درآمد پروژه‌های دپین (DePIN) شبکه زیرساخت فیزیکی غیرمتمرکز، در سال ۲۰۲۴ به‌طور انفجاری رشد کرده و به بیش از ۵۰۰ میلیون دلار رسیده؛ یعنی نسبت به سال ۲۰۲۲ حدوداً ۱۰۰ برابر شده است. این آمار، بر اساس یک گزارش از شرکت تحقیقاتی مساری (Messari) منتشر شده است.

بیشترین درآمد‌های دپین مربوط به پروژه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی (AI) است و پروژه‌های آفچین (Off-chain)، در رتبه بعد از آن‌ها قرار می‌گیرد. این روند، تغییر بزرگی را نسبت به ۲ سال گذشته به نمایش می‌گذارد؛ یعنی زمانی که تقریباً تمام درآمدهای دپین از پروژه‌های آنچین (On-Chain) تامین می‌شده است.

رشد چشمگیر صنعت DePIN

شرکت اطلاعات بلاکچین مساری در گزارش جامع خود، به نکات جدیدی در صنعت دپین اشاره کرده است.

بر اساس این گزارش، تعداد پروژه‌های فعال دپین در سال گذشته تقریباً ۲ برابر شده است. توکن‌های DePIN اکنون ۵٪ از مارکت‌ کپ بازار ارزهای دیجیتال را تشکیل می‌دهند. روزانه بیش از ۱۳ میلیون دستگاه در سراسر جهان در عملیات DePIN مشارکت دارند.

در سال ۲۰۲۴، ۲۰ پروژه دپین بیش از ۱۰۰,۰۰۰ نود فعال داشتند و پنج مورد از آن‌ها توانستند از مرز ۱ میلیون نود عبور کنند.

میزان سرمایه‌گذاری در این پروژه‌ها و به‌ویژه در مراحل ابتدایی (Seed Phases) آن افزایش یافته است. میزان سرمایه جمع‌آوری شده در مراحل Pre-Seed و Seed بیشتر از مراحل سری A بوده است. در بازارهای نقدشونده، ارزش‌گذاری‌ کاملاً رقیق‌شده (FDV) پایین در زمان لیست شدن، یکی از عوامل کلیدی سودآوری بالاست.

از میان ۲۲ توکن برتر بخش DePIN، تنها قیمت ۴ توکن از زمان عرضه اولیه کاهش یافته است. پروتکل ویرچوالز (Virtuals) رشد چشمگیری را تجربه کرده و از زمان عرضه اولیه خود، بیش از ۳۰,۰۰۰٪ افزایش یافته است. پروژه‌هایی مانند نیورال (NEURAL) و نود‌ ای‌آی (NodeAI) نیز بیش از ۲,۰۰۰٪ افزایش یافته‌اند.

بیشتر سرمایه‌ جذب شده در مراحل پایانی تامین مالی، عمدتاً به سمت چند پروژه برجسته جریان یافت. این پروژه‌هایی که توسط شرکت‌های بزرگ سرمایه‌گذاری حمایت شده‌اند معمولاً توکن‌هایی با ارزش ۵۰ تا ۱۰۰ برابر ارزش دفتری خود عرضه می‌کردند و اغلب به FDV‌ های چند میلیارد دلاری دست یافتند.

سطح مشارکت جامعه نقش مهمی در رشد این صنعت ایفا کرده است. در سال ۲۰۲۴ از طریق فروش نودها، تامین مالی جمعی و استخر‌های نقدینگی تحت مالکیت پروتکل‌ها، نزدیک به ۲۳۰ میلیون دلار جمع‌آوری شد.

در همین حال، سولانا (Solana) و بیس (Base) به عنوان پیشتازان در زیرساخت‌های شبکه و برنامه‌های متمرکز بر مصرف‌کننده ظاهر شده‌اند. طراحی خاص سولانا همچنان نوآوران حوزه DePIN را جذب می‌کند، در حالی که شبکه Base از برند شناخته‌شده صرافی CoinBase و دسترسی گسترده به کاربران بهره‌مند است.

