با ما همراه باشید

آموزش

سوگیری یا بایاس (Bias) در معامله گری چیست و انواع آن

سوگیری (Bias) در معاملات یک نوع آمادگی یا بینش در بازارهای مالی است که به موجب آن، معامله گران نسبت به وقوع یک نتیجه معین در مقایسه با سایر گزینه های جایگزین، احتمال بیشتری قائل می شوند.

منتشر شده

در

سوگیری یا بایاس (Bias) در معامله گری چیست و انواع آن

آیا تا به حال واژه سوگیری (Bias) را شنیده اید؟ سوگیری در معاملات خود را تجربه کرده اید؟ مغز انسان یک ماشین جذاب است. این ماشین به ما امکان می دهد بسیاری از کارها را بدون اینکه به آن ها فکر کنیم، انجام دهیم. شما می توانید رانندگی کنید، در مورد یک موضوع پیچیده با تلفن صحبت کنید، ساندویچ بخورید و به فرزندتان که روی صندلی عقب نشسته است، نگاه کنید. همه این کارها را به صورت کاملا غیر ارادی انجام می دهید. بدون اینکه در مورد چگونگی انجام آن ها فکر کنید.

این فقط به این دلیل امکان پذیر است که مغز ما از میانبرهایی (Shortcuts) برای پردازش خودکار داده ها و اطلاعات استفاده می کند. متاسفانه استفاده از این میانبرها همیشه به نفع ما نیستند، به خصوص وقتی که صحبت از تجارت و سرمایه گذاری می شود، ما به یک مهارت و طرز تفکر متفاوت نیاز داریم.

سوگیری (Bias) در معامله گری چیست؟

قبل از تعریف سوگیری و توجه به انواع سوگیری در معاملات بهتر است به لغت Bias بپردازیم. نزدیکترین واژه برای ترجمه این کلمه مایل بودن و تمایل داشتن است. درست مانند ستونی که به صورت قائم نصب نشده و به یک سمت، مایل است.

سوگیری واژه ای است که در ادبیات علمی و تحقیقی، برای این کلمه انتخاب شده و رواج یافته است.

با وجود واضح بودن مفهوم سوگیری، به دلیل تنوعی که در تعریف سوگیری وجود دارد، به سادگی نمی توان به یک تعریف واحد دست یافت. اما لااقل این مسئله در مورد سوگیری، مورد اتفاق نظر است که:

“سوگیری یا بایاس (Bias)، به معنای خنثی نبودن نسبت به یک پدیده، رویداد، باور و یا ارزش است”

سوگیری در معاملات یک نوع آمادگی یا بینش در بازارهای مالی است که به موجب آن، معامله گران نسبت به وقوع یک نتیجه معین در مقایسه با سایر گزینه های جایگزین، احتمال بیشتری قائل می شوند.

سوگیری در معاملات معمولا توسط عوامل فاندامنتال یا تکنیکال تعیین می شود که هر کدام با رویکردی خاص، رفتار بازار را توضیح می دهند. این مفهوم اغلب با روند بازار که به صورت روند صعودی یا نزولی تعریف می شود، در ارتباط است.

“این ماهیت ابتکار عمل شهودی ما است که وقتی با یک سوال دشوار روبرو می شویم، معمولا راحت ترین جواب را انتخاب می کنیم، بدون اینکه به جایگزین ها فکر کنیم”

دنیل کانمن (Daniel Kahneman)

نظرسنجی: کدام نوع سوگیری ها بیشتر بر تصمیمات سرمایه گذاری تأثیر می گذارد؟

اثر گله ای (Herding) تحت تأثیر قرار گرفتن توسط دیگران برای دنبال کردن روندها ۳۴%
تأیید (Confirmation) به دنبال باورهای تأییدکننده، نادیده گرفتن باورهایی که تأیید نمی کنند ۲۰%
اعتماد به نفس بیش از حد (Overconfidence) مهارت و دقت بیش از حد ۱۷%
در دسترس بودن (Availability) قضاوت در مورد نتایج بر اساس تجربیات گذشته از نتایج مشابه ۱۵%
بیزاری از دست دادن (Loss aversion) دوست نداشتن ضرر بیشتر از دوست داشتن سود ۱۳%

چرا معامله گران به سوگیری نیاز دارند؟

معامله گران برای اینکه تصمیمات معاملاتی خود را متناسب با استراتژی معاملاتی خاص خود اتخاذ کنند، نیاز به سوگیری دارند. هدف نهایی این است که برای سرمایه خود، تصمیمات خوبی بگیریم. در مورد هر معامله باید تصمیمات زیادی اتخاذ شود که می تواند روندی طاقت فرسا باشد و اغلب نیز منجر به خطا می شوند.

به عنوان مثال، یک تاجر باید تعیین کند که کدام دارایی را معامله کند، چه زمانی وارد معامله شود، چه مدت معامله را ادامه دهد، چه زمان خارج شود و به چه میزان معامله کند. تصمیمات زیاد دیگری نیز وجود دارند، به عنوان مثال این که آیا حد ضرر خود را جابجا کنم، آیا سودهای جزئی را بگیرم و خارج شوم؟ و…

در دنیای معامله گری، یک معامله گر تازه کار، اغلب در میان پتانسیل سودآوری و احتمال ضرر، سرگردان است.

این افراد تجربه کافی برای مقاومت در برابر احساسات خود را ندارند. در واقع آن ها از اعتماد به نفس و توانایی در کنترل نتایج مثبت معامله خود برخوردار نیستند. در نتیجه، آن ها اجازه می دهند وقایع دیگر، مانند نتایج حساب به طرز نامناسبی بر احساساتشان تاثیر بگذارد. اگر سعی کنیم پارامترهای اولیه و ساده زیر را بررسی کنیم، می توانیم به سوگیری در معاملات خود، جهت بهتری بدهیم.

  • باید در چه بازاری معامله کرد؟

پاسخ به این سوال اغلب برای معامله گران تازه کار گیج کننده است. معامله گران غالبا به سمت بازارهای محبوبی گرایش پیدا می کنند که فرصت های معاملاتی مناسبی فراهم نمی کنند. برای اینکه بدانید در چه بازاری باید معامله کنید ابتدا باید استراتژی معاملاتی خاص خود را شناسایی کرده و بازار مناسب با آن را پیدا کنید.

  • در کدام جهت معامله ‌کنم؟ چه موقع وارد و چه موقع خارج شویم؟

معاملات در بازارهای مالی با توجه به انواع سبک های تحلیلی مختلف انجام می شود. جهت معامله معمولا با روند بازار مرتبط است که آن هم به استراتژی معاملاتی شما مربوط است. جهت معامله می تواند با توجه به نشانه های روند کوتاه مدت و بلند مدت تعیین شود.

