آموزش

زنجیره بلوکی، بلاکچین (Blockchain) چیست؟ همه چیز درباره فناوری بلاکچین

زنجیره بلوکی، بلاکچین (Blockchain) سیستمی برای ثبت و ضبط داده ها به حساب می آید. این داده ها می توانند برای نمونه تراکنش های بانکی باشند یا اسناد مالکیت، قرارها، پیام های شخصی یا دیگر اطلاعات. ویژگی بلاکچین این است که کار ذخیره این داده ها بدون وجود یک مدیر و صاحب اختیار مرکزی امکانپذیر است و نمی توان با تخریب یک نقطه مرکزی داده های ذخیره شده را تحریف یا نابود کرد. معروف ترین کاربرد بلاکچین، بیت کوین است.

منتشر شده

2 سال پیش

در

مرداد 25, 1402

توسط

روکو (Rocco)

مفهوم بلاکچین (Blockchain) با داغ تر شدن بازار رمز ارزها بیشتر بر سر زبان ها افتاد. اگرچه بلاکچین لزوما به رمزارزها ارتباطی ندارد، اما بزرگترین رمزارزها همچون بیت کوین و اتریوم از تکنولوژی بلاکچین استفاده می کنند. بلاکچین را می توان به شکلی ساده، راهی برای ثبت و ذخیره اطلاعات به شکل گسترده و توزیع شده دانست. بلاکچین از رمزنگاری به منظور ایجاد امنیت در تبادلات استفاده می کند. مرکز‌ داده ای که بلاکچین ها در آن قرار دارند کاملا غیر متمرکز بوده و در سراسر جهان پخش هستند.

بلاکچین (Blockchain) چیست؟

بلاکچین یک نوع دیتابیس (Database) یا پایگاه داده است.دیتابیس نیز مجموعه ای از اطلاعات است که به صورت الکترونیکی در یک سیستم کامپیوتری ذخیره شده است؛ اما بلاکچین دیتا و اطلاعات را به روش جدیدی ذخیره می کند. در واقع یکی از اصلی ترین وجوه تفاوت بلاکچین با سایر دیتابیس ها در ساختار ذخیره اطلاعات در آن است.

یک زنجیره بلوکی اطلاعات را به صورت گروهی، جمع آوری می کند که به آن Blocks یا بلوک ها گفته می شود که مجموعه ای از اطلاعات را در خود جای داده است. این بلوک ها ظرفیت محدودی دارند و مقدار معینی اطلاعات را می توانند ذخیره کنند. هنگامی که ظرفیت یک بلوک تکمیل شد و آن بلوک پر شد، به بلوک پر شده قبلی اضافه می شود و به این شکل زنجیره ای از بلوک های حاوی اطلاعات را ایجاد می کند که به آن بلاکچین (Blockchain) یا زنجیره بلوکی می گویند.

Blockchain از دو کلمه بلاک (Block) و چین (Chain) تشکیل شده است که به معنی زنجیره بلاک یا زنجیره بلوک است؛ اما چرا این نام را برای این تکنولوژی انتخاب کردند؟ اطلاعات در فناوری بلاک چین داخل یک سری بلاک هایی قرار می گیرند که این بلاک ها زنجیره وار به یکدیگر متصل هستند از این رو این تکنولوژی بلاکچین نامگذاری شده است، درست مطابق با نوع کارکردی که این تکنولوژی دارد.

بلاکچین به زبان ساده یک دفتر کل توزیع شده (DLT) یا دیتابیس غیرقابل تغییری است که اطلاعات را ذخیره می کند.

در عصر تکنولوژی، دیتا و اطلاعات حرف اول را می زنند و روزانه انبوهی از داده ها و اطلاعات در دنیای تکنولوژی تولید می شود. اما نگهداری، ثبت و استفاده درست از این اطلاعات است که بشر را به سمت پیشرفت و آسایش سوق می دهد؛ فناوری بلاکچین که از آن به عنوان بزرگترین اختراع بشر بعد از اینترنت یاد می شود، نقشی بزرگ در این راه ایفا می کند. تکنولوژی بلاکچین با ظرفیت های خود نشان داده که قصد کمک به هرچه سریعتر پیمودن این راه را دارد.

تاریخچه بلاکچین (Blockchain History)

شاید یک از دلایلی که اکثرا بیت کوین (Bitcoin) را با بلاکچین یکی می دانند این باشد که تکنولوژی بلاکچین برای اولین بار در سال ۲۰۰۹ در کد برنامه‌ ویسی بیت کوین معرفی شد. پس از آن علاوه بر بیت کوین، رمز ارزهای دیگری توانستند از این فناوری استفاده کنند و کوین خود را راه اندازی کنند، بعدها با شناخت بیشتر و بهتر نسبت به این تکنولوژی، متخصصان دریافتند که تنها استفاده و کاربرد بلاکچین ارزهای دیجیتالی نیست؛ بلکه این تکنولوژی کاربردهای فراوان دیگری دارد. در نتیجه می توان در زمینه های مختلف از آن استفاده کرد. در حال حاضر بلاک چین هایی با کاربردهای متفاوت در حال به کارگیری هستند که هر کدام از آن ها متناسب با ویژگی هایشان، استفاده های متفاوتی دارند.

بلاکچین چگونه کار می کند؟

احتمالا اگر با دنیای کامپیوتر و فناوری اطلاعات آشنا باشید، واژه‌ پایگاه داده (Datebase) به گوشتان خورده است. اگر بخواهیم ساده بگوییم پایگاه داده، فضایی است برای ذخیره اطلاعات که طبیعتا این پایگاه داده توسط یک فرد یا مرکزیت، ایجاد و کنترل می شود. فناوری بلاکچین را می توان شبکه ای در نظر گرفت که کارکردی مانند پایگاه داده دارد اما مرکزیت خاصی ندارد و توسط نهاد یا ارگانی کنترل نمی شود، اطلاعاتی که در بلاکچین (Blockchain) ذخیره می شوند یک سری تفاوت هایی با اطلاعات ذخیره شده در پایگاه داده ها دارد.

در بلاکچین تمامی اطلاعات ثبت شده بین تمام اعضای شبکه به اشتراک گذاشته می شود و نکته جالب اینجاست که این اطلاعات به هیچ عنوان قابل تغییر یا حذف نیستند.

اطلاعات در بلاکچین داخل یک سری بلاک ها ذخیره می شوند. این اطلاعات می توانند هر چیزی باشند و تنها در تراکنش ها خلاصه نمی شوند. هر بلاک، علاوه بر اطلاعاتی که درون آن ذخیره می شود، دارای (هش – Hash) به صورت مجموعه ای از کاراکتر‌ها است که برای ساخت آن از الگوریتم های خاصی استفاده می شود. هر بلاک با توجه به اطلاعاتی که درون آن قرار دارد، هش مربوط به خودش را دارد و این هش به نوعی نماد اطلاعات درون آن بلاک هستند. جالب اینجاست حتی اگر بخش بسیار کوچکی از اطلاعات تغییر کند یا حذف شود، هش به طور کلی عوض می شود. حتی هش بلاک های دیگر هم عوض می شود! چرا؟ چون هر بلاک علاوه بر هش خودش، هش بلاک قبلی را نیز ذخیره می کند؛ بنابراین از این جهت است که به آن زنجیره بلاک ها می گویند.

