استاندارد توکن ERC-721 استاندارد توکن اتریوم (Ethereum) است که توکن های غیر مثلی (NFTs) را بر روی بلاکچین اتریوم مقدور می کند. درست مانند استاندارد توکن ERC-20 که به ایجاد توکن های قابل جایگزین کمک می کند، ERC-721 متمرکز بر طراحی دارایی غیر قابل جایگزینی است.

استاندارد ERC-721 یک مشخصه فنی برای توسعه توکن های ان اف تی روی بلاکچین های سازگار با ماشین مجازی اتریوم (EVM) است. بنابراین با استفاده از این استاندارد می توان به ساخت توکن هایی با ویژگی های متفاوت پرداخت که به خاطر مثلا سن، کمیابی یا حتی ویژگی ظاهری، با یک توکن دیگر ساخته شده توسط یک قرارداد هوشمند «یکسان»، ارزش متفاوتی داشته باشد. این یعنی هر توکن مبتنی بر این استاندارد منحصربه فرد است و قابلیت تعویض آن با توکن های دیگر وجود ندارد.

هدف پشت طراحی این استاندارد، توسعه توکن های منحصر به فردی است که ارزش ذاتی خود را از ویژگی های خاص خود نظیر کمیابی می گیرند. این قابلیت اجازه ساخت اکوسیستمی کاملا جدید از توکن ها را روی بلاکچین اتریوم فراهم کرده است که با بهره گیری از مفهوم ذخیره دیجیتال، به ثبت ارزش و هویت مالک اینگونه دارایی ها می پردازد.

البته دقت داشته باشید که ان اف تی ها تنها از نوع ERC-721 نیستند، بلکه با استفاده از استاندارد توکن ERC-1155 نیز قابلیت ساخت آن ها وجود دارد.

همه توکن های NFT دارای یک متغیر یونیت ۲۵۶ (unit256) به نام “tokenID” هستند. بنابراین هنگام کدنویسی، برای هر قرارداد مبتنی بر استاندارد توکن ERC-721، جفت “contract address, unit256 tokenID” باید منحصر به فرد باشد. به همین خاطر، مثلا یک برنامه غیر متمرکز می تواند دارای تبدیل کننده (Convertor) باشد که با استفاده از “tokenID” به عنوان ورودی، یک خروجی به صورت یک تصویر جالب نظیر زامبی، اسلحه، مهارت یا هر چیزی دیگری تولید کند.

اگر قرارداد هوشمند ما دارای متد (Methods) یا توابع و رویدادهای (Events) زیر باشد، می توان به آن «قرارداد توکن غیر مثلی ERC-721» گفت که پس از پیاده سازی روی شبکه اتریوم، مسئول پیگری و انجام تراکنش های توکن مربوطه خواهد بود.

 این استاندارد مجموعه ای از روش ها را تعریف می کند که به شناسایی و تعامل با یک توکن غیر قابل جایگزین کمک می کنند.

pragma solidity ^0.4.20;interface ERC721 /* is ERC165 */ {event Transfer(address indexed _from, address indexed _to, uint256 indexed _tokenId);event Approval(address indexed _owner, address indexed _approved, uint256 indexed _tokenId);event ApprovalForAll(address indexed _owner, address indexed _operator, bool _approved);function balanceOf(address _owner) external view returns (uint256);function ownerOf(uint256 _tokenId) external view returns (address);function safeTransferFrom(address _from, address _to, uint256 _tokenId, bytes data) external payable;function safeTransferFrom(address _from, address _to, uint256 _tokenId) external payable;function transferFrom(address _from, address _to, uint256 _tokenId) external payable;function approve(address _approved, uint256 _tokenId) external payable;function setApprovalForAll(address _operator, bool _approved) external;function getApproved(uint256 _tokenId) external view returns (address);function isApprovedForAll(address _owner, address _operator) external view returns (bool);}

رویداد ها (Events) در استاندارد ERC-721، رویداد هایی هستند که در انتقال و تایید ها صادر می شوند.

توکن های ERC-721 از نظر ساختاری بسیار به استاندارد توکن ERC-20 شبیه هستند. در واقع، قرارداد هوشمند پایه این استاندارد دارای توابع مشابه با استاندارد ERC-20 است. با این حال، برخی از ویژگی های ERC-721 شامل توابع و رویدادها باعث تمایز آن نسبت به دیگر استانداردها شده است.