نقاط ورود و خروج با توجه به سبک معاملاتی شما، متفاومت است. مانند استفاده از اندیکاتورهای تکنیکال نظیر میانگین های متحرک و یا از طریق بریک اوت (Breakout) ها. معامله گران ممکن است از یک استراتژی و یا ترکیبی از آن ها بدین منظور استفاده کنند.

  • حجم معامله چقدر باشد؟

تعیین حجم معامله برای هر استراتژی معاملاتی ضروری است. معامله گران تازه کار اغلب از این جنبه استراتژی ها غافل می شوند و با حجم های غیر منطقی معامله می کنند. حجم معامله باید با توجه به اندازه و میزان بالانس حساب معاملاتی شما تعیین شود.

سوگیری تأییدی (Confirmation Bias) چیست؟

سوگیری تأییدی (Confirmation bias)، فیلتر روان شناختی است که منجر می شود افراد اطلاعات را طوری تفسیر کنند که عقیده آن ها را اثبات کند و یا حداقل طوری اطلاعات را تفسیر کنند که آن ها عقیده دارند، درست است یا در آینده آن اتفاق رخ می دهد.

سوگیری تأییدی، یک نوع سوگیری در معاملات است و روش غلطی برای استفاده از منطق برای رسیدن به حقیقت است. وقتی فردی از این روش فکری و سوگیری استفاده می کند، در واقع تنها اطلاعاتی را تایید می کند که هم راستا با عقاید وی باشد. زمانی که تحت چنین سوگیری عمل کنید، تمام اطلاعات را از روشی که اعتقادات از پیش تعیین شده سیستم اعتقادی شما تایید کند، تفسیر می کنید.

زمانی که چیزهای زیادی در سیستم اعتقادی شما مثل پول، خانواده، مذهب، سیاست، ورزش و یا غرور در خطر باشد، سوگیری تاییدی به قوی ترین میزان خود می رسد. دفاع از سیستم اعتقادی، از طریق تفسیر اطلاعات جدید زمانی با احساسات آغشته می شود که کسی نخواهد به اشتباه خود پی ببرد.

Confirmation bias

افراد می توانند، هر داده و نشانه را تنها با تمرکز بر مواردی که موضع آن ها را تایید کند و نادیده گرفتن مواردی که می تواند غلط بودن موضع آن ها را اثبات کند، تفسیر کنند.

فردی با سوگیری تأییدی که اگر به اندازه کافی قوی باشد، ممکن است از لحاظ شناختی نسبت به حقایقی که می توانند اثبات کنند اعتقاد آن ها غلط است، کور باشد. دو فرد با سوگیری مخالف هم به دلیل فیلتر اطلاعاتی شان، می توانند شواهد یکسان را طوری تفسیر کنند که تاکیدی بر نظرات خود باشد.

سوگیری می تواند منجر شود، افراد همبستگی در رویدادها و اطلاعاتی که کاملا تصادفی هستند را طوری ببینند که پشتیبان اعتقادشان باشد.

چگونه سوگیری های روان شناختی، تصمیمات ما را تحت تأثیر قرار می دهند؟

همانطور که گفته شد، سوگیری در معاملات الزاما به نتایج سودآور منتهی نمی شوند. تفکر و تصمیم گیری غیر ارادی، از طریق سوگیری های روان شناختی (Psychological biases) انجام می شود. در اینجا فهرستی از ۱۶ سوگیری روان شناختی متداول و نحوه تأثیر گذاری آن ها بر تصمیمات معاملاتی، آورده شده است.

سوگیری چگونه معامله گران را تحت تأثیر قرار می دهد؟

  • دسترس پذیری (Availability)

در این نوع سوگیری افراد احتمال وقوع یک رویداد را بر اساس سهولت یادآوری آن تخمین می زنند. معامله گران بیش از حد بر معاملات اخیر خود تاکید می کنند و اجازه می دهند نتایج اخیر بر تصمیمات معاملاتی آن ها تاثیر بگذارد. پس از ضرر، معامله گران معمولا می ترسند یا سعی می کنند به نقطه سر به سری برسند. هر دو حالت روانی به سرعت منجر به یک معامله بد می شود.

پس از یک معامله سودآور، بسیاری از معامله گران اعتماد به نفس بیش از حد پیدا کرده و معاملات پر ریسکی انجام می دهند.

شما باید به چگونگی واکنش روان شناختی به نتایج اخیر معاملات خود توجه کنید و معاملات خود را آگاهانه انجام دهید.

  • اثر رقیق سازی (Dilution effect)

در این نوع سوگیری داده های بی ربط، سایر اطلاعات مرتبط را تضعیف می کند. استفاده از ابزارهای زیاد در تحلیل قیمت می تواند اهمیت محرک های اصلی را در فرآیند تصمیم گیری تضعیف کند.
شما نباید از ابزارهای زیاد برای تصمیم گیری استفاده کنید چرا که احتمال ایجاد سیگنال های متضاد افزایش می یابد.

  • مغالطه قمار باز (Gambler’s fallacy)

در این نوع سوگیری مردم معتقدند احتمالات در کوتاه مدت یکدیگر را خنثی می کنند. معامله گران مفهوم احتمالات تصادفی را بد تعبیر می کنند و معتقدند پس از سه معامله از دست رفته، احتمال برنده شدن وجود دارد. در حالیکه نتایج رخدادهای مستقل از هم، کاملا تصادفی است و احتمالات بر اساس نتایج گذشته تغییر نمی کند.

حتی پس از ۱۰ معامله ضرر ده، یازدهمین معامله همچنان به احتمال ۵۰ درصد موفق خواهد بود.

  • لنگر انداختن (Anchoring)

در این نوع سوگیری اهمیت بیش از اندازه برای اولین اطلاعات در دسترس، در فرآیند تصمیم گیری مورد استفاده قرار می گیرد. معامله گران پس از ورود به معامله‌، تحلیل خود را بر اساس قیمت ورود تنظیم می کنند و توجهی به تایم فریم های بالاتر نداشته و تصویر کلان نمودار را در نظر نمی گیرند.

قبل از اینکه وارد معامله شوید، همیشه باید یک برنامه داشته باشید.

