بلاکتوپیا
صرافی غیر متمرکز (Decentralized Exchange) یا دکس (DEX) چیست؟
مفهوم صرافی غیرمتمرکز رمز ارز (Decentralized exchange یا DEX) به وجود آمده تا به مفهوم غیرمتمرکز بودن رمز ارزها نمود عینی ببخشد تا از این طریق امنیت کاربران را افزایش دهد. DEX ها از طریق قراردادهای هوشمند فعالیت می کنند؛ به این صورت که ابتدا وارد سایت DEX مورد نظرتان می شوید و با اتصال کیف پول خود، در آن خرید و فروش ارزهای دیجیتال را انجام می دهید.
صرافی غیرمتمرکز چیست؟ خرید و فروش رمز ارزها با استفاده از Decentralized exchange یا DEX چگونه است؟ تفاوت های میان صرافی های متمرکز و دکس ها چیست؟ نحوه کار با صرافی های غیرمتمرکز چگونه است؟
صرافی غیرمتمرکز رمز ارزها بستری است که می توانیم رمز ارز های مختلف را بدون نیاز به یک نهاد متمرکز معامله کنیم. تحریم افراد به دلیل ملیت آن ها در این صرافی ها معنی ندارد و آزادانه می توان در آن ها فعالیت کرد. اهمیت این نکته برای ما ایرانیان بسیار بیشتر است.
ما ایرانی ها به دلیل تحریم ها نمی توانیم با هویت واقعی خود در صرافی های متمرکز ارز دیجیتال فعالیت کنیم. لذا برای ترید ارز دیجیتال و انجام معاملات در آن ها باید از VPN استفاده کنیم. این مشکلی بزرگ برای ما بوده و همواره ریسک از دست رفتن دارایی هایمان وجود دارد. اما راهکار این مسئله چیست؟
صرافی های غیرمتمرکز یا DEX ها راه حلی برای این مشکل ارائه کرده اند. این صرافی ها بستری فراهم کرده اند که در آن می توان آزادانه و بدون محدودیت به معاملات رمز ارزها پرداخت.
برای شناخت دقیق ساز و کار صرافی های غیرمتمرکز ارز دیجیتال ابتدا باید بدانیم ایراد و مشکل صرافی های متمرکز چیست؟
از این رو متوجه خواهیم شد که چرا به صرافی های غیرمتمرکز [Decentralized Exchange (DEX)] رمز ارز احتیاج داریم. اگر دارایی های دیجیتال خود را در صرافی های متمرکز (چه داخلی چه خارجی) نگهداری کنید، همواره احتمال از دست رفتن سرمایه شما در اثر هک آن صرافی یا وضع قوانین سخت گیرانه وجود دارد. هرچند که این اتفاق ممکن است به ندرت رخ دهد، اما به هر حال احتمال آن وجود دارد.
در این صورت کل دارایی دیجیتال شما از بین خواهد رفت. علت این امر هم مشخص است؛ زیرا صرافی های متمرکز توسط یک نهاد مرکزی کنترل و مدیریت می شوند و این موضوع می تواند مشکلاتی را به وجود بیاورد. از جمله این مشکلات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- صرافی مورد نظر می تواند تمامی ارزهای دیجیتال کاربران خود را به سرقت ببرد.
- ممکن است شامل تحریم ها قرار بگیرید و حساب هایتان در صرافی مورد نظر مسدود شود، اتفاقی که برای کاربران ایرانی صرافی بیترکس افتاد. احتمال رخ دادن این اتفاق برای ما ایرانیان زیاد است.
- ممکن است صرافی های متمرکز ارز دیجیتال توسط هکرها، هک شوند و دارایی کاربران به سرقت برود؛ اتفاقی که بارها برای صرافی های مختلف افتاده است.
- ممکن است صرافی مورد نظر قیمت ها را دستکاری کند. این موضوع باعث زیان کاربران این صرافی خواهد شد. مثالی از این دستکاری قیمت در زمان ریزش قیمت ارزهای دیجیتال در اثر شیوع ویروس کرونا بود. اطلاعاتی منتشر شد که نشان می داد صرافی بیت مِکس (Bitmex) قیمت بیت کوین را عمدا پایین تر از سایر صرافی ها آورده که باعث لیکویید شدن تعداد زیادی از افراد در این صرافی شد.
به این لیست می توانیم موارد بسیاری را اضافه کنیم؛ اما مهم ترین ویژگی صرافی های متمرکز این است که در این اکسچنج ها، کنترل دارایی افراد به صرافی واگذار می شود. این می تواند به طرق مختلف برای کاربران مسئله ساز شود.
Decentralized Exchange (DEX)
مفهوم صرافی غیرمتمرکز رمز ارز به وجود آمده تا به مفهوم غیرمتمرکز بودن رمز ارزها نمود عینی ببخشد تا از این طریق امنیت کاربران را افزایش دهد.
کدهای این صرافی ها برای همه قابل دسترس است. همه افراد می توانند طریقه کارکرد این صرافی ها را مشاهده کنند. DEX ها از طریق قراردادهای هوشمند فعالیت می کنند؛ به این صورت که ابتدا وارد سایت DEX مورد نظرتان می شوید و با اتصال کیف پول خود، در آن خرید و فروش ارزهای دیجیتال را انجام می دهید.
برای اینکه بتوانید در این صرافی ها فعالیت کنید، باید آن مقدار از ارز دیجیتال مورد نظرتان را به آدرس قرارداد هوشمند این صرافی ها انتقال دهید. نکته جالب این است که هیچکس نمی تواند ارز دیجیتال شما را انتقال دهد. اما کارکرد DEX ها چیست؟
صرافی های غیرمتمرکز ارز دیجیتال کارکردهای مختص به خود را دارند و سازمان و یا نهادی آن ها را کنترل نمی کنند. همه قوانین و شرایط طبق پروتکلی مشخص و قرارداد هوشمندی معین انجام می پذیرد. تمامی افراد از هر کشوری می توانند از این صرافی ها استفاده کنند و تحریم و فشار دولت ها نمی تواند مانع دسترسی کاربران از برخی کشورها شود.
از جمله صرافی های غیرمتمرکز رمز ارزها می توان یونی سواپ (Uniswap)، سوشی سواپ (Sushiswap) و پنکیک سواپ (PancakeSwap) را نام برد. البته این صرافی ها فقط دارای مزیت نیستند و قطعا ایراداتی را دارند که قابل ملاحظه است؛ مثل کارمزدهای بالای برخی از آن ها، ظاهر بسیار ساده و خسته کننده، رابط کاربری نسبتا سخت، امکانات بسیار کم و محدود، در بعضی از موارد سرعت پایین آن ها و غیره که ممکن است کاربران را از استفاده از این صرافی های غیرمتمرکز منصرف کند.
- کنترل دارایی ها
صرافی‌های غیرمتمرکز یا DEX ها، بر خلاف صرافی های متمرکز ارز دیجیتال، دارایی های شما را کنترل نمی کنند. در عوض، این وجوه به روشی غیرمتمرکز ذخیره می شوند و معمولا توسط کاربران یا توسط نرم افزار خود صرافی این کار انجام می شود.
به این ترتیب، هیچ نهاد متمرکزی وجود ندارد که همه رمز ارزهای موجود در صرافی را در کیف پول خود نگهداری کند. در صرافی های غیرمتمرکز کنترل دارایی ها در دست کاربران است. از این طریق ریسک از دست دادن دارایی افراد بسیار کاهش می یابد.