به طور کلی، پروژه‌های DePIN با قدرت به سمت سال ۲۰۲۵ حرکت می‌کنند. پروژه Sui DePIN – که اولین لایه دپین در شبکه سویی (SUI) است – به‌تازگی عرضه اولیه در صرافی غیرمتمرکز (IDO) را اعلام کرده است.

در ماه دسامبر، Chirp بازی کیج (Kage) را به‌عنوان اولین بازی کسب درآمدی (P2E) شبکه سویی راه‌اندازی کرده است. بازی کیج از ترکیب گیمینگ و ابزار‌های اینترنت اشیا (IoT) طراحی شده و با الهام از بازی پوکمون گو (Pokémon Go) هدایایی را در قالب دارایی‌های دیجیتال به بازیکنان ارائه می‌دهد.

میم‌ کوین‌ها (Memecoins)، ذات ناب کریپتو را به نمایش می‌گذارند؛ ترندهای اجتماعی، طنز کنایه‌آمیز و وسوسه‌ سودهای هنگفت، همه در قالب توکنی که عملاً هیچ کاربردی ندارد. این پدیده شاید برای وارن بافت جذابیتی نداشته باشد، اما برای طیف وسیعی از مردم عادی که به دنبال سرگرمی، حس تعلق به یک جامعه و بلیط بخت‌آزمایی برای خروج از زندگی یکنواخت خود هستند، جذابیت دارد.

آیا میم‌ کوین‌ها واقعاً بی‌فایده‌اند؟ بررسی ۵ کاربرد مهم این توکن‌ها

دنی یانگ (Danny Yang)، بنیان‌گذارآنچین مانکی (OnChainMonkey)، با اشاره به بازدهی خیره‌کننده میم‌کوین‌ها در مقایسه با سایر معیارها، می‌گوید:

“میم، آلفاست.”

میم‌کوین‌ها، فرآیند سرمایه‌گذاری را به یک بازی تبدیل می‌کنند؛ چرا که سرمایه‌گذاران برای دنبال کردن روندهای ناملموس از نتایج انتخابات هجوم می‌آورند یا سوار بر موج آخرین توکن ضرب شده (Minted)، می‌شوند. پدیده‌ای که بسیار یادآور فضای فورچان (4Chan) است. فورچان یک انجمن اینترنتی مشهور بوده که به داشتن محتوای خاص، طنزهای تند، میم‌های اینترنتی و گاهی محتوای بحث‌برانگیز یا غیرعادی شهرت دارد.

ساختن جوامع، پیوندهای اجتماعی و سرگرمی، همگی بخشی از جذابیت میم‌کوین‌ها هستند. یانگ می‌گوید:

“انسان‌ها موجوداتی اجتماعی بوده و میم‌ها درباره افرادی هستند که در یک چیز مشترک، سرگرمی پیدا می‌کنند.”

خود میم بی‌ربط است. این یک بازی اجتماعی بوده که به تعداد زیادی بازیکن نیاز دارد تا میم را بر اساس تعداد افرادی که ممکن است بخواهند آن بازی را انجام دهند، قضاوت کنند.

اما جدا از سرگرمی و شانس کسب درآمد، کاربرد واقعی برای میم‌کوین‌های بی‌فایده چیست؟

۱- دور زدن قوانین اوراق بهادار ایالات متحده

اول از همه، باید مسئله‌ای را روشن کنیم؛ بی‌فایده بودن میم‌کوین‌ها خود یک کاربرد خاص است. آن ها به راحتی قوانین اوراق بهادار ایالات متحده را که باعث توقف عرضه اولیه کوین (ICO) شد، دور می‌زنند. علاوه بر این، میم‌کوین‌ها تحت پوشش اختیارات پیشنهادی کمیسیون اوراق بهادار و سرمایه‌گذاری استرالیا قرار نمی‌گیرند. چطور ممکن است؟ چون آن ها هیچ کارکرد مشخصی ندارند.

کریس دیکسون (Chris Dixon)، شریک مدیریتی a16z، می‌نویسد:

“در واقع، عرضه یک میم‌کوین بدون هیچ کاربردی، ایمن‌تر از راه‌اندازی یک توکن کاربردی مفید است.”

