بلاکتوپیا
آربیتروم (Arbitrum) و توکن ARB
آربیتروم راهکاری لایه برای افزایش مقیاس پذیری شبکه اتریوم است که از امنیت این شبکه بهره می برد و نرخ تراکنش بیشتر و هزینه کمتری برای کاربران به ارمغان می آورد.

منتشر شده
3 سال پیشدر
توسط
روکو (Rocco)
شبکه آربیتروم وان (Arbitrum One)، یک رول آپ بر روی شبکه اتریوم (Ethereum) است. آربیتروم موفق ترین راهکار افزایش مقیاس پذیری فعلی فعال در شبکه اتریوم است؛ این شبکه سازگار با EVM، هم اکنون میزبان بیش از ۶ میلیارد سرمایه است. با رویکرد توسعه ای رول آپ محور شبکه اتریوم، آربیتروم می تواند یکی از مهمترین نقش ها را در این مسیر ایفا کند.
Building Arbitrum for Secure Ethereum Dapps.
Experience Ethereum without limits.
Both Arbitrum One and Arbitrum Nova leverage the security and decentralization of Ethereum and provide a builder experience that’s intuitive, familiar and fully EVM compatible.
رول آپ آربیتروم (Arbitrum Rollup) راهکاری خوش بین (Optimistic) بر بستر لایه نخست شبکه اتریوم است.در راهکارهای آپتیمیستیک، پیش فرض این است که ولیدیتورها درستکار هستند؛ مگر آن که خلاف آن ثابت شود.
منظور از خوش بینی به شکل ساده این است که به صورت پیش فرض بنا بر صحت اعمال ولیدیتورها گذاشته می شود مگر آن که خلاف آن (در فرایند بررسی مناقشه) ثابت شود. بر خلاف ظاهر ترسناک این موضوع، پیش فرض لازم برای اعتماد به این ساختار تنها ۱ از N است؛ یعنی مادامی که تنها یک ولیدیتور صادق وجود داشته باشد، می توان از صحت تراکنش ها مطمئن بود.
آربیتروم با تجمیع تراکنش ها و اجرای خارج از زنجیره (Off-chain) آن ها، هزینه هر تراکنش را به شدت پایین می آورد. با این وجود داده های مربوط (در دسترس بودن داده – Data Availability) به تراکنش ها در لایه یک یعنی همان اتریوم ثبت می شوند، به همین خاطر ناظران می توانند نتایج را مشاهده کرده و از صحت آن اطمینان حاصل کنند.
هدف از ایجاد شبکه آربیتروم (Arbitrum) حل مشکل مقیاس پذیری شبکه اتریوم است. بلاکچین ها به دنبال برقراری سه ویژگی مقیاس پذیری، غیرمتمرکز بودن و امنیت هستند. نتیجه ای که در طی یک دهه گذشته در دنیای رمز ارزها بدان رسیدیم این بود که برقراری هر سه این ویژگی ها در یک شبکه بسیار مشکل است. بنابراین هر شبکه به دنبال حل یکی از اضلاع گمشده به روش خود است؛ لایه پایه شبکه اتریوم که دو ویژگی امنیت و غیرمتمرکز بودن را داراست، از طریق رول آپ ها به دنبال حل معضل باقی مانده است.
افزایش فزاینده تقاضا برای فضای بلوک شبکه اتریوم، موجب گرانی این شبکه [گس (Gas)] طی سال های اخیر شده است، آربیتروم و دیگر راهکارهای لایه دو می توانند با افزایش ظرفیت این شبکه، فشار وارده را بسیار کاهش دهند.
هدف آربیتروم را می توان در موارد زیر خلاصه کرد.
- امنیت بی نیاز به اعتماد
امنیت وابسته به امنیت شبکه اتریوم است و تنها با وجود یک بازیگر صادق می توان از امنیت نتایج لایه دو اطمینان حاصل کرد.
- تطبیق کامل با اتریوم
آربیتروم قادر به اجرای قراردادهای هوشمند و تراکنش ها بدون کوچکترین تغییری است (در قیاس با رول آپ های ZKP) چرا که تطبیق کامل با ماشین مجازی اتریوم (EVM) دارد.
- مقیاس پذیری
با انتقال محاسبات و فضای ذخیره سازی به خارج از زنجیره، امکان حصول نرخ تراکنش بالاتر فراهم می شود.
- هزینه حداقلی
طراحی آربیتروم منجر به کاهش هزینه تراکنش می شود.
برای فهم بهتر نحوه کارکرد شبکه آربیتروم، چرخه یک تراکنش را بررسی خواهیم کرد.
Ethbridge، مجموعه قراردادهای هوشمندی بر روی شبکه اتریوم است که وظیفه مدیریت بلوک های شبکه آربیتروم، داوری بر سر صحت آن ها و مدیریت پیام ها را بر عهده دارد. اعتبارسنج های شبکه آربیتروم در این سطح مشغول به کار هستند. در لایه بالاتر (AVM)، شاهد (ماشین مجازی آربیتروم) هستیم که تطبیق کامل با EVM (ماشین مجازی اتریوم) دارد و می تواند از تمامی ابزارهای توسعه نرم افزاری (هارد هت، ریمیکس و غیره) و زبان های توسعه (سالیدیتی، وایپر و یول) برنامه برای EVM در آن استفاده کرد.

همچون هر شبکه دیگری، فول نودهای شبکه آربیتروم در این سطح وجود دارند و به وسیله API، به برنامه ها و کاربران خدمات ارائه می کنند. آن ها نسخه ای لوکال از AVM را اجرا می کنند و تراکنش های دریافتی را پردازش و نتیجه را اعلام می کنند. همچنین می توانند به تجمیع تراکنش ها (batch aggregator) بپردازند.
نوع خاصی از این فول نودها با مجوزهای بیشتر وجود دارد که به ترتیب دهنده (Sequencer) مشهور است؛ در حال حاضر تنها یک ترتیب دهنده در شبکه آربیتروم وان وجود دارد که توسط خود شرکت Offchain Labs اداره می شود.
ترتیب دهنده ها همانطور که از نام آن ها پیداست، می توانند ترتیب اجرای تراکنش ها در بلوک را تعیین نمایند. این ترتیب در حال حاضر به شکل عادلانه و به ترتیب دریافت صورت می پذیرد همچنین برای جلوگیری از سانسور، حداکثر زمانی برای پردازش تراکنش ها تعیین شده است (در حال حاضر ۲۴ ساعت)، که اگر ترتیب دهنده از پردازش تراکنش شما سر باز زد، در نهایت با مسیری طولانی تر تراکنش شما اجرا خواهد شد.
هنوز راه متقنی برای غیر متمرکزسازی ترتیب دهندهها تعیبه نشده است. ترتیب دهنده ها از تکنولوژی FSS (سرویس ترتیب دهی منصفانه) چین لینک (ChainLink) برای جلوگیری از وقوع MEV استفاده می کند.