  • عدم حساسیت به اندازه نمونه (Insensitivity to sample size)

در این نوع سوگیری اهمیت تعداد نمونه‌ ها برای تصمیم گیری دست کم گرفته می شود. معامله گران غالبا بر اساس چند معامله در مورد صحت سیستم معاملاتی خود نتیجه گیری می کنند و یا پس از تنها چند معامله بازنده، پارامترها را تغییر می دهند.

حجم نمونه مناسب برای تغییر روش معاملاتی حداقل ۵۰ تا ۱۰۰ معامله است.

قبل از رسیدن به این تعداد، تغییری در رویکرد معاملاتی خود ایجاد نکنید.

مطمئن شوید از همان قوانین پیروی می کنید تا تصویری دقیق از معاملات بر اساس این تعداد نمونه، به دست آید.

  • ترس از سرایت (Contagion heuristic)

در این نوع سوگیری مردم از تماس با اشیائی که تصور می کنند قبلا آلوده شده است، اجتناب می کنند. بعضی معامله گران پس از یک ضرر بزرگ، در معامله یک ابزار مالی (مثلاً معامله طلا)، دیگر حاضر به معامله آن ابزار مالی نمی شوند و به نوعی از آن بازار خارج می شوند.

  • واپس نگری (Hindsight)

در این نوع سوگیری ما رخدادهایی را که قبلا اتفاق افتاده اند، نسبت به آنچه واقعا وجود دارد محتمل تر ‌می دانیم. به معاملات گذشته خود بازگردید و به دنبال دلیلی بگردید که منجر به شکست معامله شما شده است.

اندیکاتورها و تنظیمات خود را پس از زیان تغییر ندهید. بپذیرید که ضرر کردن طبیعی است و همیشه برنامه معاملاتی خود را دنبال کنید.

  • مغالطه دست گرم (Hot-hand fallacy)

در این نوع سوگیری در یک رویداد تصادفی پس از چند نتیجه موفقیت آمیز، فکر می کنیم که احتمال موفقیت افزایش می یابد. معامله گران بر این باورند که به محض این که چند معامله موفق داشتند، همه چیز راحت تر شده و آن ها می توانند حرکت بعدی بازار را «احساس» کنند.

لازم به ذکر نیست که این تفکر چقدر اشتباه است و رویدادهای تصادفی، مستقل از نتایج قبلی هستند.

  • قاعده اوج و حضیض (Peak–end rule)

در این نوع سوگیری افراد بر اساس احساسی که در اوج دارند وقایع را قضاوت می کنند. معامله گران به یک معامله زیان ده نگاه کرده و به تنها چیزی که فکر می کنند اینست که حداکثر چقدر می توانستند از این معامله سود کسب کنند، اما به اشتباه هایی که در نهایت منجر به ضرر در این معامله شد، توجه نمی کنند.

تمرکز خود را بر روی معامله از دست ندهید و همواره پیش از ورود به یک معامله، برای مدیریت و نقطه خروج، برنامه داشته باشید.

  • شبیه سازی (Simulation heuristic)

شکست، وقتی تنها یک قدم تا پیروزی مانده‌، بسیار دردناکتر است. معامله ای که با تفاوت کمی به هدف نمی رسد و یا با سود کمی بسته می شود معمولا نسبت به سایر معاملات بدتر تلقی می شوند.

باید یاد بگیرید که نتیجه از کنترل شما خارج است و نمی توانید بر حرکت قیمت تاثیر بگذارید. تنها کاری که می توانید کنید این است که چارچوب معاملاتی خود را مدیریت کنید.

  • اثبات اجتماعی (Social proof)

افراد هنگامی که مطمئن نیستند در حال انجام چه کاری هستند، به دنبال روشی می روند که دیگران انجام داده اند. معامله گران غالبا وقتی نمی دانند چه کاری انجام می دهند، به سراغ معامله گران دیگر می روند تا از آن ها مشاوره بگیرند. این اتفاق حتی زمانی که استراتژی دو معامله گر کاملا با یکدیگر متفاوت است نیز رخ می دهد.

شما باید مسئولیت کارهای خود را بر عهده بگیرید. در بازارهای مالی هیچ نظر صحیح یا غلطی وجود ندارد. به تنها چیزی که می توانید اعتماد کنید برنامه معاملاتی خودتان است.

  • چارچوب بندی (Framing)

افراد بر اساس شکل ارائه یک موضوع، تصمیم گیری می کنند. کسب سود بسیار شیرین تر از ضرر است. کسب سود کم اما سریع، بهتر از انتظار کشیدن برای بدست آوردن سود بزرگتر احتمالی در آینده است.
معامله گران معاملات سودآور را خیلی زود می بندند، چرا که تصور می کنند سود مطمئن فعلی از سود بالقوه آتی ارزش بیشتری دارد.

زود بستن معامله برنده یکی از مشکلات مرسوم در معامله گران است. اگر نمی توانید بر این مشکل غلبه کنید، بهتر است روند حرکت قیمت را نگاه نکنید.

  • هزینه غرق شدن (Sunk cost)

افراد گاهی تنها به این دلیل روی چیزی سرمایه گذاری می کنند، که قبلا نیز روی آن سرمایه گذاری کرده اند. بسیاری از معامله گران تصور می کنند، افزودن به حجم معامله ای که در حال حاضر در ضرر می باشد و در واقع عملا از دست رفته است، می توانند سود کلانی کسب کرده و در واقع یک ضرر کوچک را به یک سود بزرگ تبدیل کنند. در حالی که این کار سریعترین راه برای تبدیل یک ضرر کوچک به یک ضرر هنگفت و شاید از دست دادن کل حساب است.
شما باید قبل از ورود به معامله حد ضرر خود را مشخص کرده و به محض رسیدن به آن معامله را ببندید.

  • تاییدیه (Confirmation)

تنها به دنبال اطلاعاتی می گردید که باورها و ایده های شما را تایید کند. معامله گرانی که تنها به دنبال تایید روش معاملاتی خود می گردند ممکن است درگیر توجیهات کاذب شوند و دلایلی که می تواند منجر به زیان آن ها شود را نبینند.
باید تا جایی که می توانید بدون سوگیری تمام دلایل موجود را ببینید و سپس تصمیم بگیرید.

  • اعتماد به نفس بیش از حد (Overconfidence)

افراد گاهی اعتماد به نفس بالایی نسبت به مهارت های خود دارند. معامله گران معمولا سطح تخصص خود را نادرست ارزیابی می کنند و یادگیری مداوم را فراموش می کنند.
شما باید نتایج خود را به صورت عینی و با دقت بررسی کنید.

داشتن یک ژورنال معاملاتی در این مسیر می تواند به خوبی به شما کمک کند.