قانون اوراق بهادار ایالات متحده بر آزمون هاوی (Howey) برای تعیین اینکه چه چیزی یک قرارداد سرمایه‌گذاری را تشکیل می‌دهد، تمرکز دارد. میم‌کوین‌ها که چیزی بیش از یک ایده را نشان نمی‌دهند و هیچ بازدهی ناشی از تلاش دیگران را وعده نمی‌دهند، تحت پوشش این آزمون قرار نمی‌گیرند. همین موضع دوستانه نهادهای قانون‌گذار باعث شده است که میم‌کوین‌ها در دوران جنگ بزرگ کریپتو (۲۰۲۲-۲۰۲۴) مانند ویروس گسترش یابند.

میم‌کوین‌ها در سال ۲۰۲۴ به بزرگترین روایت کریپتو تبدیل شدند و ۱۴.۳٪ از سهم بازار در وب سایت کوین گکو (CoinGecko) را در سه‌ماهه دوم به خود اختصاص دادند. آیا با روی کار آمدن دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور و انتصاب پال اتکینز (Paul Atkins) به عنوان رئیس جدید SEC و احتمالاً اجازه جمع‌آوری مجدد سرمایه از طریق طرح‌هایی مانند پیشنهاد «بندر امن» هستر پیرس (Hester Peirce) در سال ۲۰۲۰، شاهد محو شدن میم‌کوین‌ها خواهیم بود؟ مشخص نیست.

۲- گمانه‌زنی در مورد سیاست

در دنیای امروز که کاربران از فناوری برای ایجاد پیوندهای اجتماعی که قبلا به صورت حضوری تجربه می‌کردند، استفاده می‌کنند، میم‌کوین‌ها به افراد اجازه می‌دهند تا در روحیه سیاسی زمانه سهیم باشند و آن را به تصویر بکشند. میم‌کوین‌ها در حمایت و مخالفت با هر دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده ایجاد شده‌اند.

خاویر میلی (Javier Milei)، رئیس جمهور لیبرتارین آرژانتین نیز یک میم‌کوین به اصلاحات خود اختصاص داده است. کاربرد اجتماعی میم در امکان بیان دیدگاه‌های سیاسی از طریق کمک‌های مالی را می‌توان مشابه تلاش‌های ارسال پیامک برای کمک مالی که توسط کمپین‌های بزرگ اجرا می‌شود، در نظر گرفت.

با این حال، دنیل درشر (Daniel Drescher)، معاون توسعه کسب‌وکار Sal’Ad Labs (یک آژانس استخدام اینفلوئنسر)، معتقد است تعامل یا سودمندی اجتماعی میم‌کوین‌ها را باید به عنوان به تصویر کشیدن «روحیه زمانه» درک کرد. او می‌گوید که ایلان ماسک، نمونه بارز این موضوع است.

وی اظهار داشت:

“چگونه دوج کوین (Dogecoin) در قلمروی نامشخص نسل سوم وب (WEB3.0) به استاندارد طلا تبدیل شد؟ شاید چون قدرتمندترین اینفلوئنسر تاریخ، ثروتمندترین مرد شکست ناپذیر جهان یعنی ایلان ماسک را دارد. او الهام‌بخش شخصیت مرد آهنی (Iron Man) است. برای علاقه‌مندان به آثار آین رند (Ayn Rand)، او همچون شخصیت خداگونه جان گالت (John Galt) است که موتوری اختراع کرد تا نیروی کافی برای روشنایی کل جهان فراهم کند.”

درشر میم‌کوین‌ها را «برند کوین» می‌نامد و معتقد است آن ها برای قدرتمند شدن، به یک اینفلوئنسر یا یک شخصیت کاریزماتیک نیاز دارند. به گفته او، تمام میم‌کوین‌های موفق «طرفداران دوآتشه‌ای دارند که با آن زندگی می‌کنند و می‌میرند. این انگیزه‌بخش آن هاست».

این قیاس با روحیه زمانه همخوانی دارد. برای مثال، میم‌های کامالا هریس زمانی افزایش یافتند که جو بایدن، نامزد ریاست‌جمهوری وقت، روی پله‌ها زمین خورد و کمی بعد توسط حزب دموکرات از فهرست نامزدی ریاست جمهوری حذف شد.