در سوی دیگر اعتبارسنج ها بلوک های شبکه را می سازند. البته این تعبیر دقیقی نیست چرا که باید گفت تنها اعتبارسنج هایی که در شبکه استیک می کنند توانایی ساخت بلاک را دارند، باقی می توانند با توجه به استراتژی خود، تنها شبکه را زیر نظر بگیرند و در صورت مشاهده مغایرت، در شبکه استیک کنند و بلوک صحیح پیشنهاد دهند.
در این صورت سیستم وارد حالت مناقشه خواهد شد که توسط قرارداد هوشمند مستقر در لایه یک و با اجرای دوباره تراکنش ها آن را حل خواهد کرد.
در صورتی که بلوک مورد مناقشه نادرست باشد، استیک فرد معترض آزاد خواهد شد و استیک پیشنهاد دهنده بلوک ضبط خواهد شد و بخشی از آن به عنوان پاداش به معترض داده خواهد شد.
به شکل خلاصه، در هنگام مناقشه، مراحل هر بار به دو نیمه تقسیم شده و اجرا می شود تا محل صحیح اختلاف مشخص شود و سپس داوری صورت می گیرد. آخرین دو بلوکی که هر ولیدیتور بر روی آن استیک کرده است، گراف مسیر صحیح را از نظر وی نشان می دهد.

توکن ARB
ARB یک توکن ERC-20 و حاکمیتی است که رمز ارز بومی زنجیره رولاپ آربیتروم وان محسوب می شود. موجودی اولیه این توکن، ۱۰ میلیارد و تورم آن سالانه ۲ درصد است. آربیتروم در تاریخ ۳ فروردین ۱۴۰۳ (Mar 23, 2023)، توکن های ARB را ایردراپ کرد. در جریان این ایردراپ، توکن ها به این صورت توزیع شدند.
۱۷.۵۳ درصد به سرمایه گذاران، ۱.۱۳ درصد به دائو در اکوسیستم آربیتروم، ۱۱.۶۲ درصد به کیف پول های کاربران، ۴۲.۷۸ درصد به خزانه دائو، ۲۶.۹۴ درصد به تیم و مشاوران تعلق گرفت.
Arbitrum (ARB) Tokenomics
در تاریخ ۲۳ تیر ۱۴۰۲ قیمت توکن آربیتروم $۱.۲۳ دلار است و ARB در رتبه (Rank #37) بازار رمز ارزها جای گرفته است. بیشترین قیمت آربیتروم مربوط به تاریخ ۳ فروردین ۱۴۰۲ (Mar 23, 2023) روز ایردراپ است که به $۸.۶۷ دلار رسید و کمترین قیمت این رمز ارز در تاریخ ۲۵ خرداد ۱۴۰۲ (Jun 15, 2023) برابر با $۰.۹۱۲۸۸۶ دلار ثبت شده است.
ارزش کل بازار آربیتروم برابر با $۱,۵۶۵,۴۷۰,۱۹۱ دلار و عرضه کل آن ۱۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ میلیارد توکن ARB است که در حال حاضر تعداد ۱,۲۷۵,۰۰۰,۰۰۰ ARB در گردش قرار دارد. حجم معاملات آربیتروم در ۲۴ ساعت گذشته در حدود $۴۴۳,۷۸۹,۴۸۸ میلیون دلار بوده است.
آربیتروم توسط شرکت آفچین لبز (Offchain Labs) توسعه یافته است. این شرکت توسط سه استاد و دانشجویان دکترای علوم کامپیوتر دانشگاه پرینستون تاسیس شده و ایده آربیتروم از تحقیق دانشگاهی آن ها متولد شد.


فلتن هم بنیان گذار و دانشمند ارشد این بنیاد است. او استاد دانشگاه پرینستون بوده است و همچنین به مدت دو سال به عنوان جانشین تکنولوژی در دولت آمریکا مشغول به کار بوده است. وی همچنین عضو بنیاد ملی مهندسی ایالات متحده است.
گلدفدر مدیر ارشد اجرایی Offchain Labs است. او دکترای علوم کامپیوتر از پرینستون در حوزه رمزنگاری و رمز ارزها دارد.
کالودنر مدیر ارشد تکنولوژی این شرکت است. پیش از دوره دکترا در پرینستون، او بر روی اقتصاد، ناشناس ماندن و رمز ارزها کار کرده است.
نقشه راه دقیقی از آینده آربیتروم منتشر نشده است؛ اما به نظر می رسد قدم بعدی در پیشرفت فنی این پروژه، آپدیت شبکه اصلی به آربیتروم نیترو (Arbitrum Nitro) باشد. این شبکه در حال حاضر در قالب شبکه آزمایشی برای توسعه دهندگان فعال است. بخشی از ArbOS بهینه سازی و به زبان GO بازنویسی شده است. همچنین نسخه جدید کلاینت تغییر یافته Geth این شبکه به زبان WASM کامپایل می شود و توانایی بیشتری در پردازش دارد.
دیگر پیشبرد این پروژه، ارائه شبکه های مبتنی بر AnyTrust است. این شبکه ها بر خلاف آربیتروم وان، با مبانی اعتماد سهل گیرانه تری اداره می شوند و شبه متمرکز هستند.
برای مثال کمیته ای متشکل از ۲۰ نود آن را اداره می کنند. در این شبکه ها، داده ها بر خلاف Arbitrum بر روی لایه یک ثبت نمی شود و بدین ترتیب عملکرد حتی بیشتر بهبود خواهد یافت. در صورتی که به هر علتی نودهای شبکه از کار بیافتند یا همکاری نکنند، مکانیزمی طراحی شده است که این شبکه ها به حالت رول آپ رجوع کنند و همانند شبکه آربیتروم وان، داده ها را در L1 ثبت نمایند. بدین ترتیب هر کسی می تواند با مشاهده داده های ثبت شده در لایه یک، صحت تراکنش ها را بررسی کند.
آربیتروم میزبان بسیاری از برنامه های غیر متمرکز (DApps) نام آشنای مین نت اتریوم است. اکوسیستم این شبکه، یکی از وسیع ترین ها بین راهکارهای لایه دوم است و بیش از ۳۰۰ DApp در آن مستقر شده اند.
می توانید با استفاده از صرافی های متمرکز بایننس، کوکوین، Bybit و OKX، اتر و دیگر توکن های مدنظر خود را در شبکه آربیتروم برداشت کنید و این گونه از هزینه مضاعف بریج کردن رهایی یابید.
این شبکه همچنین سرمایه گذاران مشهوری دارد؛ در طی سه دور جذب سرمایه، این شرکت موفق به جذب بیش از ۱۲۰ میلیون دلار از صندوق هایی همچون پانترا کپیتال (Pantera Capital)، پالی چین کپیتال (Polychain Capital)، آلامدا ریسرچ (Alameda Research) و مارک کوبان شده است. آخرین دور سرمایه گذاری بر روی این پروژه با ارزش گذاری بیش از ۱.۲ میلیارد دلاری صورت پذیرفته است.

