با ما همراه باشید

بلاکتوپیا

وایت پیپر بیت کوین (Bitcoin Whitepaper) نوشته؛ ساتوشی ناکاموتو

وایت پیپر بیت کوین (Bitcoin) نوشته ساتوشی ناکاموتو در سال ۲۰۰۸ به عنوان اولین ارز رمزنگاری شده و پرچم دار صنعت کریپتو معرفی شد. یک نسخه کاملا همتا به همتا از پول نقد دیجیتال، به پرداخت های الکترونیکی و آنلاین امکان می دهد تا بدون آن‌ که از سازمان های مالی عبور کنند، تراکنش ها را مستقیما بین طرفین ارسال کنند.

منتشر شده

در

وایت پیپر بیت کوین (Bitcoin Whitepaper) نوشته ساتوشی ناکاموتو

بیت کوین (Bitcoin) به عنوان اولین ارز رمزنگاری شده و پرچم دار صنعت کریپتو / رمزارزها، همچنان مورد توجه افراد زیادی در دنیا قرار دارد و جدا از علاقه مردم به خرید و فروش بیت کوین و کسب سود، توسعه دهندگان و کد نویسان زیادی در سرتاسر دنیا روی شبکه این رمز ارز کار می کنند. پروژه های زیادی برای بهبود بلاکچین بیت کوین راه اندازی شده و حتی رقبای جدی و قوی در بازار شروع به رشد کرده اند. اما سوال اینجاست که اولین شخصی که این ایده به ذهنش رسید چه نقشه و برنامه ای برای هدف خود داشته است؟

وایت پیپر (White Paper) بیت کوین (Bitcoin)

یک نسخه کاملا همتا به همتا از پول نقد دیجیتال، به پرداخت های الکترونیکی و آنلاین امکان می دهد تا بدون آن‌ که از سازمان های مالی عبور کنند، تراکنش ها را مستقیما بین طرفین ارسال کنند. امضاهای دیجیتالی بخشی از این راهکار را فراهم می سازند؛ اما اگر همچنان به شخص ثالث مورد اعتماد نیاز باشد تا از حمله دوبار خرج کردن (Double Spending) جلوگیری شود، مزایای اصلی این راهکار نیز از بین می رود.

ما راهکاری برای مشکل دوبار خرج کردن ارائه می دهیم که از یک شبکه همتا به همتا (Peer to Peer) استفاده می کند. این شبکه، بر روی تراکنش ها برچسب زمانی (TimeStamp) می گذارد؛ این امر با هشینگ (Hashing) تراکنش ها در زنجیره فعال گواه اثبات کار (PoW) و مبتنی بر هش (Hash) صورت می پذیرد و سابقه ای ایجاد می کند که بدون انجام مجدد گواه اثبات کار، غیر قابل تغییر است.

طولانی ترین زنجیره نه تنها به عنوان گواه توالی رویداد ها عمل می کند، بلکه گواه و اثباتی از جانب بزرگترین مخزن CPU (بزرگترین قدرت محاسباتی در شبکه) است. تا زمانی که بخش عمده ای از توان CPU تحت کنترل نودهایی (به کامپیوتر هایی که به شبکه بلاکچینی متصل هستند نود (Node) گفته می شود) باشد که در حمله به شبکه مشارکت نمی کنند، این نودها می توانند طولانی ترین زنجیره را ایجاد کنند و از مهاجمان پیشی بگیرند.

خودِ شبکه همتا به همتا (P2P) به ساختار یکنواخت نیاز دارد. پیام ها بر اساس بیشترین تلاش منتشر می شوند و نودها می توانند به صلاح دید خود از شبکه خارج یا به آن ملحق شوند و طولانی ترین زنجیره گواه اثبات کار را به عنوان گواه و اثبات اتفاقاتی که در غیاب آن ها رخ داده، بپذیرند.

می توان گفت که امور تجاری و مالی بر بستر اینترنت، منحصرا متکی بر سازمان های مالی است که به عنوان نهاد های شخص ثالث مورد اطمینان برای پردازش پرداخت های الکترونیکی عمل می‌کنند. اگر چه این سیستم برای اکثر تراکنش ها عملکرد خوبی دارد، اما همچنان دارای نقص و ضعف های موجود در مدل مبتنی بر اعتماد است.

تراکنش هایی کاملا غیر قابل برگشت امکان پذیر نیستند؛ زیرا سازمان های مالی نمی توانند از دخالت واسطه ها جلوگیری کنند. نتیجه وجود این واسطه ها، افزایش هزینه تراکنش ها، محدود سازی و از بین رفتن امکان انجام تراکنش های کوچک و عدم توانایی انجام تراکنش های غیر قابل برگشت برای سرویس های برگشت ناپذیر است. با توجه به برگشت پذیر بودن تراکنش ها، نیاز به اعتماد افزایش می یابد.

فروشندگان باید درباره مشتریان خود محتاط باشند و از آن ها اطلاعات بیشتری را درخواست کنند که در شرایط دیگر، نیازی به این اطلاعات وجود ندارد. درصدی از کلاهبرداری ها نیز اجتناب ناپذیر است. با استفاده از ارزهای واقعی و فیزیکی می توان از این هزینه ها و شرایط نامطمئن پرداخت ها و تراکنش ها اجتناب کرد؛ اما هیچگونه مکانیزم مشخصی وجود ندارد که بدون نهاد مورد اطمینان و معتبر بتوان به انجام تراکنش در یک کانال ارتباطی پرداخت.

در اینجا به چیزی که نیاز است، یک سیستم پرداخت الکترونیکی مبتنی بر رمزنگاری (Cryptocurrency) به جای اعتماد است. این سیستم به دو طرف تراکنش امکان می دهد که بدون نیاز به نهاد شخص ثالث مورد اطمینان، مستقیما با یکدیگر تراکنش انجام دهند. تراکنش هایی که از لحاظ محاسباتی و پردازشی غیر قابل برگشت باشند، از فروشندگان در مقابل کلاهبرداری ها محافظت می کنند و به راحتی می توان مکانیزم های رایج اسکرو (Escrow یا ضمانت نامه ای) را برای محافظت از خریداران پیاده سازی کرد.

در این مقاله، راهکاری برای مشکل دوبار خرج کردن ارائه می شود که از سرور بر چسب زمانی توزیع شده و همتا به همتا استفاده می کند، تا گواه محاسباتی از ترتیب زمانی تراکنش ها را ایجاد کند. تا زمانی که نودهای درست کار و سالم نسبت به نودهای بدکار، بخش بیشتری از توان CPU را تحت کنترل خود داشته باشند، این سیستم نیز ایمن باقی می ماند.

بیت کوین (تراکنش ها)

ما یک کوین (سکه) الکترونیکی را به عنوان زنجیره ای از امضاهای دیجیتالی تعریف می کنیم. هر دارنده، کوین خود را با امضای دیجیتالی هش تراکنش قبلی و کلید عمومی دارنده بعدی و افزودن این موارد به انتهای کوین، کوین مد نظر را به فرد بعدی انتقال می دهد. دریافت کننده کوین می تواند امضاها را بررسی و تایید کند تا بدین ترتیب، زنجیره مالکیت ها نیز تایید شود.

بیت کوین و سرور برچسب زمانی (Timestamp Server)
تراکنش ها در شبکه بیت کوین

مشکلی که وجود دارد، این است که دریافت کننده نمی تواند این موضوع را تایید کند که آیا یکی از دارندگان کوین به دوبار خرج کردن کوین مد نظر پرداخته است یا خیر. راهکار رایج برای این موضوع، معرفی مسئول مرکزی مورد اطمینان (Trusted Central Authority) یا مینت (Mint) است (در شبکه بیت کوین، مسئول مرکزی مورد اعتماد با نام مینت شناخته می شود)، که به بررسی تمام تراکنش ها و احتمال وجود دوبار خرج کردن می پردازد.