توابع مشابه با ERC-20

• Name: هر توکن ERC721 دارای یک نام است که قراردادها و برنامه ها توکن مربوطه را از طریق آن تشخیص می دهند.
• Symbol: این توکن ها دارای سمبل یا نماد هستند که به اپلیکیشن های غیرمتمرکز اجازه دسترسی به نام کوتاه آن ها را می دهد.
• TotalSupply: عرضه کل هر توکن در این قراردادها مشخص و تعریف شده است.
• BalanceOf: موجودی در قرارداد هوشمند یک توکن ERC721 مشخص‌کننده تعداد توکن های داخل یک آدرس است.

توابع مالکیت

• OwnerOf: این تابع آدرس مالک یک توکن را ارجاع می دهد. از آنجایی که هر توکن با استاندارد ERC721 منحصر به فرد و غیر قابل تعویض است، توسط یک شناسه روی بلاکچین نمایش داده می شوند. دیگر کاربران، قراردادها و برنامه ها نیز با استفاده از این آی دی (ID) قادر به تعیین مالک آن توکن هستند.
• Approve: با استفاده از تابع تصویب، مجوز انتقال توکن از طرف مالک به فرد دیگر داده می شود.
• TakeOwnership: وجود این تابع در دستورات یک توکن ERC-721 دلخواه است و از آنجایی که یک فرد خارجی قادر به فراخوانی آن برای خارج کردن توکن ها از حساب یک کاربر دیگر است، به شکل یک تابع برداشت فعالیت می کند. بنابراین، زمانی از takeownership می توان استفاده کرد که مالکیت مقدار مشخصی از توکن ها برای یک کاربر تصویب و وی نیز مایل به برداشت آن ها از موجودی حساب کاربر دیگر باشد.
• Transfer: با استفاده از تابع انتقال، مالک همانند هر رمز ارز دیگری، قادر به ارسال توکن هاست.
• TokenOfOwnerByIndex: این تابع دلخواه است، اما استفاده از آن توصیه می شود. از آنجایی که هر نفر می تواند مالک بیش از یک توکن ان اف تی (NFT) به صورت همزمان باشد، قرارداد مربوطه شناسه منحصر به فرد هر توکن را در یک آرایه ذخیره می کند تا اطلاعات مربوطه قابل بازگردانی باشد.

تابع متادیتا (MetaData)

• tokenMetaData: ویژگی دلخواه توکن متادیتا یک رابط کاربری است که اجازه کشف متادیتا یک توکن یا لینک مربوط به داده های آن را به ما می دهد.

رویدادها (Events)

• Transfer: این رویداد با تغییر مالکیت توکن از یک فرد به فرد دیگر فعال می شود. این ایونت اطلاعات حساب انتقال دهنده، دریافت کننده و شناسه توکن را منتشر می کند.
• Approve: این رویداد با صدور اجازه کسب مالکیت برای کاربر جدید توسط کاربر فعلی فعال می شود؛ یعنی با انجام تابع approve (در بخش مالکیت)، این رویداد اتفاق می افتد و اطلاعات مربوط به حساب مالک فعلی، حساب دارای اجازه کسب مالکیت در آینده و شناسه توکن تحت انتقال را منتشر می کند.

دلیل ایجاد و ساخت استاندارد ERC 721، امکان تولید توکنی منحصر به فرد با مشخصات غیر قابل تکرار است. اگر برایتان سوال است که این نوع از ویژگی ها چه کارایی دارند، باید بگوییم که از نظر “خاص بودن، یکتایی یا منحصر به فردی” این توکن ها به قدری کمیاب هستند که یک مزیت بزرگ برایشان محسوب می شود.

مثلا حالتی را فرض کنید که در آن یک موزه مایل به ثبت با ارزش ترین آثار خود در یک مزایده است. از طرفی، شما نیز می توانید به لطف قرعه کشی ویژه ای که بلیت خاص هر یک از شرکت کنندگان را در نظر می گیرد، این آثار هنری را خریداری کنید. در این حالت، هر بلیط با مشخصات منحصر به فرد و تکرار نشدنی صادر شده است. حال فرد دارای بلیت برنده، قادر به خرید اثر هنری مورد نظر خود خواهد بود.

در این مثال، بلیت ما یک توکن مبتنی بر استاندارد ERC-721 است. این بلیط در واقع توکنی است که با مشخصات منحصر به فرد صادر شده و همان ویژگی است که باعث ارزشمندی آن می شود.

از جمله کاربردهای توکن های مبتنی بر استاندارد ERC-721 اتریوم می توان موارد زیر را نام برد.