  • ادراک انتخابی (Selective perception)

افراد معمولا سعی می کنند چیزهایی که باعث ناراحتی آن ها می شود را فراموش کنند.
معامله گران به راحتی اشتباهات و تصمیمات معاملاتی اشتباهی که باعث ضرر زیادی شده است، فراموش می کنند.

شرایط ناعادلانه، بازیگران، بروکر یا هر رویداد خارجی دیگری را سرزنش نکنید.

مسئولیت نتایج معاملات شما، تنها بر عهده خود شماست. مقصر دانستن دیگران کمکی به پیشرفت شما نمی کند.

در انتها

سوگیری در معاملات را می توان در بسیاری از مشاغل مثل سرمایه گذاری و تجارت نیز دید. در این نوع مشاغل، ناتوانی برای دیدن اطلاعات جدید و یا چیزی که روند را نشان می دهد، می تواند منجر به ضررهای لجوجانه و از دست دادن مقدار زیادی پول شود چرا که در این روش نظرات از قبل مشخص شده اند و هر اطلاعات جدیدی که مخالف اطلاعات قبلی باشند، نادیده گرفته می شوند. این که بتوانید سوگیری هایی که دارید را بشناسید و در برابر اطلاعات جدید ذهن باز داشته باشید به عنوان لبه‌ (Edge) محسوب می شود، چرا که در این صورت، متوجه اشتباه خواهید شد و برنامه خود را تغییر می دهید. مغزهای بزرگ انعطاف پذیر هستند و از اطلاعات جدید یاد می‌ گیرند.

آموزش

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

تقویم اقتصادی مثل یک “برنامه‌ریزی خبری” برای بازار است. اگر به آن توجه نکنید، ممکن است در لحظه انتشار اخبار مهم با حرکت‌های ناگهانی و شدید قیمت غافلگیر شوید. استفاده درست از آن کمک می‌کند ریسک معاملات را مدیریت کنید و حتی فرصت‌های سودآور پیدا کنید.

منتشر شده

در

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

اگر معامله‌گر یا فعال بازارهای مالی باشید، حتما تجربه کرده‌اید که یک خبر اقتصادی می‌تواند ظرف چند دقیقه بازار را زیر و رو کند. مثلا اعلام نرخ بیکاری آمریکا یا تصمیم فدرال رزرو درباره نرخ بهره کافی است تا قیمت دلار، طلا یا حتی بیت کوین نوسان شدیدی پیدا کند. در چنین شرایطی، دانستن زمان دقیق این رویدادها می‌تواند مرز میان یک معامله سودآور یا پشیمان‌کننده باشد.

اینجاست که تقویم اقتصادی به عنوان یک ابزار به کمک شما می‌آید. ابزاری که تمام اتفاقات مهم اقتصادی و مالی جهان را در یک جدول زمانی مشخص نمایش می‌دهد و به شما کمک می‌کند همیشه چند قدم جلوتر از بازار باشید. اگر می‌خواهید بدانید تقویم اقتصادی دقیقا چیست، چه اجزایی دارد و چطور باید از آن استفاده کنید، این مطلب را از دست ندهید.

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست؟

یک لیست زمان‌بندی‌شده از اعلامیه‌های اقتصادی، داده‌های کلان، سخنرانی‌های مقامات مالی و انتشار شاخص‌های اقتصادی مثل نرخ بهره، تورم، بیکاری، تولید ناخالص داخلی و … است. علاوه بر این معمولاً زمان بیانیه های بانک مرکزی، سخنرانی های سیاست گذاران پولی و انتخابات را فهرست می کند.

بیشتر تقویم های اقتصادی منتشر شده شامل نوع داده مثل نرخ بیکاری، نتیجه قبلی که منتشر شده بود و انتظارات اجماع بازار برای نتیجه آتی می شوند. باید توجه داشت که نوع انتشار به طور کلی بسته به اینکه چه تاثیری می تواند داشته باشد؛ بصورت زیاد، متوسط، کم یا بدون تاثیر، کد گذاری می شود.

برای مثال، تصور کنید بانک مرکزی اروپا (ECB) قرار است درباره نرخ بهره (Interest Rate) جلسه برگزار کند. این تصمیم می‌تواند ارزش یورو را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. اگر شما معامله‌گر بازار فارکس باشید و این تاریخ را ندانید، ممکن است در میانه یک معامله ناگهان با نوسانی شدید روبه‌رو شوید و فرصت مدیریت آن را از دست بدهید. اما وقتی به تقویم اقتصادی نگاه می‌کنید، می‌بینید که این رویداد دقیقا چه روز و ساعتی اتفاق می‌افتد و می‌توانید از قبل برایش برنامه‌ریزی کنید.

تقویم اقتصادی نه فقط برای معامله‌گران حرفه‌ای، بلکه برای هر فردی که در بازارهای مالی فعالیت می‌کند (از بورس و فارکس گرفته تا ارزهای دیجیتال) یک ابزار ضروری است. حتی سرمایه‌گذاران بلندمدت هم با نگاه به این تقویم می‌توانند تصمیم‌های دقیق‌تری برای مدیریت پرتفوی خود بگیرند.

اگر انتشار داده اقتصادی تأثیر کمی داشته باشد، آنگاه جفت ارز حرکتی نداشته و یا واکنشی جزیی نسبت به نتیجه از خود نشان خواهد داد. اما اگر در رویدادی با تأثیر متوسط، نتیجه نهایی با چیزی که انتظار می رفت خیلی تفاوت داشته باشد، باعث می شود جفت ارز به میزان بیشتری تغییر کند. زمانی که انتشار داده ها به طور قابل توجهی بیشتر یا کمتر از نتیجه مورد انتظار بازار باشند، به خصوص زمانی که صحبت از داده هایی با تأثیر بالا باشد، جفت ارز مرتبط تمایل بیشتری به حرکت دارد و بازار نوسانات قابل توجهی را در این فرآیند تجربه می کند.