پس از هر تراکنش، کوین مذکور باید به مینت برگردد تا کوین جدیدی صادر شود و فقط می توان به کوین هایی که مستقیما از جانب مینت صادر شده اند اطمینان کرد که دوبار خرج نشده اند. مشکل این راهکار این است که کنترل کل سیستم پولی در دستان شرکتی است که مینت را اداره می کند؛ زیرا تمام تراکنش ها از طریق این شرکت انجام می شوند. در نتیجه، شرایطی کاملا مشابه با بانک ها به وجود می آید.

ما به روشی برای دریافت کننده نیاز داریم، که متوجه شود دارندگان قبلی، هیچ تراکنش قبلی را امضا نکرده اند. در همین راستا، اولین تراکنش، تراکنشی است که به آن توجه می کنیم؛ بنابراین تلاش ها و اقدامات پس از آن برای دوبار خرج کردن دیگر اهمیتی ندارد. تنها روش برای تایید عدم حضور تراکنش، این است که از تمام تراکنش ها آگاه باشیم.

در مدل مبتنی بر مینت، خودِ Mint از تمام تراکنش ها است و تصمیم می گیرد که کدام تراکنش به عنوان تراکنش اول در نظر گرفته شود. به منظور دستیابی به این شرایط بدون حضور نهاد شخص ثالث قابل اعتماد، تراکنش ها باید به طور عمومی اعلام شوند. همچنین به سیستمی نیاز داریم که در آن، شرکت کنندگان در خصوص سابقه ای واحد از ترتیب انجام تراکنش ها توافق کرده باشند. دریافت کننده به گواه و اثباتی نیاز دارد که بداند در زمان هر تراکنش، اکثر نودها توافق کرده باشند که آن تراکنش صورت گرفته است.

بیت کوین و سرور برچسب زمانی (Time Stamp Server)

راهکاری که ارائه داده ایم با یک سرور برچسب زمانی (Timestamp Server) آغاز می شود. عملکرد سرور برچسب زمانی اینگونه است که هش بلاک متشکل از آیتم هایی که برچسب زمانی بر روی آن ها قرار داده می شود را انتخاب کرده و آن هش را به طور عمومی منتشر می کند. تایم استمپ اثبات می‌کند که داده ها باید در زمان انجام تراکنش وجود داشته باشند تا وارد هش شوند. هر برچسب زمانی شامل برچسب زمانی قبلی در هش خود است. بدین ترتیب، زنجیره ای شکل می گیرد که هر برچسب زمانی از Timestamp قبل از خود حمایت می کند.

بیت کوین و سرور برچسب زمانی (Timestamp Server)
تراکنش ها در شبکه بیت کوین

بیت کوین و گواه اثبات کار (Proof of Work)

به منظور پیاده سازی یک سرور برچسب زمانی توزیع شده به صورت همتا به همتا (P2P)، ما باید از سیستم گواه اثبات کاری مشابه با هش کَش (HashCash) آدام بک (Adam Back) استفاده کنیم. گواه اثبات کار شامل اسکن کردن مقداری است که پس از هش شدن (برای مثال با SHA-256)، هش مورد نظر یا تعدادی از بیت های صفر آغاز شود. میانگین کار مورد نیاز به تعداد بیت های صفر مورد نیاز، تصاعدی است و می توان با اجرای یک هش آن را بررسی و تایید کرد.

در شبکه تایم استمپ ما، گواه اثبات کار را با افزودن نانس (Nonce) به بلاک اجرا می کنیم. این عمل تا آنجایی ادامه می یابد که مقداری که شامل بیت های صفر مورد نیاز برای هش بلاک باشد، به دست آید. به محض آنکه توان CPU تا حد مورد نیاز گواه اثبات کار افزایش یابد، بلاک مذکور غیر قابل تغییر می شود؛ مگر این که تمام این فرایند مجددا تکرار شود. از آنجایی که بلاک های بعدی به بلاک های قبلی متصل هستند، تغییر دادن بلاک شامل تغییر تمام بلاک ها است.

بیت کوین و گواه اثبات کار (Proof of Work)
گواه اثبات کار – نانس (Nonce)

گواه اثبات کار (PoW) همچنین مشکل موجود در تصمیم گیری مبتنی بر اکثریت را بر طرف می کند. اگر اکثریت بر اساس مدل |”هر آدرس IP دارای یک حق رای” باشد، ممکن است یک فرد با در اختیار داشتن چندین IP، از این موضوع به نفع خود بهره ببرد. گواه اثبات کار در اصل بر اساس “هر CPU دارای یک حق رای” است. تصمیم اکثریت توسط طولانی ترین زنجیره ای تعیین می شود، که بیشترین اثبات کار را به خود اختصاص داده است.

اگر اکثریت توان CPU تحت کنترل نودهای درستکار و سالم باشد، زنجیره سالم سریع تر رشد می کند و از زنجیره های رقیب خود پیشی می گیرد. برای اصلاح و تغییر بلاک قبلی، مهاجم باید گواه اثبات کار بلاک مد نظر و تمام بلاک های بعدی را تغییر دهد و سپس از کار نودهای درستکار پیشی بگیرد. در ادامه نشان خواهیم داد که با اضافه شدن هر بلاک بعدی، احتمال حمله مهاجم کندتر، به طور تصاعدی کاهش می یابد.

به منظور هماهنگی و جبران افزایش سرعت سخت افزار ها و علاقه مختلف نودها در طول زمان، سختی گواه اثبات کار توسط میانگین متحرکی کنترل می شود، که میانگین تعداد تولید بلاک‌ در هر ساعت را هدف خود قرار می دهد؛ اگر بلاک ها با سرعت بسیار زیادی ایجاد شوند، سختی گواه اثبات کار افزایش می یابد.

بیت کوین و شبکه آن

مراحل اجرای شبکه همتا به همتا عبارتند از:

  1. تراکنش های جدید به تمام نودها مخابره می شود.
  2. هر نود، تراکنش های جدید را در یک بلاک جمع آوری می کند.
  3. هر نود روی یافتن اثبات کار دشوار برای بلاک خود کار می کند.
  4. پس از آنکه نود، گواه اثبات کار مد نظر خود را پیدا کرد، آن بلاک را به تمام نودها مخابره و منتشر می کند.
  5. نودها فقط در صورتی بلاک مذکور را می پذیرند، که تراکنش های موجود در آن معتبر باشند و قبل از آن، خرج نشده باشند.
  6. نودها با تلاش برای ایجاد بلاک بعدی در زنجیره، موافقت خود در خصوص پذیرش بلاک را اعلام می کنند و از هش بلاک پذیرفته‌ شده به عنوان هش بلاک قبلی استفاده می کنند.

نودها همواره طولانی ترین زنجیره را به عنوان زنجیره صحیح و پذیرفته شده در نظر می گیرند و روی گسترش آن کار می کنند؛ اگر دو نود به طور همزمان نسخه های متفاوتی از بلاک بعدی را منتشر کنند، ممکن است بعضی از نودها یکی از این دو بلاک را انتخاب کنند و نودهای دیگر نیز بلاک دیگر را به عنوان بلاک صحیح در نظر بگیرند.

در این حالت، نودها روی اولین بلاکی که دریافت کرده اند کار می کنند؛ اما برای احتیاط، زنجیره دیگر را نیز ذخیره می کنند تا در صورتی که زنجیره دیگر طولانی تر شد، از آن استفاده کنند. این شرایط هنگامی بر طرف می شود که گواه اثبات کار بعدی پیدا شود و یکی از زنجیره ها طولانی تر شود. در این صورت، نودهایی که بر روی زنجیره دیگر کار می کردند، به زنجیره طولانی تر منتقل می شوند.

لزوما نیازی نیست که تراکنش های جدیدی که منتشر می شوند، به دست تمام نودها برسند؛ تا زمانی که تراکنش های جدید در اختیار اکثریت نودها قرار بگیرد، می توان آن ها را در بلاک قرار داد. همچنین بلاک های منتشر شده می توانند حاوی پیام نیز باشند.

اگر یک نود بلاکی را دریافت نکند، هنگامی که بلاک بعدی را دریافت کرد، بلاک قبلی را درخواست می کند و متوجه می شود که یک بلاک را از دست داده است.