- احراز هویت (KYC)
کل چیزی که برای استفاده از یک صرافی غیر متمرکز رمز ارز لازم دارید، یک کیف پول است. در عین حال، بعضی از ایجادکنندگان صرافی های غیرمتمرکز ادعا می کنند که آن ها تنها نرم افزار متن باز را ارائه می دهند و مسئولیتی در برابر آنچه جامعه با آن نرم افزار انجام می دهد، نخواهند داشت.
بنابراین این افراد به این شیوه از مشکلاتی مانند شناخت مشتری و قوانین ضد‌پولشویی اجتناب می کنند. فعالیت در این صرافی ها نیازی به احراز هویت و ارائه مدارک شناسایی نداشته و حریم خصوصی افراد کاملا رعایت می شود.
البته اخیرا مشاهده شده که بعضی صرافی های غیر متمرکز مانند پنکیک سواپ، اعلام کردند که به کاربران کشورهای تحت تحریم مانند ایران، سرویس نمی دهند. این اقدام صرافی های غیرمتمرکز، به دلیل افزایش سخت گیری ها توسط قانون گذاران است. البته باید به یاد داشته باشید که بهتر است با آی پی ایران، به هیچکدام از صرافی ها متصل نشوید تا با چنین مشکلاتی مواجه نشوید.
- امنیت بالاتر (Security)
در ده سال گذشته، بارها صرافی های متمرکز ارزهای دیجیتال هک شده اند که از جمله آن ها می توان Mt.Gox و Coincheck را نام برد. تا به حال، تلاش ها برای سرقت دارایی ها متوقف نشده است و روزانه هکرها در جستجوی روش هایی برای بهره برداری از آسیب پذیری ها در سیستم های متمرکز هستند.
از آنجا که یک صرافی غیرمتمرکز بر روی شبکه ای از کامپیوتر‌ها راه اندازی شده است، حمله به آن بسیار سخت تر می شود. احتمال نفوذ به این صرافی ها و شکست آن ها بسیار پایین است و این باعث می شود که صرافی های غیر متمرکز بسیار امن تر باشند.
اگر در جریان اخبار حوزه ارزهای دیجیتال باشید، حتما شنیده اید که هک پروتکل های غیرمتمرکز اخیرا افزایش چشم گیری داشته است. به طور کلی، باید این مسئله را در نظر داشته باشید که امکان هک پروتکل های متمرکز و غیرمتمرکز وجود دارد و شما نباید از هیچ نوع صرافی به عنوان کیف پول استفاده کنید.
در مورد صرافی های غیرمتمرکز نیز، با این پیش فرض سرمایه خود را وارد استخرهای نقدینگی و… کنید که امکان هک آن صرافی وجود دارد و سعی کنید مقداری منطقی از دارایی خود را در این پروتکل ها نگهداری کنید و اصل سرمایه تان را در کیف پول شخصی خود نگهداری کنید.
- متن باز بودن (Open Cource)
کدهای یک صرافی غیرمتمرکز و همچنین کدهای قرارداد هوشمند یک دکس عموما به صورت متن باز (Open Source) در اختیار همگان قرار می گیرد تا همه بتوانند با مطالعه کدهای آن از ساز و کار و طریقه کارکرد آن صرافی مطلع شوند. بنابراین “شفافیت” یکی از مهم ترین عوامل برای دکس ها است. در غیر اینصورت نمی توان یه یک DEX اعتماد کرد؛ زیرا روند و ساز و کار فعالیت آن صرافی مشخص نیست و از کجا معلوم که در قسمتی از کد نوشته نشده باشد که یک کپی از کلید خصوصی هر کاربر در محلی ذخیره نشود و به دارایی های کاربران دسترسی پیدا نکنند؟!
- عدم محدودیت در خرید و فروش
در صرافی های غیر متمرکز هیچ سقفی برای مبادله ارزهای خود ندارید. در برخی صرافی های متمرکز، اگر اکانت خود را وریفای یا احراز هویت نکرده باشید، تنها قادرید روزانه تا سقف محدودی رمزارز برداشت کنید؛ در حالی که این حالت در دکس ها بی معنی است و شما هیچ سقفی برای خرید و فروش و سفارشات خود ندارید.
- عدم مقبولیت و کمبود نقدینگی
با وجود اینکه حجم معاملات صورت گرفته در صرافی یونی سواپ بسیار بالاتر از گذشته بوده و از بسیاری صرافی های متمرکز بالاتر است، اما صرافی های غیرمتمرکز هنوز هم مانند صرافی های متمرکز محبوب نیستند. در نتیجه، آن ها مشتریان کمتری دارند و حجم ترید و نقدینگی پایین تری نیز دارند و برای تسویه تراکنش ها مدت زمان بسیار بیشتری طول می کشد.
- ابزارهای ترید
استفاده از صرافی های غیرمتمرکز برای تریدر‌های حرفه ای حق انتخاب زیادی ارائه نمی دهد. زیرا گزینه های ترید پیشرفته در بیشتر این صرافی ها وجود ندارد. استفاده از سفارش های رایج در میان تریدرها و معاملات الگوریتمی در محیط های غیرمتمرکز دشوار است.
- نبود پشتیبانی مشتری
اکثر صرافی های غیرمتمرکز نمی توانند هیچ سرویس پشتیبانی مناسب یا کانال های قابل دسترسی را برای مشتریان فراهم آورند که از آن طریق برای تراکنش ها یا اکانت های کاربران پشتیبانی انجام شود.
- مقیاس پذیری پایین
اگرچه صرافی های غیرمتمرکز الگوی جدیدی را در ترید ارزهای دیجیتال فراهم نموده اند، اما این صرافی ها بر بستر بلاکچین ساخته شده اند و بنابراین دارای عیب هایی مانند مقیاس پذیری پایینی هستند و در صورتی که کاربران زیادی اقدام به استفاده از این صرافی ها کنند، به احتمال زیاد چنین صرافی هایی قادر به پاسخگویی نیستند.
البته این ایراد مستقیما به خود دکس ها مربوط نیست؛ لذا اگر شبکه های بلاکچین بتوانند مسئله مقیاس پذیری را حل کنند، این عیب DEX ها نیز برطرف خواهد شد. البته صرافی های غیرمتمرکز فعال بر روی شبکه های بلاکچین مقیاس پذیر مانند بی ان بی چین (BNB Chain)، ترون (TRON) و پولکادات (Polkadot) در حال حاضر نیز چنین ایراد و نقصی را ندارند؛ اما در بسیاری از آن ها برای تامین مقیاس پذیری بالا، غیرمتمرکز ماندن را قربانی کرده اند.
کارمزدهای بالاتر برای انجام معاملات
یکی از تفاوت های مهم میان یک صرافی متمرکز و یک صرافی غیرمتمرکز، بحث کارمزد انجام معاملات است. از آنجا که در صرافی های متمرکز در زمان ترید و خرید و فروش رمز ارزها، هیچ تراکنشی روی شبکه بلاکچین صورت نمی گیرد، لذا کارمزد شبکه در آن وجود ندارد. اما در یک DEX ارز دیجیتال ماجرا کاملا متفاوت است؛ در این صرافی ها، به دلیل انجام معاملات بر روی شبکه بلاکچین، در هر خرید و فروش باید علاوه بر کارمزد داخلی دکس، کارمزد شبکه بلاکچین نیز پرداخت شود.