ARBITRUM ONE PORTAL
Your gateway into the Arbitrum ecosystem
رویدادهای آربیتروم (Arbitrum)
- ۱۴ فروردین ۱۴۰۲
آربیتروم اولین پروپوزال حاکمیتی خود را به رای گذاشت. موضوع این پروپوزال اختصاص ۷۵۰ میلیون دیگر توکن ARB به ارزش تقریبی ۱ میلیارد دلار به خزانه این پروژه برای هزینه های جاری بود.
پیش از مشخص شدن نتیجه، تیم پروژه ۵۰ میلیون توکن را برای تامین هزینه ها به فروش می رساند و با مشخص شدن مخالفت کاربران با این پروپوزال، آربیتروم اعلام کرده که این پروپوزال را به چند پروپوزال کوچکتر تبدیل خواهد کرد و مجددا به رای خواهد گذاشت.
الی دیفای (Eli Defi) دیروز پس از مشخص شدن مخالفت اعضای جامعه آربیتروم با EIP-1 در دیسکورد این پروژه نوشت:
“این پروپوزال خیلی کلی بود و تردیدهایی را به وجود آورده بود. ما از پیشنهاد جامعه استفاده می کنیم و این پروپوزال را به چند پروپوزال کوچکتر تقسیم می کنیم و به رای خواهیم گذاشت.”
گویا آربیتروم پیش از مشخص شدن نتایج این رای گیری حدود ۵۰ میلیون واحد ARB را با فرض تصویب، برای تامین هزینه های جاری به فروش رسانده است و این بی اهمیتی به نظر اعضای کامیونیتی انتقادهای زیادی را در زمینه متمرکز بودن پروژه به تیم آربیتروم معطوف کرده است.
- ۳۰ شهریور ۱۴۰۱
آربیتروم سه روز پیش به هکر کلاه سفیدی به خاطر پیدا کردن آسیب پذیری حیاتی در کد این راهکار، ۴۰۰ واحد اتر، معادل ۵۶۰،۰۰۰ دلار پاداش داد.
این هکر کلاه سفید که در توییتر با نام Riptide فعالیت می کند، خاطرنشان کرد آسیب پذیری هایی را در قراردادهای هوشمندی که با زبان سالیدیتی نوشته شده اند پیدا کرده است؛ آسیب پذیری های چند میلیون دلاری که می توانست به طور احتمالی هر کسی که از شبکه آربیتروم استفاده می کند را تحت تاثیر قرار دهد.
هکر مذکور چند هفته پیش از اینکه کد بروز رسانی نیترو شبکه آربیتروم منتشر شود، آن را به طور کامل بررسی کرد و قراردادهای هوشمند مربوط را مورد بازبینی قرار داد تا باگ های احتمالی را پیدا کند.
با این حال، پس از این بروز رسانی، وی متوجه برخی از خطاهایی شد که عملکرد صحیح بریج (پل) آربیتروم را دچار اختلال می کرد. این هکر پس از بررسی های بیشتر متوجه شد سیکوئنسر اینباکس (inbox sequencer) آربیتروم تاخیر دارد.
- ۲۱ تیر ۱۴۰۱
آفچین لبز (Offchain Labs)، شرکت سازنده آربیتروم (Arbitrum) اعلام کرد که زنجیره جدید خود با نام Nova را روی شبکه اتریوم عرضه می کند. این زنجیره از تکنولوژی AnyTrust این شرکت بهره می برد و تراکنش هایی سریع تر و با کارمزد کمتر را فراهم می آورد.
زنجیره های مبتنی بر انی تراست بر خلاف آربیتروم وان، با مبانی اعتماد سهل گیرانه تری اداره می شوند و شبه متمرکز هستند. در این شبکه ها داده ها (بر خلاف Arbitrum) بر روی لایه یک ثبت نمی شود و بدین ترتیب عملکرد بهبود خواهد یافت. زنجیره نوا (Nova) اولین زنجیره استفاده کننده از این تکنولوژی است.
قرار است از این زنجیره در بحث بازی و برنامه های بلاکچینی مرتبط با شبکه های اجتماعی استفاده شود و زنجیره اصلی آربیتروم در بحث دیفای و توکن های غیر مثلی (NFT) مورد استفاده قرار گیرد. بدین ترتیب این شرکت ۲ زنجیره مجزا بر بستر شبکه اتریوم خواهد داشت.
- ۲۵ مرداد ۱۴۰۲
بر اساس داده های توکن آنلاکز (Token Unlocks)، راه حل مقیاس پذیری لایه ۲ اتریوم، آربیتروم در ۱۶ مارس ۲۰۲۴ (۲۶ اسفند۱۴۰۲)، بیش از ۱ میلیارد دلار توکن ARB آزاد خواهد کرد و یک دوره چهار ساله را برای انتشار این توکن ها آغاز خواهد کرد. این آزادسازی با مدل کلیف (Cliff) انجام می شود که طی آن تنها قفل توکن ها باز شده اما انتشار آن ها به تدریج خواهد بود. در مورد آربیتروم قرار است این تعداد توکن هر چهار هفته طی یک دوره چهار ساله منتشر شوند.
عرضه در گردش فعلی توکن های آربیتروم ۱.۲۷۵ میلیارد توکن است. مقدار توکن های آزاد شده معادل ۸۷٪ این عرضه است. در حال حاضر، بیش از ۵ میلیارد توکن ARB قفل هستند. روش باز کردن قفل کلیف (Cliff Unlock) اجازه می دهد تا قفل تعداد معینی از توکن ها بلافاصله پس از یک دوره از پیش تعیین شده باز شود و پس از آن انتشار توکن ها با یک مدل خطی انجام می شود.
- ۲۵ آذر ۱۴۰۲
شبکه آربیتروم روز گذشته حدود ۲ ساعت قطع شد و گمانی زنی های زیادی را در بین فعالان بازار کریپتو به وجود آورد. هرچند که این مشکل در حال حاضر رفع شده، کندی و کارمزدهای بالای آن همچنان باقی مانده است.
این حادثه به خاطر افزایش قابل توجه ترافیک شبکه آربیتروم به وجود آمد که باعث شد پروتکل های Arbitrum One Sequencer و Feed آن متوقف شوند. این دو پروتکل اجزای ضروری شبکه آربیتروم هستند و مثل یک «سیستم کنترل ترافیک هوایی» در مورد ترتیب تراکنش های آن تصمیم گیری می کنند. در نتیجه، هنگامی که این پروتکل ها متوقف می شوند، عملکرد عادی شبکه آربیتروم مختل خواهد شد.
علی رغم حل سریع این مشکل، گمانه زنی های زیادی در جامعه کریپتو به وجود آمد. بعضی از کاربران ادعا کردند که تعداد زیاد تراکنش های مربوط به ضرب اینسکریپشن ها ممکن است به ظرفیت محدود شبکه آربیتروم فشار آورده باشد.
البته تیم آربیتروم پس از مدتی این مسئله را تایید کرد. شایان ذکر است که اینسکریپشن ها در ابتدا در شبکه بیت کوین ایجاد شده بودند، اما به لطف پروتکل «MemeOrdi» اخیرا وارد شبکه آربیتروم هم شدند.
بعضی دیگر از افراد هم ادعا کردند اشکالات یا نقص های امنیتی اختلال مذکور را به وجود آورده است. با این حال، این گمانه زنی ها هنوز توسط تیم آربیتروم تایید نشده اند. گفتنی است این حادثه نگرانی های زیادی را در مورد استحکام زیرساخت های آربیتروم (مخصوصا در مقایسه با شبکه اصلی اتریوم) به وجود آورده است.
در انتها
شبکه آربیتروم یکی از پلتفرم های ارائه دهنده لایه دو به هدف کاهش کارمزد تراکنش ها در شبکه اتریوم است. پلتفرم Arbitrum در مدت زمان حضور خود در حوزه رمز ارزها مورد توجه فعالان بازار قرار گرفته و بسیاری از پلتفرم های مطرح دیفای شبکه اتریوم با استفاده از این شبکه، کارمزدهای شبکه را به میزان قابل توجهی کاهش داده اند.
آربیتروم راهکاری لایه برای افزایش مقیاس پذیری شبکه اتریوم است که از امنیت این شبکه بهره می برد و نرخ تراکنش بیشتر و هزینه کمتری برای کاربران به ارمغان می آورد. این رول آپ (Rollup)، راهکاری آپتیمیستیک است. آربیتروم بزرگترین رول آپ فعلی شبکه اتریوم است.
تعداد زیادی از ولت ها از رول آپ آربیتروم پشتیبانی می کنند؛ می توان به نام هایی همچون متامسک (MetaMask)، تراست والت (Trust Wallet)، مث والت (Math Wallet) در میان کیف پول های نرم افزاری و لجر (Ledger) از جمع کیف پول های سخت افزاری اشاره کرد.
کیف پول ها
Contracts
Arbitrum: 0x912CE59144191C1204E64559FE8253a0e49E6548
Ethereum: 0xB50721BCf8d664c30412Cfbc6cf7a15145234ad1
Arbitrum Nova: 0xf823C3cD3CeBE0a1fA952ba88Dc9EEf8e0Bf46AD
اولین نفری باشید که نقد و بررسی می کند.

