با ما همراه باشید

بلاکتوپیا

عرضه کل (Total Supply) و حداکثر عرضه (Max Supply) چیست؟

منظور از عرضه کل (Total Supply)، تعداد کل رمز ارزهای در گردش و توکن هایی است که مینت شده اند، اما هنوز در بازار توزیع نشده اند. حداکثر عرضه (Max Supply) به معنای کل توکن های یک پروژه است که قرار است در آینده استخراج شوند.

منتشر شده

در

تفاوت عرضه کل (Total Supply) و حداکثر عرضه (Maximum Supply) در چیست؟

احتمالا پیش از سرمایه گذاری روی یک رمز ارز، ارزش بازار (Market Cap) جزء اولین معیارهایی است که به سراغ آن می روید. این شاخص نشان دهنده دامیننس (Dominance) و محبوبیت یک رمزارز در بازار است و بر اساس آن می توانید استراتژی سرمایه گذاری مناسبی را انتخاب کنید. ارزش بازار مفهومی است که از حاصل ضرب قیمت فعلی توکن در ذخایر عرضه در گردش آن حاصل می شود. مارکت کپ یا ارزش بازار هم رابطه مستقیمی با میزان دامیننس یا پذیرش عمومی یک رمزارز در بازار دارد.

احتمالا هنگام بررسی مارکت کپ، با اصطلاحاتی در رابطه با انواع عرضه مانند عرضه در گردش (Circulating Supply)، عرضه کل (Total Supply)، حداکثر عرضه (Max Supply) و عرضه نامحدود (Unlimited Supply) هم مواجه شده اید. آیا می دانید هر کدام از این مفاهیم چه کاربردهایی دارند؟ اثر عرضه در گردش بر ارزش بازار چیست؟  تفاوت عرضه کل و حداکثر عرضه چیست؟ مزایا و معایب توکن های دارای عرضه نامحدود چیست؟ برای یافتن تمام این پاسخ ها با اینوستورنت همراه باشید.

ارزش بازار (Market Cap) چیست؟

ارزش بازار یا مارکت کپ یک رمز ارز، از حاصل ضرب قیمت فعلی در عرضه در گردش آن به دست می آید.

  • ارزش بازار= قیمت * عرضه در گرش
  • Market Cap = Price * Circulating Supply

در‌حال حاضر، وب سایت کوین مارکت کپ (CoinMarketCap) و کوین گکو (CoinGecko) پرطرفدارترین مراجع برای پیگیری ارزش بازار و آگاهی از نمای کلی هر رمزارز است. بعلاوه معیارهای مالی مربوط به آن ها را با رایج ترین شاخص ها نمایش می دهند.

در این وب سایت ها قیمت رمزارزها بر حسب میانگین وزنی-حجمی قیمت های گزارش شده از صرافی های مختلف محاسبه می شود. به خاطر داشته باشید که در بازار کریپتو، رصد عرضه در گردش یک توکن مهم است نه کل عرضه آن؛ زیرا در‌ حال حاضر فقط دسترسی به عرضه در گردش امکان پذیر است.

آیا ارزش بازار معیار مناسبی برای ارزیابی محبوبیت یک توکن است؟

از آنجایی که مارکت کپ هر توکن تا حدی نشان دهنده محبوبیت آن در بلند‌ مدت است، یکی از شاخص های مهم پروژه های مختلف به شمار می رود؛ اما انتقادهایی هم به مفهوم آن وارد است. استراتژی های سرمایه گذاری بر حسب ارزش بازار را می توان به سه گروه تقسیم کرد.

  • Large Cap

 رمزارزهایی که ارزش بازار آن ها بالاتر از ۱۰ میلیارد دلار باشد؛ مانند بیت کوین (Bitcoin) و اتریوم (Ethereum) که دارایی های مطمئن تری برای سرمایه گذاری محسوب می شوند.

سرمایه گذاری در دارایی های با ارزش بالا، یک استراتژی محافظه کارانه است. این توکن ها نسبت به سایر رمز ارزها نوسان کمتری دارند؛ اما نسبت به دارایی های سنتی مانند سهام، پرنوسان‌ هستند.

  • Mid-Cap

رمز ارزهایی با ارزش بازار متوسط نوسان بیشتری نسبت به ارزهای دیجیتال با مارکت کپ بالا دارند؛ اما در عوض پتانسیل رشد بالاتری هم دارند.

  • Small-Cap

رمزارزهای با ارزش بازار پایین معمولا بسیار پرنوسان هستند و سرمایه گذاری پرخطر محسوب می شوند؛ البته گاهی در کوتاه مدت رشد بسیار زیادی را تجربه می کنند. به هر‌حال احتمال سقوط این گروه از توکن ها در هر لحظه وجود دارد.

توصیه همیشگی در بازار کریپتوکارنسی، انجام تحقیقات کامل و بررسی همه فاکتور‌های لازم، پیش از سرمایه گذاری روی هر کدام از آن هاست.

به طور مثال، ارزش بازار یک رمز ارز شامل اطلاعات کاملی در مورد حجم واقعی معاملات آن توکن در چند ساعت گذشته نمی شود. بنابراین بهتر است حجم معاملات ۲۴ ساعته ارز مورد نظر را در صرافی های مختلف، در یک بازه زمانی مناسب زیر نظر بگیرید و در کنار آن سایر معیارهای مهم را نیز بررسی کنید.

Crypto space market blockchain

عرضه در گردش (Circulating Supply) چیست؟

منظور از عرضه در گردش در بازار رمز ارزها، تعداد توکن هایی است که در هر لحظه در چرخه بازار موجود و قابل معامله هستند. این معیار در محاسبه ارزش بازار و اندازه اقتصاد یک رمز ارز نقش مهمی دارد. همانطور که اشاره شد، مارکت کپ یک رمز ارز از ضرب قیمت هر واحد توکن در تعداد تمام توکن های موجود در بلاکچین (Blockchain) مربوطه به دست می آید. (چه آن هایی که در دسترس قرار دارد و چه آن هایی که در دسترس قرار ندارند)

به طور مثال، ساتوشی ناکاموتو خالق بیت کوین، میلیون ها بیت کوین را در همان سال های ابتدایی استخراج کرد، اما تا الان هرگز آن ها را جا به جا نکرده است. تمام این بیت کوین ها در محاسبه عرضه در گردش کل حساب می شوند.