خب حالا که فهمیدیم بلاکچین چیست، این سوال پیش می آید که یعنی کسی نمی تواند محتویات یک بلاک را تغییر دهد؟ بله، می تواند اما این تغییر از چشم اعضای شبکه دور نمی ماند و تمام شبکه باید این تغییر را تایید کنند؛ در غیر اینصورت هیچ اعتباری ندارد و تغییرات اعمال نمی شود. پس این دیدگاه که اطلاعات در بلاکچین غیرقابل تغییر است، درست نیست.

فرض کنید فردی یک فایل موسیقی را در یک بلاکچین قرار داده و در آن ذخیره کند؛ بنابراین همه اعضای شبکه نسخه ای از آن را دارند. حتی اگر خود فرد فایل موسیقی را حذف کند یا تغییر دهد، بقیه اعضای شبکه این اتفاق را نمی پذیرند؛ زیرا کپی نسخه اصلی آن فایل موسیقی را دارند. برای حذف این فایل راهی نیست جز اینکه کامپیوتر‌های اعضای شبکه را گرفته و آن فایل را حذف کند که عملا چنین اتفاقی امکانپذیر نیست.

ویژگی های بلاکچین (Blockchain)

در ادامه به ویژگی های منحصر به فرد تکنولوژی بلاکچین اشاره خواهیم کرد.

۱. امنیت

اطلاعات در بلاک چین رمزنگاری شده و سپس ذخیره می شوند، که این امر باعث افزایش امنیت اطلاعات می شود. مسائل مربوط به هش که بیان کردیم نیز در جهت افزایش امنیت است.

۲. شفافیت

نکته قابل توجه دیگر در بلاکچین این است که اطلاعات برای همه اعضای آن قابل مشاهده است، بنابراین شفافیت در اوج خود قرار دارد (البته در بلاکچین های عمومی و به طور کلی برای اعضایی که مجوز تایید و مشاهده تراکنش ها را دارند).

۳. غیر قابل تغییر بودن

قابلیت جالب دیگر بلاکچین این است که اطلاعات در بلاک چین بدون تایید اکثریت قابل تغییر یا قابل حذف نیست. در بالا دلیل این امر را ذکر کردیم. یعنی اگر اطلاعاتی ثبت شود دیگر تمام است؛ همه اعضا می توانند آن را ببینند، قابل حذف یا تغییر نیست و از امنیت فوق العاده بالایی برخوردار است.

انواع بلاکچین (Types of blockchain)

بلاکچین ها به طور کلی به دو دسته بلاکچین های ‏بدون نیاز به مجوز (Permissionless) و بلاکچین های بامجوز (Permissioned) تقسیم می شوند.

بلاکچین عمومی (Public Blockchain) در دسته بلاکچین های ‏بدون نیاز به مجوز و بلاکچین های خصوصی (Private Blockchain) و بلاکچین های کنسرسیومی (Consortium Blockchain) در گروه بلاکچین های بامجوز قرار می گیرند. یک نوع از بلاکچین نیز با نام بلاکچین هیبریدی (Hybrid Blockchain) وجود دارد که برخی از ویژگی های بلاکچین بدون مجوز و برخی از ویژگی های بلاکچین بامجوز را دارد.

۱) بلاکچین عمومی (Public Blockchain)

بلاکچین عمومی (Public Blockchain) به بلاکچینی گفته می شود که دسترسی به شبکه آن برای عموم آزاد است، کاملا غیرمتمرکز است و همه می توانند یکی از اعضای آن شوند. بلاکچین های عمومی این امکان را به همه نودها (گره ها) می دهند که از حقوق برابر برای دسترسی، ایجاد بلوک جدید و اعتبارسنجی در بلاکچین برخوردار باشند.

بلاکچین ها عمومی مانند بلاکچین بیت کوین (Bitcoin)، بلاکچین اتریوم (Ethereum) و سایر رمزارزها که بیشتر در پروژه رمزارزها به کار گرفته و برای استخراج و تبادل آن ها استفاده می شود.

۲) بلاکچین خصوصی (Private Blockchain)

بلاکچین خصوصی (Private Blockchain) که بعضی مواقع به آن بلاک چین مدیریت شده نیز می گویند، توسط سازمان ها و نهادهای مشخص کنترل می شوند. در این نوع بلاکچین ها قدرت یا گروه بالا دستی تصمیم می گیرند که چه کسانی نود یا اپراتور شبکه باشند. بلاکچین های خصوصی تا حدی غیرمتمرکز هستند؛ زیرا دسترسی عمومی به این بلاکچین ها محدود شده است.

برخی از نمونه های بلاکچین خصوصی شامل شبکه تبادل ارز مجازی کسب و کار به کسب و کار یا B2B ریپل (Ripple) و هایپرلجر می شود.

۳) بلاکچین کنسرسیومی (Consortium Blockchain)

بلاک چین کنسرسیومی (Consortium Blockchain) جزء بلاکچین های بامجوز است. این بلاکچین ها برخلاف بلاکچین های خصوصی توسط گروهی از سازمان ها و نهادها اداره می شوند؛ بنابراین، بلاکچین های کنسرسیومی نسبت به بلاک چین های خصوصی از تمرکززدایی بیشتری برخوردار هستند و در نتیجه سطوح بالاتری از امنیت را به همراه دارند.

راه اندازی بلاکچین کنسرسیومی می تواند فرآیندی دشوار باشد، زیرا به همکاری بین تعداد زیادی از سازمان ها نیاز دارد. چالش های لجستیکی از جمله فراز و نشیب های این بلاکچین است.

برخی از اعضای زنجیره های تامین ممکن است فناوری لازم یا زیرساخت لازم برای پیاده سازی بلاکچین را نداشته باشند. گروهی نیز ممکن است تصمیم بگیرند، هزینه های اولیه برای دیجیتالی کردن داده های خود و اتصال به سایر اعضای زنجیره تامین هزینه بسیار سنگینی است.

۴) بلاکچین هیبریدی (Hybrid Blockchain)

بلاکچین هیبریدی (Hybrid Blockchain) توسط یک سازمان کنترل می شوند، اما دارای سطحی از نظارت هستند (مانند بلاک چین عمومی) که برای اعتبارسنجی تراکنش های خاص مورد نیاز است. نمونه ای از بلاکچین هیبریدی IBM Food Trust است که برای بهبود کارایی در کل زنجیره تامین مواد غذایی ایجاد شده است.

لایه های بلاکچین (Blockchain Layers)

ساختار بلاکچین براساس عملکرد به لایه داده، لایه شبکه، لایه اجماع، لایه قرارداد، لایه فعال سازی و لایه اپلیکیشن تقسیم می شود.