شاید دوست داشته باشید
استارک ور (StarkWare) تأیید کل تاریخچه بلاکچین با ۱ مگابایت حجم ممکن ساخت!
ارتقای آلپنگلو (Alpenglow) در سولانا تأیید شد؛ تراکنشها بزودی با سرعت اینترنت نهایی میشوند
تراست ولت امکان معامله سهام های توکنیزه (RWA) را برای کاربران فعال کرد
۹ عادت مالی که افراد منظم را به ثبات و آزادی مالی میرساند
کاناری کپیتال برای ETF اینجکتیو (INJ) ثبتنام کرد
کاردینال؛ اولین پروتکل دیفای بیت کوین بر بستر کاردانو
اخبار
استارک ور (StarkWare) تأیید کل تاریخچه بلاکچین با ۱ مگابایت حجم ممکن ساخت!
شرکت StarkWare فناوری جدیدی اعلام کرده که «تصدیق بلوکهای بلاکچین بیتکوین از ابتدای پیدایش تا حال» را در قالب یک پرُف (proof) تقریباً ۱ مگابایتی ممکن میکند، البته نه به معنی دانلود کل تاریخچه تراکنشها، بلکه فقط هِدِر بلوکها.

منتشر شده
3 روز پیشدر
شهریور 21, 1404توسط
روکو (Rocco)
شرکت استارکور (StarkWare) که در زمینه فناوری پیشرفته دانش صفر (Zero-Knowledge یا ZK) تخصص دارد، از یک دستاورد بزرگ رونمایی کرده است که میتواند اساس تعامل کاربران با شبکه بیتکوین را دگرگون کند. این شرکت موفق به ساخت یک اثبات تأیید (Verification Proof) مبتنی بر دانش صفر از کل بلاکچین بیتکوین شده است که به طرز شگفتانگیزی سبک بوده و به راحتی بر روی دستگاههای موبایل قابل اجراست. این نوآوری به هر کاربری اجازه میدهد تا به طور مستقل و بدون نیاز به سختافزارهای گرانقیمت، تاریخچه بیتکوین را اعتبارسنجی کند.
این اثبات که توسط استارکور توسعه داده شده، تنها ۱ مگابایت حجم دارد. این در حالی است که حجم کامل بلاکچین بیتکوین (Bitcoin) در حال حاضر از مرز ۶۸۰ گیگابایت فراتر رفته است. به گفته عبدالحمید بختا (Abdelhamid Bakhta)، مدیر اکوسیستم در استارکور، این تکنولوژی به کاربران امکان میدهد تا تراکنشها را در کمتر از ۱۰۰ میلیثانیه تأیید کنند. این پیشرفت، تحقق مدرن ایدهای است که برای اولین بار توسط ساتوشی ناکاموتو در وایتپیپر بیتکوین تحت عنوان تأیید پرداخت ساده شده (SPV) مطرح شد و اکنون موانع فنی و مالی را برای میلیونها کاربر از میان برمیدارد.