۳- اسب‌های تروجان خیریه

میم‌کوین‌ها می‌توانند به عنوان ابزاری برای تامین مالی پروژه‌های معنادارتر، مانند جمع‌آوری پول برای خیریه، راه‌اندازی یک پلتفرم مانند مادرلند (Motherland) ایگی آزلیا (Iggy Azalea)، یا راه‌اندازی یک صرافی مانند شیباسواپ (ShibaSwap) مورد استفاده قرار گیرند.

ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)، خالق اتریوم (Ethereum) و فردی که به دلیل اهدای میم‌کوین به خیریه شناخته شده است، می‌نویسد:

“در میان کوین‌های جالب توجهی که من دیده‌ام، کوین‌هایی هستند که بخش بزرگی از عرضه توکن (یا نوعی مکانیسم کارمزد مداوم) به نوعی خیریه اختصاص داده شده است. به نظر می‌رسد فرصتی برای تلاش برای ایجاد چیزی مثبت‌تر و ماندگارتر وجود دارد.”

میم‌کوین بنیاد نیرو (Neiro) در تلاش است تا با ترکیب سودمندی و پتانسیل سودآوری، به دوج کوین بعدی تبدیل شود. سوال این است که اسب تروجان کدام است؟ سودمندی خیریه یا پتانسیل سودآوری؟

این میم‌کوین، یک سگ شیبا اینوی نجات‌یافته است که توسط آتسوکو ساتو (Atsuko Sato)، صاحب کابوسو، دوج اصلی، نامگذاری شد.

بنیاد نیرو در تلاش است تا با جمع‌آوری پول، به پناهگاه‌های سگ و موسسات خیریه حامی سگ‌های شیبا اینو کمک کند. این نژاد سگ مستعد ابتلا به چندین مشکل شایع سلامتی، از جمله دیسپلازی مفصل ران، بیماری‌های چشمی مانند گلوکوم و آب مروارید و همچنین آتروفی پیشرونده شبکیه است.

اسلام‌دوج میلیونر (SlumDOGE Millionaire) پس از اینکه ۱۸۰,۰۰۰ دلار را به بیش از ۳ میلیون دلار در دوج تبدیل کرد که در مستند «This Not Financial Advice» نیز به تصویر کشیده شده است، به شهرت رسید. او اکنون چهره این کوین است و می‌گوید:

در حالی که محبوبیت روزافزون میم‌کوین‌ها شک و تردید زیادی را به همراه داشته است، بسیاری از منتقدان این واقعیت را نادیده می‌گیرند که برخی از این میم‌کوین‌ها دارای ماموریت‌های روشن و مثبتی هستند.

فراتر از طنز ویروسی، برخی از میم‌کوین‌ها از ابتکارات خیریه حمایت می‌کنند و در نتیجه، حمایت شدید جامعه را دارند. بهترین میم‌کوین‌ها با روایت‌های قوی که با نسل رو به رشدی از کاربران وب ۳ آگاه به مسائل اجتماعی طنین‌انداز می‌شود، حمایت شده و در عین حال پتانسیل عظیم دیفای (DeFi) را برای هدایت امور خیریه نشان می‌دهند.

۴- تامین مالی راه‌اندازی ایجنت هوش مصنوعی

ایجنت‌های هوش مصنوعی (AI agents) پتانسیل فوق‌العاده مفیدی دارند. یک ایجنت هوش مصنوعی را در نظر بگیرید که می‌تواند به طور خودکار سبد کریپتوی شما را دوباره متعادل سازد تا سود به طور خودکار به کوین‌های باکیفیت مانند بیت‌کوین (BTC)، اتر (ETH) و سولانا (SOL) منتقل شود. بنابراین، شما در نهایت یک کیف پر از ۹۰٪ شت‌کوین نخواهید داشت.

به نظر می‌رسد روزی، ایجنت‌های هوش مصنوعی ممکن است در واقع منجر به سازمان های خود مختار غیر متمرکز (DAO) مستقل شوند. اما در حال حاضر، آن ها به شدت روی معاملات رباتیک میم‌کوین متمرکز شده‌اند. ربات‌هایی مانند تروث ترمینال (Truth Terminal) با کاربران در پلتفرم‌هایی مانند X تعامل دارند، هیاهوی مصنوعی ایجاد کرده و برای مشارکت جامعه و خرید میم‌کوین‌ها تبلیغ می‌کنند.