این نکته بسیار منفی برای صرافی های غیر متمرکز در حوزه رمز ارزها است. اگر دکس بر روی شبکه اتریوم (Ethereum) راه اندازی شده باشد، ممکن است برای خرید یک رمز ارز تا ۱۰۰ دلار و در مجموع برای خرید و فروش آن، ۲۰۰ دلار کارمزد شبکه لازم باشد. لذا اگر یک تریدر با سرمایه کم در این صرافی ها فعالیت کند، عملا تمام سرمایه اش صرف پرداخت کارمزد شبکه اتریوم خواهد شد و طبیعتا هیچ توجیه اقتصادی برای این کار وجود ندارد.
اما در مورد دکس هایی که روی شبکه های دیگر قرار دارند،کارمزدها بسیار پایین تر است. اما بازهم این کارمزد صفر نیست. جدا از بحث کارمزد شبکه بلاکچین، هر صرافی غیرمتمرکز یک کارمزد داخلی را نیز از کاربران خود دریافت می کند. این کارمزد عموما بسیار کمتر از کارمزد صرافی هاست. اما در مجموع، کارمزد ترید در یک صرافی متمرکز به در بیشتر مواقع، به مراتب کمتر از کارمزد ترید در یک صرافی غیرمتمرکز است.
مباحث فنی صرافی های غیرمتمرکز شامل دو ویژگی است.
- مدیریت دارایی ها
- هماهنگ سازی سفارشات
ویژگی اول ذخیره سازی اطلاعات، تصدی دارایی ها و انجام معاملات را ارائه می دهد. ویژگی دوم نیز اطلاعات دفتر سفارش را ذخیره کرده و هماهنگ سازی سفارشات را انجام می دهد.
فناوری غیرمتمرکز واقعی هر دو ویژگی را با قراردادهای هوشمند داخل زنجیره پیاده سازی می کند. دارایی های کاربران توسط قراردادهای هوشمند نگهداری می شود تا در مقابل سرقت و اختلاس ایمن باشد. کاربران می توانند دارایی های خود را بدون فرآیندهای پیچیده و زمان بر برداشت کنند. منطق هماهنگ سازی سفارشات توسط قراردادهای هوشمند برقرار می شود که منجر به حذف خطر تقلب و کلاهبرداری می شود.
به لطف مزایای بلاکچین، صرافی های غیرمتمرکز از آپ تایم زیاد (میزان زمان آنلاین بودن سایت در اینترنت در طول یک سال) بهره می برند. در هر لحظه، نود آماده ارائه خدمات است، در نتیجه ادامه هماهنگ سازی سفارشات و انجام معاملات را تضمین می کند. در بدترین شرایط، کاربران می توانند به منظور ادامه دادن معاملات متوقف شده و انتقال ایمن دارایی ها به کیف پول، نود خود را اجرا کنند.
در آخر، قابلیت پشتیبانی از معاملات چندین دارایی مختلف (یا همان معاملات بین زنجیره ای) یکی دیگر از تفاوت های کلیدی صرافی های غیرمتمرکز با صرافی های متمرکز است.
همانطور که می دانید، هر صرافی از اجزای زیر تشکیل شده است:
- رابط کاربری گرافیکی
- موتور تطابقی و معاملاتی، هسته مرکزی هر سیستم
- کیف پول های رمز ارزی
- نقدینگی
- سیستم مدیریت
از لحاظ فنی، هر کدام از این اجزا را می توان به صورت غیرمتمرکز پیاده سازی کرد؛ ولی در عمل این کار همیشه منطقی نیست.
- رابط کاربری گرافیکی
از دید معماری، این لایه پوسته ای است که کل سیستم را می پوشاند. این لایه می تواند یک کلاینت وب، کلاینت موبایل، اپلیکیشن دسکتاپ و حتی تلویزیون های هوشمند و اَپ های مخصوص گجت ها باشد.
- موتور معاملاتی
نیمی از این موتور، دفتر سفارشات (Order book) بوده و نصف دیگر موتور بات معاملاتی است. از لحاظ فنی، تمام ویژگی های تکنولوژی بلاکچین را می توان اینجا پیاده کرد. ولی در عمل این کار ضرورتی ندارد و دلیل آن این است که همه ما می دانیم که در صرافی های همتا به همتا (P2P)، قیمت در بازار مشخص شده حداقل دو نوع سفارش وجود دارد. ضبط آن ها در بلاکچین ممکن است ولی گزینه ای برای تغییر آن وجود ندارد.
- نقدینگی
به دلیل خصوصیات کیف پول ها، صرافی غیرمتمرکز رمز ارز نمی تواند از یک سرویس شخص ثالث یا استخر نقدینگی استفاده کند. راهکارهایی مانند بازارسازهای خودکار (AMM) یا تامین کنندگان نقدینگی، یا به اشتراک گذاری نقدینگی با دیگران نیز اینجا به کار نمی آید. هیچ وجهی نیست که بتوان آن را انتقال داد؛ چرا که تنها کاربران توانایی کنترل آن ها را دارند. آیا راه حلی برای نقدینگی وجود دارد یا با مشکلی حل نشدنی مواجه هستیم؟
متاسفانه در سیستم صرافی غیرمتمرکز، نقدینگی بزرگترین نقطه ضعف بوده و به راحتی نمی توان آن را حل کرد. با این حال، با برداشتن یک قدم به عقب و تفکر دوباره در مورد معماری سیستم، می توانیم این مشکل را با ایجاد یک صرافی ارز دیجیتال ترکیبی حل کنیم. بدین شکل جزئی جدا مسئولیت نقدینگی را به عهده خواهد داشت. استخرهای نقدینگی در صرافی های غیرمتمرکز رمز ارزها چنین کارکردی دارند.
- سیستم مدیریت
از دید کلی، این ویژگی نیازی ضروری بوده و ترجیح این است که وجود داشته باشد. لیست کاربران ثبت شده، تاریخچه معاملات و تراکنش ها و سیستم مالی با در نظر گرفتن چرخش مالی توکن برای صاحبانی که انتظار بازگشت سرمایه ای قابل قبول را دارند، ضروری است.
- کوین و توکن ها
اضافه کردن توکن های جدید به ساده ترین شکل ممکن خواهد بود. اگر قصد داشته باشید DEX بر روی شبکه اتریوم راه اندازی کنید، بدین معنی خواهد بود که تمام توکن های ERC-20 موجود و حتی توکن های جدید، به صورت خودکار بر روی صرافی شما در دسترس قرار خواهند گرفت.
این موضوع در مورد بلاکچین های دیگر نیز صادق است. تمام کوین ها و توکن های ساخته شده با استفاده از بلاکچین، تقریبا به صورت آنی بر روی سیستم شما در دسترس قرار خواهند گرفت.
در حوزه دیفای، صرافی های غیرمتمرکز بسیاری حضور دارند. فعالیت در هر یک مزایا و معایب خاص خود را دارد. بسیاری از این صرافی ها، بر روی شبکه اتریوم راه اندازی شده اند.
