بلاکتوپیا
شاخص قیمت تولید کننده (PPI) چیست؟
شاخص قیمت تولید کننده (PPI) به دلیل تاثیر هشدارد هنده اش در انتظارات تورمی آینده، یک داده اطلاعاتی مهم اقتصادی به شمار می رود، معامله گران به دلیل رابطه مستقیم میان نرخ های بهره و تورم، شاخص قیمت تولید کننده را در معاملات خود زیر نظر می گیرند.

منتشر شده
3 سال پیشدر
توسط
روکو (Rocco)![شاخص قیمت تولید کننده [PPI] چیست؟](https://investorent.xyz/wp-content/uploads/شاخص-قیمت-تولید-کننده-PPI-چیست؟.webp)
PPI مخفف شاخص قیمت تولید کننده (Producer Price Index) است. شاخص PPI یک شاخص اقتصادی است که حرکت قیمت ها را از دیدگاه فروشندگان و تولید کنندگان ارزیابی می کند. این شاخص با شاخص قیمت مصرف کننده (CPI) که تغییرات قیمت را از دیدگاه مصرف کننده ارزیابی می کند، متفاوت است. به عبارت دیگر، شاخص PPI نشان می دهد که تولید کنندگان برای تولید محصولاتشان چه میزان هزینه می کنند.
تا سال ۱۹۷۸، داده های PPI تحت عنوان شاخص قیمت عمده فروشی یا WPI منتشر می شد. در سال ۱۹۸۲، اداره آمار کار همه پایه های شاخص قیمت تولید کننده را به عدد ۱۰۰ بازنشانی کرد و این سال به عنوان سال پایه مشخص شد. هر سال که قیمت ها نسبت به سال پایه افزایش یا کاهش پیدا می کردند، نشان از تغییر مثبت یا منفی شاخص داشت. به عنوان مثال اگر هزینه تولیدکننده برای ماه ژوئیه ۱۰۰ و برای ماه آگوست ۱۱۵ باشد، به این معنی است که هزینه تولید در ماه آگوست نسبت به ماه ژوئیه ۱۵ درصد رشد داشته است.
Producer Price Index (PPI)
اداره آمار کار سه حوزه طبقه بندی برای محاسبه PPI مشخص کرده است که که عبارتند از شرکت های کالا محور، شرکت های صنعتی و شرکت های مبتنی بر مرحله پردازش. در ادامه به توضیح هر یک خواهیم پرداخت:
- طبقه بندی شرکت های صنعتی
یکی از طبقه بندی های داده های اداره کار، دسته بندی مبتنی بر صنعت است. این دسته بندی هزینه های تولید در صنایع مختلف را اندازه گیری می کند. به عنوان مثال هزینه های تولید در صنعت فولاد اندازه گیری شده و آن را به صورت یک شاخص عرضه می کنند.
- طبقه بندی شرکت های کالا محور
در این طبقه بندی معمولا صنایع نادیده گرفته شده و کالاها و خدماتی که با یکدیگر شباهت دارند ترکیب می شوند. بیش از ۳۸۰۰ شاخص کالاهای تولید شده و حدود ۹۰۰ خدمات در این طبقه بندی پوشش داده می شوند. شاخص ها بر اساس محصول و خدمات نهایی مرتب شده اند.
- طبقه بندی شرکت های مبتنی بر مرحله پردازش
برخی کالاها و یا خدمات هستند که هم به مصرف کننده نهایی فروخته می شوند و هم به مصرف کننده میانی. به عنوان مثال، یک پیچ ممکن است هم به عنوان محصول نهایی به مصرف کنندگان خرد فروخته شود و هم به صورت محصول میانی به یک کارخانه مونتاژ لوازم الکترونیکی فروخته شود. در این طبقه بندی، اداره آمار کار، بیش از ۶۰۰ پروفایل هدفمند را منتشر می کند و برخی از آن ها را نیز بر اساس شاخص های فصلی تنظیم می کند.

کسب و کارها چگونه از شاخص PPI استفاده می کنند؟
کسب و کارها اغلب با تامین کنندگان قراردادهای بلند مدت منعقد می کنند. از آنجایی که قیمت ها در طول زمان تغییر می کنند، انعقاد چنین قراردادهایی با یک قیمت واحد دشوار است. در عوض کسب و کارها و تامین کنندگان معمولا بندی در قرارداد می گذارند که هزینه ها را با شاخص هایی مانند PPI تنظیم می کند.
به عنوان مثال، شرکت A یک قطعه را سفارش می دهد. تامین کننده تضمین می کند که به مدت سه سال این قطعه را تامین کند. هزینه اولیه قطعه یک دلار است اما تا سه سال آینده ممکن است قیمت قطعه نوسانات زیادی را متحمل شود. بنابراین، شرطی در قرارداد ذکر می شود که به موجب آن قیمت قطعه هر سه ماه یکبار طبق داده های PPI تعدیل شود. فرض کنیم این شاخص پس از سه ماه ۲ درصد افزایش را نشان دهد، در این صورت هزینه تامین قطعه برای سه ماه آینده ۱.۰۲ دلار خواهد بود. بدین ترتیب تامین کننده می تواند با خیال راحت نوسانات قیمت را به تولید کننده منتقل کند.
شاخص قیمت تولید کننده (PPI) چطور محاسبه می شود؟
شاخص قیمت تولید کننده سه بخش تولیدی را زیر نظر دارد: شرکت های کالا محور، شرکت های صنعتی و شرکت های مبتنی بر مرحله پردازش.
برای تهیه شاخص PPI، شرکت هایی توسط اداره آمار انتخاب شده و از آن ها برای شرکت در نظرسنجی دعوت می شود، هنگامی که این شرکت ها دعوت را بپذیرند، یک اقتصاددان میدانی با شرکت تماس می گیرد تا مقدمات تحویل اطلاعات را از طریق یک پرسشنامه فراهم کند. داده ها به صورت ماهانه جمع آوری می شوند و معمولا تا سه شنبه هفته ای که سیزدهمین روز ماه در آن قرار دارد کار جمع آوری داده ها تمام شده است.
اداره آمار تقریبا ۲۵ هزار گزارش را با حدود ۱۰۰ هزار قیمت از انواع مختلف کالاها دریافت می کند. اگر یک شرکت داده ها را ناقص ارسال کند، یک اقتصاد دان با شرکت تماس گرفته تا داده ها را تکمیل کند. شرکت ها به طور متوسط هر ۷ تا ۸ سال تعویض شده و شرکت های جایگزین برای تمونه گیری از آن صنعت به خصوص انتخاب می شوند.