پاداش و مشوق در بیت کوین (Bitcoin)

تراکنش اول در یک بلاک، تراکنش ویژه ای است که آغاز گر کوین جدیدی متعلق به سازنده بلاک است. این موضوع، مشوقی برای نودها محسوب می شود تا از شبکه حمایت کنند و روشی فراهم می سازد که توزیع کوین ها به موجودی در گردش را امکان پذیر سازد؛ زیرا هیچگونه نهاد و مسئول مرکزی برای صدور کوین ها وجود ندارد.

افزودن مستمر و تدریجی مقدار ثابتی از کوین های جدید، مشابه با استخراج کنندگان طلا است؛ زیرا معدنچیان (Miner) در صدد گسترش منابع و معادن جدید هستند تا موجودی طلای در گردش را افزایش دهند. در این مورد، برق و زمان کارکرد CPU، منابعی محسوب می شوند که گسترش می یابند.

مشوق ها می توانند به صورت کارمزد تراکنش ها نیز باشند. اگر مقدار خروجی تراکنش کمتر از مقدار ورودی باشد، اختلاف ورودی و خروجی در واقع کارمزد تراکنش است، که به مقدار پاداش بلاک شامل تراکنش افزوده می شود. پس از آنکه مقدار از پیش تعیین شده ای از کوین ها به طور کل استخراج شوند و به موجودی در گردش وارد شوند، پاداش بلاک ها کاملا به صورت کارمزد تراکنش ها و بدون تورم خواهد شد.

این پاداش می تواند نودها را تشویق کند که به عنوان نود درستکار و سالم به فعالیت خود ادامه دهند. اگر حمله کننده بتواند توان پردازشی بیشتری نسبت به تمام نودهای درستکار به دست آورد، می تواند از توان پردازشی خود، برای کلاهبرداری از مردم از طریق سرقت و بازگرداندن پرداخت خود استفاده کند و یا از این توان پردازشی برای تولید کوین های جدید بهره ببرد. این فرد سرانجام متوجه می شود که اگر طبق قوانین عمل کند، سود بیشتری کسب خواهد کرد؛ زیرا این قوانین به نفع او خواهند بود و بدین ترتیب، کوین های بیشتری نسبت به مجموع کوین های نودهای دیگر به دست می آورد.

اختصاص فضای ذخیره سازی

پس از آن که تعداد بلاک های کافی روی تراکنش آخر قرار گرفتند (تعداد تاییدیه ها به حد کافی رسید)، می توان تراکنش های قبلی را در هارد دیسک ذخیره سازی کرد. به منظور تسهیل این موضوع بدون آنکه هش بلاک شکسته شود، تراکنش ها در درخت مرکل (Merkle Tree) هش می شوند، به طوری که فقط ریشه درخت مرکل در هش بلاک وجود داشته باشد. با بریدن شاخه های درخت، می توان بلاک های قدیمی را فشرده سازی کرد، نیازی به ذخیره سازی هش های داخلی وجود ندارد.

بیت کوین و اختصاص فضای ذخیره سازی
فضای ذخیره‌سازی – درخت مرکل

حجم هدر بلاک بدون تراکنش تقریبا ۸۰ بایت است. اگر فرض کنیم که هر ۱۰ دقیقه یک بلاک تولید می شود، سالانه ۴.۲ مگابایت فضا برای ذخیره سازی نیاز است.

۸۰ بایت * ۶ * ۲۴ * ۳۶۵ = ۴.۲ مگابایت

با توجه به اینکه سیستم های کامپیوتری ای در سال ۲۰۰۸ معمولا دارای ۲ گیگابایت رم هستند و قانون مور (Moore’s Law) رشد کنونی ۱.۲ گیگابایت در سال را پیش بینی می کند، نباید مشکلی از بابت فضای ذخیره سازی وجود داشته باشد.

(قانون مور مفهومی برای “مشاهده” است که در سال ۱۹۶۵ توسط گوردن مور (Gordon Moore) بنیانگذار شرکت Intel ابداع شده است. این مفهوم به این معنی است که تعداد ترانزیستور های داخل IC ها، هر ۲ سال دو برابر می شوند؛ یعنی هر دو سال، تعداد قطعاتی که در تجهیزات الکترونیکی به کار می روند، بیشتر می شوند. در وایت پیپر بیت کوین، قانون مور به رشد و قدرتمندتر شدن قطعات کامپیوتری در مدت کوتاه اشاره می کند).

تاییدیه ساده سازی شده تراکنش ها در بیت کوین

تایید پرداخت ها و تراکنش ها بدون اجرای یک نود کامل امکان پذیر است؛ یک کاربر فقط باید نسخه ای از هدرهای بلاک طولانی ترین زنجیره گواه اثبات کار را نزد خود نگه داشته باشد. کاربر مذکور می تواند با تحقیق از نودهای شبکه، مطمئن شود که طولانی ترین زنجیره را در اختیار دارد و شاخه مرکلی را نزد خود نگه دارد که تراکنش را به بلاک دارای برچسب زمانی متصل می کند. خود این کاربر نمی تواند به بررسی تراکنش ها بپردازد؛ بلکه با ارتباط دادن تراکنش با جایگاهی در زنجیره و سپس موافقت یا عدم موافقت نود شبکه با آن، می تواند تراکنش را بررسی و تایید کند.

تاییدیه ساده سازی شده تراکنش ها در بیت کوین
طولانی ترین زنجیره در شبکه بیت کوین

بدین ترتیب، تا زمانی که نودهای درستکار و سالم شبکه را تحت کنترل داشته باشند، تایید تراکنش را می توان معتبر در نظر گرفت؛ اما اگر شبکه تحت کنترل مهاجم باشد، تایید تراکنش به شدت آسیب پذیر می شود. اگر چه نودهای شبکه می توانند به تایید تراکنش ها بپردازند، اما تراکنش ساختگی حمله کننده می تواند این روش ساده ساده سازی شده را فریب دهد.

یکی از استراتژی ها برای محافظت از شبکه در مقابل این موضوع، پذیرش هشدار ها از جانب نودهای شبکه هنگام شناسایی بلاک نا معتبری است، که از نرم افزار کاربر می خواهد تا بلاک کامل را دانلود کند و تراکنش های هشدار داده شده را تایید کند.

ترکیب و جداسازی مقادیر در بیت کوین

اگر چه مدیریت کوین ها به‌ صورت جداگانه امکان‌ پذیر است، اما ایجاد یک تراکنش جداگانه برای انتقال هر سِنت منطقی و مناسب نیست. به منظور امکان پذیر ساختن ترکیب و جداسازی مقادیر، تراکنش ها شامل چندین ورودی و خروجی هستند؛ معمولا یک ورودی از تراکنش بزرگ تر قبلی یا چندین ورودی ترکیب شده از چند مقدار کوچک تر و حداکثر دو خروجی وجود دارد، که یک خروجی برای پرداخت و دیگری برای بازگرداندن مقدار باقی مانده تراکنش (اگر باقی مانده وجود داشته باشد) به ارسال‌ کننده به کار می روند.

ترکیب و جداسازی مقادیر در بیت کوین
ورودی ها و خروجی های تراکنش

این نکته قابل ذکر است که در شرایطی که یک تراکنش به چندین تراکنش دیگر و آن چند تراکنش دیگر نیز به تعداد بسیار زیادی از تراکنش های دیگر وابسته اند، مشکلی وجود ندارد؛ هرگز به داشتن نسخه جداگانه ای از سابقه تراکنش ها نیازی نیست.

حریم خصوصی تعریف شده در بیت کوین

مدل بانکداری سنتی، با محدود سازی دسترسی به اطلاعات برای طرفین تراکنش و اشخاص ثالث مورد اطمینان، سطحی از حریم خصوصی را امکان پذیر می سازد. ضرورت اعلام عمومی تمام تراکنش ها، مانع از انجام این روش می شود؛ اما همچنان با شکستن جریان اطلاعات به روش دیگر می توان حریم خصوصی را حفظ کرد.