چرا تقویم اقتصادی مهم است؟

  • تقویم اقتصادی مانند یک نقشه راه است که مسیر حرکت بازارها را روشن‌تر می‌کند و شما را از غافلگیری‌های ناگهانی نجات می‌دهد. به این ترتیب شما می‌توانید تصمیمات معاملاتی خودتان را بر پایه اطلاعات موثق بگیرید.
  • انتشار داده‌های اقتصادی می‌تواند باعث نوسانات شدید در بازارهای مالی شود. برای مثال، اگر نرخ تورم بالاتر از حد انتظار اعلام شود، سرمایه‌گذاران انتظار افزایش نرخ بهره خواهند داشت و همین موضوع می‌تواند بازار سهام یا ارزهای دیجیتال را تحت تاثیر قرار دهد.
  • بدون تقویم اقتصادی، بسیاری از تصمیم‌ها بر اساس حدس و گمان گرفته می‌شود. معامله‌گرانی که فقط با تحلیل تکنیکال کار می‌کنند، ممکن است در لحظه انتشار یک خبر بزرگ، گرفتار نوسانات غیرمنتظره بازار شوند. در حالی‌که کسی که تقویم اقتصادی را دنبال می‌کند، می‌داند چه زمانی باید محتاط‌تر باشد یا حتی برای شکار فرصت‌های جدید آماده شود.
  • یکی از مهم‌ترین مزیت‌های تقویم اقتصادی، مدیریت ریسک است. اگر قبل از انتشار یک داده مهم پوزیشن باز دارید، می‌توانید حجم معاملات خود را کاهش دهید، حد ضرر تنظیم کنید یا حتی معامله را ببندید تا از ضررهای سنگین جلوگیری شود.
  • استفاده از تقویم اقتصادی به شما امکان می‌دهد استراتژی‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت خود را بر اساس داده‌های واقعی طراحی کنید. به این ترتیب، معاملات شما نظم بیشتری پیدا می‌کند و احتمال موفقیت بالاتر می‌رود.
  • بسیاری از ضررها به دلیل تصمیمات عجولانه و احساسی اتفاق می‌افتد. وقتی بدانید چه چیزی در راه است، آرامش بیشتری خواهید داشت و کمتر اسیر ترس یا طمع می‌شوید.

اجزای اصلی یک تقویم اقتصادی

وقتی وارد یک تقویم اقتصادی مثل Trading Economics یا Investing.com می‌شوید، در نگاه اول ممکن است جدول شلوغی ببینید که پر از عدد و کلمه است. اما اگر بدانید هر ستون چه معنایی دارد، کار با آن بسیار ساده خواهد شد. در ادامه تک‌تک اجزای اصلی این جدول که از وب‌سایت تریدینگ اکونومیکس آورده شده را توضیح می‌دهیم.

Economic Calendar
All events, interest rate, prices & inflation, labour market, GDP growth, foreign trade, government, business confidence, consumer sentiment, housing market.

در قسمت بالای جدول بخشی برای فیلتر کردن نتایج آورده شده است. گزینه «Recent» فیلتری برای نشان دادن رویدادهای اخیر است و فقط موارد نزدیک به زمان فعلی را نشان می‌دهد. اگر می‌خواهید مثلا رویدادهای اقتصادی چند ماه دیگر را ببینید کافی است این فیلتر را تغییر دهید.

با استفاده از گزینه «Impact» شما می‌توانید این رویدادهای اقتصادی را بر اساس سطح اهمیت آن ها دسته‌بندی کنید. تریدینگ اکونومیکس سه دسته‌بندی دارد. رویدادهای یک ستاره، دو ستاره و سه ستاره که طبیعتا اهمیت آن ها بر اساس تعداد ستاره افزایش می‌یابد.

قسمت «Countries» امکان فیلتر کردن بر اساس کشور یا اقتصاد موردنظر را فراهم می‌کند. مثلا اگر قصد دارید فقط شاخص‌های اقصتادی کلان آمریکا را ببینید، کافی است روی این گزینه کلیک کرده و «United States» را انتخاب کنید.

فیلتر «Category» دسته‌بندی رویدادها را نمایش می‌دهد. مثلا شما می‌توانید در این فیلتر گزینه «Prices & Inflation» را انتخاب کرده و فقط داده‌های تورمی را مشاهده کنید.

بخش «UTC +3:30» نیز برای تعیین منطقه زمانی است. شما می‌توانید منطقه زمانی خودتان (تهران-ایران) را تنظیم کنید تا ببینید دقیقا رویداد موردنظرتان در چه ساعتی به وقت ایران رخ می‌دهد.

  • تاریخ و ساعت

اولین چیزی که در تقویم اقتصادی به چشم می‌آید، ستون زمان انتشار است. در این بخش دقیقا مشخص می‌شود که هر رویداد چه روز و ساعتی منتشر خواهد شد. اهمیت این قسمت بسیار بالاست، چون بازارها معمولا درست در همان لحظه انتشار خبر واکنش نشان می‌دهند. مثلا اگر در ساعت ۴:۰۰ صبح «شاخص اعتماد مصرف‌کننده استرالیا» منتشر شود، معامله‌گران بازار فارکس در همان دقیقه باید آماده واکنش باشند.

همانطور که گفتیم، ساعت تقویم معمولا بر اساس منطقه زمانی قابل تغییر است. مثلا شما می‌توانید آن را روی «تهران (UTC+3:30)» تنظیم کنید تا دقیقاً با ساعت محلی خودتان هماهنگ باشد.

  • کشور

در ستون بعدی، پرچم و کد کشور (مثلاً GB = بریتانیا، AU = استرالیا، MX = مکزیک) قرار دارد که نشان می‌دهد داده متعلق به کدام اقتصاد است. گاهی اوقات هم رویدادها مربوط به یک بلوک منطقه‌ای خاص مثلا اروپا (EA = Euro Area) هستند. در این صورت آن داده را باید به عنوان یک شاخص منطقه‌ای و نه مربوط به یک کشور واحد تفسیر کرد.

  • عنوان رویداد

این ستون عنوان خبر یا شاخص اقتصادی را نشان می‌دهد. گاهی هم کنار این عنوان، مخفف ماه میلادی (مثل AUG، SEP) دیده می‌شود که نشان می‌دهد داده مربوط به کدام ماه است. شناخت هر شاخص اهمیت زیادی دارد، چون هرکدام اثر متفاوتی روی بازار می‌گذارند.

اما نکته مهم اینجاست که همه رویدادها عددی و آماری نیستند. بعضی از آن ها بیشتر کیفی هستند و باید با توجه به ماهیتشان تفسیر شوند. برای درک بهتر، به چند نمونه نگاه کنیم:

  • شاخص‌های آماری (عدد‌محور)

مثل نرخ بیکاری (Unemployment Rate)، شاخص قیمت مصرف کننده (CPI)، یا تولید ناخالص داخلی (GDP). اینها همیشه یک عدد مشخص دارند که می‌توان آن را با مقدار قبلی و پیش‌بینی بازار مقایسه کرد.