فارت کوین (Fartcoin)، میم‌کوین الهام گرفته از هوش مصنوعی را در نظر بگیرید که با تکیه بر قانون کمدی تغییرناپذیر «هوای گرم بالا می‌رود» به ارزش بازار ۹۰۰ میلیون دلار رسیده است. این میم‌کوین به سرعت در حال رسیدن به یک میم‌کوین دیگر به نام GOAT است که تروث ترمینال برای آن تبلیغ می‌کند.

کل ایده ایجنت‌های هوش مصنوعی مستقل که میم‌کوین‌ها را راه‌اندازی می‌کنند، خود کمی میم است؛ زیرا بسیاری از «ایجنت‌های هوش مصنوعی» صرفا انسان‌هایی با لباس مبدل هستند و GOAT ساخته دست بشر است. با این حال، تعداد رو به رشد ایجنت‌های واقعی، پتانسیل این فناوری را برجسته می‌کند.

کالانتیا می (Calanthia Mei)، یکی از بنیان‌گذاران ماسا (Masa)، می‌گوید که بین «میم‌کوین‌های ایجنت هوش مصنوعی هوشمند و میم‌کوین‌های گنگ و مبهم» تمایز زیادی وجود دارد. می که قبلاً یکی از اعضای موسس بازوی سرمایه‌گذاری خطرپذیر پی‌پال بود، در مورد «هوشیاری میم‌کوین» صحبت می‌کند؛ منظور او تلاقی بین هوش مصنوعی و میم‌کوین‌ها است که ایجنت‌های هوش مصنوعی وظایفی مانند انجام تراکنش را انجام می‌دهند. وی اظهار داشت:

“فراتر از کسب درآمد، اثر جانبی میم‌کوین‌ها این است که فناوری را جذاب کنند. آن ها توجه را به فناوری‌هایی معطوف می‌کنند که فقط گروه کوچکی از مردم به آن ها اهمیت می‌دهند.”

میم‌کوین‌ها به تامین مالی و راه‌اندازی ایجنت‌ها در ویرچوالز پروتکل (Virtuals Protocol) کمک می‌کنند که از طریق آن ایجنت‌های هوش مصنوعی را می‌توان برای تعامل با طرح‌های توکنومیک برنامه‌ریزی کرد. همچنین، امکان ساخت، توکن‌سازی و دیپلوی ایجنت هوش مصنوعی بدون کد، همراه با طرح‌های پیچیده‌تر را فراهم می‌کند.

شرکت کالانتیا می، که یک شبکه غیرمتمرکز از داده‌کاوی‌هاست که داده‌های لحظه‌ای را برای تقویت ایجنت‌های هوش مصنوعی آگاه به موضوع با استفاده از تولید افزوده بازیابی (RAG) و اتکا به «هوش هیجانی» بر اساس درخواست‌های از پیش برنامه‌ریزی شده ارائه می‌دهد. او می‌گوید که ایجنت‌ها می‌توانند چیزهای جدیدی یاد بگیرند و خاطرات جدید لحظه‌ای به دست آورند.

بنابراین، در این زمینه، ایجنت‌های هوش مصنوعی مجهز به RAG به بازیابی پویای داده‌ها، هوش هیجانی و قابلیت‌های حافظه مجهز هستند که آن ها را از نظر زمینه‌ای آگاه و لحظه‌ای سازگار می‌کند.

می مطمئن است که میم‌ها پیوند تجربی بین هوش مصنوعی و کریپتو را تسریع خواهند کرد. از زمانی که داستان GOAT پدیدار شد، او در چند هفته گذشته «سه برابر درخواست‌های ورودی بیشتری برای توسعه ایجنت‌های هوش مصنوعی» دریافت کرده است.