شاخص ارزش بازار تحقق یافته (Realized Market Cap) زیرمجموعه ای از ارزش بازار است که قیمت یک توکن را در زمان آخرین جا به جایی نسبت به قیمت فعلی محاسبه می کند. از آنجایی که در محاسبه شاخص ارزش بازار تحقق یافته، توکن های ناپدید‌ شده یا غیرفعال بلاکچین گنجانده نمی شود، اثر آن ها بر قیمت حذف می شود.

برخی رمز ارزها مانند بیت کوین عرضه محدودی دارند و تعداد کوین های در گردش آن ها فقط از طریق استخراج بیشتر می شود. به عبارت دیگر، توسعه دهندگان برخی توکن های متمرکز می توانند عرضه در گردش را از طریق مینت آنی افزایش دهند. این کار تا حدی به عملکرد بانک های مرکزی و چاپ پول شباهت دارد.

تعداد توکن های عرضه در گردش ممکن است در فرآیندی به نام سوزاندن کوین یا توکن (Burn) کاهش پیدا کند. در این فرایند، توکن ها از طریق ارسال به کیف‌ پولی که هیچکس آدرس آن ها را ندارد، از بین می روند. به همین دلیل عرضه در گردش را باید یک شاخص نسبی در نظر بگیریم.

عرضه کل (Total Supply) چیست؟

عرضه کل، مجموع توکن های در گردش و تعداد توکن هایی است که مینت شده اند‌، اما هنوز در بازار توزیع نشده اند. به طور مثال، توکن هایی که با هدف دریافت پاداش استیکینگ (Staking) ذخیره می شوند، توکن هایی هستند که قبلا مینت شده اند. این توکن ها در پروتکل پروژه قفل می شوند و تا زمانی که شرایط خاصی توسط سپرده گذار محقق نشود، وارد چرخه بازار نمی شوند.

مثال دیگر زمانی است که یک پروژه جدید رمز ارز (توکن/ کوین) خود را راه اندازی می کند، اما تعداد توکن های صادر شده آن با تعداد توکن های توزیع شده (Distribution) برابر نیست. معمولا این کار با هدف همسویی با تقاضا انجام می شود تا از عرضه بیش از حد و تاثیر منفی بر قیمت جلوگیری شود.

بر حسب قوانین پروتکل، امکان افزایش عرضه کل توکن وجود دارد.

به طور مثال برای بیت کوین تا زمانی که اجماع حداکثری برای تغییر پروتکل وجود نداشته باشد، عرضه کل ۲۱,۰۰۰,۰۰۰ BTC میلیونی آن هرگز نمی تواند تغییر کند. در برخی پروژه ها توسعه دهندگان می توانند از طریق متغیری که از قبل در قرارداد هوشمند تعیین کرده اند، عرضه را تغییر دهند.

حداکثر عرضه (Max Supply) چیست؟

منظور از حداکثر عرضه، تعداد کل رمز ارزهایی است که قرار است استخراج و یا توزیع شوند و معمولا مقدار آن هنگام ایجاد جنسیس بلاک، مشخص می شود. بلاک جنسیس در واقع اولین بلاکی است که در بلاکچین مورد نظر ثبت می شود. حداکثر عرضه بیت کوین ۲۱ میلیون واحد است. اگرچه هر اتفاقی امکانپذیر است، اما پروتکل و کد آن به گونه ای طراحی شده است که در نهایت، بیش از این تعداد نمی توان بیت کوین استخراج کرد. در پروتکل برخی از رمزارزهای دیگر مانند اتر (ETH)، حداکثر عرضه تعریف نشده است؛ اما ایجاد تعداد توکن های جدید به واسطه سرعت مینت محدود شده‌ است.

پروتکل های استیبل کوین ها ترجیح می دهند حداکثر عرضه را همیشه ثابت نگه دارند؛ بدین ترتیب از شوک عرضه و درنتیجه نوسان قیمت جلوگیری می کنند. ثبات استیبل کوین ها از طریق دارایی های ذخیره وثیقه یا الگوریتم های کنترل عرضه (مانند سوزاندن) تضمین می شود.

اگرچه هدف از طراحی استیبل کوین های الگوریتمی مانند دای (DAI)، حفظ یک قیمت ثابت است، اما به دلیل آسیب پذیری در برابر ریسک های از دست دادن وابستگی قیمت یا دی پگ شدن (De-Pegging)‌، دارای معایبی هستند. استیبل کوین های غیرالگوریتمی هم ممکن است با ریسک از دست دادن پشتوانه مواجه شوند و البته که حتی استیبل کوین های قابل اعتمادتر هم مانند یو اس دی کوین (USDC) ممکن است در معرض خطر قرار بگیرند. (در پی انتشار خبر ورشکستگی بانک سیلیکون ولی (SVB) دی پگ شد) منبع: میهن بلاکچین

تفاوت عرضه کل، حداکثر عرضه و عرضه در گردش چیست؟

هر دو معیار عرضه در گردش و عرضه کل بر قیمت توکن اثر می گذارند؛ اما اثر آن ها نسبت به حداکثر عرضه کمتر است. زمانی که عرضه یک رمز ارز به حداکثر برسد، دیگر ایجاد توکن جدید امکان پذیر نیست.

به طور مثال عرضه بیت کوین از طریق رویدادی به نام هاوینگ (Halving) هر چهار سال یکبار نصف می شود. طبق این فرمول، بیت کوین تا سال ۲۱۴۰ (۱۵۱۹ شمسی) به حداکثر عرضه ۲۱ میلیون واحد می رسد. اگرچه انتشار بیت کوین در طول زمان و از طریق استخراج بیشتر می شود و از نظر تئوری آن را به یک توکن تورمی تبدیل می کند، اما نصف شدن پاداش بلاک هر چهار سال یکبار، از تورم آن جلوگیری می کند.

عرضه بی نهایت (∞) چیست؟

منظور از عرضه بی نهایت این است که از نظر تعداد، هیچ محدودیتی در استخراج یا ایجاد توکن های جدید وجود ندارد. این رویکرد باعث تورمی شدن توکن می شود؛ زیرا به دنبال عرضه بیش از حد، ارزش توکن در طول زمان کاهش پیدا می کند. به طور مثال، اگرچه برای اتریوم نرخ انتشار سالانه ۱۸ میلیون واحد اتر تعریف شده است، اما عرضه آن نامحدود است.