این شش لایه از نظر ساختاری جدایی ناپذیر هستند و با یکدیگر کارکرد بلاکچین را شکل می دهند. اما اگر بخواهیم بلاکچین ها را براساس اهداف و مقیاس پذیری تقسیم بندی کنیم، شش لایه نام برده را به ۴ لایه (صفر، یک، دو و سه) تقسیم می کنیم. لایه صفر به عنوان اینترنت بلاکچین ها، لایه یک (Layer 1) بلاکچین هایی که اسم آن ها را زیاد شنیده ایم، لایه دو (Layer 2) به منظور افزایش سرعت و مقیاس پذیری و لایه سه با نام برنامه های غیرمتمرکز (DApps) و رابط کاربری شناخته می شوند.

مکانیسم اجماع در بلاکچین (Proof in blockchain)

در بلاکچین همه اطلاعات و تراکنش ها روی یک دفتر کل توزیع شده ذخیره می شوند، بنابراین باید باید بر سر صحت اطلاعات (تراکنش ها) به توافق رسید. از آنجا که شبکه بلاکچین را اعضای آن زنده نگه می دارند و مدیریت می کنند؛ بنابراین تایید یک تراکنش به چند نفر محدود نمی شود، بلکه باید اعضای آن به اجماع برسند و توافقی جمعی بر سر درستی و صحت یک تراکنش صورت پذیرد.

اجماع اشکال مختلفی دارد که هر یک، شرایط به خصوصی را می طلبد. اجماع ناکاموتو (Nakamoto Consensus) که توسط ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto)، خالق ناشناس شبکه بیت کوین، پدید آمد، یکی از انواع اجماع های به کار رفته در بلاکچین هاست. این اجماع که پاسخی به مساله «ژنرال های بیزانس» با رویکرد گواه اثبات کار (PoW) صورت گرفته است، نیازمند تایید اکثریت شرکت کنندگان در شبکه (۵۱٪ از شرکت کنندگان) است.

از دیگر مکانیسم های اجماع رایج می توان به گواه اثبات سهام (PoS) اشاره کرد. شرکت کنندگان فعال شبکه با وثیقه‌ گذاری کوین اصلی، به نوعی در موفقیت آتی شبکه سرمایه گذاری می کنند. این چنین احتمال خراب کاری کاهش می یابد؛ چرا که سرمایه فرد خاطی به راحتی ضبط یا اسلش می شود.

مکانیسم دیگر که بیشتر در شبکه های خصوصی یا نیازمند مجوز به کار می رود، گواه اثبات اعتبار (PoA) است. در این اجماع، موجودیتی مرکزی مسئول تشخیص صلاحیت شرکت کنندگان فعال شبکه است. معمولا در این نوع از اجماع، مجموعه بسته ای مکلف به رسیدگی به تراکنش و پردازش آن‌ ها و تشکیل بلوک هستند.

مقیاس پذیری در بلاکچین (Blockchain scalability)

از آنجا که در دید عموم، بیت کوین و بلاکچین با یکدیگر گره خورده اند، محدودیت ها شبکه بیت کوین نیز به پای بلاک چین نوشته می شود. بیت کوین که با هدف ایجاد پولی «دیجیتال، غیرمتمرکز و همتا به همتا» به وجود آمد، نتوانست تمامی سه خاصیت «امنیت»، «عدم تمرکز» و «مقیاس پذیری» را که به سه گانه بلاکچین معروف است، تواما حفظ کند.

بلاکچین به مفهوم عام آن، در حفظ مقیاس پذیری ناتوان نیست، اما ایجاد بلاک چینی جهانی، عمومی، غیرمتمرکز و قابل دسترس برای اکثریت جمعیت جهان کاری در حال حاضر ناممکن است. مقیاس پذیری به توان پردازش تراکنش شبکه (به عنوان واحد اطلاعات) در واحد زمان گفته می شود. این عدد برای شبکه اصلی بیت کوین در حال حاضر ۷ تراکنش بر ثانیه است که تفاوت بسیاری با سیستم های پرداخت مالی سنتی و متمرکز همچون ویزا (Visa) دارد.

لازم به ذکر است که این مساله تنها مشکل شبکه بیت کوین نیست، تمامی بلاکچین هایی که به راستی به اصول امنیت و غیرمتمرکز بودن وفادار بوده اند، نتوانسته اند عملکردی قابل رقابت با سیستم های متمرکز از خود نشان دهند.

از این رو مساله «مقیاس پذیری» یکی از پاشنه های آشیل شبکه های بلاک چینی شناخته می شود و راهکارهای مختلفی (از جمله الگوریتم های اجماع متفاوت، پیدایش راهکارهای لایه دو همچون لایتنینگ و شاردینگ و غیره) برای رفع آن پیشنهاد و عملی شده است. پیش بینی می شود با همه گیری این راهکارها، مقیاس پذیری بلاکچین ها به حد قابل رقابتی با رقبای متمرکز خود برسد.

کاربردهای بلاکچین (Blockchain applications)

فناوری بلاکچین منحصر به بازار رمز ارزها نیست. همانطور که در تعریف این فناوری اشاره کردیم، بلاکچین بستری برای ذخیره اطلاعات به روشی مخصوصی به خود است. هرچند حوزه رمز ارزها به دلیل ارتباط با مباحث اقتصادی و مالی و مسائل سرمایه گذاری و کسب درآمد، بیشتر مورد توجه قرار گرفته است، اما بلاک چین کاربردهای بیشتری دارد. کاربردهای تکنولوژی بلاک چین چیست و از چه استفاده هایی می شود؟

برخی از افراد معتقدند که از کاربردهای فناوری بلاکچین، محافظت از حقوق افراد است. به عبارتی، می توان از فناوری بلاکچین به خوبی در محافظت از حق امتیاز و مبارزه با جعل داده ها استفاده کرد. به دلیل شفافیت و قابلیت ردیابی اطلاعات در شبکه های بلاکچین، می توان از آن در حفظ حقوق مادی و معنوی افراد در تولید اثر استفاده کرد.

بسیاری از شرکت هایی که به تولید و عرضه تلفن های همراه مشغولند، از بلاکچین در محصولات خود استفاده می کنند. شرکت سامسونگ در گوشی های سری جدید گلکسی خود از تکنولوژی بلاکچین استفاده کرده است.

یکی دیگر از کاربردهای بلاکچین در صنعت پزشکی است. در این حوزه حتی محصولاتی کاربردی عرضه شده که مورد استفاده قرار گرفته است. برای مثال، پلتفرم ClinTex با هدف رساندن منابع دارویی به بازار با قیمت رقابتی، به صورت مستقیم به افرادی که بیشترین نیاز را به آن ها دارند مورد استفاده قرار می گیرد. فرایند به اشتراک گذاری داده ها برای آزمایش های بالینی موجب ایمن سازی انتقال اطلاعات بلاکچین، فراگیری ماشین و پروتکل های هوش مصنوعی برای تجزیه و تحلیل پیش بینانه داده می شود.

از دیگر کاربرد‌های بلاکچین می توان به بهبود زنجیره تامین به ویژه در بخش غذایی اشاره کرد. می توان با ثبت اطلاعات مرسوله ها و اجزای مختلف زنجیره تامین کالاها و محصولات، از اصالت، شرایط نگهداری و صحت انتقال آن ها مطلع شد و کاستی ها و ناکارآمدی های این بخش را کاهش داد.