شاخص PPI خالص یا PPI Core چیست؟
شاخص PPI خالص تغییرات قیمت غذا و انرژی را از شاخص کل حذف می کند. همچنین این شاخص تغییرات قیمت در خدمات را نیز حذف می کند. دلیل این کار این است که قیمت غذا و انرژی نوسانات بسیار زیادی دارد، به همین سبب به سختی می توان روند حرکت تورم تولید کننده را ردیابی کرد. دلیل حذف خدمات نیز این است که حقوق و دستمزد جزء بزرگی از هزینه ها در این صنایع است و با نوسان آن، هزینه خدمات نیز تغییر می کند.
اکثر معامله گران PPI خالص را در نظر می گیرند و بر اساس آن معامله می کنند، چرا که این شاخص بهتر از خود PPI که شامل غذا، انرژی و خدمات نیز می شود، نشان دهنده یک روند است. معمولا وزن مولفه های درونی چه در مورد PPI خالص چه در مورد PPI هر پنج سال یکبار تغییر می کند. همچنین تا چهار ماه می توان منتظر اصلاح در داده های پیشین بود.
استفاده از شاخص قیمت تولید کننده در معاملات
- کلمه PPI مخفف شاخص قیمت تولید کننده است که بخش مهمی از اطلاعات اقتصادی را شامل می شود.
- اطلاعات مربوط به شاخص قیمت تولید کننده در هفته دوم هرماه منتشر می شوند.
- معامله گران می توانند از شاخص قیمت تولید کننده به عنوان یک معیار اصلی برای پیش بینی تورم مصرف کننده استفاده کنند؛ مفهومی که با شاخص قیمت مصرف کننده (CPI) اندازه گیری می شود.
شاخص قیمت تولید کننده به دلیل تاثیر هشدار دهنده اش در انتظارات تورمی آینده، یک داده اطلاعاتی مهم اقتصادی به شمار می رود. معامله گران به دلیل رابطه مستقیم میان نرخ های بهره و تورم، شاخص قیمت تولید کننده را در معاملات زیر نظر می گیرند. اما دست آخر، معامله گران می خواهند بدانند تغییرات نرخ بهره حاصل از این نوسانات چگونه بر روی قیمت های در بازارهای مالی تاثیر می گذارند.
شاخص قیمت تولید کننده و تورم
تغییرات مثبت در شاخص قیمت تولید کننده نشان از بالا رفتن هزینه هاست و این افزایش قیمت ها در نهایت بر روی مصرف کنندگان اثز خواهد گذاشت. اگر این تاثیر به اندازه کافی زیاد باشد، اعداد و ارقام آتی شاخص قیمت مصرف کننده (CPI) نیز افزایش خواهد یافت که این امر حاکی از افزایش سطح عمومی قیمت ها خواهد بود.

تورم و تاثیر آن بر اقتصاد
تا زمانی که افزایش در سطح عمومی قیمت ها تحت کنترل باشد، برای اقتصاد خوب است. وقتی تقاضا برای کالا و خدمات زیاد شود، کسب و کارها باید هزینه سرمایه ای خود را افزایش داده و کارگران بیشتری را استخدام کنند تا متناسب با افزایش تقاضا، تولید خود را بالا ببرند. اما مشکل اینجاست که وقتی قیمت ها افزایش شدیدی پیدا کنند، قدرت خرید ارز آن کشور نیز کاهش خواهد یافت. برای مثال، امروز یک دلار آمریکا قدرت خرید کمتری نسبت به سال گذشته دارد.
در دهه ۱۹۵۰ قیمت بنزین ۰.۲۷ دلار، اجاره آپارتمان ۴۲ دلار در ماه و بلیط سینما ۰.۴۸ دلار بود. این اعداد و ارقام به هیچ وجه شباهتی با اعداد و ارقام امروزه ندارد و این مسئله نشان دهنده آن است که چطور تورم، ارزش پول را از بین برده است. در تلاش برای مقابله با تحلیل (کاهش) قدرت خرید، بانک های مرکزی سعی می کنند با ابزار افزایش نرخ بهره، میزان تورم را کاهش دهند.
چرا معامله گران باید به PPI اهمیت بدهند؟
مزیت اساسی داده های PPI این است که این داده ها تورم را پیش از آنکه به مصرف کننده برسد، پیش بینی می کنند. سیاست گذاران و معامله گران با تعقیب روند شاخص PPI می توانند متوجه شوند که قیمت ها به کدام سمت در حال حرکت است به عنوان مثال، افزایش در شاخص PPI صنعت فولاد می تواند نشان دهنده افزایش قیمت تولیدات مرتبط با این صنعت (مانند خودروسازی) طی ماه های آتی باشد.
در این صورت، شاهد اقدام فدرال رزرو برای بازنگری در موضع سیاست گذاری خود خواهیم بود. در صورتی که تورم تولید کنندگان افزایش پیدا کند، نشان می دهد که شرکت ها برای جبران این هزینه باید درآمدهای خود را افزایش دهند. این مساله در ابتدا به نفع صنایع است چرا که سودآوری آن ها را به صورت اسمی افزایش می دهد اما از طرف دیگر این افزایش قیمت می تواند در ماه های بعد منجر به افزایش تورم در قیمت های مصرف کننده شود که فدرال رزرو را به سمت سیاست های انقباضی مانند افزایش نرخ بهره سوق خواهد داد. بدین ترتیب شاهد افت بازار سهام و افزایش تقاضا برای ارز و اوراق قرضه خواهیم بود.

در نمودار بالا، حرکت PPI ماهانه ایالات متحده و اروپا را مشاهده می کنید. می بینید که در اکثر مواقع، PPI ایالات متحده بالاتر از اروپا است. حالا به نمودار زیر نگاه کنید، این نمودار قیمت جفت ارز EUR/USD را در تایم فریم ماهانه نشان می دهد. همانطور که می بینید بالا بودن PPI ایالات متحده نسبت به اروپا منجر به بالا رفتن ارزش دلار در برابر یورو شده است. (کاهش جفت ارز EUR/USD)
نکته: در حوالی سال ۲۰۰۸ مشاهده می کنیم که PPI ایالات متحده همچنان از اروپا بالاتر است اما یورو در برابر دلار آمریکا افزایش می یابد. این به دلیل مکانیسم های رفتاری سرمایه گذاران به خاطر بحران مسکن در ایالات متحده بود. همچنین در بخش پایانی نمودار بالا مشاهده می کنیم که PPI ایالات متحده کمتر از PPI اتحادیه اروپا می شود که در نمودار قیمت EUR/USD شاهد افزایش قیمت هستیم.