بحث اصلی در میان این صرافی ها تامین نقدینگی است. این صرافی ها با فراهم آوردن استخرهای نقدینگی برای هر جفت ارز، بستری را فراهم کرده اند تا افراد و سرمایه گذاران بتوانند با در اختیار قرار دادن دارایی دیجیتال خود به این قراردادهای هوشمند، کسب درآمد کرده و شرایط را برای ترید و معامله ارزها به صورت غیرمتمرکز فراهم کنند. این افراد به ازای این کار سود دریافت می کنند و سود آن ها از کارمزد انجام تراکنش ها در آن استخر تامین می شود.
همانطور که گفته شد، هیچ نهاد متمرکزی در این بین وجود ندارد و همه کارها توسط قراردادهای هوشمند انجام می شود. در ادامه با چند صرافی بزرگ غیرمتمرکز در حوزه رمز ارزها آشنا می شویم. بیش از ۸۰ درصد معاملات در صرافی های غیرمتمرکز در صرافی های زیر انجام می شود.
صرافی یونی سواپ (UniSwap)
یونی سواپ (Uniswap) یک پروتکل نقدینگی خودکار و یکی از محبوب ترین صرافی های غیرمتمرکز (DEX) است که به دلیل افزایش محبوبیت دیفای، نامش بر سر زبان ها افتاده است. کاربران می توانند با واریز مقدار مشخصی از توکن ها موجود در استخر مورد نظر خود در Uniswap، به ارائه دهنده نقدینگی در آن استخر تبدیل شوند و در ازای آن پاداش دریافت کنند.
باید بدانید که یونی سواپ دارای دو ویژگی اصلی است.
- تبادل توکن یا Swap
این ویژگی به کاربران امکان می دهد تا بین اتر (ETH) و توکن های مختلف ERC-20 مبادله داشته باشند. برای انجام این کار، از نرخ مبادله خاصی که مخصوص هر استخر است استفاده می شود، که میزان محاسبه آن با توجه به میزان اتریوم و توکن ERC-20 موجود در آن استخر تعیین می شود.
- استخرهای نقدینگی (Staking Pools)
این ویژگی به کاربران امکان می دهد تا از طریق تامین نقدینگی درآمد کسب کنند. این کار با واریز توکن در یک قرارداد هوشمند انجام می شود و در عوض به عنوان پاداش از توکن های داخل استخر دریافت می کنید.
دلایل اصلی محبوبیت صرافی غیرمتمرکز (UniSwap)
- در اختیار داشتن کامل دارایی
Uniswap به شما این امکان را می دهد تا اختیار کامل وجوه خود را حفظ کنید. بنابراین هیچ خطری مانند کار با صرافی های متمرکز که در صورت هک شدن یا ورشکستگی صرافی دارایی خود را از دست دهید، وجود ندارد. همچنین، در تمامی مدت شما دسترسی کامل به وجوه خود را از طریق کیف پولتان خواهید داشت.
- نیازی به انجام اهراز هویت (KYC) ندارید
از آنجا که در Uniswap شما حضانت کامل وجوه خود را دارید، بنابراین نیازی به طی یک دوره طولانی KYC و افشای نام کامل، مشخصات گذرنامه و غیره را ندارید. همچنین به این معنی است که شروع کار در این صرافی بسیار سریع تر خواهد بود و در صورت هک شدن صرافی، احتمال افتادن اطلاعات شخصی شما به دست دیگران وجود ندارد.
- هزینه های پایین تراکنش
Uniswap برای هر معامله فقط هزینه ثابت ۰.۰۳ درصد را دریافت می کند. این رقم بسیار ارزان تر از اکثر صرافی های غیرمتمرکز و متمرکز است. با توجه به افزایش بیش از اندازه کارمزد تراکنش ها بر روی شبکه اتریوم، نکته منفی برای این صرافی است. زیرا فعالیت در این صرافی ها مستلزم انجام تراکنش در شبکه اتریوم است. البته در نسخه سوم این دکس تغییراتی در درصدهای کارمزد به وجود آمده است.
- دسترسی به توکن های جدید
معمولا در صرافی های متمرکز، پروژه های مختلف رمز ارزها یا دیفای قبل از اینکه کوین یا توکن آن ها برای مبادله لیست شود، باید فرآیند بررسی را با صرافی طی کنند. با این حال، از آنجا که Uniswap غیرمتمرکز است و به دلیل محبوبیت زیاد آن، بسیاری از پروژه ها مستقیما از یونی سواپ راه اندازی می شوند. بنابراین با Uniswap، کاربران می توانند جزء اولین نفراتی باشند که به توکن های جدید دسترسی دارند.
صرافی غیرمتمرکز dYdX
صرافی غیرمتمرکز dYdX یکی از مهم ترین صرافی های حوزه رمزارزها محسوب می شود؛ چرا که باعث شد ابزارهایی مانند معاملات مارجین (Margin) و آپشن (Option) محدود به صرافی های متمرکز نباشد و کاربران دیفای (DeFi) نیز بتوانند از این نوع معاملات استفاده کنند. خدمات این صرافی که بر بستر شبکه اتریوم ساخته شده از این قرار است: وام گیری و وام دهی، معاملات اسپات (Spot)، معاملات مارجین و معاملات دائمی باشد.
صرافی غیرمتمرکز پنکیک سواپ (PancakeSwap)
صرافی غیرمتمرکز پنکیک سواپ که معروف ترین دکس (DEX) روی شبکه بی ان بی چین (BNB Chain) است، سعی می کند به طور مدام امکانات و خدمات جدید مورد نیاز کاربران را برای آن ها فراهم کند. پنکیک سواپ سرویس های جذاب و متنوعی به کاربران ارائه می دهد که از این قرار هستند: سواپ، تامین نقدینگی، ییلد فارمینگ، استیکینگ، لاتاری، بازار NFT، عرضه اولیه فارم، سفارشات محدود و معاملات دائمی.
در انتها
صرافی های غیرمتمرکز در ابتدای راه خود هستند و نمی توان توقع داشت که در این مدت محدود به بلوغ خود رسیده باشند، اما نکته بسیار مهم این است که استفاده از اکسچنج های غیرمتمرکز بسیار ایمن تر و به طور کلی بهتر از صرافی های متمرکز هستند. البته این گفته بیشتر به امنیت رمز ارزهای کاربران اشاره دارد و اگر ظاهری زیبا و کارکردی آسان تر و همچنین امکاناتی بیشتر مد نظرتان است طبیعتا صرافی هایی مانند بایننس گزینه مناسب تری برایتان هستند. اما دلیل اصلی ایجاد صرافی غیرمتمرکز چیست؟
پاسخ کوتاه به سوال این است که در صرافی های غیرمتمرکز کنترل دارایی شما، در دست شماست؛ هیچکس نمی تواند شما را تحریم کند و یا از انجام معاملات منع کند. شاید بتوان این نکته را مهم ترین ویژگی دکس ها دانست. اما این صرافی ها هنوز راه طولانی برای توسعه دارند. نوآوری های ایجاد شده در حوزه دیفای کمک بسیار خوبی به پیشرفت آن ها داشته است. این جنبش به راه افتاده و روز به روز پرو ه‌ها و شبکه هایی با ایده های جدید در این بازار معرفی می شوند.
صرافی های غیر متمرکز Decentralized Exchange (DEX)
بلاکتوپیا
صرافی کراکن؛ DCA محبوبترین استراتژی سرمایه گذاری در بازار رمزارزها
نظرسنجی اخیر صرافی کراکن نشان می‌دهد اکثر سرمایه گذاران کریپتو، در هنگام خرید یک دارایی دیجیتال به استفاده از استراتژی DCA (Dollar-Cost Averaging) تمایل دارند. استراتژی میانگین هزینه دلاری، به معنای خرید یک دارایی در فواصل منظم، مانند یک بار در ماه، صرف نظر از قیمت آن است.