یکی از این نوع بلاکچین ها وی چین (Vechain) است. وی چین در تلاش است با ادغام اینترنت اشیا و بلاکچین، مدیریت زنجیره تامین را متحول کند. VeChain یک پلتفرم فعال بلاکچین است که برای ارتقاء فرآیند های مدیریت زنجیره تامین، طراحی شده است. مدیریت زنجیره‌ تامین (Supply Chain Management)، مبارزه با جعل و تقلب و محدود کردن میزان تولید کربن بخشی جزئی از کاربردهای VeChainThor هستند.

چرا به بلاکچین نیاز داریم؟

یکی از مفاهیمی که بسیاری از کسب و کارها در حال تحقیق و توسعه درباره آن هستند، نسل سوم وب (Web 3.0) است. اگر بخواهیم خیلی مختصر و مفید به این مفهوم اشاره کنیم، باید بگوییم بیشتر اموری که در حال حاضر به صورت متمرکز وجود دارند و اداره می شوند، در آینده به حالت غیرمتمرکز درخواهند آمد. برای مثال در حال حاضر پلتفرم هایی مانند توییتر، اینستاگرام، مدیوم و غیره توان تسلط بر اطلاعات افراد و استفاده از آن را دارند؛ اما کارشناسان معتقدند که باید چنین پلتفرم هایی در فضای شفاف تر فعالیت کنند.

تکنولوژی بلاکچین ابزاریست که می تواند به محقق شدن این هدف کمک کند. امکان ذخیره و رصد اطلاعات، توزیع شده و غیرمتمرکز بودن، حذف واسطه ها و ویژگی های دیگر آن، بلاکچین را به یکی از گزینه های الزامی تبدیل کرده است.

شاید بسیاری از افراد با نام بلاکچین از زمان معرفی بیت کوین در سال ۲۰۰۹ شنیده و با آن آشنا شده باشند؛ اما پیشینه بلاکچین به قبل تر از داستان رمزارزها مربوط می شود. یکی از دیگر از پاسخ هایی که می توان به سوال “چرا به بلاکچین نیاز داریم؟”، همین اقتصادی دیجیتالی و توکن محور است. مراودات مالی، تسویه حساب ها و امور مالی سنتی را می توان با استفاده از تکنولوژی بلاکچین یا به طور کلی، دفتر کل توزیع شده به شکل غیرمتمرکز پیاده سازی کرد.

نقش بلاکچین در حوزه رمز ارزها (Cryptocurrencies)

شاید بتوان گفت بیشترین کاربرد فناوری بلاکچین تاکنون در حوزه رمز ارزها بوده است. بسیاری از پروژه ها برای ارائه بستری برای انتقال ارزش از بلاک چین استفاده می کنند. تمامی اطلاعات مربوط به یک دارایی دیجیتال در بلاکچین آن ذخیره می شود. برای مثال، بیت کوین از شبکه بلاکچین Bitcoin برای ذخیره اطلاعات کوین ها، تراکنش بین افراد، مالکیت هر رمز ارز و موارد دیگر استفاده می کند. بسیاری از رمز ارزهایی که بعد از بیت کوین معرفی شدند نیز از همین تکنولوژی استفاده می کنند. البته ارائه یک رمز ارز محدود به استفاده از بلاکچین نمی شود و می توان از طریق سایر فناوری ها نیز یک رمز ارز را ایجاد کرد. اما می توان گفت در حال حاضر بزرگترین و مطرح ترین رمز ارزهای جهان، از تکنولوژی بلاکچین استفاده می کنند.

آینده و بلاکچین

همانطور که می دانید فناوری بلاکچین به تازگی پا در عرصه تکنولوژی گذاشته است و همچنان در حال پیشرفت و تکامل است. با توجه به قابلیت هایی که تکنولوژی بلاکچین دارد می توان متصور شد که در آینده نقش بیشتری را در بُعد‌های مختلف زندگیمان ایفا کند. قابلیت هایی مانند تمرکز زدایی، شفافیت، امنیت، سرعت و غیره ویژگی هایی است که امروزه بسیار حائز اهمیت است.

آیا تا به حال فکر کرده اید که چرا رمز ارزها تا این حد محبوب شده اند؟ پاسخ بدیهی است؛ چون دیگر لازم نیست مردم دارایی های خود را در بانک ها نگهداری کنند و تمامی فعالیت های مالی مردم توسط خودشان انجام می شود. به نوعی می‌توان گفت واسطه حذف شده است. از طرفی، دیگر تعاملات سیاسی و اقتصادی روی دارایی های مردم تاثیر نمی گذارد، یا اگر بگذارد بسیار کم است. بعنوان مثال تحریم های مالی ابرقدرت ها دیگر در کاهش ارزش دارایی مردم تاثیر چندانی نخواهد داشت. تازه این تنها کاربرد بلاکچین در زمینه امور مالی است، در بسیاری دیگر از زمینه ها می توان از قابلیت های بلاکچین بهره برد. به نحوی که بسیاری معتقدند بلاکچین بزرگترین اختراع بشر پس از اینترنت است.

در انتها

بلاکچین‌ (Blockchain) به زبان ساده پایگاهی برای ثبت و ضبط و دسترسی به داده‌‌ها به شکل غیرقابل تغییر و توزیع شده است. در بلاکچین تراکنش ها (یا هر نوع اطلاعات دیگر) در تناوب‌ های زمانی مشخص گردآوری، دسته بندی، پردازش و تایید می شوند. این داده ها پس از تایید، هش شده و به اطلاعات پیشین افزوده می شوند. بنابراین بلاکچین شامل زنجیره‌ای از داده هاست که به هر یک از اجزای این زنجیر، یک بلوک (Block) گفته می شود. زبان برنامه نویسی در بلاکچین بسته به نوع شبکه می تواند متفاوت باشد. برای مثال برای کدنویسی در شبکه اتریوم، از زبان سالیدیتی (Solidity) استفاده می شود. همچنین زبان های راست (Rust)، گو (Go) و پایتون (Python) از دیگر گزینه های محبوب هستند.

بلاکچین‌ بر دو حوزه رمزنگاری و سیستم های توزیع شده استوار است. اگر چه این دو حوزه دهه ها تحقیق و تجربه نظری و عملی را به خود دیده اند، اما شاید هیچ اتفاقی مانند پیدایش شبکه بیت کوین در سال ۲۰۰۹ نتوانست منجر به رشد و همه گیری آن ها شود. پس از بیت کوین، تلاش های زیادی برای استفاده از فناوری بلاکچین در دیگر حوزه ها و یا بهبود معایب این شبکه همچون مقیاس پذیری صورت گرفته است. کمی بیش از یک دهه پس از پیدایش بیت کوین، امروزه با گسترش ابزارهای فنی و زیرساخت های لازم، می توان به آسانی نوشتن چند خط کد، بلاکچین خصوصی خود را ایجاد کرد.

Source: creative-tim.com

تا بعدی

سم بنکمن فرید (Sam Bankman-Fried) کیست؟

از دست نده

شبکه سلو (Celo Network) و کوین CELO

برای افزودن دیدگاه کلیک کنید

برای ارسال نظر باید وارد شوید ورود

یک پاسخ بگذارید
لغو پاسخ

برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.