مزایا و معایب توکن های دارای عرضه نامحدود (∞) چیست؟

کوین یا توکن های دارای عرضه بی نهایت با توجه به نوع طراحی، کاربرد و شرایط بازار چندین مزایا و معایبی به همراه دارند. در ادامه به چند مورد از آن ها اشاره می کنیم.

مزایا

  • انعطاف پذیری و سازگاری

رمز ارزهای با عرضه بی نهایت می توانند بر اساس تقاضا و نیازهای شبکه، عرضه خود را تنظیم کنند. به

طور مثال، اتریوم می تواند از افزایش عرضه به عنوان ابزاری برای تشویق ماینرها و ولیدیتورها در راستای حفظ امنیت شبکه یا برای تامین بودجه توسعه و نوآوری استفاده کند. همچنین افزایش عرضه مانع ازدحام شبکه (Congestion) و کارمزدهای بالا می شود؛ زیرا می توان از توکن های بیشتری در شبکه برای تراکنش ها استفاده کرد.

  • ثبات و دسترسی

رمز ارزهای دارای عرضه نامحدود، ثبات و دسترسی بیشتری را برای کاربران و سرمایه گذاران فراهم می کنند.

به طور مثال یو اس دی کوین (USDC) یک استیبل کوین با پشتوانه دلار ایالات متحده است و عرضه نامحدودی دارد. کاربران توکن های USDC می توانند در هر لحظه دارایی‌ خود را با دلار مبادله کنند و این یعنی آن ها یک ارز با ثبات را در اختیار دارند که به طور گسترده پذیرفته شده است.

دوج کوین (DOGE) نیز یک میم کوین با عرضه نامحدود است. کاربران می توانند به راحتی دوج کوین را برای اهداف سرگرمی و اجتماعی بخرند، بدون اینکه نگران نوسان قیمتی آن باشند.

معایب

  • رقیق شدن و کاهش ارزش

 رمز ارزهای دارای عرضه بی نهایت ممکن است با ریسک رقیق شدن و کاهش ارزش مواجه شوند؛ زیرا ورود توکن های بیشتر به بازار منجر به کاهش کمیابی و تقاضای آن ها می شود.

دای (DAI) یک استیبل کوین غیرمتمرکز چندوثیقه ای است که عرضه آن نامحدود است. کاربران می توانند با قفل کردن دارایی های خود در قراردادهای هوشمند، توکن های جدید دای را ایجاد کنند. به هر‌حال ممکن است ارزش دای به دلایلی مانند نوسان ارزش دارایی های وثیقه شده، وثیقه گذاری کمتر‌ از‌ حد و لیکویید شدن (Liquidation) تحت تاثیر قرار بگیرد.

  • تورم و عدم قطعیت

سرمایه گذاری روی رمز ارزهای دارای عرضه بی نهایت ممکن است با ریسک های ناشی از تورم و عدم قطعیت مواجه شود، زیرا نرخ رشد عرضه و سیاست های پولی آن ها قابل پیش بینی و شفاف نیستند. به طور مثال، سرمایه گذاران اتریوم در زمان بروز رسانی مرج (Merge) و گذار از گواه اثبات کار (PoW) به گواه اثبات سهام (PoS) در مورد برنامه بلند مدت مدیریت عرضه دچار تردید شدند. به این دلیل که نمی دانستند عرضه اتر در آینده چه تغییراتی دارد یا بر ارزش و امنیت آن چه تاثیراتی می گذارد.

عرضه کل (Total Supply)، حداکثر عرضه (Max Supply)

چطور عرضه، بر ارزش یک رمز ارز اثر می گذارد؟

عرضه در گردش (Circulating Supply) و حداکثر عرضه (Max Supply) هر دو به یک اندازه مهم هستند و درک مفهوم آن ها در کنار عرضه کل، کمک می کند تا تاثیر این شاخص ها را بر قیمت یک دارایی دیجیتال بهتر بفهمیم. سرمایه گذار با توجه به نحوه عملکرد این دو معیار در برابر عرضه کل (Total Supply)، می تواند استراتژی متفاوتی را انتخاب کند. عرضه کل و عرضه در گردش ممکن است بنا به قوانین پروتکل در طول زمان تغییر کنند. به همین دلیل، توصیه می شود از آخرین اطلاعات یک پروژه مطلع باشید.

تغییراتعرضه کلحداکثر عرضهعرضه در گردش
تغییرات عرضه
  • مجموع توکن ها، توکن هایی که هنوز توزیع نشده اند را هم شامل می شود.
  • تمام توکن هایی که وجود خواهند داشت.
  • تعداد توکن هایی که در حال حاضر وجود دارند و برای معاملات در دسترس هستند.
توکن های قفل و سوزانده شده
  • توکن های سوزانده شده یا غیرقابل دسترس را شامل نمی شود.
  • رمز ارزهایی که قرار است مینت شود.
  • توکن های قفل‌ یا ذخیره شده را شامل نمی شود.
تغییرات عرضه
  • ممکن است عرضه در طول زمان تغییر پیدا ‌کند.
  • به ندرت در طول زمان تغییر می کند.
  • ممکن است عرضه در طول زمان تغییر کند.

در انتها

پس منظور از عرضه کل، تعداد کل رمز ارزهای در گردش و توکن هایی است که مینت شده اند، اما هنوز در بازار توزیع نشده اند. حداکثر عرضه به معنای کل توکن های یک پروژه است که قرار است در آینده استخراج شوند.

ارزش بازار معیاریست که بر اساس آن می توان میزان محبوبیت پروژه ها را سنجید و بر روی پروژه های با ارزش بازار بالا‌، متوسط و پایین سرمایه گذاری کرد. هرچه ارزش بازار پایین تر باشد، ریسک سرمایه گذاری بیشتر است.

محدود بودن ذخایر عرضه (مانند بیت کوین) موجب می شود تا ارزش آن رمز ارز به مرور افزایش یافته و نایاب تر شود. از طرفی نامحدود بودن ذخایر عرضه به مرور زمان موجب کاهش ارزش کوین مورد نظر می شود. (رابطه عرضه و تقاضا)

عرضه کل به معنای کل ذخایر عرضه توکن های مینت شده است و توکن های توزیع نشده ای را که مثلا برای پاداش دهی به استیکینگ در نظر گرفته شده اند نیز شامل می شود.