البته پیدا کردن رابطه بین این دو مولفه به تنهایی کار مشکلی است. چرا که عوامل متعدد دیگری نیز دخیل هستند. به عنوان مثال در این دوره مورد بررسی بانک های مرکزی اروپا و فدرال رزرو سیاستهای پولی مختلفی را برای حمایت از اقتصاد در پیش گرفتند.
چگونه شاخص قیمت تولید کننده بر ارزها تاثیر می گذارد؟
هر جا پای پول در میان باشد، همیشه موضوع بده بستان پیش می آید. افراد می توانند پول خود را پس انداز کنند و سود بهره آن را دریافت کنند یا اینکه می توانند پول خود را خرج کنند و از سود سرمایه گذاری چشم پوشی کنند.
افزایش شاخص قیمت تولید کننده ممکن است باعث افزایش نرخ های بهره شود. هنگامی که نرخ های بهره بالا باشد، پس انداز پول گزینه مطلوب تری به نظر خواهد رسید؛ چرا که اکنون پاداش (بهره) نسبت به قبل بیشتر شده است. در چنین شرایطی چنانچه مصرف کنندگان به جای پس انداز، شروع به خرج کردن کنند، این هزینه برای آن ها گران تر تمام می شود؛ زیرا اکنون به دلیل نرخ بهره بالاتر، پول بیشتری را نسبت به گذشته از دست می دهند. درنتیجه، افزایش شاخص قیمت تولید کننده می تواند به تدریج منجر به افزایش نرخ بهره و تقویت یک ارز شود.
به عنوان مثال، افزایش نرخ بهره یورو را در نظر بگیرید. معامله گران فارکس می دانند که اعمال نرخ های بهره بالاتر برای یورو باعث افزایش جریان های مالی از سوی سرمایه گذاران خارجی برای خرید این ارز می شود. این مسئله، تقاضا برای یورو را تقویت کرده و در نهایت باعث افزایش ارزش یورو خواهد شد.
یک تکنیک رایج معاملاتی برای کسب سود از نرخ های بهره بالاتر، تکنیک “معامله انتقالی/ Carry trade” است که از طریق آن، معامله گران مبالغی از یک ارز با نرخ بهره پایین تر را فروخته و به جای آن، یک ارز با نرخ بهره بالاتر می خرند.
به یاد داشته باشید که پول همواره در مسیر بازدهی بیشتر جریان می یابد و معامله گران نیز به دنبال سودگیری از این جریان هستند.
چگونه شاخص PPI بر دلار آمریکا تاثیر می گذارد؟
در ابتدای امر، شاخص قیمت تولید کننده روی دلار آمریکا تاثیر ناچیزی دارد. این موضوع از آنجا ناشی می شود که در اقتصاد واقعی همیشه یک تاخیر زمانی میان افزایش قیمت ها از سمت تولید کنندگان و دیدن اثر نهایی این اتفاق در قالب تجربه تورم های بالاتر وجود دارد. همانطور که در تصویر زیر می بینید، زمان انتشار داده های PPI به صورت منظم در تقویم های اقتصادی درج می شود.

با این حال، اجازه ندهید که برچسب «اولویت کم» اثرگذاری این داده ها، شما را گمراه کند. یک معامله گر هوشیار باید قادر به پیش بینی احتمال بروز تاثیرات ثانویه ناشی از شاخص قیمت تولید کننده بر شاخص قیمت مصرف کننده و در ادامه بر نرخ بهره ها و معاملات باشد. به یاد داشته باشید که ارزشمندترین جنبه مربوط به شاخص قیمت تولید کننده، تاثیر هشدار دهنده اش بر بازار است.
چگونه بر اساس گزارش PPI معامله کنیم؟
مانند معامله با هر نوع داده اقتصادی دیگری، لازم است پیش از انتشار گزارش، درک خوبی از انتظارات بازار نسبت به گزارش به دست آورید. این را می توانید با خواندن مقالات اقتصادی در وب سایت های تحلیلی مختلف کسب کنید.
PPI یک داده پیشرو برای تورم است، بنابراین، چنین گزارش هایی برای به دست آوردن دید کلی از عوامل بنیادین یک ارز مهم است. با این حال، تا زمانی که داده های PPI به تورم مصرف کننده یا CPI منتقل نشود، انتظار تغییر در سیاست های بانک مرکزی را نخواهیم داشت. چرا که بانک های مرکزی بر روی CPI هدف گذاری می کنند. بنابراین داده های PPI تنها نوسانات کوتاه مدت ایجاد می کنند آن هم تنها زمانی که داده های منتشر شده تا حد زیادی با عدد مورد انتظار تفاوت داشته باشد.
نمونه ای از نوساناتی که شاخص PPI می تواند ایجاد کند را در ۱۴ سپتامبر سال ۲۰۱۲ مشاهده کردیم. در آن زمان شاخص PPI به صورت ماهانه حدود ۱.۷ درصد افزایش یافت در حالی که پیش بینی ها ۰.۵ درصد بود. این افزایش بیشترین افزایش از ژوئن سال ۲۰۰۹ بود و به دلار آمریکا که در همان زمان نیز در روندی صعودی قرار داشت، رونق بیشتری بخشید. در اثر چنین داده ای جفت ارز EUR/USD 143 پیپ و جفت ارز USD/JPY حدود ۷۵ پیپ در جهت تقویت دلار حرکت کردند. همچنین جفت ارز USD/JPY در همین زمان از یک روند نزولی خارج شد و وارد یک روند صعودی شد. روندی که تا ماه مه ۲۰۱۳ ادامه داشت.
بنابراین اگر چه داده های PPI پتانسیل زیادی برای ایجاد نوسانات شدید ندارند، اما همچنان تحت نظر هستند. این داده ها در صورتی که شگفتی خاصی نشان دهند، می توانند نوسانات را افزایش دهند. چرا که داده های PPI نشان از سلامت اقتصادی، فشارهای تورم و روند اساسی اقتصاد دارند.
این داده ها مستقیما توسط وب سایت اداره آمار کار ایالات متحده منتشر می شود. اما وب سایت های متعدد دیگری نیز آن ها را منتشر می کنند. تقریبا تمام وب سایت های خبری فارکس یک بخش مربوط به تقویم اقتصادی فارکس دارند که در آن می توانید داده های PPI را مشاهده کنید.
وب سایت هایی مانند fxstreet، Econoday و… تلاش می کنند تا به سرعت داده های PPI را بر روی وب سایت خود قرار دهند. با این حال، می دانیم که این وب سایت ها با کمی اختلاف داده ها را بر روی وب سایت ثبت می کنند. اگر برای شما اهمیت دارد که به سرعت به داده ها دسترسی داشته باشید، بهتر است داده ها را مستقیما از وب سایت وزارت آمار کار مشاهده کنید.
معامله گران بنیادین از این داده ها برای سنجش سلامت و قدرت اقتصاد استفاده می کنند. این شاخص همچنین نشانه ای از انتظارات نسبت به اقدامات آتی فدرال رزرو است، به خصوص اگر داده های PPI به داده های تورم CPI نیز منتقل شود. انتشار داده های PPI عموما نوسانات زیادی ایجاد نمی کند، اما برای معامله گران مهم هستند. چرا که هم اطلاعات مفیدی در مورد روند اقتصاد می دهند و هم در صورت انحراف شدید از انتظارات، می توانند نوسانات خوبی ایجاد کنند. بنابراین لازم است که پیش از انتشار داده ها از وبسایت های خبری انتظارات بازار در مورد این داده ها را جویا شوید.
شاید دوست داشته باشید
استارک ور (StarkWare) تأیید کل تاریخچه بلاکچین با ۱ مگابایت حجم ممکن ساخت!
تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟
ارتقای آلپنگلو (Alpenglow) در سولانا تأیید شد؛ تراکنشها بزودی با سرعت اینترنت نهایی میشوند
۹ عادت مالی که افراد منظم را به ثبات و آزادی مالی میرساند
کاناری کپیتال برای ETF اینجکتیو (INJ) ثبتنام کرد
کاردینال؛ اولین پروتکل دیفای بیت کوین بر بستر کاردانو
اخبار
استارک ور (StarkWare) تأیید کل تاریخچه بلاکچین با ۱ مگابایت حجم ممکن ساخت!
شرکت StarkWare فناوری جدیدی اعلام کرده که «تصدیق بلوکهای بلاکچین بیتکوین از ابتدای پیدایش تا حال» را در قالب یک پرُف (proof) تقریباً ۱ مگابایتی ممکن میکند، البته نه به معنی دانلود کل تاریخچه تراکنشها، بلکه فقط هِدِر بلوکها.