آموزش

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

منتشر شده

3 روز پیش

در

شهریور 21, 1404

توسط

روکو (Rocco)

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

اگر معامله‌گر یا فعال بازارهای مالی باشید، حتما تجربه کرده‌اید که یک خبر اقتصادی می‌تواند ظرف چند دقیقه بازار را زیر و رو کند. مثلا اعلام نرخ بیکاری آمریکا یا تصمیم فدرال رزرو درباره نرخ بهره کافی است تا قیمت دلار، طلا یا حتی بیت کوین نوسان شدیدی پیدا کند. در چنین شرایطی، دانستن زمان دقیق این رویدادها می‌تواند مرز میان یک معامله سودآور یا پشیمان‌کننده باشد.

اینجاست که تقویم اقتصادی به عنوان یک ابزار به کمک شما می‌آید. ابزاری که تمام اتفاقات مهم اقتصادی و مالی جهان را در یک جدول زمانی مشخص نمایش می‌دهد و به شما کمک می‌کند همیشه چند قدم جلوتر از بازار باشید. اگر می‌خواهید بدانید تقویم اقتصادی دقیقا چیست، چه اجزایی دارد و چطور باید از آن استفاده کنید، این مطلب را از دست ندهید.

۹ ابزار برای معامله گری در بازار فارکس که هر معامله گر باید داشته باشد

تقویم اقتصادی (Economic Calendar) چیست؟

یک لیست زمان‌بندی‌شده از اعلامیه‌های اقتصادی، داده‌های کلان، سخنرانی‌های مقامات مالی و انتشار شاخص‌های اقتصادی مثل نرخ بهره، تورم، بیکاری، تولید ناخالص داخلی و … است. علاوه بر این معمولاً زمان بیانیه های بانک مرکزی، سخنرانی های سیاست گذاران پولی و انتخابات را فهرست می کند.

بیشتر تقویم های اقتصادی منتشر شده شامل نوع داده مثل نرخ بیکاری، نتیجه قبلی که منتشر شده بود و انتظارات اجماع بازار برای نتیجه آتی می شوند. باید توجه داشت که نوع انتشار به طور کلی بسته به اینکه چه تاثیری می تواند داشته باشد؛ بصورت زیاد، متوسط، کم یا بدون تاثیر، کد گذاری می شود.

برای مثال، تصور کنید بانک مرکزی اروپا (ECB) قرار است درباره نرخ بهره (Interest Rate) جلسه برگزار کند. این تصمیم می‌تواند ارزش یورو را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. اگر شما معامله‌گر بازار فارکس باشید و این تاریخ را ندانید، ممکن است در میانه یک معامله ناگهان با نوسانی شدید روبه‌رو شوید و فرصت مدیریت آن را از دست بدهید. اما وقتی به تقویم اقتصادی نگاه می‌کنید، می‌بینید که این رویداد دقیقا چه روز و ساعتی اتفاق می‌افتد و می‌توانید از قبل برایش برنامه‌ریزی کنید.

تقویم اقتصادی نه فقط برای معامله‌گران حرفه‌ای، بلکه برای هر فردی که در بازارهای مالی فعالیت می‌کند (از بورس و فارکس گرفته تا ارزهای دیجیتال) یک ابزار ضروری است. حتی سرمایه‌گذاران بلندمدت هم با نگاه به این تقویم می‌توانند تصمیم‌های دقیق‌تری برای مدیریت پرتفوی خود بگیرند.

اگر انتشار داده اقتصادی تأثیر کمی داشته باشد، آنگاه جفت ارز حرکتی نداشته و یا واکنشی جزیی نسبت به نتیجه از خود نشان خواهد داد. اما اگر در رویدادی با تأثیر متوسط، نتیجه نهایی با چیزی که انتظار می رفت خیلی تفاوت داشته باشد، باعث می شود جفت ارز به میزان بیشتری تغییر کند. زمانی که انتشار داده ها به طور قابل توجهی بیشتر یا کمتر از نتیجه مورد انتظار بازار باشند، به خصوص زمانی که صحبت از داده هایی با تأثیر بالا باشد، جفت ارز مرتبط تمایل بیشتری به حرکت دارد و بازار نوسانات قابل توجهی را در این فرآیند تجربه می کند.

چرا تقویم اقتصادی مهم است؟

تقویم اقتصادی مانند یک نقشه راه است که مسیر حرکت بازارها را روشن‌تر می‌کند و شما را از غافلگیری‌های ناگهانی نجات می‌دهد. به این ترتیب شما می‌توانید تصمیمات معاملاتی خودتان را بر پایه اطلاعات موثق بگیرید.
انتشار داده‌های اقتصادی می‌تواند باعث نوسانات شدید در بازارهای مالی شود. برای مثال، اگر نرخ تورم بالاتر از حد انتظار اعلام شود، سرمایه‌گذاران انتظار افزایش نرخ بهره خواهند داشت و همین موضوع می‌تواند بازار سهام یا ارزهای دیجیتال را تحت تاثیر قرار دهد.
بدون تقویم اقتصادی، بسیاری از تصمیم‌ها بر اساس حدس و گمان گرفته می‌شود. معامله‌گرانی که فقط با تحلیل تکنیکال کار می‌کنند، ممکن است در لحظه انتشار یک خبر بزرگ، گرفتار نوسانات غیرمنتظره بازار شوند. در حالی‌که کسی که تقویم اقتصادی را دنبال می‌کند، می‌داند چه زمانی باید محتاط‌تر باشد یا حتی برای شکار فرصت‌های جدید آماده شود.
یکی از مهم‌ترین مزیت‌های تقویم اقتصادی، مدیریت ریسک است. اگر قبل از انتشار یک داده مهم پوزیشن باز دارید، می‌توانید حجم معاملات خود را کاهش دهید، حد ضرر تنظیم کنید یا حتی معامله را ببندید تا از ضررهای سنگین جلوگیری شود.
استفاده از تقویم اقتصادی به شما امکان می‌دهد استراتژی‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت خود را بر اساس داده‌های واقعی طراحی کنید. به این ترتیب، معاملات شما نظم بیشتری پیدا می‌کند و احتمال موفقیت بالاتر می‌رود.
بسیاری از ضررها به دلیل تصمیمات عجولانه و احساسی اتفاق می‌افتد. وقتی بدانید چه چیزی در راه است، آرامش بیشتری خواهید داشت و کمتر اسیر ترس یا طمع می‌شوید.

اجزای اصلی یک تقویم اقتصادی

وقتی وارد یک تقویم اقتصادی مثل Trading Economics یا Investing.com می‌شوید، در نگاه اول ممکن است جدول شلوغی ببینید که پر از عدد و کلمه است. اما اگر بدانید هر ستون چه معنایی دارد، کار با آن بسیار ساده خواهد شد. در ادامه تک‌تک اجزای اصلی این جدول که از وب‌سایت تریدینگ اکونومیکس آورده شده را توضیح می‌دهیم.

Economic Calendar — All events, interest rate, prices & inflation, labour market, GDP growth, foreign trade, government, business confidence, consumer sentiment, housing market.