  • سخنرانی‌ها (Speech)

مثلا «سخنرانی رئیس فدرال رزرو». این نوع رویداد عدد ندارد، بلکه مهم محتوای صحبت‌هاست. اگر لحن سخنران به سمت سیاست انقباضی (افزایش نرخ بهره) باشد، بازار واکنش منفی به دارایی‌های پرریسک نشان می‌دهد. اگر لحن انبساطی باشد، می‌تواند باعث رشد بازار سهام یا ارزهای دیجیتال شود.

  • حراج اوراق (Auction)

مثل «حراج اوراق ۱۰ ساله آمریکا» یا «حراج اوراق خزانه ژاپن». اینجا اعداد مربوط به بازده (Yield) یا حجم اوراق فروخته‌شده اهمیت دارند. بالا رفتن بازده معمولا نشانه افزایش هزینه استقراض دولت و احتمال بالا رفتن نرخ بهره است.

  • شاخص‌های نظرسنجی و اعتماد (Survey/Confidence Index)

مثل «شاخص اعتماد مصرف‌کننده» یا «شاخص مدیران خرید (PMI)». اینها با پرسش‌نامه از فعالان اقتصادی یا مصرف‌کنندگان تهیه می‌شوند و بازتاب‌دهنده چشم‌انداز آینده هستند.

ستون Previous نشان‌دهنده نتیجه گزارش قبلی است. مثلا اگر شاخص بیکاری ماه گذشته ۸٪ بوده، این عدد در ستون Previous نمایش داده می‌شود. این بخش برای مقایسه روند بسیار مهم است، چون بازار همیشه تغییرات نسبت به گذشته را در نظر می‌گیرد.

در قسمت (Consensus / Forecast) دو ستون پیش‌بینی تحلیلگران و اقتصاددانان درباره آن شاخص یا داده اقتصادی آورده می‌شود. اما چه تفاوتی با هم دارند؟

Consensus یا اجماع در واقع میانگین پیش‌بینی جمعی تحلیلگران، اقتصاددان‌ها و موسسات مالی است. یعنی چندین منبع معتبر پیش‌بینی خود را درباره یک شاخص اعلام می‌کنند و تقویم اقتصادی میانگین یا اجماع آنها را نمایش می‌دهد.

Forecast گاهی به همان معنی Consensus به کار می‌رود، اما در بعضی تقویم‌ها (مثل Trading Economics) یک تفاوت کوچک دارد:

  • Forecast معمولاً پیش‌بینی اختصاصی خود سایت یا موسسه منتشرکننده تقویم است.
  • در حالی که Consensus نماینده پیش‌بینی کلی بازار و تحلیل‌گران مختلف است.

در ستون (Actual) مقدار واقعی در لحظه انتشار خبر به‌روزرسانی می‌شود و عدد واقعی گزارش را نشان می‌دهد. در حقیقت، مهم‌ترین بخش برای معامله‌گران همین ستون است، چون مستقیما رفتار بازار را شکل می‌دهد.

بعضی تقویم‌ها مثل Trading Economics در کنار هر شاخص نمودارهای کوچکی نمایش می‌دهند. این نمودار روند تاریخی آن شاخص را نشان می‌دهد (مثلا تغییرات نرخ بیکاری در چند ماه گذشته). با نگاه سریع به این بخش می‌توانید متوجه شوید وضعیت در حال بهبود یا بدتر شدن است.

Economic Calendar
Economic Calendar

طبق ستون اول متوجه می‌شویم که شاخص قیمت تولیدکننده (PPI) آمریکا ساعت ۴ بعد از ظهر به وقت محلی منتشر می‌شود. به طور کلی، شاخص‌های اقتصادی را می‌توان در بازه زمانی‌های مختلفی ارزیابی کرد. منظور از MoM بازه زمانی ماهانه است و YoY تغییرات کل یک سال نسبت به سال قبل را نشان می‌دهد.

در سطر اول که مربوط به شاخص PPI اصلی در بازه ماهانه است، می‌بینیم که مقدار قبلی ۰.۹٪ ثبت شده است. این یعنی در ماه گذشته قیمت تولیدکننده‌ها نسبت به ماه ماقبلش ۰.۹٪ افزایش داشته است. در ستون Forecast پیش‌بینی تریدینگ اکونومیکس برای این ماه ۰.۳٪ است و Consensus که میانگین پیش‌بینی اقتصاددانان و تحلیلگران مختلف را نشان می‌دهد ۰.۴٪ ثبت شده است. مقدار Actual یا واقعی هم هنوز منتشر نشده و به همین دلیل این ستون خالی مانده و در لحظه انتشار شاخص پر می‌شود.

چطور از تقویم اقتصادی استفاده کنیم؟

این بخش مهم‌ترین قسمت مقاله است، چون فقط دانستن اینکه رویدادها چه زمانی هستند کافی نیست؛ باید بدانید چطور از این اطلاعات استفاده کنید.

  • برنامه‌ریزی هفتگی: در ابتدای هفته به تقویم اقتصادی نگاه کنید و رویدادهای مهم (مثل NFP یا تصمیم نرخ بهره) را علامت بزنید. این کار به شما کمک می‌کند از قبل آماده باشید.
  • ترکیب با تحلیل تکنیکال: اگر می‌بینید یک خبر مهم نزدیک است، سطوح حمایت و مقاومت نمودار را بررسی کنید. مثلا اگر خبر منفی بیاید و بازار به حمایت نزدیک باشد، احتمال شکستن حمایت بیشتر می‌شود.
  • استراتژی معاملاتی متناسب با خبر: بعضی معامله‌گران قبل از انتشار خبر، از بازار خارج می‌شوند تا ریسک نکنند. برخی دیگر ترجیح می‌دهند منتظر بمانند و پس از انتشار داده و مشخص شدن جهت بازار وارد معامله شوند.
  • مدیریت حجم و حد ضرر: در زمان‌هایی که احتمال نوسان شدید وجود دارد، بهتر است حجم معامله کمتر شود یا حد ضرر نزدیک‌تر قرار بگیرد.
  • ثبت تجربه‌ها: بهترین راه برای یادگیری استفاده از تقویم اقتصادی، تجربه شخصی است. بعد از هر رویداد مهم یادداشت کنید بازار چگونه واکنش نشان داد و استراتژی شما چقدر موفق بود.