منتشر شده
3 روز پیشدر
شهریور 21, 1404توسط
روکو (Rocco)
شرکت استارکور (StarkWare) که در زمینه فناوری پیشرفته دانش صفر (Zero-Knowledge یا ZK) تخصص دارد، از یک دستاورد بزرگ رونمایی کرده است که میتواند اساس تعامل کاربران با شبکه بیتکوین را دگرگون کند. این شرکت موفق به ساخت یک اثبات تأیید (Verification Proof) مبتنی بر دانش صفر از کل بلاکچین بیتکوین شده است که به طرز شگفتانگیزی سبک بوده و به راحتی بر روی دستگاههای موبایل قابل اجراست. این نوآوری به هر کاربری اجازه میدهد تا به طور مستقل و بدون نیاز به سختافزارهای گرانقیمت، تاریخچه بیتکوین را اعتبارسنجی کند.
این اثبات که توسط استارکور توسعه داده شده، تنها ۱ مگابایت حجم دارد. این در حالی است که حجم کامل بلاکچین بیتکوین (Bitcoin) در حال حاضر از مرز ۶۸۰ گیگابایت فراتر رفته است. به گفته عبدالحمید بختا (Abdelhamid Bakhta)، مدیر اکوسیستم در استارکور، این تکنولوژی به کاربران امکان میدهد تا تراکنشها را در کمتر از ۱۰۰ میلیثانیه تأیید کنند. این پیشرفت، تحقق مدرن ایدهای است که برای اولین بار توسط ساتوشی ناکاموتو در وایتپیپر بیتکوین تحت عنوان تأیید پرداخت ساده شده (SPV) مطرح شد و اکنون موانع فنی و مالی را برای میلیونها کاربر از میان برمیدارد.

چگونه ۶۸۰ گیگابایت داده در ۱ مگابایت فشرده میشود؟
راز این فشردهسازی خارقالعاده در محتوای اثبات نهفته است. این فایل ۱ مگابایتی، تاریخچه کامل و جزئیات تمام تراکنشها را در خود جای نداده است؛ بلکه شامل تمام هدرهای بلاک (Block Headers) از اولین بلاک شبکه (بلاک جنسیس) تا به امروز است. هر هدر بلاک مانند یک شناسنامه برای آن بلاک عمل میکند و حاوی اطلاعات کلیدی زیر است:
- شماره نسخه (Version Number): نسخه نرمافزار بیتکوین که برای استخراج بلاک استفاده شده است.
- ارجاع به بلاک قبلی (Previous Block Reference): پیوندی رمزنگاریشده که زنجیره بلاکها را به هم متصل میکند.
- برچسب زمانی (Timestamp): زمان تقریبی ایجاد بلاک.
- اندازه بلاک (Block Size): حجم بلاک.
- نانس (Nonce): عدد تصادفی که ماینرها برای حل معمای محاسباتی و افزودن بلاک به دفتر کل، آن را پیدا میکنند.
با در اختیار داشتن زنجیرهای از این هدرها، یک کاربر میتواند به طور مستقل و با اطمینان بالا، صحت و اعتبار کل تاریخچه شبکه را بدون نیاز به دانلود صدها گیگابایت داده، بررسی کند.