این روش، ناشناس نگه داشتن کلیدهای عمومی است. عموم افراد می توانند ارسال تراکنش افراد به یکدیگر را مشاهده کنند، اما اطلاعاتی وجود ندارد که تراکنش مورد نظر را به افراد مرتبط کند. این موضوع مشابه با سطح اطلاعات منتشر شده توسط بازار بورس است که در آن، زمان و حجم معاملات هر معامله به صورت عمومی اعلام می شود، اما طرفین معامله مشخص نمی شوند.

حریم خصوصی در شبکه بیت کوین
حریم خصوصی در شبکه بیت کوین

به عنوان یک لایه و دیوار امنیتی اضافی، باید از جفت کلید جدیدی برای هر تراکنش استفاده کرد، تا ارتباط تراکنش با ارسال کننده فاش نشود.

فاش شدن بعضی از ارتباطات با تراکنش هایی که چند ورودی دارند اجتناب ناپذیر است؛ در این تراکنش ها باید مشخص شود که ورودی ها متعلق به یک دارنده یکسان هستند. خطر موجود در اینجا این است که اگر هویت دارنده کلید مشخص شود، ارتباط موجود می تواند سایر تراکنش های متعلق به این دارنده کلید را افشا کند.

محاسبات در شبکه بیت کوین (Bitcoin)

ما شرایطی را در نظر می گیریم که در آن، مهاجم سعی می کند زنجیره جایگزین دیگری ایجاد کند که سریع تر از زنجیره سالم اصلی است. حتی در صورت محقق شدن این شرایط، باز هم ایجاد تغییرات دلخواه در سیستم امکان پذیر نیست؛ این تغییرات می توانند شامل ایجاد ارزش از هیچ، یا برداشت پولی باشد که متعلق به حمله‌ کننده نیست.

نودها تراکنش های نامعتبر را به عنوان پرداخت نمی پذیرند و نودهای درست کار هرگز بلاک های شامل این تراکنش ها را نمی پذیرند. مهاجم صرفا می تواند سعی کند یکی از تراکنش های خود را تغییر دهد تا پولی که اخیرا خرج کرده است را برگرداند.

رقابت زنجیره سالم و زنجیره متعلق به حمله کننده را می توان به عنوان گام تصادفی دو جمله ای (Binomial Random Walk) در نظر گرفت (در ریاضیات یک گام تصادفی، فرآیند رندومی است که مسیری را توصیف می کند، که متشکل از مراحل متوالی تصادفی در فضای ریاضی است). موفقیت هنگامی رخ می دهد که زنجیره سالم توسط یک بلاک گسترش یابد؛ فاصله زنجیره سالم از زنجیره مهاجم، باید یک بلاک بیشتر باشد. شکست هنگامی رخ می دهد که زنجیره حمله کننده، یک بلاک نسبت به زنجیره سالم بیشتر باشد.

احتمال این که حمله کننده از زنجیره سالم پیشی بگیرد، همانند مشکل «پاکباختگی قمار باز» (Gambler’s Ruin) است. قمار بازی با اعتبار نامحدود را در نظر بگیرید که از چند دست عقب تر بازی‌ را شروع می کند و تعداد نامحدودی دست بازی می کند تا به شرایط برابر دست یابد. ما می توانیم احتمال رسیدن به شرایط برابر را محاسبه کنیم، که همان احتمال رسیدن حمله‌ کننده به زنجیره سالم است. فرمول محاسبه این موضوع به شرح زیر است:

محاسبات در بیت کوین
  • احتمال یافتن بلاک بعدی توسط نود درستکار برابر است با p
  • احتمال یافتن بلاک بعدی توسط حمله کننده برابر است با q
  • احتمال رسیدن مهاجم به نود درستکار از z بلاک قبل، برابر است با qz

با توجه به فرض ما که p>q است، با این که تعداد بلاک های حمله کننده افزایش می یابد (تا به بلاک های زنجیره سالم برسد)، احتمال حمله به صورت تصاعدی کاهش می یابد. با توجه به اینکه شرایط به ضرر مهاجم است، اگر او زودتر اقدام نکند، شانس او برای رسیدن به نود درستکار بسیار کم می شود و فاصله زیادی بین آن ها ایجاد خواهد شد.

اکنون این شرایط را در نظر می گیریم که دریافت کننده تراکنش جدید، چه مقدار باید صبر کند تا مطمئن شود ارسال کننده نمی‌ تواند تراکنش را تغییر دهد. فرض می کنیم که ارسال کننده در واقع حمله کننده ای است که می خواهد دریافت کننده باور کند مدتی است که به او پرداخت انجام شده و سپس، شرایط را به صورتی تغییر می دهد تا پرداخت های انجام شده به خود ارسال کننده باز پرداخت شود. هنگامی که این موضوع رخ می دهد، به دریافت کننده هشدار داده می شود؛ اما ارسال کننده امیدوار است که برای هشدار دادن دیر شده باشد.

دریافت کننده یک جفت کلید جدید ایجاد می کند و اندکی قبل از امضا کردن، کلید عمومی را به ارسال‌ کننده می دهد. این موضوع، از آماده سازی زودتر زنجیره بلاک ها توسط ارسال‌ کننده و جلو افتادن او جلوگیری می کند. پس از ارسال تراکنش، ارسال کننده ناسالم به طور مخفیانه روی زنجیره موازی، که شامل نسخه جایگزین تراکنش خود اوست، کار می کند.

دریافت‌ کننده صبر می‌کند تا تراکنش به بلاک افزوده شود و به تعداد z بلاک پس از آن پیوند بخورد. دریافت‌ کننده نمی داند که مهاجم تا چه حد پیشروی کرده است؛ اما با فرض بر اینکه همان میانگین زمان مورد انتظار نیاز است تا بلاک های سالم و درستکار ایجاد شوند، پیشروی حمله کننده برابر با توزیع پواسون (Poisson distribution) با مقدار مورد انتظار است (در فرضیه آمار و احتمالات، توزیع پواسون یک توزیع احتمال گسسته است که احتمال وقوع تعداد معینی از رویداد ها را در بازه زمانی یا مکانی ثابت (در صورتی که این رویداد ها با یک نرخ میانگین ثابت شناخته شده و مستقل از زمان آخرین رویداد رخ دهد) بیان می کند).

برای به دست آوردن این احتمال که مهاجم هنوز می تواند به نود درستکار برسد، ما تراکم پواسون برای هر مقدار از پیشروی حمله کننده را، در احتمال رسیدن به نود درستکار از همان نقطه ضرب می کنیم. فرمول را تغییر می دهیم تا از مجموع دنباله بی نهایت توزیع اجتناب شود و سپس به کد C تبدیل می کنیم.

با اجرای چند مورد از نتایج، می توانیم مشاهده کنیم که احتمال مذکور با z به طور تصاعدی کاهش می یابد.

برای مقادیر P کمتر از ۰.۱٪ محاسبه می کنیم.

در انتها

ما سیستمی برای تراکنش های الکترونیکی بدون نیاز به اعتماد معرفی کردیم. در ابتدا، چارچوب معمول برای ایجاد کوین از امضاهای دیجیتالی را بیان کردیم، که کنترل مالکیت بسیار خوبی را فراهم می سازد؛ اما بدون داشتن روشی برای جلوگیری از دوبار خرج کردن، ناقص به نظر می رسد. به منظور برطرف کردن این موضوع، شبکه ای همتا به همتا (P2P) را معرفی کردیم که از گواه اثبات کار برای ثبت سابقه عمومی تراکنش ها استفاده می کند؛ شبکه ای که اگر نودهای درستکار بخش عمده ای از توان پردازشی را در اختیار داشته باشند، تغییر سوابق تراکنش ها برای حمله‌ کننده غیر ممکن می شود.