بازار کریپتوکارنسی ها شبیه به بازار سهام است؛ زیرا قیمت رمز ارزها بر حسب وضعیت عرضه و تقاضا مشخص می شوند. بنابراین یک سرمایه گذار باید بداند که در طرف عرضه یک دارایی چه اتفاقاتی می افتد و پروتکل چطور تقاضا را مدیریت می کند. نمونه بارز حداکثر عرضه، همان ۲۱ میلیون واحد بیت کوین است که قرار است تا سال ۱۵۱۹ شمسی، به تدریج ماین و وارد چرخه شود. عرضه کل نیز مجموع توکن های موجود در گردش و توکن هایی توزیع نشده در بازار را شامل می شود. در پروتکل های با عرضه بی نهایت هم هیچ محدودیتی از نظر تعداد برای ایجاد توکن های جدید وجود ندارد.

اخبار

استارک ور (StarkWare) تأیید کل تاریخچه بلاکچین با ۱ مگابایت حجم ممکن ساخت!

شرکت StarkWare فناوری جدیدی اعلام کرده که «تصدیق بلوک‌های بلاک‌چین بیت‌کوین از ابتدای پیدایش تا حال» را در قالب یک پرُف (proof) تقریباً ۱ مگابایتی ممکن می‌کند، البته نه به معنی دانلود کل تاریخچه تراکنش‌ها، بلکه فقط هِدِر بلوک‌ها.

منتشر شده

در

شرکت استارک‌ور (StarkWare) که در زمینه فناوری پیشرفته دانش صفر (Zero-Knowledge یا ZK) تخصص دارد، از یک دستاورد بزرگ رونمایی کرده است که می‌تواند اساس تعامل کاربران با شبکه بیت‌کوین را دگرگون کند. این شرکت موفق به ساخت یک اثبات تأیید (Verification Proof) مبتنی بر دانش صفر از کل بلاکچین بیت‌کوین شده است که به طرز شگفت‌انگیزی سبک بوده و به راحتی بر روی دستگاه‌های موبایل قابل اجراست. این نوآوری به هر کاربری اجازه می‌دهد تا به طور مستقل و بدون نیاز به سخت‌افزارهای گران‌قیمت، تاریخچه بیت‌کوین را اعتبارسنجی کند.

این اثبات که توسط استارک‌ور توسعه داده شده، تنها ۱ مگابایت حجم دارد. این در حالی است که حجم کامل بلاکچین بیت‌کوین (Bitcoin) در حال حاضر از مرز ۶۸۰ گیگابایت فراتر رفته است. به گفته عبدالحمید بختا (Abdelhamid Bakhta)، مدیر اکوسیستم در استارک‌ور، این تکنولوژی به کاربران امکان می‌دهد تا تراکنش‌ها را در کمتر از ۱۰۰ میلی‌ثانیه تأیید کنند. این پیشرفت، تحقق مدرن ایده‌ای است که برای اولین بار توسط ساتوشی ناکاموتو در وایت‌پیپر بیت‌کوین تحت عنوان تأیید پرداخت ساده شده (SPV) مطرح شد و اکنون موانع فنی و مالی را برای میلیون‌ها کاربر از میان برمی‌دارد.

An illustrated model of SPV outlined in Satoshi’s Bitcoin whitepaper. Source: Nakamoto Institute
An illustrated model of SPV outlined in Satoshi’s Bitcoin whitepaper. Source: Nakamoto Institute

چگونه ۶۸۰ گیگابایت داده در ۱ مگابایت فشرده می‌شود؟

راز این فشرده‌سازی خارق‌العاده در محتوای اثبات نهفته است. این فایل ۱ مگابایتی، تاریخچه کامل و جزئیات تمام تراکنش‌ها را در خود جای نداده است؛ بلکه شامل تمام هدرهای بلاک (Block Headers) از اولین بلاک شبکه (بلاک جنسیس) تا به امروز است. هر هدر بلاک مانند یک شناسنامه برای آن بلاک عمل می‌کند و حاوی اطلاعات کلیدی زیر است:

  • شماره نسخه (Version Number): نسخه نرم‌افزار بیت‌کوین که برای استخراج بلاک استفاده شده است.
  • ارجاع به بلاک قبلی (Previous Block Reference): پیوندی رمزنگاری‌شده که زنجیره بلاک‌ها را به هم متصل می‌کند.
  • برچسب زمانی (Timestamp): زمان تقریبی ایجاد بلاک.
  • اندازه بلاک (Block Size): حجم بلاک.
  • نانس (Nonce): عدد تصادفی که ماینرها برای حل معمای محاسباتی و افزودن بلاک به دفتر کل، آن را پیدا می‌کنند.

با در اختیار داشتن زنجیره‌ای از این هدرها، یک کاربر می‌تواند به طور مستقل و با اطمینان بالا، صحت و اعتبار کل تاریخچه شبکه را بدون نیاز به دانلود صدها گیگابایت داده، بررسی کند.

The number of Bitcoin nodes has been steadily rising since 2015. Source: Coin Dance
Bitcoin Nodes

این دستاورد در زمانی ارائه می‌شود که جامعه بیت‌کوین درگیر یکی از مهم‌ترین بحث‌های داخلی خود، یعنی چالش حفظ تمرکززدایی (Decentralization) در مقابل رشد روزافزون حجم بلاکچین است. یکی از ارزش‌های بنیادین بیت‌کوین این است که اجرای یک نود کامل (Full Node) برای هر کسی با یک کامپیوتر شخصی معمولی امکان‌پذیر باشد. این دسترسی آسان، تضمین‌کننده امنیت و مکانیزم اجماع شبکه است که توسط هزاران اپراتور نود مستقل در سراسر جهان اجرا می‌شود.

با این حال، ظهور پدیده‌هایی مانند اُردینالز و اینسکریپشن‌ها که امکان ذخیره‌سازی داده‌های غیرپولی (مانند تصاویر و متن) را روی بلاکچین (Blockchain) فراهم می‌کنند، این اصل را به چالش کشیده‌اند. منتقدان معتقدند این روند باعث «پف‌کردن» بلاکچین شده و با افزایش سرسام‌آور حجم دفتر کل توزیع شده (DLT)، نیازمندی‌های سخت‌افزاری برای اجرای نود را بالا می‌برد. اگر اجرای نود بیش از حد گران شود، شبکه به سمت تمرکزگرایی پیش خواهد رفت و تنها شرکت‌های بزرگ و مراکز داده توانایی مشارکت در آن را خواهند داشت که این امر کاملاً با فلسفه وجودی بیت‌کوین در تضاد است.

