در موارد نادر، یک مثلث موج استاندارد در موقعیت موج چهار، جایگزین یک اصلاح شدید می شود و در موقعیت موج دوم با نوع دیگری از یک الگوی رنج جایگزین می شود.

ایده تناوب در موج محرک، ممکن است به شرح زیر نتیجه گیری شود:

• یکی از دو فرایند اصلاحی شامل حرکتی به حرکت قبلی یا فراتر از آن خواهد بود، در حالی که مرحله دوم این‌ گونه نیست.
• مثلث های مورب تناوبی از امواج ۲ و ۴ را نشان نمی دهد. به طور معمول، هر دو زیگزاگ هستند. گسترش امواج (extensions) دارای ویژگی تناوبی است زیرا طول امواج جنبشی متناوب است. معمولاً موج اول کوتاه، موج سوم گسترش یافته و موج پنجم دوباره کوتاه است. گسترش امواج که معمولاً در موج ۳ اتفاق می افتد، گاهی اوقات در امواج ۱ یا ۵ هم اتفاق می افتد که این نیز یک نمونه از تناوب است.

• تناوب درون امواج اصلاحی (Alternation inside corrective waves)

اگر یک اصلاح بزرگ با یک رنج a-b-c به عنوان موج A شروع شود، ما انتظار یک زیگزاگ a-b-c به عنوان موج B را داریم و بالعکس.

خیلی اوقات، این اتفاق می افتد که اگر یک اصلاح بزرگ با یک زیگزاگ a-b-c به عنوان موج A شروع شود، موج B در یک زیگزاگ پیچیده تر a-b-c باز می شود تا یک تناوب خاص حاصل شود و موج C گاهی اوقات حتی پیچیده تر است. ترتیب برعکس این مطلب آنچنان شایع نیست.

عمق امواج اصلاحی (Depth of corrective waves)

کتاب اصل موج به این سؤال پاسخ می دهد:

“بازار نزولی تا چه عمقی سقوط خواهد کرد؟”

اصلاحات، به ویژه هنگامی که به عنوان موج چهارم عمل کنند، اغلب، حداکثر اصلاح خود را به ناحیه توسعه موجِ چهارمِ قبلی مربوط به یک سطح پایین تر، می رسانند.

بعضی اوقات رنج ها یا مثلث ها، به ویژه آن هایی که به دنبال گسترش موج هستند، به راحتی نمی توانند به ناحیه موج چهارم برسند. زیگزاگ ها در عوض، گاهی اوقات به عمق ناحیه موج دوم می روند، هر چند این اتفاق تنها زمانی می افتد که موج دوم هم زیگزاگ باشد. “کف دو قلو (Double Bottoms)“ گاهی از این طریق شکل می گیرد.

• حجم (Volume)

الیوت از حجم به عنوان ابزاری برای محاسبه امواج و بررسی گسترش امواج استفاده می کرد. وی متوجه شد که در بازار صعودی این حجم، تمایل طبیعی به افزایش یا کاهش همراه با سرعت تغییر قیمت را نشان می دهد.

سپس، در مرحله اصلاحی، کاهش حجم غالباً به معنای کاهش فشار فروشندگان است.

مقدار کم حجم غالباً با نقطه برگشت بازار مطابقت دارد. در موج پنج استاندارد، حجم تمایل دارد کمتر از موج سوم باشد. اگر حجم در موج پنجم در حال توسعه برابر یا بیشتر از حجم در موج سوم باشد، موج پنجم بلند و کشیده می شود. اگر چه این نتیجه معمولاً وقتی طول موج اول و سوم کم و بیش مساوی است، فرض می شود، این یک هشدار کامل برای زمانی است که هر دوی امواج سوم و پنجم بلند و کشیده شود.

در سطح موج اصلی و بالاتر، حجم در موج پنجم بلند و کشیده بیشتر است فقط به این دلیل که تعداد شرکت کنندگان در بازار صعودی به صورت طبیعی افزایش یافته‌ است. الیوت متوجه شد که حجم در نقطه پایانی بازار صعودی در موج سطح بالاتر بیشتر از موج سطح پایین تر است.

در پایان، همانطور که در بالا بحث شد، حجم، اغلب به طور تکانشی در نقطه جهشی به سمت بالا، در بالای امواج پنجم یا مرز بالایی کانال یا انتهای مثلث مورب افزایش می یابد.

تحلیل موج الیوت از پیچیده ترین روش های پیش بینی حرکات بازار در بازارهای مالی است که برای تسلط بر آن، ممکن است به چندین سال زمان نیاز داشته‌ باشید. با‌ این حال، برای معامله موفق، فقط اصول اولیه این روش تحلیلی ممکن است کافی باشد. شما باید متداول ترین الگوها را شناسایی کرده و درک کنید که در چه شرایطی می توانید معاملات را انجام دهید.

برای مثال اگر بدانیم که در مرحله صعودی امواج اول، سوم و پنجم در حال بالا رفتن هستید، این باید به عنوان یک سیگنال برای خرید تفسیر شود و در موج دوم و چهارم، شما باید فروشنده باشید. از این رو، وظیفه یک معامله گر یا تحلیلگر، تشخیص پایان مرحله نزولی قبلی و آغاز مرحله صعودی جدید خواهد بود.