در قسمت بالای جدول بخشی برای فیلتر کردن نتایج آورده شده است. گزینه «Recent» فیلتری برای نشان دادن رویدادهای اخیر است و فقط موارد نزدیک به زمان فعلی را نشان می‌دهد. اگر می‌خواهید مثلا رویدادهای اقتصادی چند ماه دیگر را ببینید کافی است این فیلتر را تغییر دهید.

با استفاده از گزینه «Impact» شما می‌توانید این رویدادهای اقتصادی را بر اساس سطح اهمیت آن ها دسته‌بندی کنید. تریدینگ اکونومیکس سه دسته‌بندی دارد. رویدادهای یک ستاره، دو ستاره و سه ستاره که طبیعتا اهمیت آن ها بر اساس تعداد ستاره افزایش می‌یابد.

قسمت «Countries» امکان فیلتر کردن بر اساس کشور یا اقتصاد موردنظر را فراهم می‌کند. مثلا اگر قصد دارید فقط شاخص‌های اقصتادی کلان آمریکا را ببینید، کافی است روی این گزینه کلیک کرده و «United States» را انتخاب کنید.

فیلتر «Category» دسته‌بندی رویدادها را نمایش می‌دهد. مثلا شما می‌توانید در این فیلتر گزینه «Prices & Inflation» را انتخاب کرده و فقط داده‌های تورمی را مشاهده کنید.

بخش «UTC +3:30» نیز برای تعیین منطقه زمانی است. شما می‌توانید منطقه زمانی خودتان (تهران-ایران) را تنظیم کنید تا ببینید دقیقا رویداد موردنظرتان در چه ساعتی به وقت ایران رخ می‌دهد.

تاریخ و ساعت

اولین چیزی که در تقویم اقتصادی به چشم می‌آید، ستون زمان انتشار است. در این بخش دقیقا مشخص می‌شود که هر رویداد چه روز و ساعتی منتشر خواهد شد. اهمیت این قسمت بسیار بالاست، چون بازارها معمولا درست در همان لحظه انتشار خبر واکنش نشان می‌دهند. مثلا اگر در ساعت ۴:۰۰ صبح «شاخص اعتماد مصرف‌کننده استرالیا» منتشر شود، معامله‌گران بازار فارکس در همان دقیقه باید آماده واکنش باشند.

همانطور که گفتیم، ساعت تقویم معمولا بر اساس منطقه زمانی قابل تغییر است. مثلا شما می‌توانید آن را روی «تهران (UTC+3:30)» تنظیم کنید تا دقیقاً با ساعت محلی خودتان هماهنگ باشد.

کشور

در ستون بعدی، پرچم و کد کشور (مثلاً GB = بریتانیا، AU = استرالیا، MX = مکزیک) قرار دارد که نشان می‌دهد داده متعلق به کدام اقتصاد است. گاهی اوقات هم رویدادها مربوط به یک بلوک منطقه‌ای خاص مثلا اروپا (EA = Euro Area) هستند. در این صورت آن داده را باید به عنوان یک شاخص منطقه‌ای و نه مربوط به یک کشور واحد تفسیر کرد.

عنوان رویداد

این ستون عنوان خبر یا شاخص اقتصادی را نشان می‌دهد. گاهی هم کنار این عنوان، مخفف ماه میلادی (مثل AUG، SEP) دیده می‌شود که نشان می‌دهد داده مربوط به کدام ماه است. شناخت هر شاخص اهمیت زیادی دارد، چون هرکدام اثر متفاوتی روی بازار می‌گذارند.

معرفی ۵۰ ابزار حرفه ای برای تحقیق در بازار رمزارزها

اما نکته مهم اینجاست که همه رویدادها عددی و آماری نیستند. بعضی از آن ها بیشتر کیفی هستند و باید با توجه به ماهیتشان تفسیر شوند. برای درک بهتر، به چند نمونه نگاه کنیم:

شاخص‌های آماری (عدد‌محور)

مثل نرخ بیکاری (Unemployment Rate)، شاخص قیمت مصرف کننده (CPI)، یا تولید ناخالص داخلی (GDP). اینها همیشه یک عدد مشخص دارند که می‌توان آن را با مقدار قبلی و پیش‌بینی بازار مقایسه کرد.

سخنرانی‌ها (Speech)

مثلا «سخنرانی رئیس فدرال رزرو». این نوع رویداد عدد ندارد، بلکه مهم محتوای صحبت‌هاست. اگر لحن سخنران به سمت سیاست انقباضی (افزایش نرخ بهره) باشد، بازار واکنش منفی به دارایی‌های پرریسک نشان می‌دهد. اگر لحن انبساطی باشد، می‌تواند باعث رشد بازار سهام یا ارزهای دیجیتال شود.

حراج اوراق (Auction)

مثل «حراج اوراق ۱۰ ساله آمریکا» یا «حراج اوراق خزانه ژاپن». اینجا اعداد مربوط به بازده (Yield) یا حجم اوراق فروخته‌شده اهمیت دارند. بالا رفتن بازده معمولا نشانه افزایش هزینه استقراض دولت و احتمال بالا رفتن نرخ بهره است.

شاخص‌های نظرسنجی و اعتماد (Survey/Confidence Index)

مثل «شاخص اعتماد مصرف‌کننده» یا «شاخص مدیران خرید (PMI)». اینها با پرسش‌نامه از فعالان اقتصادی یا مصرف‌کنندگان تهیه می‌شوند و بازتاب‌دهنده چشم‌انداز آینده هستند.

ستون Previous نشان‌دهنده نتیجه گزارش قبلی است. مثلا اگر شاخص بیکاری ماه گذشته ۸٪ بوده، این عدد در ستون Previous نمایش داده می‌شود. این بخش برای مقایسه روند بسیار مهم است، چون بازار همیشه تغییرات نسبت به گذشته را در نظر می‌گیرد.

در قسمت (Consensus / Forecast) دو ستون پیش‌بینی تحلیلگران و اقتصاددانان درباره آن شاخص یا داده اقتصادی آورده می‌شود. اما چه تفاوتی با هم دارند؟

Consensus یا اجماع در واقع میانگین پیش‌بینی جمعی تحلیلگران، اقتصاددان‌ها و موسسات مالی است. یعنی چندین منبع معتبر پیش‌بینی خود را درباره یک شاخص اعلام می‌کنند و تقویم اقتصادی میانگین یا اجماع آنها را نمایش می‌دهد.

Forecast گاهی به همان معنی Consensus به کار می‌رود، اما در بعضی تقویم‌ها (مثل Trading Economics) یک تفاوت کوچک دارد:

Forecast معمولاً پیش‌بینی اختصاصی خود سایت یا موسسه منتشرکننده تقویم است.
در حالی که Consensus نماینده پیش‌بینی کلی بازار و تحلیل‌گران مختلف است.

در ستون (Actual) مقدار واقعی در لحظه انتشار خبر به‌روزرسانی می‌شود و عدد واقعی گزارش را نشان می‌دهد. در حقیقت، مهم‌ترین بخش برای معامله‌گران همین ستون است، چون مستقیما رفتار بازار را شکل می‌دهد.