این شبکه با وجود سادگی بدون ساختار خود، قدرتمند است. نودها همگی به صورت همزمان و با هماهنگی بسیار کم کار می کنند. از آنجایی که پیام ها به مکان مشخصی هدایت نمی شوند و فقط بر اساس “انجام بیشترین تلاش” کار می کنند، نیازی به شناسایی شدن نودها وجود ندارد. نودها می توانند با خواست خود از شبکه خارج شده و دوباره به آن ملحق شوند و زنجیره گواه اثبات کار (PoW) را به عنوان اثباتی از اتفاقاتی که در غیاب آن ها رخ داده است، بپذیرند. نودها با توان پردازشی خود رای می دهند و با تلاش برای گسترش بلاک ها، پذیرش بلاک های معتبر را اعلام می کنند و با عدم کار روی بلاک های نامعتبر، این نوع بلاک ها را رد می کنند؛ با این مکانیزم اجماع، می توان هرگونه مشوق یا قانون ضروری را اعمال کرد.

اخبار

استارک ور (StarkWare) تأیید کل تاریخچه بلاکچین با ۱ مگابایت حجم ممکن ساخت!

شرکت StarkWare فناوری جدیدی اعلام کرده که «تصدیق بلوک‌های بلاک‌چین بیت‌کوین از ابتدای پیدایش تا حال» را در قالب یک پرُف (proof) تقریباً ۱ مگابایتی ممکن می‌کند، البته نه به معنی دانلود کل تاریخچه تراکنش‌ها، بلکه فقط هِدِر بلوک‌ها.

منتشر شده

در

شرکت استارک‌ور (StarkWare) که در زمینه فناوری پیشرفته دانش صفر (Zero-Knowledge یا ZK) تخصص دارد، از یک دستاورد بزرگ رونمایی کرده است که می‌تواند اساس تعامل کاربران با شبکه بیت‌کوین را دگرگون کند. این شرکت موفق به ساخت یک اثبات تأیید (Verification Proof) مبتنی بر دانش صفر از کل بلاکچین بیت‌کوین شده است که به طرز شگفت‌انگیزی سبک بوده و به راحتی بر روی دستگاه‌های موبایل قابل اجراست. این نوآوری به هر کاربری اجازه می‌دهد تا به طور مستقل و بدون نیاز به سخت‌افزارهای گران‌قیمت، تاریخچه بیت‌کوین را اعتبارسنجی کند.

این اثبات که توسط استارک‌ور توسعه داده شده، تنها ۱ مگابایت حجم دارد. این در حالی است که حجم کامل بلاکچین بیت‌کوین (Bitcoin) در حال حاضر از مرز ۶۸۰ گیگابایت فراتر رفته است. به گفته عبدالحمید بختا (Abdelhamid Bakhta)، مدیر اکوسیستم در استارک‌ور، این تکنولوژی به کاربران امکان می‌دهد تا تراکنش‌ها را در کمتر از ۱۰۰ میلی‌ثانیه تأیید کنند. این پیشرفت، تحقق مدرن ایده‌ای است که برای اولین بار توسط ساتوشی ناکاموتو در وایت‌پیپر بیت‌کوین تحت عنوان تأیید پرداخت ساده شده (SPV) مطرح شد و اکنون موانع فنی و مالی را برای میلیون‌ها کاربر از میان برمی‌دارد.

An illustrated model of SPV outlined in Satoshi’s Bitcoin whitepaper. Source: Nakamoto Institute
An illustrated model of SPV outlined in Satoshi’s Bitcoin whitepaper. Source: Nakamoto Institute

چگونه ۶۸۰ گیگابایت داده در ۱ مگابایت فشرده می‌شود؟

راز این فشرده‌سازی خارق‌العاده در محتوای اثبات نهفته است. این فایل ۱ مگابایتی، تاریخچه کامل و جزئیات تمام تراکنش‌ها را در خود جای نداده است؛ بلکه شامل تمام هدرهای بلاک (Block Headers) از اولین بلاک شبکه (بلاک جنسیس) تا به امروز است. هر هدر بلاک مانند یک شناسنامه برای آن بلاک عمل می‌کند و حاوی اطلاعات کلیدی زیر است:

  • شماره نسخه (Version Number): نسخه نرم‌افزار بیت‌کوین که برای استخراج بلاک استفاده شده است.
  • ارجاع به بلاک قبلی (Previous Block Reference): پیوندی رمزنگاری‌شده که زنجیره بلاک‌ها را به هم متصل می‌کند.
  • برچسب زمانی (Timestamp): زمان تقریبی ایجاد بلاک.
  • اندازه بلاک (Block Size): حجم بلاک.
  • نانس (Nonce): عدد تصادفی که ماینرها برای حل معمای محاسباتی و افزودن بلاک به دفتر کل، آن را پیدا می‌کنند.

با در اختیار داشتن زنجیره‌ای از این هدرها، یک کاربر می‌تواند به طور مستقل و با اطمینان بالا، صحت و اعتبار کل تاریخچه شبکه را بدون نیاز به دانلود صدها گیگابایت داده، بررسی کند.

The number of Bitcoin nodes has been steadily rising since 2015. Source: Coin Dance
Bitcoin Nodes

این دستاورد در زمانی ارائه می‌شود که جامعه بیت‌کوین درگیر یکی از مهم‌ترین بحث‌های داخلی خود، یعنی چالش حفظ تمرکززدایی (Decentralization) در مقابل رشد روزافزون حجم بلاکچین است. یکی از ارزش‌های بنیادین بیت‌کوین این است که اجرای یک نود کامل (Full Node) برای هر کسی با یک کامپیوتر شخصی معمولی امکان‌پذیر باشد. این دسترسی آسان، تضمین‌کننده امنیت و مکانیزم اجماع شبکه است که توسط هزاران اپراتور نود مستقل در سراسر جهان اجرا می‌شود.

با این حال، ظهور پدیده‌هایی مانند اُردینالز و اینسکریپشن‌ها که امکان ذخیره‌سازی داده‌های غیرپولی (مانند تصاویر و متن) را روی بلاکچین (Blockchain) فراهم می‌کنند، این اصل را به چالش کشیده‌اند. منتقدان معتقدند این روند باعث «پف‌کردن» بلاکچین شده و با افزایش سرسام‌آور حجم دفتر کل توزیع شده (DLT)، نیازمندی‌های سخت‌افزاری برای اجرای نود را بالا می‌برد. اگر اجرای نود بیش از حد گران شود، شبکه به سمت تمرکزگرایی پیش خواهد رفت و تنها شرکت‌های بزرگ و مراکز داده توانایی مشارکت در آن را خواهند داشت که این امر کاملاً با فلسفه وجودی بیت‌کوین در تضاد است.

The breakdown of different implementations of the Bitcoin node software. Source Coin Dance
The breakdown of different implementations of the Bitcoin node software. Source Coin Dance

به‌روزرسانی Bitcoin Core و طغیان جامعه

این تنش با اعلام برنامه‌های مربوط به به‌روزرسانی آینده نرم‌افزار Bitcoin Core 30 که برای انتشار در ماه اکتبر برنامه‌ریزی شده، به نقطه جوش خود رسیده است. توسعه‌دهندگان Bitcoin Core (که نرم‌افزار مورد استفاده حدود ۸۰٪ از نودهای شبکه است) قصد دارند محدودیت OP_Return را حذف کنند. این قابلیت در حال حاضر حجم داده‌های غیرپولی قابل جاسازی در تراکنش‌ها را به ۸۰ بایت محدود می‌کند که برای ذخیره اکثر محتواهای چندرسانه‌ای امروزی بسیار ناچیز است.

این تصمیم پیشنهادی، موجی از مخالفت را برانگیخته و باعث یک جهش تاریخی در استفاده از Bitcoin Knots شده است. Bitcoin Knots یک نرم‌افزار جایگزین برای نود بیت‌کوین است که قابلیت‌های شخصی‌سازی بیشتری را به اپراتورها می‌دهد؛ از جمله این امکان که خودشان برای میزان داده‌های OP_Return که مایل به ذخیره و بازنشر آن هستند، محدودیت تعیین کنند. آمارها نشان می‌دهد سهم بازار نودهای Knots از حدود ۱٪ در پایان سال ۲۰۲۴، با یک رشد تقریباً عمودی، به نزدیک ۲۰٪ در سال ۲۰۲۵ رسیده است که نشان‌دهنده واکنش شدید بخشی از جامعه به مسیر پیش روی توسعه بیت‌کوین است. در این میان، راهکار استارک‌ور می‌تواند فارغ از این جدال‌ها، قدرت تأیید مستقل را به دست تک‌تک کاربران بازگرداند.