تقویم اقتصادی را از کجا ببینیم؟

امروزه ده‌ها وب‌سایت معتبر وجود دارد که تقویم اقتصادی رایگان و به‌روزی ارائه می‌دهند. برخی از بهترین منابع عبارت‌اند از:

  • Trading Economics: همه رویدادها، نرخ بهره، قیمت‌ها و تورم، بازار کار، رشد تولید ناخالص داخلی، تجارت خارجی، دولت، اعتماد تجاری، احساسات مصرف‌کننده، بازار مسکن.
  • Investing.com: تقویم اقتصادی همزمان با اعلام رویدادهای اقتصادی، شاخص‌ها را دریافت کنید و تأثیر فوری آنها بر بازار جهانی را مشاهده کنید – از جمله رویدادهای قبلی، …
  • Forex Factory: با تقویم اقتصادی فارکس محور، رویدادهای تأثیرگذار بر بازار را خیلی قبل از وقوع پیش‌بینی کنید.
  • TradingView: تقویم اقتصادی آخرین و رویدادهای اقتصادی آینده را نشان می‌دهد که می‌توانند بر دارایی‌ها، مناطق و بازارهای جهانی خاصی تأثیر بگذارند.
  • FXStreet: تقویم اقتصادی لحظه‌ای، رویدادها و شاخص‌های اقتصادی سراسر جهان را پوشش می‌دهد.
  • MyFxBook: تقویم اقتصادی به صورت آنی که تمام رویدادها و اطلاعیه‌های اقتصادی را پوشش می‌دهد. مقادیر تاریخی، قبلی، اجماعی و واقعی هر شاخص را مشاهده کنید.

همچنین بروکرهای فارکس هم معمولاً تقویم اقتصادی روی سایت خود دارند.

در انتها

تقویم اقتصادی مثل یک “برنامه‌ریزی خبری” برای بازار است. اگر به آن توجه نکنید، ممکن است در لحظه انتشار اخبار مهم با حرکت‌های ناگهانی و شدید قیمت غافلگیر شوید. استفاده درست از آن کمک می‌کند ریسک معاملات را مدیریت کنید و حتی فرصت‌های سودآور پیدا کنید. در دنیایی که ثانیه‌ها حرف اول را می‌زنند، اطلاع از آنچه در راه است، برگ برنده شماست. با استفاده منظم از این ابزار، دیگر از نوسانات ناگهانی غافلگیر نخواهید شد و می‌توانید با اطمینان بیشتری برای آینده سرمایه‌گذاری خود برنامه‌ریزی کنید.

به یاد داشته باشید، موفقیت در بازارهای مالی تنها به تحلیل نمودارها محدود نمی‌شود. تسلط بر اطلاعات و درک وقایع کلان اقتصادی، مکمل تحلیل تکنیکال است و شما را در مسیری قرار می‌دهد که به جای دنبال کردن بازار، آن را پیش‌بینی کنید. به همین خاطر توصیه می‌کنیم که از همین امروز، استفاده از تقویم اقتصادی را به یکی از عادت‌های معاملاتی خود تبدیل کنید.

سودآوری و معامله گری بصورت مداوم در بازار می تواند بسیار چالش برانگیز باشد، و واقعیت مسلم این است که اکثر معامله گران خرد معمولا پول خود را در این بازار از دست می دهند. با این وجود، با یک برنامه معاملاتی جامع، ابزارهای مناسب و دانش کافی از بازار ارز، شانس موفقیت شما به عنوان یک معامله گر به میزان قابل توجهی افزایش می یابد.

ادامه مطلب

آموزش

اندیکاتور ATR چیست و چه کاربردی در تحلیل تکنیکال دارد؟

منتشر شده

در

بررسی دامنه تغییرات قیمت سهام یکی از موثرترین روش‌ها برای اندازه‌گیری میزان نوسان قیمت است. برای تعیین دامنه تغییرات، کافی است بالاترین و پایین‌ترین قیمت را در یک بازه زمانی معین مقایسه کنیم. در ادامه، به بررسی جزئیات بیشتری درباره اندیکاتور ATR، از جمله نحوه محاسبه آن، کاربردهای مختلف در معاملات و نکاتی برای استفاده بهینه در تحلیل‌ تکنیکال می‌پردازیم. با اینوستورنت همراه باشید.

اندیکاتور ATR چیست؟

اندیکاتور ATR، مختصر کلمه (Average True Range) یا میانگین دامنه واقعی است. این اندیکاتور یکی از ابزارهای تحلیل تکنیکال است که برای اندازه‌گیری نوسانات بازار استفاده می‌شود. این اندیکاتور توسط ولز وایلدر (Welles Wilder) سال ۱۹۷۸ در کتابی با عنوان “مفاهیم جدید در سیستم‌های معاملاتی تکنیکال” معرفی شد. ATR به معامله‌گران کمک می‌کند تا نوسانات بازار را بهتر درک کنند و تصمیمات معاملاتی بهتری بگیرند.

اندیکاتور ATR نوسانات را به صورت مطلق اندازه‌گیری می‌کند و مقادیر حاصل از آن درصدی از قیمت‌های فعلی نیستند. به عبارتی دیگر، ATR سهام‌ با قیمت بالا، بیشتر از ATR سهام‌ با قیمت پایین خواهد بود. به عنوان مثال، سهامی که قیمت آن در بازه ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار معامله می‌شود، ATR بالاتری نسبت به سهامی با بازه قیمتی ۵۰ تا ۶۰ هزار خواهد داشت. بنابراین، نمی‌توان مقادیر ATR سهام‌ مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد.

نحوه محاسبه اندیکاتور ATR

محاسبه ATR شامل مراحلی است که به ترتیب زیر انجام می‌شود:

۱. محاسبه دامنه واقعی (True Range)

TR بزرگ‌ترین مقدار بین سه دسته زیر است:

اختلاف بین بالاترین (High) و پایین‌ترین قیمت (Low) در دوره فعلی

تفاوت بین بالاترین قیمت دوره فعلی (High) و قیمت بسته شدن دوره قبلی (Previous Close)

تفاوت بین پایین‌ترین قیمت دوره فعلی (Low) و قیمت بسته شدن دوره قبلی (Previous Close)

۲. میانگین‌گیری دامنه واقعی:

ATR با میانگین‌گیری دامنه واقعی (TR) در یک دوره مشخص محاسبه می‌شود. معمولاً این دوره ۱۴ روزه است، اما می‌توان آن را بر اساس نیازهای خاص تنظیم کرد.