این دستاورد در زمانی ارائه میشود که جامعه بیتکوین درگیر یکی از مهمترین بحثهای داخلی خود، یعنی چالش حفظ تمرکززدایی (Decentralization) در مقابل رشد روزافزون حجم بلاکچین است. یکی از ارزشهای بنیادین بیتکوین این است که اجرای یک نود کامل (Full Node) برای هر کسی با یک کامپیوتر شخصی معمولی امکانپذیر باشد. این دسترسی آسان، تضمینکننده امنیت و مکانیزم اجماع شبکه است که توسط هزاران اپراتور نود مستقل در سراسر جهان اجرا میشود.
با این حال، ظهور پدیدههایی مانند اُردینالز و اینسکریپشنها که امکان ذخیرهسازی دادههای غیرپولی (مانند تصاویر و متن) را روی بلاکچین (Blockchain) فراهم میکنند، این اصل را به چالش کشیدهاند. منتقدان معتقدند این روند باعث «پفکردن» بلاکچین شده و با افزایش سرسامآور حجم دفتر کل توزیع شده (DLT)، نیازمندیهای سختافزاری برای اجرای نود را بالا میبرد. اگر اجرای نود بیش از حد گران شود، شبکه به سمت تمرکزگرایی پیش خواهد رفت و تنها شرکتهای بزرگ و مراکز داده توانایی مشارکت در آن را خواهند داشت که این امر کاملاً با فلسفه وجودی بیتکوین در تضاد است.

بهروزرسانی Bitcoin Core و طغیان جامعه
این تنش با اعلام برنامههای مربوط به بهروزرسانی آینده نرمافزار Bitcoin Core 30 که برای انتشار در ماه اکتبر برنامهریزی شده، به نقطه جوش خود رسیده است. توسعهدهندگان Bitcoin Core (که نرمافزار مورد استفاده حدود ۸۰٪ از نودهای شبکه است) قصد دارند محدودیت OP_Return را حذف کنند. این قابلیت در حال حاضر حجم دادههای غیرپولی قابل جاسازی در تراکنشها را به ۸۰ بایت محدود میکند که برای ذخیره اکثر محتواهای چندرسانهای امروزی بسیار ناچیز است.
این تصمیم پیشنهادی، موجی از مخالفت را برانگیخته و باعث یک جهش تاریخی در استفاده از Bitcoin Knots شده است. Bitcoin Knots یک نرمافزار جایگزین برای نود بیتکوین است که قابلیتهای شخصیسازی بیشتری را به اپراتورها میدهد؛ از جمله این امکان که خودشان برای میزان دادههای OP_Return که مایل به ذخیره و بازنشر آن هستند، محدودیت تعیین کنند. آمارها نشان میدهد سهم بازار نودهای Knots از حدود ۱٪ در پایان سال ۲۰۲۴، با یک رشد تقریباً عمودی، به نزدیک ۲۰٪ در سال ۲۰۲۵ رسیده است که نشاندهنده واکنش شدید بخشی از جامعه به مسیر پیش روی توسعه بیتکوین است. در این میان، راهکار استارکور میتواند فارغ از این جدالها، قدرت تأیید مستقل را به دست تکتک کاربران بازگرداند.
آموزش
تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟
تقویم اقتصادی مثل یک “برنامهریزی خبری” برای بازار است. اگر به آن توجه نکنید، ممکن است در لحظه انتشار اخبار مهم با حرکتهای ناگهانی و شدید قیمت غافلگیر شوید. استفاده درست از آن کمک میکند ریسک معاملات را مدیریت کنید و حتی فرصتهای سودآور پیدا کنید.

منتشر شده
3 روز پیشدر
شهریور 21, 1404توسط
روکو (Rocco)
اگر معاملهگر یا فعال بازارهای مالی باشید، حتما تجربه کردهاید که یک خبر اقتصادی میتواند ظرف چند دقیقه بازار را زیر و رو کند. مثلا اعلام نرخ بیکاری آمریکا یا تصمیم فدرال رزرو درباره نرخ بهره کافی است تا قیمت دلار، طلا یا حتی بیت کوین نوسان شدیدی پیدا کند. در چنین شرایطی، دانستن زمان دقیق این رویدادها میتواند مرز میان یک معامله سودآور یا پشیمانکننده باشد.
اینجاست که تقویم اقتصادی به عنوان یک ابزار به کمک شما میآید. ابزاری که تمام اتفاقات مهم اقتصادی و مالی جهان را در یک جدول زمانی مشخص نمایش میدهد و به شما کمک میکند همیشه چند قدم جلوتر از بازار باشید. اگر میخواهید بدانید تقویم اقتصادی دقیقا چیست، چه اجزایی دارد و چطور باید از آن استفاده کنید، این مطلب را از دست ندهید.
تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست؟
یک لیست زمانبندیشده از اعلامیههای اقتصادی، دادههای کلان، سخنرانیهای مقامات مالی و انتشار شاخصهای اقتصادی مثل نرخ بهره، تورم، بیکاری، تولید ناخالص داخلی و … است. علاوه بر این معمولاً زمان بیانیه های بانک مرکزی، سخنرانی های سیاست گذاران پولی و انتخابات را فهرست می کند.
بیشتر تقویم های اقتصادی منتشر شده شامل نوع داده مثل نرخ بیکاری، نتیجه قبلی که منتشر شده بود و انتظارات اجماع بازار برای نتیجه آتی می شوند. باید توجه داشت که نوع انتشار به طور کلی بسته به اینکه چه تاثیری می تواند داشته باشد؛ بصورت زیاد، متوسط، کم یا بدون تاثیر، کد گذاری می شود.
برای مثال، تصور کنید بانک مرکزی اروپا (ECB) قرار است درباره نرخ بهره (Interest Rate) جلسه برگزار کند. این تصمیم میتواند ارزش یورو را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. اگر شما معاملهگر بازار فارکس باشید و این تاریخ را ندانید، ممکن است در میانه یک معامله ناگهان با نوسانی شدید روبهرو شوید و فرصت مدیریت آن را از دست بدهید. اما وقتی به تقویم اقتصادی نگاه میکنید، میبینید که این رویداد دقیقا چه روز و ساعتی اتفاق میافتد و میتوانید از قبل برایش برنامهریزی کنید.
تقویم اقتصادی نه فقط برای معاملهگران حرفهای، بلکه برای هر فردی که در بازارهای مالی فعالیت میکند (از بورس و فارکس گرفته تا ارزهای دیجیتال) یک ابزار ضروری است. حتی سرمایهگذاران بلندمدت هم با نگاه به این تقویم میتوانند تصمیمهای دقیقتری برای مدیریت پرتفوی خود بگیرند.
اگر انتشار داده اقتصادی تأثیر کمی داشته باشد، آنگاه جفت ارز حرکتی نداشته و یا واکنشی جزیی نسبت به نتیجه از خود نشان خواهد داد. اما اگر در رویدادی با تأثیر متوسط، نتیجه نهایی با چیزی که انتظار می رفت خیلی تفاوت داشته باشد، باعث می شود جفت ارز به میزان بیشتری تغییر کند. زمانی که انتشار داده ها به طور قابل توجهی بیشتر یا کمتر از نتیجه مورد انتظار بازار باشند، به خصوص زمانی که صحبت از داده هایی با تأثیر بالا باشد، جفت ارز مرتبط تمایل بیشتری به حرکت دارد و بازار نوسانات قابل توجهی را در این فرآیند تجربه می کند.
چرا تقویم اقتصادی مهم است؟
- تقویم اقتصادی مانند یک نقشه راه است که مسیر حرکت بازارها را روشنتر میکند و شما را از غافلگیریهای ناگهانی نجات میدهد. به این ترتیب شما میتوانید تصمیمات معاملاتی خودتان را بر پایه اطلاعات موثق بگیرید.
- انتشار دادههای اقتصادی میتواند باعث نوسانات شدید در بازارهای مالی شود. برای مثال، اگر نرخ تورم بالاتر از حد انتظار اعلام شود، سرمایهگذاران انتظار افزایش نرخ بهره خواهند داشت و همین موضوع میتواند بازار سهام یا ارزهای دیجیتال را تحت تاثیر قرار دهد.
- بدون تقویم اقتصادی، بسیاری از تصمیمها بر اساس حدس و گمان گرفته میشود. معاملهگرانی که فقط با تحلیل تکنیکال کار میکنند، ممکن است در لحظه انتشار یک خبر بزرگ، گرفتار نوسانات غیرمنتظره بازار شوند. در حالیکه کسی که تقویم اقتصادی را دنبال میکند، میداند چه زمانی باید محتاطتر باشد یا حتی برای شکار فرصتهای جدید آماده شود.
- یکی از مهمترین مزیتهای تقویم اقتصادی، مدیریت ریسک است. اگر قبل از انتشار یک داده مهم پوزیشن باز دارید، میتوانید حجم معاملات خود را کاهش دهید، حد ضرر تنظیم کنید یا حتی معامله را ببندید تا از ضررهای سنگین جلوگیری شود.
- استفاده از تقویم اقتصادی به شما امکان میدهد استراتژیهای کوتاهمدت و بلندمدت خود را بر اساس دادههای واقعی طراحی کنید. به این ترتیب، معاملات شما نظم بیشتری پیدا میکند و احتمال موفقیت بالاتر میرود.
- بسیاری از ضررها به دلیل تصمیمات عجولانه و احساسی اتفاق میافتد. وقتی بدانید چه چیزی در راه است، آرامش بیشتری خواهید داشت و کمتر اسیر ترس یا طمع میشوید.
اجزای اصلی یک تقویم اقتصادی
وقتی وارد یک تقویم اقتصادی مثل Trading Economics یا Investing.com میشوید، در نگاه اول ممکن است جدول شلوغی ببینید که پر از عدد و کلمه است. اما اگر بدانید هر ستون چه معنایی دارد، کار با آن بسیار ساده خواهد شد. در ادامه تکتک اجزای اصلی این جدول که از وبسایت تریدینگ اکونومیکس آورده شده را توضیح میدهیم.