The breakdown of different implementations of the Bitcoin node software. Source Coin Dance
The breakdown of different implementations of the Bitcoin node software. Source Coin Dance

به‌روزرسانی Bitcoin Core و طغیان جامعه

این تنش با اعلام برنامه‌های مربوط به به‌روزرسانی آینده نرم‌افزار Bitcoin Core 30 که برای انتشار در ماه اکتبر برنامه‌ریزی شده، به نقطه جوش خود رسیده است. توسعه‌دهندگان Bitcoin Core (که نرم‌افزار مورد استفاده حدود ۸۰٪ از نودهای شبکه است) قصد دارند محدودیت OP_Return را حذف کنند. این قابلیت در حال حاضر حجم داده‌های غیرپولی قابل جاسازی در تراکنش‌ها را به ۸۰ بایت محدود می‌کند که برای ذخیره اکثر محتواهای چندرسانه‌ای امروزی بسیار ناچیز است.

این تصمیم پیشنهادی، موجی از مخالفت را برانگیخته و باعث یک جهش تاریخی در استفاده از Bitcoin Knots شده است. Bitcoin Knots یک نرم‌افزار جایگزین برای نود بیت‌کوین است که قابلیت‌های شخصی‌سازی بیشتری را به اپراتورها می‌دهد؛ از جمله این امکان که خودشان برای میزان داده‌های OP_Return که مایل به ذخیره و بازنشر آن هستند، محدودیت تعیین کنند. آمارها نشان می‌دهد سهم بازار نودهای Knots از حدود ۱٪ در پایان سال ۲۰۲۴، با یک رشد تقریباً عمودی، به نزدیک ۲۰٪ در سال ۲۰۲۵ رسیده است که نشان‌دهنده واکنش شدید بخشی از جامعه به مسیر پیش روی توسعه بیت‌کوین است. در این میان، راهکار استارک‌ور می‌تواند فارغ از این جدال‌ها، قدرت تأیید مستقل را به دست تک‌تک کاربران بازگرداند.

ادامه مطلب

آموزش

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

تقویم اقتصادی مثل یک “برنامه‌ریزی خبری” برای بازار است. اگر به آن توجه نکنید، ممکن است در لحظه انتشار اخبار مهم با حرکت‌های ناگهانی و شدید قیمت غافلگیر شوید. استفاده درست از آن کمک می‌کند ریسک معاملات را مدیریت کنید و حتی فرصت‌های سودآور پیدا کنید.

منتشر شده

در

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

اگر معامله‌گر یا فعال بازارهای مالی باشید، حتما تجربه کرده‌اید که یک خبر اقتصادی می‌تواند ظرف چند دقیقه بازار را زیر و رو کند. مثلا اعلام نرخ بیکاری آمریکا یا تصمیم فدرال رزرو درباره نرخ بهره کافی است تا قیمت دلار، طلا یا حتی بیت کوین نوسان شدیدی پیدا کند. در چنین شرایطی، دانستن زمان دقیق این رویدادها می‌تواند مرز میان یک معامله سودآور یا پشیمان‌کننده باشد.

اینجاست که تقویم اقتصادی به عنوان یک ابزار به کمک شما می‌آید. ابزاری که تمام اتفاقات مهم اقتصادی و مالی جهان را در یک جدول زمانی مشخص نمایش می‌دهد و به شما کمک می‌کند همیشه چند قدم جلوتر از بازار باشید. اگر می‌خواهید بدانید تقویم اقتصادی دقیقا چیست، چه اجزایی دارد و چطور باید از آن استفاده کنید، این مطلب را از دست ندهید.

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست؟

یک لیست زمان‌بندی‌شده از اعلامیه‌های اقتصادی، داده‌های کلان، سخنرانی‌های مقامات مالی و انتشار شاخص‌های اقتصادی مثل نرخ بهره، تورم، بیکاری، تولید ناخالص داخلی و … است. علاوه بر این معمولاً زمان بیانیه های بانک مرکزی، سخنرانی های سیاست گذاران پولی و انتخابات را فهرست می کند.

بیشتر تقویم های اقتصادی منتشر شده شامل نوع داده مثل نرخ بیکاری، نتیجه قبلی که منتشر شده بود و انتظارات اجماع بازار برای نتیجه آتی می شوند. باید توجه داشت که نوع انتشار به طور کلی بسته به اینکه چه تاثیری می تواند داشته باشد؛ بصورت زیاد، متوسط، کم یا بدون تاثیر، کد گذاری می شود.

برای مثال، تصور کنید بانک مرکزی اروپا (ECB) قرار است درباره نرخ بهره (Interest Rate) جلسه برگزار کند. این تصمیم می‌تواند ارزش یورو را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. اگر شما معامله‌گر بازار فارکس باشید و این تاریخ را ندانید، ممکن است در میانه یک معامله ناگهان با نوسانی شدید روبه‌رو شوید و فرصت مدیریت آن را از دست بدهید. اما وقتی به تقویم اقتصادی نگاه می‌کنید، می‌بینید که این رویداد دقیقا چه روز و ساعتی اتفاق می‌افتد و می‌توانید از قبل برایش برنامه‌ریزی کنید.

تقویم اقتصادی نه فقط برای معامله‌گران حرفه‌ای، بلکه برای هر فردی که در بازارهای مالی فعالیت می‌کند (از بورس و فارکس گرفته تا ارزهای دیجیتال) یک ابزار ضروری است. حتی سرمایه‌گذاران بلندمدت هم با نگاه به این تقویم می‌توانند تصمیم‌های دقیق‌تری برای مدیریت پرتفوی خود بگیرند.

اگر انتشار داده اقتصادی تأثیر کمی داشته باشد، آنگاه جفت ارز حرکتی نداشته و یا واکنشی جزیی نسبت به نتیجه از خود نشان خواهد داد. اما اگر در رویدادی با تأثیر متوسط، نتیجه نهایی با چیزی که انتظار می رفت خیلی تفاوت داشته باشد، باعث می شود جفت ارز به میزان بیشتری تغییر کند. زمانی که انتشار داده ها به طور قابل توجهی بیشتر یا کمتر از نتیجه مورد انتظار بازار باشند، به خصوص زمانی که صحبت از داده هایی با تأثیر بالا باشد، جفت ارز مرتبط تمایل بیشتری به حرکت دارد و بازار نوسانات قابل توجهی را در این فرآیند تجربه می کند.