• اثر هنری دیجیتال یا فیزیکی: آثار هنری از جمله مهمترین کاربردهای ان اف تی ها (NFTs) بوده و مزایده های آثار دیجیتال از اولین موارد عملی این نوع توکن ها هستند.
• بازی: این توکن ها برای خریدهای درون بازی های بلاکچینی و کسب آیتم های کمیاب به کار می روند.
• ملک: توکنیزه کردن دارایی ها و قراردادهای هوشمند به همراه قابلیت خرید و فروش از دیگر کاربردهای NFT ها هستند.
• امور مالی: ابزارهای مالی نظیر وام، اوراق قرضه و دیگر مسئولیت ها با استفاده از این توکن ها رنگ و بوی دیگری دارند.
• نرم افزار: این توکن ها مجوزهای نرم افزاری برای ایجاد حریم شخصی و جلوگیری از استفاده غیر قانونی فراهم می کنند.
• بلیت کنسرت/مسابقات ورزشی: ان اف تی های مبتنی بر استاندارد ERC721 برای حصول اطمینان از عدم کلاهبرداری در فروش بلیت کاربرد دارند.
• احراز هویت: ساخت توکن ERC-721 برای احراز هویت های کاربری از دیگر کاربردهای این رمز ارزهاست.

استاندارد ERC-20 در سال ۲۰۱۵ توسط فابیان وگلستلر (Fabian Vogelsteller) معرفی شد. این استاندارد توکن فقط API یک قرارداد هوشمند اتریوم را تعریف می کند و در پیاده سازی آن دخالتی ندارد. بنابراین، ERC-20 نیز یک پروتکل استاندارد برای بلاکچین اتریوم است که برای به اشتراک گذاری، تبادل یا انتقال توکن ها به کار می رود.

بنابراین با ساخت یک اسمارت کانترکت، گروهی از کدها تحت عنوان “Function” یا «تابع» ایجاد می شود. در ظاهر، این رابط کاربری جزئیات تابع یک قرارداد هوشمند را تعیین می کند و در پشت صحنه، پیاده سازی آن اتفاق می افتد. کدهای تابع ERC20 به صورت زیر است.

• Token name: نام توکن
• Symbol: نماد
• Decimal: رقم اعشار تا ۱۸
• totalSupply: عرضه کل
• balanceOf: موجودی آدرس
• transfer: نحوه انتقال
• transferFrom: هویت انتقال دهنده
• approve: تصویب مالکیت
• Allowance: برای ارائه مجوزهای خاص توسط هولدرهای این توکن ها به دپ ها (DApps)، صرافی های غیر متمرکز (DEX) و دیفای (DeFi)

۳ تابع اول توکن های با استاندارد ERC-20 دلخواه است، اما باقی آن ها الزامی هستند. مثلا، یک توکن ERC-20 باید دارای تابع Transfer باشد که نحوه انتقال و حساب انتقال دهنده را مشخص می کند.

با وجود شباهت های زیاد استاندارد ERC-20 و ERC-721، از جمله تفاوت های آن ها عبارتند از:

• برخلاف ERC 20، توکن های ERC 721 ان اف تی و غیر مثلی هستند. این یعنی توکن های استاندارد ERC-721 همانند ERC-20 قابل تخریب نیستند.
• رمز ارزهای ERC20 تقسیم پذیر هستند، یعنی شما می توانید مثلا ۰.۱ آن ها را (بسته به رقم اعشار تعریف شده) انتقال دهید. اما توکن های استاندارد ERC 721 به صورت واحد کل قابل انتقال هستند.
• تابع Allowance در قراردادهای با استاندارد توکن ERC721 وجود ندارد.

در جدول زیر، تفاوت های میان این دو استاندارد توکن را مشاهده می کنید.

بورد ایپ یات کلاب (BAYC) معروف به کلکیسیون میمون های خسته، یک مجموعه توکن ان ف تی مبتنی بر استاندارد ERC 721 ساخته شده روی بلاکچین اتریوم است. در این کلکسیون تصاویر میمون هایی گنجانده شده است که با استفاده از یک الگوریتم ساخته شده اند.

 هر یک از این میمون ها، ظاهری متفاوت با دیگری دارد. این آثار هنری که ازنظر بسیاری بی ارزش و حتی خنده دار هستند، توجه سرمایه گذاران متعددی را به خود جلب کرده‌ اند! خوانندگان و افراد مشهوری مانند جاستین بیبر (Justin Bieber) و امینم (Eminem) این میمون های بی حوصله را با مبالغ چند صد‌ هزا‌ر دلاری خریده اند.

کول کتز (Cool Cats) یکی دیگر از پروژه های جذاب در فضای ان اف تی هاست. این پروژه پس از راه اندازی در ژوئیه ۲۰۲۱ (تیر ۱۴۰۰)، سریعا به رتبه سوم NFT های برتر از نظر حجم فروش بعد از بورد ایپ یات کلاب و کریپتوپانکز (CryptoPunks) رسید.