چگونه ۶۸۰ گیگابایت داده در ۱ مگابایت فشرده میشود؟
راز این فشردهسازی خارقالعاده در محتوای اثبات نهفته است. این فایل ۱ مگابایتی، تاریخچه کامل و جزئیات تمام تراکنشها را در خود جای نداده است؛ بلکه شامل تمام هدرهای بلاک (Block Headers) از اولین بلاک شبکه (بلاک جنسیس) تا به امروز است. هر هدر بلاک مانند یک شناسنامه برای آن بلاک عمل میکند و حاوی اطلاعات کلیدی زیر است:
- شماره نسخه (Version Number): نسخه نرمافزار بیتکوین که برای استخراج بلاک استفاده شده است.
- ارجاع به بلاک قبلی (Previous Block Reference): پیوندی رمزنگاریشده که زنجیره بلاکها را به هم متصل میکند.
- برچسب زمانی (Timestamp): زمان تقریبی ایجاد بلاک.
- اندازه بلاک (Block Size): حجم بلاک.
- نانس (Nonce): عدد تصادفی که ماینرها برای حل معمای محاسباتی و افزودن بلاک به دفتر کل، آن را پیدا میکنند.
با در اختیار داشتن زنجیرهای از این هدرها، یک کاربر میتواند به طور مستقل و با اطمینان بالا، صحت و اعتبار کل تاریخچه شبکه را بدون نیاز به دانلود صدها گیگابایت داده، بررسی کند.

این دستاورد در زمانی ارائه میشود که جامعه بیتکوین درگیر یکی از مهمترین بحثهای داخلی خود، یعنی چالش حفظ تمرکززدایی (Decentralization) در مقابل رشد روزافزون حجم بلاکچین است. یکی از ارزشهای بنیادین بیتکوین این است که اجرای یک نود کامل (Full Node) برای هر کسی با یک کامپیوتر شخصی معمولی امکانپذیر باشد. این دسترسی آسان، تضمینکننده امنیت و مکانیزم اجماع شبکه است که توسط هزاران اپراتور نود مستقل در سراسر جهان اجرا میشود.
با این حال، ظهور پدیدههایی مانند اُردینالز و اینسکریپشنها که امکان ذخیرهسازی دادههای غیرپولی (مانند تصاویر و متن) را روی بلاکچین (Blockchain) فراهم میکنند، این اصل را به چالش کشیدهاند. منتقدان معتقدند این روند باعث «پفکردن» بلاکچین شده و با افزایش سرسامآور حجم دفتر کل توزیع شده (DLT)، نیازمندیهای سختافزاری برای اجرای نود را بالا میبرد. اگر اجرای نود بیش از حد گران شود، شبکه به سمت تمرکزگرایی پیش خواهد رفت و تنها شرکتهای بزرگ و مراکز داده توانایی مشارکت در آن را خواهند داشت که این امر کاملاً با فلسفه وجودی بیتکوین در تضاد است.

بهروزرسانی Bitcoin Core و طغیان جامعه
این تنش با اعلام برنامههای مربوط به بهروزرسانی آینده نرمافزار Bitcoin Core 30 که برای انتشار در ماه اکتبر برنامهریزی شده، به نقطه جوش خود رسیده است. توسعهدهندگان Bitcoin Core (که نرمافزار مورد استفاده حدود ۸۰٪ از نودهای شبکه است) قصد دارند محدودیت OP_Return را حذف کنند. این قابلیت در حال حاضر حجم دادههای غیرپولی قابل جاسازی در تراکنشها را به ۸۰ بایت محدود میکند که برای ذخیره اکثر محتواهای چندرسانهای امروزی بسیار ناچیز است.
این تصمیم پیشنهادی، موجی از مخالفت را برانگیخته و باعث یک جهش تاریخی در استفاده از Bitcoin Knots شده است. Bitcoin Knots یک نرمافزار جایگزین برای نود بیتکوین است که قابلیتهای شخصیسازی بیشتری را به اپراتورها میدهد؛ از جمله این امکان که خودشان برای میزان دادههای OP_Return که مایل به ذخیره و بازنشر آن هستند، محدودیت تعیین کنند. آمارها نشان میدهد سهم بازار نودهای Knots از حدود ۱٪ در پایان سال ۲۰۲۴، با یک رشد تقریباً عمودی، به نزدیک ۲۰٪ در سال ۲۰۲۵ رسیده است که نشاندهنده واکنش شدید بخشی از جامعه به مسیر پیش روی توسعه بیتکوین است. در این میان، راهکار استارکور میتواند فارغ از این جدالها، قدرت تأیید مستقل را به دست تکتک کاربران بازگرداند.
آموزش
تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟
تقویم اقتصادی مثل یک “برنامهریزی خبری” برای بازار است. اگر به آن توجه نکنید، ممکن است در لحظه انتشار اخبار مهم با حرکتهای ناگهانی و شدید قیمت غافلگیر شوید. استفاده درست از آن کمک میکند ریسک معاملات را مدیریت کنید و حتی فرصتهای سودآور پیدا کنید.