چرا تقویم اقتصادی مهم است؟

  • تقویم اقتصادی مانند یک نقشه راه است که مسیر حرکت بازارها را روشن‌تر می‌کند و شما را از غافلگیری‌های ناگهانی نجات می‌دهد. به این ترتیب شما می‌توانید تصمیمات معاملاتی خودتان را بر پایه اطلاعات موثق بگیرید.
  • انتشار داده‌های اقتصادی می‌تواند باعث نوسانات شدید در بازارهای مالی شود. برای مثال، اگر نرخ تورم بالاتر از حد انتظار اعلام شود، سرمایه‌گذاران انتظار افزایش نرخ بهره خواهند داشت و همین موضوع می‌تواند بازار سهام یا ارزهای دیجیتال را تحت تاثیر قرار دهد.
  • بدون تقویم اقتصادی، بسیاری از تصمیم‌ها بر اساس حدس و گمان گرفته می‌شود. معامله‌گرانی که فقط با تحلیل تکنیکال کار می‌کنند، ممکن است در لحظه انتشار یک خبر بزرگ، گرفتار نوسانات غیرمنتظره بازار شوند. در حالی‌که کسی که تقویم اقتصادی را دنبال می‌کند، می‌داند چه زمانی باید محتاط‌تر باشد یا حتی برای شکار فرصت‌های جدید آماده شود.
  • یکی از مهم‌ترین مزیت‌های تقویم اقتصادی، مدیریت ریسک است. اگر قبل از انتشار یک داده مهم پوزیشن باز دارید، می‌توانید حجم معاملات خود را کاهش دهید، حد ضرر تنظیم کنید یا حتی معامله را ببندید تا از ضررهای سنگین جلوگیری شود.
  • استفاده از تقویم اقتصادی به شما امکان می‌دهد استراتژی‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت خود را بر اساس داده‌های واقعی طراحی کنید. به این ترتیب، معاملات شما نظم بیشتری پیدا می‌کند و احتمال موفقیت بالاتر می‌رود.
  • بسیاری از ضررها به دلیل تصمیمات عجولانه و احساسی اتفاق می‌افتد. وقتی بدانید چه چیزی در راه است، آرامش بیشتری خواهید داشت و کمتر اسیر ترس یا طمع می‌شوید.

اجزای اصلی یک تقویم اقتصادی

وقتی وارد یک تقویم اقتصادی مثل Trading Economics یا Investing.com می‌شوید، در نگاه اول ممکن است جدول شلوغی ببینید که پر از عدد و کلمه است. اما اگر بدانید هر ستون چه معنایی دارد، کار با آن بسیار ساده خواهد شد. در ادامه تک‌تک اجزای اصلی این جدول که از وب‌سایت تریدینگ اکونومیکس آورده شده را توضیح می‌دهیم.

Economic Calendar
All events, interest rate, prices & inflation, labour market, GDP growth, foreign trade, government, business confidence, consumer sentiment, housing market.

در قسمت بالای جدول بخشی برای فیلتر کردن نتایج آورده شده است. گزینه «Recent» فیلتری برای نشان دادن رویدادهای اخیر است و فقط موارد نزدیک به زمان فعلی را نشان می‌دهد. اگر می‌خواهید مثلا رویدادهای اقتصادی چند ماه دیگر را ببینید کافی است این فیلتر را تغییر دهید.

با استفاده از گزینه «Impact» شما می‌توانید این رویدادهای اقتصادی را بر اساس سطح اهمیت آن ها دسته‌بندی کنید. تریدینگ اکونومیکس سه دسته‌بندی دارد. رویدادهای یک ستاره، دو ستاره و سه ستاره که طبیعتا اهمیت آن ها بر اساس تعداد ستاره افزایش می‌یابد.

قسمت «Countries» امکان فیلتر کردن بر اساس کشور یا اقتصاد موردنظر را فراهم می‌کند. مثلا اگر قصد دارید فقط شاخص‌های اقصتادی کلان آمریکا را ببینید، کافی است روی این گزینه کلیک کرده و «United States» را انتخاب کنید.

فیلتر «Category» دسته‌بندی رویدادها را نمایش می‌دهد. مثلا شما می‌توانید در این فیلتر گزینه «Prices & Inflation» را انتخاب کرده و فقط داده‌های تورمی را مشاهده کنید.

بخش «UTC +3:30» نیز برای تعیین منطقه زمانی است. شما می‌توانید منطقه زمانی خودتان (تهران-ایران) را تنظیم کنید تا ببینید دقیقا رویداد موردنظرتان در چه ساعتی به وقت ایران رخ می‌دهد.

  • تاریخ و ساعت

اولین چیزی که در تقویم اقتصادی به چشم می‌آید، ستون زمان انتشار است. در این بخش دقیقا مشخص می‌شود که هر رویداد چه روز و ساعتی منتشر خواهد شد. اهمیت این قسمت بسیار بالاست، چون بازارها معمولا درست در همان لحظه انتشار خبر واکنش نشان می‌دهند. مثلا اگر در ساعت ۴:۰۰ صبح «شاخص اعتماد مصرف‌کننده استرالیا» منتشر شود، معامله‌گران بازار فارکس در همان دقیقه باید آماده واکنش باشند.

همانطور که گفتیم، ساعت تقویم معمولا بر اساس منطقه زمانی قابل تغییر است. مثلا شما می‌توانید آن را روی «تهران (UTC+3:30)» تنظیم کنید تا دقیقاً با ساعت محلی خودتان هماهنگ باشد.

  • کشور

در ستون بعدی، پرچم و کد کشور (مثلاً GB = بریتانیا، AU = استرالیا، MX = مکزیک) قرار دارد که نشان می‌دهد داده متعلق به کدام اقتصاد است. گاهی اوقات هم رویدادها مربوط به یک بلوک منطقه‌ای خاص مثلا اروپا (EA = Euro Area) هستند. در این صورت آن داده را باید به عنوان یک شاخص منطقه‌ای و نه مربوط به یک کشور واحد تفسیر کرد.

  • عنوان رویداد

این ستون عنوان خبر یا شاخص اقتصادی را نشان می‌دهد. گاهی هم کنار این عنوان، مخفف ماه میلادی (مثل AUG، SEP) دیده می‌شود که نشان می‌دهد داده مربوط به کدام ماه است. شناخت هر شاخص اهمیت زیادی دارد، چون هرکدام اثر متفاوتی روی بازار می‌گذارند.