بعضی تقویم‌ها مثل Trading Economics در کنار هر شاخص نمودارهای کوچکی نمایش می‌دهند. این نمودار روند تاریخی آن شاخص را نشان می‌دهد (مثلا تغییرات نرخ بیکاری در چند ماه گذشته). با نگاه سریع به این بخش می‌توانید متوجه شوید وضعیت در حال بهبود یا بدتر شدن است.

طبق ستون اول متوجه می‌شویم که شاخص قیمت تولیدکننده (PPI) آمریکا ساعت ۴ بعد از ظهر به وقت محلی منتشر می‌شود. به طور کلی، شاخص‌های اقتصادی را می‌توان در بازه زمانی‌های مختلفی ارزیابی کرد. منظور از MoM بازه زمانی ماهانه است و YoY تغییرات کل یک سال نسبت به سال قبل را نشان می‌دهد.

در سطر اول که مربوط به شاخص PPI اصلی در بازه ماهانه است، می‌بینیم که مقدار قبلی ۰.۹٪ ثبت شده است. این یعنی در ماه گذشته قیمت تولیدکننده‌ها نسبت به ماه ماقبلش ۰.۹٪ افزایش داشته است. در ستون Forecast پیش‌بینی تریدینگ اکونومیکس برای این ماه ۰.۳٪ است و Consensus که میانگین پیش‌بینی اقتصاددانان و تحلیلگران مختلف را نشان می‌دهد ۰.۴٪ ثبت شده است. مقدار Actual یا واقعی هم هنوز منتشر نشده و به همین دلیل این ستون خالی مانده و در لحظه انتشار شاخص پر می‌شود.

ساعات معاملاتی در فارکس

چطور از تقویم اقتصادی استفاده کنیم؟

این بخش مهم‌ترین قسمت مقاله است، چون فقط دانستن اینکه رویدادها چه زمانی هستند کافی نیست؛ باید بدانید چطور از این اطلاعات استفاده کنید.

برنامه‌ریزی هفتگی: در ابتدای هفته به تقویم اقتصادی نگاه کنید و رویدادهای مهم (مثل NFP یا تصمیم نرخ بهره) را علامت بزنید. این کار به شما کمک می‌کند از قبل آماده باشید.
ترکیب با تحلیل تکنیکال: اگر می‌بینید یک خبر مهم نزدیک است، سطوح حمایت و مقاومت نمودار را بررسی کنید. مثلا اگر خبر منفی بیاید و بازار به حمایت نزدیک باشد، احتمال شکستن حمایت بیشتر می‌شود.
استراتژی معاملاتی متناسب با خبر: بعضی معامله‌گران قبل از انتشار خبر، از بازار خارج می‌شوند تا ریسک نکنند. برخی دیگر ترجیح می‌دهند منتظر بمانند و پس از انتشار داده و مشخص شدن جهت بازار وارد معامله شوند.
مدیریت حجم و حد ضرر: در زمان‌هایی که احتمال نوسان شدید وجود دارد، بهتر است حجم معامله کمتر شود یا حد ضرر نزدیک‌تر قرار بگیرد.
ثبت تجربه‌ها: بهترین راه برای یادگیری استفاده از تقویم اقتصادی، تجربه شخصی است. بعد از هر رویداد مهم یادداشت کنید بازار چگونه واکنش نشان داد و استراتژی شما چقدر موفق بود.

تقویم اقتصادی را از کجا ببینیم؟

امروزه ده‌ها وب‌سایت معتبر وجود دارد که تقویم اقتصادی رایگان و به‌روزی ارائه می‌دهند. برخی از بهترین منابع عبارت‌اند از:

Trading Economics: همه رویدادها، نرخ بهره، قیمت‌ها و تورم، بازار کار، رشد تولید ناخالص داخلی، تجارت خارجی، دولت، اعتماد تجاری، احساسات مصرف‌کننده، بازار مسکن.
Investing.com: تقویم اقتصادی همزمان با اعلام رویدادهای اقتصادی، شاخص‌ها را دریافت کنید و تأثیر فوری آنها بر بازار جهانی را مشاهده کنید – از جمله رویدادهای قبلی، …
Forex Factory: با تقویم اقتصادی فارکس محور، رویدادهای تأثیرگذار بر بازار را خیلی قبل از وقوع پیش‌بینی کنید.
TradingView: تقویم اقتصادی آخرین و رویدادهای اقتصادی آینده را نشان می‌دهد که می‌توانند بر دارایی‌ها، مناطق و بازارهای جهانی خاصی تأثیر بگذارند.
FXStreet: تقویم اقتصادی لحظه‌ای، رویدادها و شاخص‌های اقتصادی سراسر جهان را پوشش می‌دهد.
MyFxBook: تقویم اقتصادی به صورت آنی که تمام رویدادها و اطلاعیه‌های اقتصادی را پوشش می‌دهد. مقادیر تاریخی، قبلی، اجماعی و واقعی هر شاخص را مشاهده کنید.

همچنین بروکرهای فارکس هم معمولاً تقویم اقتصادی روی سایت خود دارند.

در انتها

تقویم اقتصادی مثل یک “برنامه‌ریزی خبری” برای بازار است. اگر به آن توجه نکنید، ممکن است در لحظه انتشار اخبار مهم با حرکت‌های ناگهانی و شدید قیمت غافلگیر شوید. استفاده درست از آن کمک می‌کند ریسک معاملات را مدیریت کنید و حتی فرصت‌های سودآور پیدا کنید. در دنیایی که ثانیه‌ها حرف اول را می‌زنند، اطلاع از آنچه در راه است، برگ برنده شماست. با استفاده منظم از این ابزار، دیگر از نوسانات ناگهانی غافلگیر نخواهید شد و می‌توانید با اطمینان بیشتری برای آینده سرمایه‌گذاری خود برنامه‌ریزی کنید.

به یاد داشته باشید، موفقیت در بازارهای مالی تنها به تحلیل نمودارها محدود نمی‌شود. تسلط بر اطلاعات و درک وقایع کلان اقتصادی، مکمل تحلیل تکنیکال است و شما را در مسیری قرار می‌دهد که به جای دنبال کردن بازار، آن را پیش‌بینی کنید. به همین خاطر توصیه می‌کنیم که از همین امروز، استفاده از تقویم اقتصادی را به یکی از عادت‌های معاملاتی خود تبدیل کنید.

سودآوری و معامله گری بصورت مداوم در بازار می تواند بسیار چالش برانگیز باشد، و واقعیت مسلم این است که اکثر معامله گران خرد معمولا پول خود را در این بازار از دست می دهند. با این وجود، با یک برنامه معاملاتی جامع، ابزارهای مناسب و دانش کافی از بازار ارز، شانس موفقیت شما به عنوان یک معامله گر به میزان قابل توجهی افزایش می یابد.

Source: investorent.xyz

ادامه مطلب

آموزش

اندیکاتور ATR چیست و چه کاربردی در تحلیل تکنیکال دارد؟

منتشر شده

3 هفته پیش

در

شهریور 1, 1404

توسط

روکو (Rocco)

بررسی دامنه تغییرات قیمت سهام یکی از موثرترین روش‌ها برای اندازه‌گیری میزان نوسان قیمت است. برای تعیین دامنه تغییرات، کافی است بالاترین و پایین‌ترین قیمت را در یک بازه زمانی معین مقایسه کنیم. در ادامه، به بررسی جزئیات بیشتری درباره اندیکاتور ATR، از جمله نحوه محاسبه آن، کاربردهای مختلف در معاملات و نکاتی برای استفاده بهینه در تحلیل‌ تکنیکال می‌پردازیم. با اینوستورنت همراه باشید.