طبق نظرسنجی اخیر صرافی کراکن (Kraken)، استراتژی میانگین هزینه دلاری (DCA) به عنوان یکی از محبوبترین روش های سرمایه گذاری در میان معامله گران کریپتو شناخته شده است. حدود ۷۶٪ از شرکت کنندگان این نظرسنجی برای کاهش ریسک معاملات از این روش استفاده می کنند.
این استراتژی به سرمایه گذاران اجازه می دهد تا به طور منظم مقدار مشخصی از یک رمز ارز را خریداری کنند و به این ترتیب، میانگین هزینه خرید خود را کاهش دهند. این رویکرد به خصوص در بازارهای ناپایدار مانند بازار کریپتو می تواند به حفظ سرمایه و کاهش تأثیر نوسانات کمک کند.
نتایج نظرسنجی صرافی کراکن (Kraken)
نظرسنجی اخیر صرافی کراکن نشان می دهد اکثر سرمایه گذاران کریپتو، در هنگام خرید یک دارایی دیجیتال به استفاده از استراتژی DCA (Dollar-Cost Averaging) تمایل دارند.
در این نظرسنجی ۱,۱۰۹ سرمایه گذار کریپتو شرکت کردند و نتایج آن در تاریخ ۷ اکتبر (۱۶ مهر) منتشر شد. حدود ۸۳.۵٪ از شرکت کنندگان اعلام کردند تا به حال از این استراتژی (DCA) استفاده کردند و ۵۹٪ آن ها نیز همچنان آن را به عنوان استراتژی اصلی خود برای خرید در نظر می گیرند.
استراتژی میانگین هزینه دلاری، به معنای خرید یک دارایی در فواصل منظم، مانند یک بار در ماه، صرف نظر از قیمت آن است. محققان کراکن ادعا کردند این روش می تواند تأثیر نوسانات کوتاه مدت قیمت را کاهش دهد و احساساتی که ممکن است قضاوت را تحت تأثیر قرار دهند را از بین ببرد.
بیش از ۴۶٪ از پاسخ دهندگان معتقد بودند بزرگترین مزیت استراتژی DCA، پوشش ریسک در برابر نوسانات بازار است. در حالی که حدود یک سوم بر این باور بودند که این روش به عادت های سرمایه گذاری منظم کمک می کند؛ حدود ۱۲٪ نیز گفتند که DCA احساسات را از معاملات حذف می کند.
مزایای استفاده از استراتژی DCA بسته به سطح درآمد متفاوت است. افرادی که کمتر از ۵۰,۰۰۰ دلار درآمد دارند، بزرگترین مزیت این استراتژی را تشویق به عادت های سرمایه گذاری منظم می دانند، در حالیکه افرادی با درآمد بیش از ۵۰,۰۰۰ دلار، کاهش تأثیر نوسانات بازار را به عنوان مزیت اصلی مطرح کردند.
تقریباً ۷۰٪ از شرکت کنندگانی که درآمدی بین ۱۷۵,۰۰۰ تا ۱۹۹,۰۰۰ دلار داشتند، بر این باور بودند که کاهش تأثیر نوسانات بازار، بزرگترین مزیت DCA است. با این حال، فقط بیش از ۸٪ از پاسخ دهندگان استراتژی خود را در مواجهه با زیان ها حفظ کردند و محققان افزودند کسانی که از استراتژی های سرمایه گذاری دیگری استفاده می کنند، بیشتر احتمال دارد در زمان نوسانات بازار به مسیر خود ادامه دهند.
محققان اظهار داشتند هر چه یک سرمایه گذار درآمد بیشتری داشته باشد، اعتماد بیشتری به پای بندی به استراتژی سرمایه گذاری خود دارد. تقریباً ۶۳٪ از افرادی که درآمد بالای ۱۰۰,۰۰۰ دلار داشتند، اظهار داشتند که توانایی بسیار قوی برای پای بندی به برنامه معاملاتی خود در زمان نوسانات بازار دارند. همچنین، این نظرسنجی نشان داد سرمایه گذاران با درآمد بالای ۱۰۰,۰۰۰ دلار تمایل بیشتری به استفاده از روش DCA دارند، در حالی که سرمایه گذاران با درآمد کمتر از ۱۰۰,۰۰۰ دلار بیشتر تمایل به تلاش برای امتحان کردن بازار دارند.
سرمایه گذاران بین ۱۸ تا ۲۹ سال نیز به استراتژی های پرریسک تری تمایل داشتند و نیمی از آن ها تمایل به امتحان کردن بازار دارند. کراکن خاطر نشان کرد سرمایه گذاران بالای ۴۵ سال بیشتر به بازارهای کریپتو توجه می کنند؛ به طوریکه دو سوم آن ها این بازار را بیشتر از سرمایه گذاری های سنتی بررسی می کنند. در حالی که تنها یک سوم از افراد ۱۸ تا ۲۹ ساله همین کار را انجام می دهند.
تیم کراکن اظهار داشت استراتژی DCA بی نقص نیست، اما می تواند استرس بازار را کاهش دهد و تصمیم گیری های احساسی را جبران کند.
بلاکتوپیا
زتاچین (Zetachain) و توکن ZETA
زتاچین (ZetaChain) یک بلاکچین لایه یک (Layer 1) بر اساس Cosmos SDK است که از CometBFT، یک نوع اجماع تحمل خطای بیزانسی (BFT) استفاده می کند که به تعامل یکپارچه میان زنجیره های مختلف بدون نیاز به پل های زنجیره ای سنتی کمک می کند. برنامه های غیرمتمرکز (DApps) ساخته شده بر بستر پلتفرم زتاچین از قراردادهای هوشمند اومنی چین استفاده می کنند که می توانند داده ها را در زنجیره های مختلف بخوانند و بنویسند.
شبکه های بلاکچینی مثل بیت کوین (Bitcoin)، اتریوم (Ethereum) و… هر کدام پروتکل اجماع، زبان برنامه نویسی و قوانین خود را دارند. در نتیجه، دارایی بومی هر کدام از این شبکه ها قابل انتقال به زنجیره دیگر نیست. بنابراین، اغلب با چالش هایی در تبادل داده های بین زنجیره ای مواجه می شوند. یکی از جدیدترین راه حل هایی که برای ناکارآمدی ارتباطات بین بلاکچینی معرفی شده، پروژه زتاچین (Zetachain) است که اخیراً سر و صدای زیادی به پا کرده است.
در دنیای پیچیده و چندلایه بلاکچین، زتاچین به عنوان پلی قدرتمند برای ارتباط و تعامل بی وقفه میان زنجیره های مختلف ظهور کرده است. زتاچین قصد دارد با استفاده از فناوری های نوین آینده ای ساده و یکپارچه برای توسعه دهندگان و کاربران بلاکچین رقم بزند. در این مطلب از اینوستورنت، به معرفی بلاکچین زتاچین خواهیم پرداخت.