اما نکته مهم اینجاست که همه رویدادها عددی و آماری نیستند. بعضی از آن ها بیشتر کیفی هستند و باید با توجه به ماهیتشان تفسیر شوند. برای درک بهتر، به چند نمونه نگاه کنیم:

  • شاخص‌های آماری (عدد‌محور)

مثل نرخ بیکاری (Unemployment Rate)، شاخص قیمت مصرف کننده (CPI)، یا تولید ناخالص داخلی (GDP). اینها همیشه یک عدد مشخص دارند که می‌توان آن را با مقدار قبلی و پیش‌بینی بازار مقایسه کرد.

  • سخنرانی‌ها (Speech)

مثلا «سخنرانی رئیس فدرال رزرو». این نوع رویداد عدد ندارد، بلکه مهم محتوای صحبت‌هاست. اگر لحن سخنران به سمت سیاست انقباضی (افزایش نرخ بهره) باشد، بازار واکنش منفی به دارایی‌های پرریسک نشان می‌دهد. اگر لحن انبساطی باشد، می‌تواند باعث رشد بازار سهام یا ارزهای دیجیتال شود.

  • حراج اوراق (Auction)

مثل «حراج اوراق ۱۰ ساله آمریکا» یا «حراج اوراق خزانه ژاپن». اینجا اعداد مربوط به بازده (Yield) یا حجم اوراق فروخته‌شده اهمیت دارند. بالا رفتن بازده معمولا نشانه افزایش هزینه استقراض دولت و احتمال بالا رفتن نرخ بهره است.

  • شاخص‌های نظرسنجی و اعتماد (Survey/Confidence Index)

مثل «شاخص اعتماد مصرف‌کننده» یا «شاخص مدیران خرید (PMI)». اینها با پرسش‌نامه از فعالان اقتصادی یا مصرف‌کنندگان تهیه می‌شوند و بازتاب‌دهنده چشم‌انداز آینده هستند.

ستون Previous نشان‌دهنده نتیجه گزارش قبلی است. مثلا اگر شاخص بیکاری ماه گذشته ۸٪ بوده، این عدد در ستون Previous نمایش داده می‌شود. این بخش برای مقایسه روند بسیار مهم است، چون بازار همیشه تغییرات نسبت به گذشته را در نظر می‌گیرد.

در قسمت (Consensus / Forecast) دو ستون پیش‌بینی تحلیلگران و اقتصاددانان درباره آن شاخص یا داده اقتصادی آورده می‌شود. اما چه تفاوتی با هم دارند؟

Consensus یا اجماع در واقع میانگین پیش‌بینی جمعی تحلیلگران، اقتصاددان‌ها و موسسات مالی است. یعنی چندین منبع معتبر پیش‌بینی خود را درباره یک شاخص اعلام می‌کنند و تقویم اقتصادی میانگین یا اجماع آنها را نمایش می‌دهد.

Forecast گاهی به همان معنی Consensus به کار می‌رود، اما در بعضی تقویم‌ها (مثل Trading Economics) یک تفاوت کوچک دارد:

  • Forecast معمولاً پیش‌بینی اختصاصی خود سایت یا موسسه منتشرکننده تقویم است.
  • در حالی که Consensus نماینده پیش‌بینی کلی بازار و تحلیل‌گران مختلف است.

در ستون (Actual) مقدار واقعی در لحظه انتشار خبر به‌روزرسانی می‌شود و عدد واقعی گزارش را نشان می‌دهد. در حقیقت، مهم‌ترین بخش برای معامله‌گران همین ستون است، چون مستقیما رفتار بازار را شکل می‌دهد.

بعضی تقویم‌ها مثل Trading Economics در کنار هر شاخص نمودارهای کوچکی نمایش می‌دهند. این نمودار روند تاریخی آن شاخص را نشان می‌دهد (مثلا تغییرات نرخ بیکاری در چند ماه گذشته). با نگاه سریع به این بخش می‌توانید متوجه شوید وضعیت در حال بهبود یا بدتر شدن است.

Economic Calendar
Economic Calendar

طبق ستون اول متوجه می‌شویم که شاخص قیمت تولیدکننده (PPI) آمریکا ساعت ۴ بعد از ظهر به وقت محلی منتشر می‌شود. به طور کلی، شاخص‌های اقتصادی را می‌توان در بازه زمانی‌های مختلفی ارزیابی کرد. منظور از MoM بازه زمانی ماهانه است و YoY تغییرات کل یک سال نسبت به سال قبل را نشان می‌دهد.

در سطر اول که مربوط به شاخص PPI اصلی در بازه ماهانه است، می‌بینیم که مقدار قبلی ۰.۹٪ ثبت شده است. این یعنی در ماه گذشته قیمت تولیدکننده‌ها نسبت به ماه ماقبلش ۰.۹٪ افزایش داشته است. در ستون Forecast پیش‌بینی تریدینگ اکونومیکس برای این ماه ۰.۳٪ است و Consensus که میانگین پیش‌بینی اقتصاددانان و تحلیلگران مختلف را نشان می‌دهد ۰.۴٪ ثبت شده است. مقدار Actual یا واقعی هم هنوز منتشر نشده و به همین دلیل این ستون خالی مانده و در لحظه انتشار شاخص پر می‌شود.

چطور از تقویم اقتصادی استفاده کنیم؟

این بخش مهم‌ترین قسمت مقاله است، چون فقط دانستن اینکه رویدادها چه زمانی هستند کافی نیست؛ باید بدانید چطور از این اطلاعات استفاده کنید.

  • برنامه‌ریزی هفتگی: در ابتدای هفته به تقویم اقتصادی نگاه کنید و رویدادهای مهم (مثل NFP یا تصمیم نرخ بهره) را علامت بزنید. این کار به شما کمک می‌کند از قبل آماده باشید.
  • ترکیب با تحلیل تکنیکال: اگر می‌بینید یک خبر مهم نزدیک است، سطوح حمایت و مقاومت نمودار را بررسی کنید. مثلا اگر خبر منفی بیاید و بازار به حمایت نزدیک باشد، احتمال شکستن حمایت بیشتر می‌شود.
  • استراتژی معاملاتی متناسب با خبر: بعضی معامله‌گران قبل از انتشار خبر، از بازار خارج می‌شوند تا ریسک نکنند. برخی دیگر ترجیح می‌دهند منتظر بمانند و پس از انتشار داده و مشخص شدن جهت بازار وارد معامله شوند.
  • مدیریت حجم و حد ضرر: در زمان‌هایی که احتمال نوسان شدید وجود دارد، بهتر است حجم معامله کمتر شود یا حد ضرر نزدیک‌تر قرار بگیرد.
  • ثبت تجربه‌ها: بهترین راه برای یادگیری استفاده از تقویم اقتصادی، تجربه شخصی است. بعد از هر رویداد مهم یادداشت کنید بازار چگونه واکنش نشان داد و استراتژی شما چقدر موفق بود.