در قسمت بالای جدول بخشی برای فیلتر کردن نتایج آورده شده است. گزینه «Recent» فیلتری برای نشان دادن رویدادهای اخیر است و فقط موارد نزدیک به زمان فعلی را نشان میدهد. اگر میخواهید مثلا رویدادهای اقتصادی چند ماه دیگر را ببینید کافی است این فیلتر را تغییر دهید.
با استفاده از گزینه «Impact» شما میتوانید این رویدادهای اقتصادی را بر اساس سطح اهمیت آن ها دستهبندی کنید. تریدینگ اکونومیکس سه دستهبندی دارد. رویدادهای یک ستاره، دو ستاره و سه ستاره که طبیعتا اهمیت آن ها بر اساس تعداد ستاره افزایش مییابد.
قسمت «Countries» امکان فیلتر کردن بر اساس کشور یا اقتصاد موردنظر را فراهم میکند. مثلا اگر قصد دارید فقط شاخصهای اقصتادی کلان آمریکا را ببینید، کافی است روی این گزینه کلیک کرده و «United States» را انتخاب کنید.
فیلتر «Category» دستهبندی رویدادها را نمایش میدهد. مثلا شما میتوانید در این فیلتر گزینه «Prices & Inflation» را انتخاب کرده و فقط دادههای تورمی را مشاهده کنید.
بخش «UTC +3:30» نیز برای تعیین منطقه زمانی است. شما میتوانید منطقه زمانی خودتان (تهران-ایران) را تنظیم کنید تا ببینید دقیقا رویداد موردنظرتان در چه ساعتی به وقت ایران رخ میدهد.
- تاریخ و ساعت
اولین چیزی که در تقویم اقتصادی به چشم میآید، ستون زمان انتشار است. در این بخش دقیقا مشخص میشود که هر رویداد چه روز و ساعتی منتشر خواهد شد. اهمیت این قسمت بسیار بالاست، چون بازارها معمولا درست در همان لحظه انتشار خبر واکنش نشان میدهند. مثلا اگر در ساعت ۴:۰۰ صبح «شاخص اعتماد مصرفکننده استرالیا» منتشر شود، معاملهگران بازار فارکس در همان دقیقه باید آماده واکنش باشند.
همانطور که گفتیم، ساعت تقویم معمولا بر اساس منطقه زمانی قابل تغییر است. مثلا شما میتوانید آن را روی «تهران (UTC+3:30)» تنظیم کنید تا دقیقاً با ساعت محلی خودتان هماهنگ باشد.
- کشور
در ستون بعدی، پرچم و کد کشور (مثلاً GB = بریتانیا، AU = استرالیا، MX = مکزیک) قرار دارد که نشان میدهد داده متعلق به کدام اقتصاد است. گاهی اوقات هم رویدادها مربوط به یک بلوک منطقهای خاص مثلا اروپا (EA = Euro Area) هستند. در این صورت آن داده را باید به عنوان یک شاخص منطقهای و نه مربوط به یک کشور واحد تفسیر کرد.
- عنوان رویداد
این ستون عنوان خبر یا شاخص اقتصادی را نشان میدهد. گاهی هم کنار این عنوان، مخفف ماه میلادی (مثل AUG، SEP) دیده میشود که نشان میدهد داده مربوط به کدام ماه است. شناخت هر شاخص اهمیت زیادی دارد، چون هرکدام اثر متفاوتی روی بازار میگذارند.
اما نکته مهم اینجاست که همه رویدادها عددی و آماری نیستند. بعضی از آن ها بیشتر کیفی هستند و باید با توجه به ماهیتشان تفسیر شوند. برای درک بهتر، به چند نمونه نگاه کنیم:
- شاخصهای آماری (عددمحور)
مثل نرخ بیکاری (Unemployment Rate)، شاخص قیمت مصرف کننده (CPI)، یا تولید ناخالص داخلی (GDP). اینها همیشه یک عدد مشخص دارند که میتوان آن را با مقدار قبلی و پیشبینی بازار مقایسه کرد.
- سخنرانیها (Speech)
مثلا «سخنرانی رئیس فدرال رزرو». این نوع رویداد عدد ندارد، بلکه مهم محتوای صحبتهاست. اگر لحن سخنران به سمت سیاست انقباضی (افزایش نرخ بهره) باشد، بازار واکنش منفی به داراییهای پرریسک نشان میدهد. اگر لحن انبساطی باشد، میتواند باعث رشد بازار سهام یا ارزهای دیجیتال شود.
- حراج اوراق (Auction)
مثل «حراج اوراق ۱۰ ساله آمریکا» یا «حراج اوراق خزانه ژاپن». اینجا اعداد مربوط به بازده (Yield) یا حجم اوراق فروختهشده اهمیت دارند. بالا رفتن بازده معمولا نشانه افزایش هزینه استقراض دولت و احتمال بالا رفتن نرخ بهره است.
- شاخصهای نظرسنجی و اعتماد (Survey/Confidence Index)
مثل «شاخص اعتماد مصرفکننده» یا «شاخص مدیران خرید (PMI)». اینها با پرسشنامه از فعالان اقتصادی یا مصرفکنندگان تهیه میشوند و بازتابدهنده چشمانداز آینده هستند.
ستون Previous نشاندهنده نتیجه گزارش قبلی است. مثلا اگر شاخص بیکاری ماه گذشته ۸٪ بوده، این عدد در ستون Previous نمایش داده میشود. این بخش برای مقایسه روند بسیار مهم است، چون بازار همیشه تغییرات نسبت به گذشته را در نظر میگیرد.
در قسمت (Consensus / Forecast) دو ستون پیشبینی تحلیلگران و اقتصاددانان درباره آن شاخص یا داده اقتصادی آورده میشود. اما چه تفاوتی با هم دارند؟
Consensus یا اجماع در واقع میانگین پیشبینی جمعی تحلیلگران، اقتصاددانها و موسسات مالی است. یعنی چندین منبع معتبر پیشبینی خود را درباره یک شاخص اعلام میکنند و تقویم اقتصادی میانگین یا اجماع آنها را نمایش میدهد.
Forecast گاهی به همان معنی Consensus به کار میرود، اما در بعضی تقویمها (مثل Trading Economics) یک تفاوت کوچک دارد:
- Forecast معمولاً پیشبینی اختصاصی خود سایت یا موسسه منتشرکننده تقویم است.
- در حالی که Consensus نماینده پیشبینی کلی بازار و تحلیلگران مختلف است.
در ستون (Actual) مقدار واقعی در لحظه انتشار خبر بهروزرسانی میشود و عدد واقعی گزارش را نشان میدهد. در حقیقت، مهمترین بخش برای معاملهگران همین ستون است، چون مستقیما رفتار بازار را شکل میدهد.
بعضی تقویمها مثل Trading Economics در کنار هر شاخص نمودارهای کوچکی نمایش میدهند. این نمودار روند تاریخی آن شاخص را نشان میدهد (مثلا تغییرات نرخ بیکاری در چند ماه گذشته). با نگاه سریع به این بخش میتوانید متوجه شوید وضعیت در حال بهبود یا بدتر شدن است.