ادامه مطلب

آموزش

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

تقویم اقتصادی مثل یک “برنامه‌ریزی خبری” برای بازار است. اگر به آن توجه نکنید، ممکن است در لحظه انتشار اخبار مهم با حرکت‌های ناگهانی و شدید قیمت غافلگیر شوید. استفاده درست از آن کمک می‌کند ریسک معاملات را مدیریت کنید و حتی فرصت‌های سودآور پیدا کنید.

منتشر شده

در

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

اگر معامله‌گر یا فعال بازارهای مالی باشید، حتما تجربه کرده‌اید که یک خبر اقتصادی می‌تواند ظرف چند دقیقه بازار را زیر و رو کند. مثلا اعلام نرخ بیکاری آمریکا یا تصمیم فدرال رزرو درباره نرخ بهره کافی است تا قیمت دلار، طلا یا حتی بیت کوین نوسان شدیدی پیدا کند. در چنین شرایطی، دانستن زمان دقیق این رویدادها می‌تواند مرز میان یک معامله سودآور یا پشیمان‌کننده باشد.

اینجاست که تقویم اقتصادی به عنوان یک ابزار به کمک شما می‌آید. ابزاری که تمام اتفاقات مهم اقتصادی و مالی جهان را در یک جدول زمانی مشخص نمایش می‌دهد و به شما کمک می‌کند همیشه چند قدم جلوتر از بازار باشید. اگر می‌خواهید بدانید تقویم اقتصادی دقیقا چیست، چه اجزایی دارد و چطور باید از آن استفاده کنید، این مطلب را از دست ندهید.

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست؟

یک لیست زمان‌بندی‌شده از اعلامیه‌های اقتصادی، داده‌های کلان، سخنرانی‌های مقامات مالی و انتشار شاخص‌های اقتصادی مثل نرخ بهره، تورم، بیکاری، تولید ناخالص داخلی و … است. علاوه بر این معمولاً زمان بیانیه های بانک مرکزی، سخنرانی های سیاست گذاران پولی و انتخابات را فهرست می کند.

بیشتر تقویم های اقتصادی منتشر شده شامل نوع داده مثل نرخ بیکاری، نتیجه قبلی که منتشر شده بود و انتظارات اجماع بازار برای نتیجه آتی می شوند. باید توجه داشت که نوع انتشار به طور کلی بسته به اینکه چه تاثیری می تواند داشته باشد؛ بصورت زیاد، متوسط، کم یا بدون تاثیر، کد گذاری می شود.

برای مثال، تصور کنید بانک مرکزی اروپا (ECB) قرار است درباره نرخ بهره (Interest Rate) جلسه برگزار کند. این تصمیم می‌تواند ارزش یورو را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. اگر شما معامله‌گر بازار فارکس باشید و این تاریخ را ندانید، ممکن است در میانه یک معامله ناگهان با نوسانی شدید روبه‌رو شوید و فرصت مدیریت آن را از دست بدهید. اما وقتی به تقویم اقتصادی نگاه می‌کنید، می‌بینید که این رویداد دقیقا چه روز و ساعتی اتفاق می‌افتد و می‌توانید از قبل برایش برنامه‌ریزی کنید.

تقویم اقتصادی نه فقط برای معامله‌گران حرفه‌ای، بلکه برای هر فردی که در بازارهای مالی فعالیت می‌کند (از بورس و فارکس گرفته تا ارزهای دیجیتال) یک ابزار ضروری است. حتی سرمایه‌گذاران بلندمدت هم با نگاه به این تقویم می‌توانند تصمیم‌های دقیق‌تری برای مدیریت پرتفوی خود بگیرند.

اگر انتشار داده اقتصادی تأثیر کمی داشته باشد، آنگاه جفت ارز حرکتی نداشته و یا واکنشی جزیی نسبت به نتیجه از خود نشان خواهد داد. اما اگر در رویدادی با تأثیر متوسط، نتیجه نهایی با چیزی که انتظار می رفت خیلی تفاوت داشته باشد، باعث می شود جفت ارز به میزان بیشتری تغییر کند. زمانی که انتشار داده ها به طور قابل توجهی بیشتر یا کمتر از نتیجه مورد انتظار بازار باشند، به خصوص زمانی که صحبت از داده هایی با تأثیر بالا باشد، جفت ارز مرتبط تمایل بیشتری به حرکت دارد و بازار نوسانات قابل توجهی را در این فرآیند تجربه می کند.

چرا تقویم اقتصادی مهم است؟

  • تقویم اقتصادی مانند یک نقشه راه است که مسیر حرکت بازارها را روشن‌تر می‌کند و شما را از غافلگیری‌های ناگهانی نجات می‌دهد. به این ترتیب شما می‌توانید تصمیمات معاملاتی خودتان را بر پایه اطلاعات موثق بگیرید.
  • انتشار داده‌های اقتصادی می‌تواند باعث نوسانات شدید در بازارهای مالی شود. برای مثال، اگر نرخ تورم بالاتر از حد انتظار اعلام شود، سرمایه‌گذاران انتظار افزایش نرخ بهره خواهند داشت و همین موضوع می‌تواند بازار سهام یا ارزهای دیجیتال را تحت تاثیر قرار دهد.
  • بدون تقویم اقتصادی، بسیاری از تصمیم‌ها بر اساس حدس و گمان گرفته می‌شود. معامله‌گرانی که فقط با تحلیل تکنیکال کار می‌کنند، ممکن است در لحظه انتشار یک خبر بزرگ، گرفتار نوسانات غیرمنتظره بازار شوند. در حالی‌که کسی که تقویم اقتصادی را دنبال می‌کند، می‌داند چه زمانی باید محتاط‌تر باشد یا حتی برای شکار فرصت‌های جدید آماده شود.
  • یکی از مهم‌ترین مزیت‌های تقویم اقتصادی، مدیریت ریسک است. اگر قبل از انتشار یک داده مهم پوزیشن باز دارید، می‌توانید حجم معاملات خود را کاهش دهید، حد ضرر تنظیم کنید یا حتی معامله را ببندید تا از ضررهای سنگین جلوگیری شود.
  • استفاده از تقویم اقتصادی به شما امکان می‌دهد استراتژی‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت خود را بر اساس داده‌های واقعی طراحی کنید. به این ترتیب، معاملات شما نظم بیشتری پیدا می‌کند و احتمال موفقیت بالاتر می‌رود.
  • بسیاری از ضررها به دلیل تصمیمات عجولانه و احساسی اتفاق می‌افتد. وقتی بدانید چه چیزی در راه است، آرامش بیشتری خواهید داشت و کمتر اسیر ترس یا طمع می‌شوید.

اجزای اصلی یک تقویم اقتصادی

وقتی وارد یک تقویم اقتصادی مثل Trading Economics یا Investing.com می‌شوید، در نگاه اول ممکن است جدول شلوغی ببینید که پر از عدد و کلمه است. اما اگر بدانید هر ستون چه معنایی دارد، کار با آن بسیار ساده خواهد شد. در ادامه تک‌تک اجزای اصلی این جدول که از وب‌سایت تریدینگ اکونومیکس آورده شده را توضیح می‌دهیم.

Economic Calendar
All events, interest rate, prices & inflation, labour market, GDP growth, foreign trade, government, business confidence, consumer sentiment, housing market.

در قسمت بالای جدول بخشی برای فیلتر کردن نتایج آورده شده است. گزینه «Recent» فیلتری برای نشان دادن رویدادهای اخیر است و فقط موارد نزدیک به زمان فعلی را نشان می‌دهد. اگر می‌خواهید مثلا رویدادهای اقتصادی چند ماه دیگر را ببینید کافی است این فیلتر را تغییر دهید.