تقویم اقتصادی را از کجا ببینیم؟

امروزه ده‌ها وب‌سایت معتبر وجود دارد که تقویم اقتصادی رایگان و به‌روزی ارائه می‌دهند. برخی از بهترین منابع عبارت‌اند از:

  • Trading Economics: همه رویدادها، نرخ بهره، قیمت‌ها و تورم، بازار کار، رشد تولید ناخالص داخلی، تجارت خارجی، دولت، اعتماد تجاری، احساسات مصرف‌کننده، بازار مسکن.
  • Investing.com: تقویم اقتصادی همزمان با اعلام رویدادهای اقتصادی، شاخص‌ها را دریافت کنید و تأثیر فوری آنها بر بازار جهانی را مشاهده کنید – از جمله رویدادهای قبلی، …
  • Forex Factory: با تقویم اقتصادی فارکس محور، رویدادهای تأثیرگذار بر بازار را خیلی قبل از وقوع پیش‌بینی کنید.
  • TradingView: تقویم اقتصادی آخرین و رویدادهای اقتصادی آینده را نشان می‌دهد که می‌توانند بر دارایی‌ها، مناطق و بازارهای جهانی خاصی تأثیر بگذارند.
  • FXStreet: تقویم اقتصادی لحظه‌ای، رویدادها و شاخص‌های اقتصادی سراسر جهان را پوشش می‌دهد.
  • MyFxBook: تقویم اقتصادی به صورت آنی که تمام رویدادها و اطلاعیه‌های اقتصادی را پوشش می‌دهد. مقادیر تاریخی، قبلی، اجماعی و واقعی هر شاخص را مشاهده کنید.

همچنین بروکرهای فارکس هم معمولاً تقویم اقتصادی روی سایت خود دارند.

در انتها

تقویم اقتصادی مثل یک “برنامه‌ریزی خبری” برای بازار است. اگر به آن توجه نکنید، ممکن است در لحظه انتشار اخبار مهم با حرکت‌های ناگهانی و شدید قیمت غافلگیر شوید. استفاده درست از آن کمک می‌کند ریسک معاملات را مدیریت کنید و حتی فرصت‌های سودآور پیدا کنید. در دنیایی که ثانیه‌ها حرف اول را می‌زنند، اطلاع از آنچه در راه است، برگ برنده شماست. با استفاده منظم از این ابزار، دیگر از نوسانات ناگهانی غافلگیر نخواهید شد و می‌توانید با اطمینان بیشتری برای آینده سرمایه‌گذاری خود برنامه‌ریزی کنید.

به یاد داشته باشید، موفقیت در بازارهای مالی تنها به تحلیل نمودارها محدود نمی‌شود. تسلط بر اطلاعات و درک وقایع کلان اقتصادی، مکمل تحلیل تکنیکال است و شما را در مسیری قرار می‌دهد که به جای دنبال کردن بازار، آن را پیش‌بینی کنید. به همین خاطر توصیه می‌کنیم که از همین امروز، استفاده از تقویم اقتصادی را به یکی از عادت‌های معاملاتی خود تبدیل کنید.

سودآوری و معامله گری بصورت مداوم در بازار می تواند بسیار چالش برانگیز باشد، و واقعیت مسلم این است که اکثر معامله گران خرد معمولا پول خود را در این بازار از دست می دهند. با این وجود، با یک برنامه معاملاتی جامع، ابزارهای مناسب و دانش کافی از بازار ارز، شانس موفقیت شما به عنوان یک معامله گر به میزان قابل توجهی افزایش می یابد.

ادامه مطلب
تبلیغات
اخبار4 ساعت پیش

استارک ور (StarkWare) تأیید کل تاریخچه بلاکچین با ۱ مگابایت حجم ممکن ساخت!

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟
آموزش5 ساعت پیش

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

ارتقای آلپنگلو (Alpenglow) در سولانا تأیید شد؛ تراکنش‌ها بزودی با سرعت اینترنت نهایی می‌شوند
اخبار1 هفته پیش

ارتقای آلپنگلو (Alpenglow) در سولانا تأیید شد؛ تراکنش‌ها بزودی با سرعت اینترنت نهایی می‌شوند

تراست ولت امکان معامله سهام های توکنیزه را برای کاربران فعال کرد
اخبار1 هفته پیش

تراست ولت امکان معامله سهام های توکنیزه (RWA) را برای کاربران فعال کرد

آموزش3 هفته پیش

اندیکاتور ATR چیست و چه کاربردی در تحلیل تکنیکال دارد؟

۹ عادت مالی که افراد منظم را به ثبات و آزادی مالی می‌رساند
بلاکتوپیا3 ماه پیش

۹ عادت مالی که افراد منظم را به ثبات و آزادی مالی می‌رساند

اخبار3 ماه پیش

کاناری کپیتال برای ETF اینجکتیو (INJ) ثبت‌نام کرد

کاردینال؛ اولین پروتکل دیفای بیت کوین بر بستر کاردانو
اخبار3 ماه پیش

کاردینال؛ اولین پروتکل دیفای بیت کوین بر بستر کاردانو

هر اونس چند گرم طلای ۱۸ عیار است؟ تبدیل ساده انس به گرم طلا
بلاکتوپیا3 ماه پیش

هر اونس چند گرم طلای ۱۸ عیار است؟ تبدیل ساده انس به گرم طلا

آیا تحلیل تکنیکال به‌تنهایی در بازار رمز ارزها سودآور است؟
آموزش3 ماه پیش

آیا تحلیل تکنیکال به‌تنهایی در بازار رمز ارزها سودآور است؟

کوین‌بیس توکن اتنا (ENA) را به رودمپ خود اضافه کرد
اخبار3 ماه پیش

کوین‌بیس توکن اتنا (ENA) را به رودمپ خود اضافه کرد

در ۲ ماه اخیر بیش از ۱۰٪ پروژه‌ها ناپدید شده‌اند!
اخبار3 ماه پیش

در ۲ ماه اخیر بیش از ۱۰٪ پروژه‌ها ناپدید شده‌اند!

برترین ها