زتاچین (ZetaChain) یک بلاکچین لایه یک (Layer 1) بر اساس Cosmos SDK است که از CometBFT، یک نوع اجماع تحمل خطای بیزانسی (BFT) استفاده می کند. زتاچین می تواند قراردادهای هوشمند تمام زنجیره ای (Full-chain) را برای ارائه یک تجربه کاربری یکپارچه برای اپلیکیشن ها مستقر کند. این کار ارزش اصلی زتاچین را مشخص می کند. توسعه دهندگان فقط باید یک قرارداد واحد را مستقر کرده و زتاچین تعاملات میان زنجیره ای (Cross-Chain) را ترتیب می دهد.
این قابلیت به شبکه زتاچین اجازه می دهد تا دارایی ها، داده ها و نقدینگی را در شبکه های مختلف مدیریت کند؛ بدون توجه به اینکه آیا آن ها به صورت بومی از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می کنند یا خیر. در قلب نوآوری زتاچین، قراردادهای هوشمند اومنی چین (Omni-Chain) آن قرار دارند. این قراردادها برای تعامل در چندین زنجیره طراحی شده اند و یک رابط یکپارچه و ایمن را برای کل اکوسیستم رمزارزی فراهم می کنند.
برنامه های غیرمتمرکز (DApps) ساخته شده بر بستر پلتفرم زتاچین از قراردادهای هوشمند اومنی چین استفاده می کنند که می توانند داده ها را در زنجیره های مختلف بخوانند و بنویسند. این موضوع به برنامه های غیرمتمرکز اجازه می دهد تا از ویژگی های چندین بلاکچین مختلف استفاده نمایند، اما گویی در یک بلاکچین واحد کار می کنند.
قراردادهای هوشمند اومنی چین زتاچین نه تنها برای پشتیبانی از پلتفرم های مبتنی بر قراردادهای هوشمند، مانند اتریوم (Ethereum) یا پالیگان (Polygon) طراحی شده، بلکه از شبکه هایی که به طور بومی عملکرد قراردادهای هوشمند را ندارند، مانند بیت کوین (Bitcoin) یا دوج کوین (Dogecoin) هم پشتیبانی می کند و به این ترتیب، امکان استفاده از دارایی های این شبکه ها را هم فراهم می کند.
تفاوت اصلی بین برنامه های وب ۳ و وب ۲ در سهولت استفاده است. کاربران وب ۲ نیاز به درک فناوری های پیچیده پشت برنامه ها ندارند، مثل ارسال ایمیل یا سفارش غذا از طریق UberEats که فرآیندهای پیچیده ای در پس زمینه رخ می دهند اما ما از آن ها اطلاعی نداریم.
برنامه های وب ۲ میلیاردها کاربر را به خود جذب کرده اند. اما برنامه های وب ۳ اگر می خواهند موفق شوند باید آسان تر از برنامه های وب ۲ باشند. اما آن طور که به نظر می رسد وب ۳ فقط برای افرادی با IQ بالا قابل استفاده است! برای کاربران عادی، انتخاب برنامه های وب ۳ بسیار دشوار است و مراحل استفاده از آن ها حتی پیچیده تر است. کاربران وب ۳ با تعدد بلاکچین ها، پل های میان زنجیره ای (Cross-Chain) و مدیریت کیف پول ها مواجه هستند که استفاده از آن را برای کاربران عادی دشوار می کند. مدیریت کیف پول های مختلف، یادداشت های حفاظتی و غیره حتی پیچیده تر هستند.
پروژه هایی مثل زتاچین برای حل این مشکلات، راه حل های چند لایه ای ارائه داده اند تا تعاملات کاربران با اپلیکشن های نسل سوم وب (Web 3.0) آسان تر شود.
زتاچین بر اساس الگوریتم اثبات سهام (PoS) با عملکرد قراردادهای هوشمند است. قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) زتاچین می توانند داده ها را در هر زنجیره ای که با آن ارتباط برقرار کرده اند، بخوانند و بنویسند که این امر، انتقال یکپارچه دارایی ها و اجرای قراردادهای هوشمند را در چندین زنجیره ممکن می سازد.
به لطف قابلیت اومنی چین، برنامه های غیرمتمرکز مبتنی بر شبکه ZetaChain می توانند از دارایی های زنجیره های دیگر بدون نیاز به پل یا بریج (Blockchain Bridge) آن دارایی استفاده کنند؛ از جمله زنجیره هایی مانند بیت کوین که فاقد عملکرد قراردادهای هوشمند هستند. معماری شبکه زتاچین همچنین شامل ZetaEVM یا به اختصار zEVM است؛ یک موتور سازگار با ماشین مجازی اتریوم (Ethereum Virtual Machine) که به قراردادهای هوشمند اومنی چین نیرو می دهد.
انتزاع زنجیره در زتاچین (ZetaChain) شامل سه لایه است.
- لایه مجوز (Permission layer)
این لایه مسئولیت مدیریت حساب ها و مجوزها را بر عهده دارد که شامل کیف پول قراردادهای هوشمند و خدمات پروکسی است و هدف آن انتزاعی کردن تعاملات کاربر و حفظ تعادل بین سهولت استفاده و کنترل کاربر است.
- لایه حل کننده (Solver layer)
این لایه بر بازار Solver و رقابت تمرکز دارد. مشکل مسیریابی با یافتن بهترین راه حل بر اساس ترجیحات کاربر برای سرعت، هزینه و کارایی حل می شود. بازار Solver به طور مداوم در حال بهینه سازی در رقابت برای یافتن بهترین مسیر معامله است. این فناوری ها کل فرآیند تصمیم گیری را خودکار می کنند، بار شناختی کاربران را هنگام تصمیم گیری کاهش می دهند و تجربه کلی کاربر را بهبود می بخشند.
- لایه تسویه (Settlement layer)
آخرین لایه عمدتا فعل و انفعالات تسویه را حل می کند. این لایه از پل های کراس چین، اوراکل ها (Oracles) و دیگر راهکارهای کراس چین برای اطمینان از تکمیل دقیق و کارآمد تراکنش های مختلف استفاده می کند. هدف این لایه رفع پیچیدگی تعاملات کراس چین است.
در ادامه راه حل های مختلف را به تفصیل مقایسه خواهیم کرد. در واقع، زتاچین (ZetaChain) بیش از یک مشکل را حل می کند.
زتاچین، معماری آینده برای اپلیکیشن های جهانی، به عنوان یکی از مهمترین پروژه های بلاکچینی با قابلیت تعامل پذیری بین زنجیره ای، در گزارش تحقیقاتی دلفی دیجیتال (Delphi Digital) به تفصیل بررسی شده است. این شبکه با ایجاد امکان ساخت اپلیکیشن هایی که بتوانند به صورت کامل در شبکه های مختلف عمل کنند، به دنبال ایجاد تحولی بزرگ در دنیای بلاکچین (Blockchain) است. معماری زتاچین شامل اجزا و قابلیت های متعددی است که در ادامه توضیح داده شده اند.
ماشین مجازی اتریوم عمومی شده (Universal EVM)
زتاچین یک نسخه بهبود یافته از ماشین مجازی اتریوم (EVM) را ارائه می دهد که امکان ساخت اپلیکیشن های تمام زنجیره ای (Full-Chain) را فراهم می سازد. این نسخه به توسعه دهندگان این امکان را می دهد تا قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن های خود را فراتر از مرزهای یک شبکه بلاکچین پیاده سازی کنند.