۵- عرضه منصفانه توکن‌ها و جلوگیری از ضرر سرمایه‌گذاران خرد توسط سرمایه‌گذاران خطرپذیر

سال‌هاست که سرمایه‌گذاران خرد در حوزه کریپتو توسط سرمایه‌گذاران خطرپذیر (VC) متضرر می‌شوند. این سرمایه‌گذاران با ورود زودهنگام، بخش بزرگی از عرضه توکن‌ها را با قیمتی بسیار پایین‌تر از قیمت بازار خریداری می‌کنند. این امر منجر به ارزش کاملا رقیق شده (Fully Diluted Valuation) بسیار بالا می‌شود و با فروش توکن‌ها توسط سرمایه‌گذاران خطرپذیر، سرمایه‌گذاران خرد متضرر می‌شوند.

جای تعجب نیست که کاربران متضرر از توکنومیکس (Tokenomics) های ناعادلانه به سمت میم کوین‌ها روی آورده‌اند که می‌توانند به طور منصفانه عرضه شوند.

می از شرکت ماسا، می‌گوید:

“میم کوین‌ها برای برخی پروژه‌ها، منابع مالی مورد نیاز برای توسعه فناوری آن ها را فراهم می‌کنند و از بازارهای سرد VC و طنین‌اندازهای وب ۳ فرار می‌کنند.”

مورات محمودوف (Murad Mahmudov)، در سخنرانی معروف خود با عنوان «ابرچرخه» در Token2049، استدلال کرد که میم کوین‌های کاملاً آزاد شده به این معنی هستند که میم توکنیزه شده، خود محصول واقعی است. در این حالت، هیچ VC و هیچ دوره قفل‌شدگی وجود ندارد. عدم توانایی در ارزش‌گذاری دارایی، به دلیل نداشتن درآمد، به یک مزیت تبدیل می‌شود.

ژن یو یونگ (Zhen Yu Yong)، مدیر عامل وب ۳ آت (Web3Auth)، یک شرکت کیف پول که کیف پول‌هایی برای تراست ولت و بسیاری از شرکت‌های Fortune 500 ساخته است و ۲۰ میلیون کاربر ماهانه از فناوری آن استفاده می‌کنند، می‌گوید:

“در نهایت، میم کوین‌ها برای نوع جدیدی از ابزار تأمین مالی مفید هستند.”

مطمئناً، اکثر میم کوین‌ها شکست می‌خورند. اما اکنون، می‌توانید یک پروژه توکنیزه شده را بدون بازارساز و بدون VC و معاملات پشت پرده سهام، راه‌اندازی کنید که شانس موفقیت داشته باشد.

این عدم حضور VCها در پشتوانه اکثر میم کوین‌ها، به وضوح بخشی از جذابیت آن برای سرمایه‌گذاران خرد است. افرادی که بیت کوین را در سال ۲۰۱۰ یا اتریوم یا هر یک از کوین‌های اصلی دیگر را از دست داده‌اند، می‌توانند بدون دخالت VCها در مرحله پیش فروش، فوراً ثروتمند شوند. این یک تز سرمایه‌گذاری ایدئولوژیک و رویای یک کاربر خطرپذیر (Degen) است.

به طور خلاصه، میم کوین‌ها مانند یک نسخه کارتونی از ICO هستند؛ بدون این تظاهر که کسی ممکن است سعی کند در آینده یک محصول را بسازد و راه‌اندازی کند.

در انتها

میم‌کوین‌ها نوعی ارز دیجیتال هستند که معمولاً بر اساس یک میم یا جوک اینترنتی ایجاد می‌شوند و اغلب فاقد پشتوانه یا کاربرد خاصی هستند. سرمایه‌گذاری در میم‌کوین‌ها به دلیل نوسانات شدید قیمت و عدم پشتوانه قوی، بسیار خطرناک است.

با وجود ماهیت طنزآمیز، میم‌کوین‌ها، پدیده‌های جذابی در دنیای کریپتو هستند که با وجود ماهیت به ظاهر بی‌هدف، کاربردهای شگفت‌انگیزی از خود نشان داده‌اند. این توکن‌ها نه تنها ابزاری برای دور زدن مقررات اوراق بهادار و تأمین مالی پروژه‌های خیریه هستند، بلکه در توسعه ایجنت‌های هوش مصنوعی و عرضه منصفانه توکن‌ها نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند. با توجه به رشد روزافزون میم‌کوین‌ها و کاربردهای گسترده آنها، به نظر می‌رسد میم کوین‌ها به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از آینده دنیای کریپتو باقی خواهند ماند.