طبق ستون اول متوجه میشویم که شاخص قیمت تولیدکننده (PPI) آمریکا ساعت ۴ بعد از ظهر به وقت محلی منتشر میشود. به طور کلی، شاخصهای اقتصادی را میتوان در بازه زمانیهای مختلفی ارزیابی کرد. منظور از MoM بازه زمانی ماهانه است و YoY تغییرات کل یک سال نسبت به سال قبل را نشان میدهد.
در سطر اول که مربوط به شاخص PPI اصلی در بازه ماهانه است، میبینیم که مقدار قبلی ۰.۹٪ ثبت شده است. این یعنی در ماه گذشته قیمت تولیدکنندهها نسبت به ماه ماقبلش ۰.۹٪ افزایش داشته است. در ستون Forecast پیشبینی تریدینگ اکونومیکس برای این ماه ۰.۳٪ است و Consensus که میانگین پیشبینی اقتصاددانان و تحلیلگران مختلف را نشان میدهد ۰.۴٪ ثبت شده است. مقدار Actual یا واقعی هم هنوز منتشر نشده و به همین دلیل این ستون خالی مانده و در لحظه انتشار شاخص پر میشود.
چطور از تقویم اقتصادی استفاده کنیم؟
این بخش مهمترین قسمت مقاله است، چون فقط دانستن اینکه رویدادها چه زمانی هستند کافی نیست؛ باید بدانید چطور از این اطلاعات استفاده کنید.
- برنامهریزی هفتگی: در ابتدای هفته به تقویم اقتصادی نگاه کنید و رویدادهای مهم (مثل NFP یا تصمیم نرخ بهره) را علامت بزنید. این کار به شما کمک میکند از قبل آماده باشید.
- ترکیب با تحلیل تکنیکال: اگر میبینید یک خبر مهم نزدیک است، سطوح حمایت و مقاومت نمودار را بررسی کنید. مثلا اگر خبر منفی بیاید و بازار به حمایت نزدیک باشد، احتمال شکستن حمایت بیشتر میشود.
- استراتژی معاملاتی متناسب با خبر: بعضی معاملهگران قبل از انتشار خبر، از بازار خارج میشوند تا ریسک نکنند. برخی دیگر ترجیح میدهند منتظر بمانند و پس از انتشار داده و مشخص شدن جهت بازار وارد معامله شوند.
- مدیریت حجم و حد ضرر: در زمانهایی که احتمال نوسان شدید وجود دارد، بهتر است حجم معامله کمتر شود یا حد ضرر نزدیکتر قرار بگیرد.
- ثبت تجربهها: بهترین راه برای یادگیری استفاده از تقویم اقتصادی، تجربه شخصی است. بعد از هر رویداد مهم یادداشت کنید بازار چگونه واکنش نشان داد و استراتژی شما چقدر موفق بود.
تقویم اقتصادی را از کجا ببینیم؟
امروزه دهها وبسایت معتبر وجود دارد که تقویم اقتصادی رایگان و بهروزی ارائه میدهند. برخی از بهترین منابع عبارتاند از:
- Trading Economics: همه رویدادها، نرخ بهره، قیمتها و تورم، بازار کار، رشد تولید ناخالص داخلی، تجارت خارجی، دولت، اعتماد تجاری، احساسات مصرفکننده، بازار مسکن.
- Investing.com: تقویم اقتصادی همزمان با اعلام رویدادهای اقتصادی، شاخصها را دریافت کنید و تأثیر فوری آنها بر بازار جهانی را مشاهده کنید – از جمله رویدادهای قبلی، …
- Forex Factory: با تقویم اقتصادی فارکس محور، رویدادهای تأثیرگذار بر بازار را خیلی قبل از وقوع پیشبینی کنید.
- TradingView: تقویم اقتصادی آخرین و رویدادهای اقتصادی آینده را نشان میدهد که میتوانند بر داراییها، مناطق و بازارهای جهانی خاصی تأثیر بگذارند.
- FXStreet: تقویم اقتصادی لحظهای، رویدادها و شاخصهای اقتصادی سراسر جهان را پوشش میدهد.
- MyFxBook: تقویم اقتصادی به صورت آنی که تمام رویدادها و اطلاعیههای اقتصادی را پوشش میدهد. مقادیر تاریخی، قبلی، اجماعی و واقعی هر شاخص را مشاهده کنید.
همچنین بروکرهای فارکس هم معمولاً تقویم اقتصادی روی سایت خود دارند.
در انتها
تقویم اقتصادی مثل یک “برنامهریزی خبری” برای بازار است. اگر به آن توجه نکنید، ممکن است در لحظه انتشار اخبار مهم با حرکتهای ناگهانی و شدید قیمت غافلگیر شوید. استفاده درست از آن کمک میکند ریسک معاملات را مدیریت کنید و حتی فرصتهای سودآور پیدا کنید. در دنیایی که ثانیهها حرف اول را میزنند، اطلاع از آنچه در راه است، برگ برنده شماست. با استفاده منظم از این ابزار، دیگر از نوسانات ناگهانی غافلگیر نخواهید شد و میتوانید با اطمینان بیشتری برای آینده سرمایهگذاری خود برنامهریزی کنید.
به یاد داشته باشید، موفقیت در بازارهای مالی تنها به تحلیل نمودارها محدود نمیشود. تسلط بر اطلاعات و درک وقایع کلان اقتصادی، مکمل تحلیل تکنیکال است و شما را در مسیری قرار میدهد که به جای دنبال کردن بازار، آن را پیشبینی کنید. به همین خاطر توصیه میکنیم که از همین امروز، استفاده از تقویم اقتصادی را به یکی از عادتهای معاملاتی خود تبدیل کنید.
سودآوری و معامله گری بصورت مداوم در بازار می تواند بسیار چالش برانگیز باشد، و واقعیت مسلم این است که اکثر معامله گران خرد معمولا پول خود را در این بازار از دست می دهند. با این وجود، با یک برنامه معاملاتی جامع، ابزارهای مناسب و دانش کافی از بازار ارز، شانس موفقیت شما به عنوان یک معامله گر به میزان قابل توجهی افزایش می یابد.