مکانیزم ارتباطی
- اومنی چین (Omnichain)
این لایه تعامل پذیری را میان زنجیره های متصل ممکن می سازد و توسعه دهندگان می توانند اپلیکیشن هایی بسازند که به طور کامل در تمامی زنجیره ها قابل فراخوانی (Call) باشند.
- اتصال دهنده API
این رابط به انتقال پیام های کراس چین نقطه به قطه (Point-to-point) می پردازد و امکان انتقال داده ها و ارزش های دلخواه را فراهم می کند.
- استاندارد ZRC-20
استاندارد ZRC-20 برای توکن های همگن در تمامی زنجیره هاست. توکن های Native Gas و با استاندارد ERC-20 پشتیبانی شده را می توان از هر شبکه متصل به اپلیکیشن های فول چین ارسال و به عنوان توکن های ZRC-20 استفاده کرد. توکن های ZRC-20 را می توان به شبکه متصل بازگرداند.
امضا کننده TSS
یک اعتبارسنج (Validator) با مسئولیت های بیشتر، از جمله امضا و نظارت بر تراکنش های خارج از زنجیره (Out of Chain) است. TSS مخفف (Threshold Signature Scheme) یا همان مکانیزم امضاهای آستانه ای است.
آدرس TSS
یک آدرس خاص که برای واریز توکن ها و شروع تعاملات کراس چین استفاده می شود.
زتاچین از امضاهای آستانه ای (TSS) مشابه با نیر پروتکل (Near Protocol) استفاده می کند. در این مکانیزم رمزنگاری، چندین مشارکت کننده به طور مشترک یک امضا را تولید می کنند. امضای معتبر تنها زمانی تولید می شود که تعداد مشخصی از مشارکت کنندگان به حداقل مقدار آستانه (مثلاً ۳ نفر از ۵ نفر) برسند و هر مشارکت کننده بخشی از کلید خصوصی (Private Key) را در اختیار داشته باشد. این شیوه توزیع کلید خصوصی به چندین نفر، امنیت بیشتری را فراهم کرده و از خرابی در یک نقطه واحد جلوگیری کرده و به تحمل خطا کمک می کند.
اعتبارسنج های ناظر-امضاکننده
این اعتبارسنج ها دو بخش نرم افزار را در زتاچین اجرا می کنند.
- نود زتاچین (Zetachain Node)
کار نود بلاکچین، پردازش تراکنش های کراس چین، مدیریت ضرب (Mint) توکن های ZRC-20 و فراخوانی اپلیکیشن های فول چین است.
- کلاینت زتاچین (ZetaClient)
یک برنامه آفچین که توسط ناظر-امضا کننده اجرا می شود و به نظارت بر تراکنش ها در شبکه های متصل، امضا به نمایندگی از زتاچین، همه پخشی و مخابره تراکنش ها در زنجیره متصل می پردازد.
امضاکنندگان TSS آدرس های واریزی را در تمامی شبکه های پشتیبانی شده به طور مستمر نظارت می کنند تا اطمینان حاصل شود که در صورت موفقیت آمیز بودن تراکنش، اطلاعات منتقل شده و فعالیت روی زتاچین آغاز می شود. این امضا کنندگان همچنین مسئول امضای تراکنش های خارج از زنجیره و ارسال آن ها به دیگر زنجیره ها برای پردازش هستند.
این معماری به قراردادهایی که روی ماشین مجازی عمومی توسعه داده می شوند، امکان می دهد تا خارج از زتاچین ایجاد شده و همچنین از زنجیره های متصل قابل فراخوانی باشند.
ارتباط ورودی (Inbound Flow)
کاربران می توانند با اپلیکیشن های غیرمتمرکزی (DApps) که روی زتاچین ساخته شده اند از طریق هر زنجیره خارجی تعامل داشته باشند. ناظر TSS یک آدرس واریزی مخصوص برای توکن های گس (GAS) بومی و یک قرارداد امانی ERC-20 را برای دارایی های ERC-20 نظارت می کند. تراکنش های ارسال شده به آدرس واریزی یا قرارداد امانی ERC-20 اطلاعات مربوط به فراخوانی تابع را در خود دارند. ناظر TSS این اطلاعات را تأیید کرده و به قرارداد سیستمی ارسال می کند که تابع OnCrossChainCall را در قرارداد مربوطه فراخوانی می کند تا اجرا شود.
ارتباط خروجی (Outbound Flow)
قراردادهای روی زتاچین می توانند از API برای فراخوانی به زنجیره های متصل استفاده کنند. هنگامی که یک قرارداد به یک قرارداد اتصال فراخوانی می دهد، اطلاعاتی مانند شناسه زنجیره، آدرس قرارداد و پیام را فراهم می کند. زتاچین این جزئیات را پردازش کرده و به زنجیره مقصد ارسال می کند. سپس، تابع onZetaMessage قرارداد دریافت کننده در زنجیره مقصد فراخوانی می شود.
این مکانیزم ها اطمینان می دهند که قراردادهای زتاچین می توانند درخواست ها را به زنجیره های دیگر ارسال کرده و به آن ها پاسخ دهند و عملیات را برای توسعه دهندگان dApp و کاربران به طور چشمگیری ساده سازی کنند. کاربران تنها ارتباطات ورودی و خروجی بین زتاچین و دیگر زنجیره ها را در بخش فرانت سیستم آغاز می کنند که یعنی بدون نیاز به درک مکانیزم های زیرساختی، می توانند به طور مستقیم از طریق رابط کاربری تعامل داشته باشند.
این، معماری پایه زتاچین (ZetaChain) است. در ادامه به معرفی نسخه جدید زتاچین ۲.۰ و قابلیت های گسترش یافته آن می پردازیم.
نسخه جدید «زتاچین ۲.۰» با بهبود تجربه کاربری و امکانات جدید، پشتیبانی گسترده تری از آدرس های بیت کوین و ارتقای اتصال دهنده API ارائه می دهد. این نسخه باعث تقویت قابلیت های فول چین و ارائه حساب های فول چین به کاربران می شود که تجربه کاربری را ساده تر می کند.
اپلکیشن های جهانی می توانند مستقیما قراردادهایی را در شبکه های بلاکیچن متصل فراخوانی کنند و اپلیکیشن های فول چین را امکان پذیر کنند. اپلیکیشن ها اکنون می توانند تراکنش های پیچیده شامل چندین دارایی و چندین کراس چین را در یک مرحله انجام دهند. به عنوان مثال، یک کاربر بیت کوین می تواند یک قرارداد ZetaChain را راه اندازی کند که می تواند بدون در دسر، قراردادها را روی شبکه اتریوم، زنجیره بی ان بی ( BNB Chain) و دیگر شبکه ها اجرا کند.
اپلیکیشن های عمومی (Universal Application)
یکی از ویژگی های جدید «زتاچین ۲.۰»، اپلیکیشن های عمومی است. در نسخه قبلی (ZetaChain 1.0)، دو ویژگی جداگانه یعنی انتقال پیام های کراس چین و اپلیکیشن های فول چین وجود داشت. هنگام انتقال پیام ها بین زنجیره ها با استفاده از رابط API، کاربران می توانند از ZetaChain به عنوان یک رله برای ارسال پیام های دلخواه بین زنجیره های متصل استفاده کنند. اپلیکیشن های عمومی می توانند با استفاده از عملکرد فول چین، قراردادهای زنجیره های متصل را فراخوانی کرده و مدیریت توکن های همگن در زنجیره های متصل را به عهده بگیرند.