اندیکاتور های تکنیکال پیشرو و پسرو (Leading & Lagging indicators)

اندیکاتور ATR چیست؟

اندیکاتور ATR، مختصر کلمه (Average True Range) یا میانگین دامنه واقعی است. این اندیکاتور یکی از ابزارهای تحلیل تکنیکال است که برای اندازه‌گیری نوسانات بازار استفاده می‌شود. این اندیکاتور توسط ولز وایلدر (Welles Wilder) سال ۱۹۷۸ در کتابی با عنوان “مفاهیم جدید در سیستم‌های معاملاتی تکنیکال” معرفی شد. ATR به معامله‌گران کمک می‌کند تا نوسانات بازار را بهتر درک کنند و تصمیمات معاملاتی بهتری بگیرند.

اندیکاتور ATR نوسانات را به صورت مطلق اندازه‌گیری می‌کند و مقادیر حاصل از آن درصدی از قیمت‌های فعلی نیستند. به عبارتی دیگر، ATR سهام‌ با قیمت بالا، بیشتر از ATR سهام‌ با قیمت پایین خواهد بود. به عنوان مثال، سهامی که قیمت آن در بازه ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار معامله می‌شود، ATR بالاتری نسبت به سهامی با بازه قیمتی ۵۰ تا ۶۰ هزار خواهد داشت. بنابراین، نمی‌توان مقادیر ATR سهام‌ مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد.

نحوه محاسبه اندیکاتور ATR

محاسبه ATR شامل مراحلی است که به ترتیب زیر انجام می‌شود:

۱. محاسبه دامنه واقعی (True Range)

TR بزرگ‌ترین مقدار بین سه دسته زیر است:

اختلاف بین بالاترین (High) و پایین‌ترین قیمت (Low) در دوره فعلی

تفاوت بین بالاترین قیمت دوره فعلی (High) و قیمت بسته شدن دوره قبلی (Previous Close)

تفاوت بین پایین‌ترین قیمت دوره فعلی (Low) و قیمت بسته شدن دوره قبلی (Previous Close)

۲. میانگین‌گیری دامنه واقعی:

ATR با میانگین‌گیری دامنه واقعی (TR) در یک دوره مشخص محاسبه می‌شود. معمولاً این دوره ۱۴ روزه است، اما می‌توان آن را بر اساس نیازهای خاص تنظیم کرد.

دوره های استاندارد برای محاسبه ATR

ولز وایلدر مخترع اندیکاتور ATR، محاسبه این اندیکاتور را با یک دوره زمانی ۱۴ روزه پیشنهاد کرده است. استفاده از این دوره استاندارد ۱۴ روزه باعث می‌شود که ATR نه بیش از حد حساس باشد و نه تغییرات مهم را از دست بدهد. اگرچه دوره ۱۴ روزه به عنوان یک استاندارد عمومی پذیرفته شده است، اما استفاده از دوره‌های کوتاه‌تر یا بلندتر نیز می‌تواند با توجه به عوامل مختلفی از جمله استراتژی معاملاتی، افق زمانی افراد و نوع بازار مفید باشد. مقدار ATR به دوره زمانی انتخابی حساس است و ممکن است در دوره‌های مختلف نتایج متفاوتی ارائه دهد.

استراتژی معاملاتی (Trading Strategy) به چه معناست؟

کاربردهای ATR

اندیکاتور ATR کاربردهای متنوعی دارد که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آنها اشاره می‌شود:

۱. اندازه‌گیری نوسانات بازار

ATR به تحلیل‌گران کمک می‌کند تا نوسانات بازار را اندازه‌گیری کنند. مقادیر بالای ATR نشان‌دهنده نوسانات زیاد سهام و مقادیر پایین نشان‌دهنده نوسانات کم است. این اطلاعات می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های معاملاتی کمک کنند.

۲. تعیین حد ضرر (Stop Loss)

یکی از کاربردهای مهم ATR تعیین حد سود و حد ضرر است. معامله‌گران می‌توانند از ATR برای تعیین فاصله مناسب حد ضرر استفاده کنند. زمانی که اندیکاتور ATR مقادیر بالاتری را نمایش می‌دهد، معامله‌گران نوسانات قیمتی بیشتری را پیش‌بینی می‌کنند. در نتیجه، آنها معمولاً حد ضرر خود را با فاصله بیشتری از قیمت فعلی قرار می‌دهند تا از نوسانات شدید بازار در امان بمانند. برعکس، زمانی که ATR نشان‌دهنده نوسانات کمتری باشد، معامله‌گران حد ضرر را نزدیک‌تر به قیمت فعلی تعیین می‌کنند تا از حرکات قیمتی کوچک نیز بهره‌برداری کنند.

«خروج شاندلیر» (Chandelier Exit) یکی از تکنیک‌های مشهور است که توسط «چاک لبو» (Chuck LeBeau) ابداع شده است. این روش یک تکنیک مبتنی بر ATR است که محدوده حد ضرر را برای موقعیت‌های معاملاتی خرید و فروش تعیین می‌کند.

محدودیت‌های اندیکاتور ATR

دو محدودیت اصلی برای استفاده از اندیکاتور ATR وجود دارد که معامله‌گران باید به آنها توجه داشته باشند.

۱. محدودیت اول، متفاوت بودن تفسیر نتایج ATR است. هر معامله‌گری ممکن است برداشت متفاوتی از نتایج این اندیکاتور داشته باشد.

۲. محدودیت دوم این است که اندیکاتور ATR جهت قیمت را مورد بررسی قرار نمی‌دهد و تنها به اندازه‌گیری نوسانات می‌پردازد. به همین دلیل، ممکن است معامله‌گر حرکت‌های متفاوتی را از بازار دریافت کند، به خصوص زمانی که پیوت‌ها در حال شکل‌گیری هستند یا روندها معکوس می‌شوند.

برای مثال، اگر قیمت حرکت چشم‌گیری برخلاف روند قبلی داشته باشد و اندیکاتور ATR نیز به میزان قابل‌توجهی افزایش یابد، برخی معامله‌گران ممکن است تصور کنند که ATR روند قبلی را تأیید می‌کند، در حالی که این برداشت ممکن است نادرست باشد.

اندیکاتور ATR یکی از ابزارهای مهم و کاربردی در تحلیل تکنیکال است که به معامله‌گران کمک می‌کند تا نوسانات بازار را بهتر درک کنند و تصمیمات معاملاتی بهتری بگیرند. با توجه به مزایا و کاربردهای متعدد ATR، این اندیکاتور می‌تواند نقش مهمی در استراتژی‌های معاملاتی ایفا کند. با این حال، معامله‌گران باید به محدودیت‌های آن نیز توجه کنند و از ATR در کنار سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال استفاده کنند تا به نتایج دقیق‌تری دست یابند.

Source: investopedia.com

ادامه مطلب