منتشر شده
3 روز پیشدر
شهریور 21, 1404توسط
روکو (Rocco)
اگر معاملهگر یا فعال بازارهای مالی باشید، حتما تجربه کردهاید که یک خبر اقتصادی میتواند ظرف چند دقیقه بازار را زیر و رو کند. مثلا اعلام نرخ بیکاری آمریکا یا تصمیم فدرال رزرو درباره نرخ بهره کافی است تا قیمت دلار، طلا یا حتی بیت کوین نوسان شدیدی پیدا کند. در چنین شرایطی، دانستن زمان دقیق این رویدادها میتواند مرز میان یک معامله سودآور یا پشیمانکننده باشد.
اینجاست که تقویم اقتصادی به عنوان یک ابزار به کمک شما میآید. ابزاری که تمام اتفاقات مهم اقتصادی و مالی جهان را در یک جدول زمانی مشخص نمایش میدهد و به شما کمک میکند همیشه چند قدم جلوتر از بازار باشید. اگر میخواهید بدانید تقویم اقتصادی دقیقا چیست، چه اجزایی دارد و چطور باید از آن استفاده کنید، این مطلب را از دست ندهید.
تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست؟
یک لیست زمانبندیشده از اعلامیههای اقتصادی، دادههای کلان، سخنرانیهای مقامات مالی و انتشار شاخصهای اقتصادی مثل نرخ بهره، تورم، بیکاری، تولید ناخالص داخلی و … است. علاوه بر این معمولاً زمان بیانیه های بانک مرکزی، سخنرانی های سیاست گذاران پولی و انتخابات را فهرست می کند.
بیشتر تقویم های اقتصادی منتشر شده شامل نوع داده مثل نرخ بیکاری، نتیجه قبلی که منتشر شده بود و انتظارات اجماع بازار برای نتیجه آتی می شوند. باید توجه داشت که نوع انتشار به طور کلی بسته به اینکه چه تاثیری می تواند داشته باشد؛ بصورت زیاد، متوسط، کم یا بدون تاثیر، کد گذاری می شود.
برای مثال، تصور کنید بانک مرکزی اروپا (ECB) قرار است درباره نرخ بهره (Interest Rate) جلسه برگزار کند. این تصمیم میتواند ارزش یورو را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. اگر شما معاملهگر بازار فارکس باشید و این تاریخ را ندانید، ممکن است در میانه یک معامله ناگهان با نوسانی شدید روبهرو شوید و فرصت مدیریت آن را از دست بدهید. اما وقتی به تقویم اقتصادی نگاه میکنید، میبینید که این رویداد دقیقا چه روز و ساعتی اتفاق میافتد و میتوانید از قبل برایش برنامهریزی کنید.
تقویم اقتصادی نه فقط برای معاملهگران حرفهای، بلکه برای هر فردی که در بازارهای مالی فعالیت میکند (از بورس و فارکس گرفته تا ارزهای دیجیتال) یک ابزار ضروری است. حتی سرمایهگذاران بلندمدت هم با نگاه به این تقویم میتوانند تصمیمهای دقیقتری برای مدیریت پرتفوی خود بگیرند.
اگر انتشار داده اقتصادی تأثیر کمی داشته باشد، آنگاه جفت ارز حرکتی نداشته و یا واکنشی جزیی نسبت به نتیجه از خود نشان خواهد داد. اما اگر در رویدادی با تأثیر متوسط، نتیجه نهایی با چیزی که انتظار می رفت خیلی تفاوت داشته باشد، باعث می شود جفت ارز به میزان بیشتری تغییر کند. زمانی که انتشار داده ها به طور قابل توجهی بیشتر یا کمتر از نتیجه مورد انتظار بازار باشند، به خصوص زمانی که صحبت از داده هایی با تأثیر بالا باشد، جفت ارز مرتبط تمایل بیشتری به حرکت دارد و بازار نوسانات قابل توجهی را در این فرآیند تجربه می کند.
چرا تقویم اقتصادی مهم است؟
- تقویم اقتصادی مانند یک نقشه راه است که مسیر حرکت بازارها را روشنتر میکند و شما را از غافلگیریهای ناگهانی نجات میدهد. به این ترتیب شما میتوانید تصمیمات معاملاتی خودتان را بر پایه اطلاعات موثق بگیرید.
- انتشار دادههای اقتصادی میتواند باعث نوسانات شدید در بازارهای مالی شود. برای مثال، اگر نرخ تورم بالاتر از حد انتظار اعلام شود، سرمایهگذاران انتظار افزایش نرخ بهره خواهند داشت و همین موضوع میتواند بازار سهام یا ارزهای دیجیتال را تحت تاثیر قرار دهد.
- بدون تقویم اقتصادی، بسیاری از تصمیمها بر اساس حدس و گمان گرفته میشود. معاملهگرانی که فقط با تحلیل تکنیکال کار میکنند، ممکن است در لحظه انتشار یک خبر بزرگ، گرفتار نوسانات غیرمنتظره بازار شوند. در حالیکه کسی که تقویم اقتصادی را دنبال میکند، میداند چه زمانی باید محتاطتر باشد یا حتی برای شکار فرصتهای جدید آماده شود.
- یکی از مهمترین مزیتهای تقویم اقتصادی، مدیریت ریسک است. اگر قبل از انتشار یک داده مهم پوزیشن باز دارید، میتوانید حجم معاملات خود را کاهش دهید، حد ضرر تنظیم کنید یا حتی معامله را ببندید تا از ضررهای سنگین جلوگیری شود.
- استفاده از تقویم اقتصادی به شما امکان میدهد استراتژیهای کوتاهمدت و بلندمدت خود را بر اساس دادههای واقعی طراحی کنید. به این ترتیب، معاملات شما نظم بیشتری پیدا میکند و احتمال موفقیت بالاتر میرود.
- بسیاری از ضررها به دلیل تصمیمات عجولانه و احساسی اتفاق میافتد. وقتی بدانید چه چیزی در راه است، آرامش بیشتری خواهید داشت و کمتر اسیر ترس یا طمع میشوید.
اجزای اصلی یک تقویم اقتصادی
وقتی وارد یک تقویم اقتصادی مثل Trading Economics یا Investing.com میشوید، در نگاه اول ممکن است جدول شلوغی ببینید که پر از عدد و کلمه است. اما اگر بدانید هر ستون چه معنایی دارد، کار با آن بسیار ساده خواهد شد. در ادامه تکتک اجزای اصلی این جدول که از وبسایت تریدینگ اکونومیکس آورده شده را توضیح میدهیم.