با استفاده از گزینه «Impact» شما می‌توانید این رویدادهای اقتصادی را بر اساس سطح اهمیت آن ها دسته‌بندی کنید. تریدینگ اکونومیکس سه دسته‌بندی دارد. رویدادهای یک ستاره، دو ستاره و سه ستاره که طبیعتا اهمیت آن ها بر اساس تعداد ستاره افزایش می‌یابد.

قسمت «Countries» امکان فیلتر کردن بر اساس کشور یا اقتصاد موردنظر را فراهم می‌کند. مثلا اگر قصد دارید فقط شاخص‌های اقصتادی کلان آمریکا را ببینید، کافی است روی این گزینه کلیک کرده و «United States» را انتخاب کنید.

فیلتر «Category» دسته‌بندی رویدادها را نمایش می‌دهد. مثلا شما می‌توانید در این فیلتر گزینه «Prices & Inflation» را انتخاب کرده و فقط داده‌های تورمی را مشاهده کنید.

بخش «UTC +3:30» نیز برای تعیین منطقه زمانی است. شما می‌توانید منطقه زمانی خودتان (تهران-ایران) را تنظیم کنید تا ببینید دقیقا رویداد موردنظرتان در چه ساعتی به وقت ایران رخ می‌دهد.

  • تاریخ و ساعت

اولین چیزی که در تقویم اقتصادی به چشم می‌آید، ستون زمان انتشار است. در این بخش دقیقا مشخص می‌شود که هر رویداد چه روز و ساعتی منتشر خواهد شد. اهمیت این قسمت بسیار بالاست، چون بازارها معمولا درست در همان لحظه انتشار خبر واکنش نشان می‌دهند. مثلا اگر در ساعت ۴:۰۰ صبح «شاخص اعتماد مصرف‌کننده استرالیا» منتشر شود، معامله‌گران بازار فارکس در همان دقیقه باید آماده واکنش باشند.

همانطور که گفتیم، ساعت تقویم معمولا بر اساس منطقه زمانی قابل تغییر است. مثلا شما می‌توانید آن را روی «تهران (UTC+3:30)» تنظیم کنید تا دقیقاً با ساعت محلی خودتان هماهنگ باشد.

  • کشور

در ستون بعدی، پرچم و کد کشور (مثلاً GB = بریتانیا، AU = استرالیا، MX = مکزیک) قرار دارد که نشان می‌دهد داده متعلق به کدام اقتصاد است. گاهی اوقات هم رویدادها مربوط به یک بلوک منطقه‌ای خاص مثلا اروپا (EA = Euro Area) هستند. در این صورت آن داده را باید به عنوان یک شاخص منطقه‌ای و نه مربوط به یک کشور واحد تفسیر کرد.

  • عنوان رویداد

این ستون عنوان خبر یا شاخص اقتصادی را نشان می‌دهد. گاهی هم کنار این عنوان، مخفف ماه میلادی (مثل AUG، SEP) دیده می‌شود که نشان می‌دهد داده مربوط به کدام ماه است. شناخت هر شاخص اهمیت زیادی دارد، چون هرکدام اثر متفاوتی روی بازار می‌گذارند.

اما نکته مهم اینجاست که همه رویدادها عددی و آماری نیستند. بعضی از آن ها بیشتر کیفی هستند و باید با توجه به ماهیتشان تفسیر شوند. برای درک بهتر، به چند نمونه نگاه کنیم:

  • شاخص‌های آماری (عدد‌محور)

مثل نرخ بیکاری (Unemployment Rate)، شاخص قیمت مصرف کننده (CPI)، یا تولید ناخالص داخلی (GDP). اینها همیشه یک عدد مشخص دارند که می‌توان آن را با مقدار قبلی و پیش‌بینی بازار مقایسه کرد.

  • سخنرانی‌ها (Speech)

مثلا «سخنرانی رئیس فدرال رزرو». این نوع رویداد عدد ندارد، بلکه مهم محتوای صحبت‌هاست. اگر لحن سخنران به سمت سیاست انقباضی (افزایش نرخ بهره) باشد، بازار واکنش منفی به دارایی‌های پرریسک نشان می‌دهد. اگر لحن انبساطی باشد، می‌تواند باعث رشد بازار سهام یا ارزهای دیجیتال شود.

  • حراج اوراق (Auction)

مثل «حراج اوراق ۱۰ ساله آمریکا» یا «حراج اوراق خزانه ژاپن». اینجا اعداد مربوط به بازده (Yield) یا حجم اوراق فروخته‌شده اهمیت دارند. بالا رفتن بازده معمولا نشانه افزایش هزینه استقراض دولت و احتمال بالا رفتن نرخ بهره است.

  • شاخص‌های نظرسنجی و اعتماد (Survey/Confidence Index)

مثل «شاخص اعتماد مصرف‌کننده» یا «شاخص مدیران خرید (PMI)». اینها با پرسش‌نامه از فعالان اقتصادی یا مصرف‌کنندگان تهیه می‌شوند و بازتاب‌دهنده چشم‌انداز آینده هستند.

ستون Previous نشان‌دهنده نتیجه گزارش قبلی است. مثلا اگر شاخص بیکاری ماه گذشته ۸٪ بوده، این عدد در ستون Previous نمایش داده می‌شود. این بخش برای مقایسه روند بسیار مهم است، چون بازار همیشه تغییرات نسبت به گذشته را در نظر می‌گیرد.

در قسمت (Consensus / Forecast) دو ستون پیش‌بینی تحلیلگران و اقتصاددانان درباره آن شاخص یا داده اقتصادی آورده می‌شود. اما چه تفاوتی با هم دارند؟

Consensus یا اجماع در واقع میانگین پیش‌بینی جمعی تحلیلگران، اقتصاددان‌ها و موسسات مالی است. یعنی چندین منبع معتبر پیش‌بینی خود را درباره یک شاخص اعلام می‌کنند و تقویم اقتصادی میانگین یا اجماع آنها را نمایش می‌دهد.

Forecast گاهی به همان معنی Consensus به کار می‌رود، اما در بعضی تقویم‌ها (مثل Trading Economics) یک تفاوت کوچک دارد:

  • Forecast معمولاً پیش‌بینی اختصاصی خود سایت یا موسسه منتشرکننده تقویم است.
  • در حالی که Consensus نماینده پیش‌بینی کلی بازار و تحلیل‌گران مختلف است.

در ستون (Actual) مقدار واقعی در لحظه انتشار خبر به‌روزرسانی می‌شود و عدد واقعی گزارش را نشان می‌دهد. در حقیقت، مهم‌ترین بخش برای معامله‌گران همین ستون است، چون مستقیما رفتار بازار را شکل می‌دهد.

بعضی تقویم‌ها مثل Trading Economics در کنار هر شاخص نمودارهای کوچکی نمایش می‌دهند. این نمودار روند تاریخی آن شاخص را نشان می‌دهد (مثلا تغییرات نرخ بیکاری در چند ماه گذشته). با نگاه سریع به این بخش می‌توانید متوجه شوید وضعیت در حال بهبود یا بدتر شدن است.

Economic Calendar
Economic Calendar

طبق ستون اول متوجه می‌شویم که شاخص قیمت تولیدکننده (PPI) آمریکا ساعت ۴ بعد از ظهر به وقت محلی منتشر می‌شود. به طور کلی، شاخص‌های اقتصادی را می‌توان در بازه زمانی‌های مختلفی ارزیابی کرد. منظور از MoM بازه زمانی ماهانه است و YoY تغییرات کل یک سال نسبت به سال قبل را نشان می‌دهد.

در سطر اول که مربوط به شاخص PPI اصلی در بازه ماهانه است، می‌بینیم که مقدار قبلی ۰.۹٪ ثبت شده است. این یعنی در ماه گذشته قیمت تولیدکننده‌ها نسبت به ماه ماقبلش ۰.۹٪ افزایش داشته است. در ستون Forecast پیش‌بینی تریدینگ اکونومیکس برای این ماه ۰.۳٪ است و Consensus که میانگین پیش‌بینی اقتصاددانان و تحلیلگران مختلف را نشان می‌دهد ۰.۴٪ ثبت شده است. مقدار Actual یا واقعی هم هنوز منتشر نشده و به همین دلیل این ستون خالی مانده و در لحظه انتشار شاخص پر می‌شود.