استارک ور (StarkWare) تأیید کل تاریخچه بلاکچین با ۱ مگابایت حجم ممکن ساخت!

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

ارتقای آلپنگلو (Alpenglow) در سولانا تأیید شد؛ تراکنشها بزودی با سرعت اینترنت نهایی میشوند

تراست ولت امکان معامله سهام های توکنیزه (RWA) را برای کاربران فعال کرد

اندیکاتور ATR چیست و چه کاربردی در تحلیل تکنیکال دارد؟

۹ عادت مالی که افراد منظم را به ثبات و آزادی مالی میرساند

کاناری کپیتال برای ETF اینجکتیو (INJ) ثبتنام کرد

کاردینال؛ اولین پروتکل دیفای بیت کوین بر بستر کاردانو

هر اونس چند گرم طلای ۱۸ عیار است؟ تبدیل ساده انس به گرم طلا

آیا تحلیل تکنیکال بهتنهایی در بازار رمز ارزها سودآور است؟

کوینبیس توکن اتنا (ENA) را به رودمپ خود اضافه کرد

در ۲ ماه اخیر بیش از ۱۰٪ پروژهها ناپدید شدهاند!

ارتقای آلپنگلو (Alpenglow) در سولانا تأیید شد؛ تراکنشها بزودی با سرعت اینترنت نهایی میشوند

اندیکاتور ATR چیست و چه کاربردی در تحلیل تکنیکال دارد؟

تراست ولت امکان معامله سهام های توکنیزه (RWA) را برای کاربران فعال کرد

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

استارک ور (StarkWare) تأیید کل تاریخچه بلاکچین با ۱ مگابایت حجم ممکن ساخت!

سریال پول به زبان ساده (Money, Explained) قسمت پنجم (آخر)

سریال پول به زبان ساده (Money, Explained) قسمت چهارم

سریال پول به زبان ساده (Money, Explained) قسمت سوم

سریال پول به زبان ساده (Money, Explained) قسمت دوم

سریال پول به زبان ساده (Money, Explained) قسمت اول

مستند دیپ وب (Deep Web) 2015

مستند شغل داخلی (Inside Job) بحران مالی

مارجین کال (Margin Call)

فیلم بازیکن شماره یک آماده (Ready Player One)

فیلم مرد آزاد (Free Guy)
![مستند کریپتوپیا [Cryptopia]، بیت کوین، بلاکچین و آینده اینترنت](https://investorent.xyz/wp-content/uploads/مستند-کریپتوپیا-Cryptopia-80x80.webp)
مستند کریپتوپیا (Cryptopia)

برای ارسال نظر باید وارد شوید ورود