در قسمت بالای جدول بخشی برای فیلتر کردن نتایج آورده شده است. گزینه «Recent» فیلتری برای نشان دادن رویدادهای اخیر است و فقط موارد نزدیک به زمان فعلی را نشان میدهد. اگر میخواهید مثلا رویدادهای اقتصادی چند ماه دیگر را ببینید کافی است این فیلتر را تغییر دهید.
با استفاده از گزینه «Impact» شما میتوانید این رویدادهای اقتصادی را بر اساس سطح اهمیت آن ها دستهبندی کنید. تریدینگ اکونومیکس سه دستهبندی دارد. رویدادهای یک ستاره، دو ستاره و سه ستاره که طبیعتا اهمیت آن ها بر اساس تعداد ستاره افزایش مییابد.
قسمت «Countries» امکان فیلتر کردن بر اساس کشور یا اقتصاد موردنظر را فراهم میکند. مثلا اگر قصد دارید فقط شاخصهای اقصتادی کلان آمریکا را ببینید، کافی است روی این گزینه کلیک کرده و «United States» را انتخاب کنید.
فیلتر «Category» دستهبندی رویدادها را نمایش میدهد. مثلا شما میتوانید در این فیلتر گزینه «Prices & Inflation» را انتخاب کرده و فقط دادههای تورمی را مشاهده کنید.
بخش «UTC +3:30» نیز برای تعیین منطقه زمانی است. شما میتوانید منطقه زمانی خودتان (تهران-ایران) را تنظیم کنید تا ببینید دقیقا رویداد موردنظرتان در چه ساعتی به وقت ایران رخ میدهد.
- تاریخ و ساعت
اولین چیزی که در تقویم اقتصادی به چشم میآید، ستون زمان انتشار است. در این بخش دقیقا مشخص میشود که هر رویداد چه روز و ساعتی منتشر خواهد شد. اهمیت این قسمت بسیار بالاست، چون بازارها معمولا درست در همان لحظه انتشار خبر واکنش نشان میدهند. مثلا اگر در ساعت ۴:۰۰ صبح «شاخص اعتماد مصرفکننده استرالیا» منتشر شود، معاملهگران بازار فارکس در همان دقیقه باید آماده واکنش باشند.
همانطور که گفتیم، ساعت تقویم معمولا بر اساس منطقه زمانی قابل تغییر است. مثلا شما میتوانید آن را روی «تهران (UTC+3:30)» تنظیم کنید تا دقیقاً با ساعت محلی خودتان هماهنگ باشد.
- کشور
در ستون بعدی، پرچم و کد کشور (مثلاً GB = بریتانیا، AU = استرالیا، MX = مکزیک) قرار دارد که نشان میدهد داده متعلق به کدام اقتصاد است. گاهی اوقات هم رویدادها مربوط به یک بلوک منطقهای خاص مثلا اروپا (EA = Euro Area) هستند. در این صورت آن داده را باید به عنوان یک شاخص منطقهای و نه مربوط به یک کشور واحد تفسیر کرد.
- عنوان رویداد
این ستون عنوان خبر یا شاخص اقتصادی را نشان میدهد. گاهی هم کنار این عنوان، مخفف ماه میلادی (مثل AUG، SEP) دیده میشود که نشان میدهد داده مربوط به کدام ماه است. شناخت هر شاخص اهمیت زیادی دارد، چون هرکدام اثر متفاوتی روی بازار میگذارند.
اما نکته مهم اینجاست که همه رویدادها عددی و آماری نیستند. بعضی از آن ها بیشتر کیفی هستند و باید با توجه به ماهیتشان تفسیر شوند. برای درک بهتر، به چند نمونه نگاه کنیم:
- شاخصهای آماری (عددمحور)
مثل نرخ بیکاری (Unemployment Rate)، شاخص قیمت مصرف کننده (CPI)، یا تولید ناخالص داخلی (GDP). اینها همیشه یک عدد مشخص دارند که میتوان آن را با مقدار قبلی و پیشبینی بازار مقایسه کرد.
- سخنرانیها (Speech)
مثلا «سخنرانی رئیس فدرال رزرو». این نوع رویداد عدد ندارد، بلکه مهم محتوای صحبتهاست. اگر لحن سخنران به سمت سیاست انقباضی (افزایش نرخ بهره) باشد، بازار واکنش منفی به داراییهای پرریسک نشان میدهد. اگر لحن انبساطی باشد، میتواند باعث رشد بازار سهام یا ارزهای دیجیتال شود.
- حراج اوراق (Auction)
مثل «حراج اوراق ۱۰ ساله آمریکا» یا «حراج اوراق خزانه ژاپن». اینجا اعداد مربوط به بازده (Yield) یا حجم اوراق فروختهشده اهمیت دارند. بالا رفتن بازده معمولا نشانه افزایش هزینه استقراض دولت و احتمال بالا رفتن نرخ بهره است.
- شاخصهای نظرسنجی و اعتماد (Survey/Confidence Index)
مثل «شاخص اعتماد مصرفکننده» یا «شاخص مدیران خرید (PMI)». اینها با پرسشنامه از فعالان اقتصادی یا مصرفکنندگان تهیه میشوند و بازتابدهنده چشمانداز آینده هستند.
ستون Previous نشاندهنده نتیجه گزارش قبلی است. مثلا اگر شاخص بیکاری ماه گذشته ۸٪ بوده، این عدد در ستون Previous نمایش داده میشود. این بخش برای مقایسه روند بسیار مهم است، چون بازار همیشه تغییرات نسبت به گذشته را در نظر میگیرد.
در قسمت (Consensus / Forecast) دو ستون پیشبینی تحلیلگران و اقتصاددانان درباره آن شاخص یا داده اقتصادی آورده میشود. اما چه تفاوتی با هم دارند؟
Consensus یا اجماع در واقع میانگین پیشبینی جمعی تحلیلگران، اقتصاددانها و موسسات مالی است. یعنی چندین منبع معتبر پیشبینی خود را درباره یک شاخص اعلام میکنند و تقویم اقتصادی میانگین یا اجماع آنها را نمایش میدهد.
Forecast گاهی به همان معنی Consensus به کار میرود، اما در بعضی تقویمها (مثل Trading Economics) یک تفاوت کوچک دارد:
- Forecast معمولاً پیشبینی اختصاصی خود سایت یا موسسه منتشرکننده تقویم است.
- در حالی که Consensus نماینده پیشبینی کلی بازار و تحلیلگران مختلف است.
در ستون (Actual) مقدار واقعی در لحظه انتشار خبر بهروزرسانی میشود و عدد واقعی گزارش را نشان میدهد. در حقیقت، مهمترین بخش برای معاملهگران همین ستون است، چون مستقیما رفتار بازار را شکل میدهد.
بعضی تقویمها مثل Trading Economics در کنار هر شاخص نمودارهای کوچکی نمایش میدهند. این نمودار روند تاریخی آن شاخص را نشان میدهد (مثلا تغییرات نرخ بیکاری در چند ماه گذشته). با نگاه سریع به این بخش میتوانید متوجه شوید وضعیت در حال بهبود یا بدتر شدن است.