چطور از تقویم اقتصادی استفاده کنیم؟

این بخش مهم‌ترین قسمت مقاله است، چون فقط دانستن اینکه رویدادها چه زمانی هستند کافی نیست؛ باید بدانید چطور از این اطلاعات استفاده کنید.

  • برنامه‌ریزی هفتگی: در ابتدای هفته به تقویم اقتصادی نگاه کنید و رویدادهای مهم (مثل NFP یا تصمیم نرخ بهره) را علامت بزنید. این کار به شما کمک می‌کند از قبل آماده باشید.
  • ترکیب با تحلیل تکنیکال: اگر می‌بینید یک خبر مهم نزدیک است، سطوح حمایت و مقاومت نمودار را بررسی کنید. مثلا اگر خبر منفی بیاید و بازار به حمایت نزدیک باشد، احتمال شکستن حمایت بیشتر می‌شود.
  • استراتژی معاملاتی متناسب با خبر: بعضی معامله‌گران قبل از انتشار خبر، از بازار خارج می‌شوند تا ریسک نکنند. برخی دیگر ترجیح می‌دهند منتظر بمانند و پس از انتشار داده و مشخص شدن جهت بازار وارد معامله شوند.
  • مدیریت حجم و حد ضرر: در زمان‌هایی که احتمال نوسان شدید وجود دارد، بهتر است حجم معامله کمتر شود یا حد ضرر نزدیک‌تر قرار بگیرد.
  • ثبت تجربه‌ها: بهترین راه برای یادگیری استفاده از تقویم اقتصادی، تجربه شخصی است. بعد از هر رویداد مهم یادداشت کنید بازار چگونه واکنش نشان داد و استراتژی شما چقدر موفق بود.

تقویم اقتصادی را از کجا ببینیم؟

امروزه ده‌ها وب‌سایت معتبر وجود دارد که تقویم اقتصادی رایگان و به‌روزی ارائه می‌دهند. برخی از بهترین منابع عبارت‌اند از:

  • Trading Economics: همه رویدادها، نرخ بهره، قیمت‌ها و تورم، بازار کار، رشد تولید ناخالص داخلی، تجارت خارجی، دولت، اعتماد تجاری، احساسات مصرف‌کننده، بازار مسکن.
  • Investing.com: تقویم اقتصادی همزمان با اعلام رویدادهای اقتصادی، شاخص‌ها را دریافت کنید و تأثیر فوری آنها بر بازار جهانی را مشاهده کنید – از جمله رویدادهای قبلی، …
  • Forex Factory: با تقویم اقتصادی فارکس محور، رویدادهای تأثیرگذار بر بازار را خیلی قبل از وقوع پیش‌بینی کنید.
  • TradingView: تقویم اقتصادی آخرین و رویدادهای اقتصادی آینده را نشان می‌دهد که می‌توانند بر دارایی‌ها، مناطق و بازارهای جهانی خاصی تأثیر بگذارند.
  • FXStreet: تقویم اقتصادی لحظه‌ای، رویدادها و شاخص‌های اقتصادی سراسر جهان را پوشش می‌دهد.
  • MyFxBook: تقویم اقتصادی به صورت آنی که تمام رویدادها و اطلاعیه‌های اقتصادی را پوشش می‌دهد. مقادیر تاریخی، قبلی، اجماعی و واقعی هر شاخص را مشاهده کنید.

همچنین بروکرهای فارکس هم معمولاً تقویم اقتصادی روی سایت خود دارند.

در انتها

تقویم اقتصادی مثل یک “برنامه‌ریزی خبری” برای بازار است. اگر به آن توجه نکنید، ممکن است در لحظه انتشار اخبار مهم با حرکت‌های ناگهانی و شدید قیمت غافلگیر شوید. استفاده درست از آن کمک می‌کند ریسک معاملات را مدیریت کنید و حتی فرصت‌های سودآور پیدا کنید. در دنیایی که ثانیه‌ها حرف اول را می‌زنند، اطلاع از آنچه در راه است، برگ برنده شماست. با استفاده منظم از این ابزار، دیگر از نوسانات ناگهانی غافلگیر نخواهید شد و می‌توانید با اطمینان بیشتری برای آینده سرمایه‌گذاری خود برنامه‌ریزی کنید.

به یاد داشته باشید، موفقیت در بازارهای مالی تنها به تحلیل نمودارها محدود نمی‌شود. تسلط بر اطلاعات و درک وقایع کلان اقتصادی، مکمل تحلیل تکنیکال است و شما را در مسیری قرار می‌دهد که به جای دنبال کردن بازار، آن را پیش‌بینی کنید. به همین خاطر توصیه می‌کنیم که از همین امروز، استفاده از تقویم اقتصادی را به یکی از عادت‌های معاملاتی خود تبدیل کنید.

سودآوری و معامله گری بصورت مداوم در بازار می تواند بسیار چالش برانگیز باشد، و واقعیت مسلم این است که اکثر معامله گران خرد معمولا پول خود را در این بازار از دست می دهند. با این وجود، با یک برنامه معاملاتی جامع، ابزارهای مناسب و دانش کافی از بازار ارز، شانس موفقیت شما به عنوان یک معامله گر به میزان قابل توجهی افزایش می یابد.

ادامه مطلب
تبلیغات
اخبار3 روز پیش

استارک ور (StarkWare) تأیید کل تاریخچه بلاکچین با ۱ مگابایت حجم ممکن ساخت!

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟
آموزش3 روز پیش

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

ارتقای آلپنگلو (Alpenglow) در سولانا تأیید شد؛ تراکنش‌ها بزودی با سرعت اینترنت نهایی می‌شوند
اخبار2 هفته پیش

ارتقای آلپنگلو (Alpenglow) در سولانا تأیید شد؛ تراکنش‌ها بزودی با سرعت اینترنت نهایی می‌شوند

تراست ولت امکان معامله سهام های توکنیزه را برای کاربران فعال کرد
اخبار2 هفته پیش

تراست ولت امکان معامله سهام های توکنیزه (RWA) را برای کاربران فعال کرد

آموزش3 هفته پیش

اندیکاتور ATR چیست و چه کاربردی در تحلیل تکنیکال دارد؟

۹ عادت مالی که افراد منظم را به ثبات و آزادی مالی می‌رساند
بلاکتوپیا3 ماه پیش

۹ عادت مالی که افراد منظم را به ثبات و آزادی مالی می‌رساند

اخبار3 ماه پیش

کاناری کپیتال برای ETF اینجکتیو (INJ) ثبت‌نام کرد

کاردینال؛ اولین پروتکل دیفای بیت کوین بر بستر کاردانو
اخبار3 ماه پیش

کاردینال؛ اولین پروتکل دیفای بیت کوین بر بستر کاردانو

هر اونس چند گرم طلای ۱۸ عیار است؟ تبدیل ساده انس به گرم طلا
بلاکتوپیا3 ماه پیش

هر اونس چند گرم طلای ۱۸ عیار است؟ تبدیل ساده انس به گرم طلا

آیا تحلیل تکنیکال به‌تنهایی در بازار رمز ارزها سودآور است؟
آموزش3 ماه پیش

آیا تحلیل تکنیکال به‌تنهایی در بازار رمز ارزها سودآور است؟

کوین‌بیس توکن اتنا (ENA) را به رودمپ خود اضافه کرد
اخبار3 ماه پیش

کوین‌بیس توکن اتنا (ENA) را به رودمپ خود اضافه کرد

در ۲ ماه اخیر بیش از ۱۰٪ پروژه‌ها ناپدید شده‌اند!
اخبار3 ماه پیش

در ۲ ماه اخیر بیش از ۱۰٪ پروژه‌ها ناپدید شده‌اند!

برترین ها