Average True Range (ATR)
Average True Range (ATR)

دوره های استاندارد برای محاسبه ATR

ولز وایلدر مخترع اندیکاتور ATR، محاسبه این اندیکاتور را با یک دوره زمانی ۱۴ روزه پیشنهاد کرده است. استفاده از این دوره استاندارد ۱۴ روزه باعث می‌شود که ATR نه بیش از حد حساس باشد و نه تغییرات مهم را از دست بدهد. اگرچه دوره ۱۴ روزه به عنوان یک استاندارد عمومی پذیرفته شده است، اما استفاده از دوره‌های کوتاه‌تر یا بلندتر نیز می‌تواند با توجه به عوامل مختلفی از جمله استراتژی معاملاتی، افق زمانی افراد و نوع بازار مفید باشد. مقدار ATR به دوره زمانی انتخابی حساس است و ممکن است در دوره‌های مختلف نتایج متفاوتی ارائه دهد.

کاربردهای ATR

اندیکاتور ATR کاربردهای متنوعی دارد که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آنها اشاره می‌شود:

۱. اندازه‌گیری نوسانات بازار

ATR به تحلیل‌گران کمک می‌کند تا نوسانات بازار را اندازه‌گیری کنند. مقادیر بالای ATR نشان‌دهنده نوسانات زیاد سهام و مقادیر پایین نشان‌دهنده نوسانات کم است. این اطلاعات می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های معاملاتی کمک کنند.

۲. تعیین حد ضرر (Stop Loss)

یکی از کاربردهای مهم ATR تعیین حد سود و حد ضرر است. معامله‌گران می‌توانند از ATR برای تعیین فاصله مناسب حد ضرر استفاده کنند. زمانی که اندیکاتور ATR مقادیر بالاتری را نمایش می‌دهد، معامله‌گران نوسانات قیمتی بیشتری را پیش‌بینی می‌کنند. در نتیجه، آنها معمولاً حد ضرر خود را با فاصله بیشتری از قیمت فعلی قرار می‌دهند تا از نوسانات شدید بازار در امان بمانند. برعکس، زمانی که ATR نشان‌دهنده نوسانات کمتری باشد، معامله‌گران حد ضرر را نزدیک‌تر به قیمت فعلی تعیین می‌کنند تا از حرکات قیمتی کوچک نیز بهره‌برداری کنند.

«خروج شاندلیر» (Chandelier Exit) یکی از تکنیک‌های مشهور است که توسط «چاک لبو» (Chuck LeBeau) ابداع شده است. این روش یک تکنیک مبتنی بر ATR است که محدوده حد ضرر را برای موقعیت‌های معاملاتی خرید و فروش تعیین می‌کند.

محدودیت‌های اندیکاتور ATR

دو محدودیت اصلی برای استفاده از اندیکاتور ATR وجود دارد که معامله‌گران باید به آنها توجه داشته باشند.

۱. محدودیت اول، متفاوت بودن تفسیر نتایج ATR است. هر معامله‌گری ممکن است برداشت متفاوتی از نتایج این اندیکاتور داشته باشد.

۲. محدودیت دوم این است که اندیکاتور ATR جهت قیمت را مورد بررسی قرار نمی‌دهد و تنها به اندازه‌گیری نوسانات می‌پردازد. به همین دلیل، ممکن است معامله‌گر حرکت‌های متفاوتی را از بازار دریافت کند، به خصوص زمانی که پیوت‌ها در حال شکل‌گیری هستند یا روندها معکوس می‌شوند.

برای مثال، اگر قیمت حرکت چشم‌گیری برخلاف روند قبلی داشته باشد و اندیکاتور ATR نیز به میزان قابل‌توجهی افزایش یابد، برخی معامله‌گران ممکن است تصور کنند که ATR روند قبلی را تأیید می‌کند، در حالی که این برداشت ممکن است نادرست باشد.

اندیکاتور ATR یکی از ابزارهای مهم و کاربردی در تحلیل تکنیکال است که به معامله‌گران کمک می‌کند تا نوسانات بازار را بهتر درک کنند و تصمیمات معاملاتی بهتری بگیرند. با توجه به مزایا و کاربردهای متعدد ATR، این اندیکاتور می‌تواند نقش مهمی در استراتژی‌های معاملاتی ایفا کند. با این حال، معامله‌گران باید به محدودیت‌های آن نیز توجه کنند و از ATR در کنار سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال استفاده کنند تا به نتایج دقیق‌تری دست یابند.

ادامه مطلب
تبلیغات
اخبار4 روز پیش

استارک ور (StarkWare) تأیید کل تاریخچه بلاکچین با ۱ مگابایت حجم ممکن ساخت!

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟
آموزش4 روز پیش

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

ارتقای آلپنگلو (Alpenglow) در سولانا تأیید شد؛ تراکنش‌ها بزودی با سرعت اینترنت نهایی می‌شوند
اخبار2 هفته پیش

ارتقای آلپنگلو (Alpenglow) در سولانا تأیید شد؛ تراکنش‌ها بزودی با سرعت اینترنت نهایی می‌شوند

تراست ولت امکان معامله سهام های توکنیزه را برای کاربران فعال کرد
اخبار2 هفته پیش

تراست ولت امکان معامله سهام های توکنیزه (RWA) را برای کاربران فعال کرد

آموزش3 هفته پیش

اندیکاتور ATR چیست و چه کاربردی در تحلیل تکنیکال دارد؟

۹ عادت مالی که افراد منظم را به ثبات و آزادی مالی می‌رساند
بلاکتوپیا3 ماه پیش

۹ عادت مالی که افراد منظم را به ثبات و آزادی مالی می‌رساند

اخبار3 ماه پیش

کاناری کپیتال برای ETF اینجکتیو (INJ) ثبت‌نام کرد

کاردینال؛ اولین پروتکل دیفای بیت کوین بر بستر کاردانو
اخبار3 ماه پیش

کاردینال؛ اولین پروتکل دیفای بیت کوین بر بستر کاردانو

هر اونس چند گرم طلای ۱۸ عیار است؟ تبدیل ساده انس به گرم طلا
بلاکتوپیا3 ماه پیش

هر اونس چند گرم طلای ۱۸ عیار است؟ تبدیل ساده انس به گرم طلا

آیا تحلیل تکنیکال به‌تنهایی در بازار رمز ارزها سودآور است؟
آموزش3 ماه پیش

آیا تحلیل تکنیکال به‌تنهایی در بازار رمز ارزها سودآور است؟

کوین‌بیس توکن اتنا (ENA) را به رودمپ خود اضافه کرد
اخبار3 ماه پیش

کوین‌بیس توکن اتنا (ENA) را به رودمپ خود اضافه کرد

در ۲ ماه اخیر بیش از ۱۰٪ پروژه‌ها ناپدید شده‌اند!
اخبار3 ماه پیش

در ۲ ماه اخیر بیش از ۱۰٪ پروژه‌ها ناپدید شده‌اند!

برترین ها