طبق ستون اول متوجه میشویم که شاخص قیمت تولیدکننده (PPI) آمریکا ساعت ۴ بعد از ظهر به وقت محلی منتشر میشود. به طور کلی، شاخصهای اقتصادی را میتوان در بازه زمانیهای مختلفی ارزیابی کرد. منظور از MoM بازه زمانی ماهانه است و YoY تغییرات کل یک سال نسبت به سال قبل را نشان میدهد.
در سطر اول که مربوط به شاخص PPI اصلی در بازه ماهانه است، میبینیم که مقدار قبلی ۰.۹٪ ثبت شده است. این یعنی در ماه گذشته قیمت تولیدکنندهها نسبت به ماه ماقبلش ۰.۹٪ افزایش داشته است. در ستون Forecast پیشبینی تریدینگ اکونومیکس برای این ماه ۰.۳٪ است و Consensus که میانگین پیشبینی اقتصاددانان و تحلیلگران مختلف را نشان میدهد ۰.۴٪ ثبت شده است. مقدار Actual یا واقعی هم هنوز منتشر نشده و به همین دلیل این ستون خالی مانده و در لحظه انتشار شاخص پر میشود.
چطور از تقویم اقتصادی استفاده کنیم؟
این بخش مهمترین قسمت مقاله است، چون فقط دانستن اینکه رویدادها چه زمانی هستند کافی نیست؛ باید بدانید چطور از این اطلاعات استفاده کنید.
- برنامهریزی هفتگی: در ابتدای هفته به تقویم اقتصادی نگاه کنید و رویدادهای مهم (مثل NFP یا تصمیم نرخ بهره) را علامت بزنید. این کار به شما کمک میکند از قبل آماده باشید.
- ترکیب با تحلیل تکنیکال: اگر میبینید یک خبر مهم نزدیک است، سطوح حمایت و مقاومت نمودار را بررسی کنید. مثلا اگر خبر منفی بیاید و بازار به حمایت نزدیک باشد، احتمال شکستن حمایت بیشتر میشود.
- استراتژی معاملاتی متناسب با خبر: بعضی معاملهگران قبل از انتشار خبر، از بازار خارج میشوند تا ریسک نکنند. برخی دیگر ترجیح میدهند منتظر بمانند و پس از انتشار داده و مشخص شدن جهت بازار وارد معامله شوند.
- مدیریت حجم و حد ضرر: در زمانهایی که احتمال نوسان شدید وجود دارد، بهتر است حجم معامله کمتر شود یا حد ضرر نزدیکتر قرار بگیرد.
- ثبت تجربهها: بهترین راه برای یادگیری استفاده از تقویم اقتصادی، تجربه شخصی است. بعد از هر رویداد مهم یادداشت کنید بازار چگونه واکنش نشان داد و استراتژی شما چقدر موفق بود.
تقویم اقتصادی را از کجا ببینیم؟
امروزه دهها وبسایت معتبر وجود دارد که تقویم اقتصادی رایگان و بهروزی ارائه میدهند. برخی از بهترین منابع عبارتاند از:
- Trading Economics: همه رویدادها، نرخ بهره، قیمتها و تورم، بازار کار، رشد تولید ناخالص داخلی، تجارت خارجی، دولت، اعتماد تجاری، احساسات مصرفکننده، بازار مسکن.
- Investing.com: تقویم اقتصادی همزمان با اعلام رویدادهای اقتصادی، شاخصها را دریافت کنید و تأثیر فوری آنها بر بازار جهانی را مشاهده کنید – از جمله رویدادهای قبلی، …
- Forex Factory: با تقویم اقتصادی فارکس محور، رویدادهای تأثیرگذار بر بازار را خیلی قبل از وقوع پیشبینی کنید.
- TradingView: تقویم اقتصادی آخرین و رویدادهای اقتصادی آینده را نشان میدهد که میتوانند بر داراییها، مناطق و بازارهای جهانی خاصی تأثیر بگذارند.
- FXStreet: تقویم اقتصادی لحظهای، رویدادها و شاخصهای اقتصادی سراسر جهان را پوشش میدهد.
- MyFxBook: تقویم اقتصادی به صورت آنی که تمام رویدادها و اطلاعیههای اقتصادی را پوشش میدهد. مقادیر تاریخی، قبلی، اجماعی و واقعی هر شاخص را مشاهده کنید.
همچنین بروکرهای فارکس هم معمولاً تقویم اقتصادی روی سایت خود دارند.
در انتها
تقویم اقتصادی مثل یک “برنامهریزی خبری” برای بازار است. اگر به آن توجه نکنید، ممکن است در لحظه انتشار اخبار مهم با حرکتهای ناگهانی و شدید قیمت غافلگیر شوید. استفاده درست از آن کمک میکند ریسک معاملات را مدیریت کنید و حتی فرصتهای سودآور پیدا کنید. در دنیایی که ثانیهها حرف اول را میزنند، اطلاع از آنچه در راه است، برگ برنده شماست. با استفاده منظم از این ابزار، دیگر از نوسانات ناگهانی غافلگیر نخواهید شد و میتوانید با اطمینان بیشتری برای آینده سرمایهگذاری خود برنامهریزی کنید.
به یاد داشته باشید، موفقیت در بازارهای مالی تنها به تحلیل نمودارها محدود نمیشود. تسلط بر اطلاعات و درک وقایع کلان اقتصادی، مکمل تحلیل تکنیکال است و شما را در مسیری قرار میدهد که به جای دنبال کردن بازار، آن را پیشبینی کنید. به همین خاطر توصیه میکنیم که از همین امروز، استفاده از تقویم اقتصادی را به یکی از عادتهای معاملاتی خود تبدیل کنید.
سودآوری و معامله گری بصورت مداوم در بازار می تواند بسیار چالش برانگیز باشد، و واقعیت مسلم این است که اکثر معامله گران خرد معمولا پول خود را در این بازار از دست می دهند. با این وجود، با یک برنامه معاملاتی جامع، ابزارهای مناسب و دانش کافی از بازار ارز، شانس موفقیت شما به عنوان یک معامله گر به میزان قابل توجهی افزایش می یابد.

استارک ور (StarkWare) تأیید کل تاریخچه بلاکچین با ۱ مگابایت حجم ممکن ساخت!

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

ارتقای آلپنگلو (Alpenglow) در سولانا تأیید شد؛ تراکنشها بزودی با سرعت اینترنت نهایی میشوند

تراست ولت امکان معامله سهام های توکنیزه (RWA) را برای کاربران فعال کرد

اندیکاتور ATR چیست و چه کاربردی در تحلیل تکنیکال دارد؟

۹ عادت مالی که افراد منظم را به ثبات و آزادی مالی میرساند

کاناری کپیتال برای ETF اینجکتیو (INJ) ثبتنام کرد

کاردینال؛ اولین پروتکل دیفای بیت کوین بر بستر کاردانو

هر اونس چند گرم طلای ۱۸ عیار است؟ تبدیل ساده انس به گرم طلا

آیا تحلیل تکنیکال بهتنهایی در بازار رمز ارزها سودآور است؟

کوینبیس توکن اتنا (ENA) را به رودمپ خود اضافه کرد

در ۲ ماه اخیر بیش از ۱۰٪ پروژهها ناپدید شدهاند!

ارتقای آلپنگلو (Alpenglow) در سولانا تأیید شد؛ تراکنشها بزودی با سرعت اینترنت نهایی میشوند

اندیکاتور ATR چیست و چه کاربردی در تحلیل تکنیکال دارد؟

تراست ولت امکان معامله سهام های توکنیزه (RWA) را برای کاربران فعال کرد

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

استارک ور (StarkWare) تأیید کل تاریخچه بلاکچین با ۱ مگابایت حجم ممکن ساخت!

سریال پول به زبان ساده (Money, Explained) قسمت پنجم (آخر)

سریال پول به زبان ساده (Money, Explained) قسمت چهارم

سریال پول به زبان ساده (Money, Explained) قسمت سوم

سریال پول به زبان ساده (Money, Explained) قسمت دوم

سریال پول به زبان ساده (Money, Explained) قسمت اول

مستند دیپ وب (Deep Web) 2015

مستند شغل داخلی (Inside Job) بحران مالی

مارجین کال (Margin Call)

فیلم بازیکن شماره یک آماده (Ready Player One)

فیلم مرد آزاد (Free Guy)
![مستند کریپتوپیا [Cryptopia]، بیت کوین، بلاکچین و آینده اینترنت](https://investorent.xyz/wp-content/uploads/مستند-کریپتوپیا-Cryptopia-80x80.webp)
مستند کریپتوپیا (Cryptopia)

برای ارسال نظر باید وارد شوید ورود