«زتاچین ۲.۰» با جایگزینی اتصال دهنده API با قابلیت فول چین ارتقا یافته، امکان فراخوانی قراردادهای زنجیره متصل را برای اپلیکیشن های عمومی فراهم می کند.
به عنوان مثال، یک کاربر می تواند با تنها یک تعامل، فرایندهایی مانند استیکینگ (Staking) بیت کوین، انتقال توکن به «بی ان بی»، وام گرفتن در پالیگان و… را انجام دهد. در واقع، اپلیکیشن از حالت فول چین و به یک اپلیکیشن عمومی تبدیل می شود که قادر به انجام فرآیندهای چند مرحله ای است.
ارتقای مکانیزم
نسخه جدید با معرفی قرارداد درگاه (Gateway Contract) به عنوان نقطه ورود واحد، فرایند تعامل با اپلیکیشن های عمومی را ساده تر می کند. این مکانیزم، به جای روش قبلی که شامل تعاملات نقطه به نقطه و هزینه های بالاتر بود، مدل هاب و اسپوک (Hub-and-Spoke) را پیاده سازی می کند که مراحل و هزینه های کمتری دارد. برنامه های عمومی نیز می توانند از توکن های ZRC-20 استفاده کرده و بدون نیاز به برداشت، قراردادهای زنجیره متصل را فراخوانی کنند.
حساب فول چین (Omnichain Accounts)
در «زتاچین ۲.۰» کاربران می توانند به سادگی دارایی های کراس چین خود را مدیریت کنند. تابع «WithdrawAndCall» به کاربران این امکان را می دهد تا عملیات برداشت و فراخوانی قراردادها را در یک تراکنش واحد انجام دهند. در این فرآیند، ابتدا کارمزد گس قفل می شود، سپس توکن ها از حساب کاربر حذف و عملیات لازم در زنجیره هدف انجام خواهد شد.
بهبود تجربه کاربران بیت کوین
زتاچین ۲.۰ (Zetachain 2.0) با پشتیبانی از انواع بیشتری از آدرس های بیت کوین شامل P2P KH، P2SH، P2WSH و P2TR، تجربه کاربری بیت کوین را بهبود می بخشد. این نسخه با معرفی آدرس های تپ روت (Taproot) و ادامه پشتیبانی از آدرس های مبتنی بر سگویت (SegWit)، به بهبود امنیت و کاهش کارمزد تراکنش ها کمک می کند.
این ویژگی های جدید، قدرت بیشتری به کاربران و توسعه دهندگان برای مدیریت تراکنش های کراس چین و بهبود کارایی اپلیکیشن های فول چین می دهد.
عملکردهای جدید پشتیبانی مرتبط با زنجیره ها
زتاچین در به روز رسانی اخیر خود، پس از یک فرایند حاکمیتی دقیق، چندین زنجیره جدید را اضافه کرده و شبکه کلی را توسعه داده است. در حال حاضر، اضافه کردن زنجیره هایی مانند پالیگان (Polygon)، بیس (Base)، سولانا (Solana) و زنجیره های مبتنی بر IBC در حال بررسی است. زنجیره های EVM مانند «اتریوم» به دلیل مکانیزم امضای گسترده خود، راحت تر اضافه می شوند. در مقابل، زنجیره هایی مانند نیر (Near) و تن (TON) که از EdDSA استفاده می کنند، چالش هایی برای اتصال ایجاد می کنند. خوشبختانه، این زنجیره ها معمولاً از قراردادهای هوشمندی پشتیبانی می کنند که عملیات ECDSA را تسهیل می کنند. همچنین، نودهای اعتبارسنج ناظر در شبکه «زتاچین» برای اجرای گره ها برای تمام زنجیره های پشتیبانی شده مورد نیاز هستند تا تراکنش های زنجیره های مختلف تأیید شوند.
اپلیکیشن های عمومی روی زتاچین (General Applications on ZetaChain)
زتاچین ۲.۰ امکان فراخوانی قراردادها از زنجیره های خارجی را فراهم کرده و امنیت را با مکانیزم هایی مانند «قرارداد درگاه» تضمین می کند. کاربران تنها لازم است یک تراکنش در زنجیره مبدا انجام دهند و نتیجه در زنجیره مقصد دریافت می شود. این در حالی است که تمامی جزئیات پیچیده در پشت صحنه مدیریت می شود.
اپلیکیشن های خاص (Specific Applications)
- سوآپ بومی (Native Swaps) کاربران می توانند از طریق قراردادهای عمومی زتاچین، توکن های ZRC-20 را تبدیل و به زنجیره هدف منتقل کنند.
- استیکینگ (Staking) با افزودن قابلیت استیکینگ توکن ZETA، توسعه دهندگان می توانند برنامه های استیکینگ غیرمتمرکز و منعطف ایجاد کنند.
- برنامه های توکن های غیرمثلی (NFT Applications) توسعه دهندگان می توانند از زتاچین برای ایجاد اپلیکیشن های نوآورانه توکن های غیر مثلی (NFT) استفاده کنند که قابلیت انتقال NFT میان زتاچین و زنجیره های متصل را فراهم می کند.
توکن ZETA
توکن ZETA، رمز ارز بومی اکوسیستم زتاچین است که از آن برای پرداخت پاداش های بلاک، کارمزدهای گس (Gas) و تسهیل انتقال ارزش بین بلاکچین های مختلف استفاده می شود. از این توکن همچنین می توان برای تأمین نقدینگی و پاداش دهی به ارائه دهندگان نقدینگی (Liquidity Provider) استفاده کرد. علاوه بر این، توکن زتا (ZETA) به عنوان یک توکن حاکمیتی (Governance Token) هم عمل می کند. به این صورت که دارندگان توکن ZETA می توانند در مورد تغییرات مهم این شبکه رأی دهند.
کل عرضه توکن زتا (ZETA) برابر با ۲,۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰ میلیارد تعیین شده و از این تعداد ۱۰٪ از کل عرضه توکن ها معادل ۲۱۰٬۰۰۰٬۰۰۰ میلیون توکن ZETA برای پاداش به کاربران و اعضای جامعه زتاچین اختصاص داده شده است. در فاز اول، ۱.۵٪ معادل ۳۱٬۵۰۰٬۰۰۰ میلیون توکن (ZETA) به کسانی تعلق گرفته است که قبل از راه اندازی شبکه اصلی زتاچین از آن استفاده کرده و در آن مشارکت داشته اند، اما در فاز دوم ۶٪ توزیع خواهد شد که مقدار آن از فاز اول بیشتر است.
همچنین ۲.۵٪ از توکن ها نیز به افرادی اختصاص داده شده که در شبکه های اجتماعی زتاچین و کمپین هایی مثل Glaxe و Zealy شرکت داشته اند.
ZETA Initial Distribution
در طول چهار سال اول، کل عرضه توکن ZETA در ۲,۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰ میلیارد ثابت باقی خواهد ماند. پس از آن، تورم عرضه سالانه حدود ۲٫۵ درصد خواهد بود. مقدار دقیق تورم این توکن، به عرضه در گردش توکن ZETA در آن زمان بستگی دارد. توکنومیکس (Tokenomics) رمزارز ZETA بدین صورت است.
ZETA Token Unlock Schedule
همانطور که ملاحظه می کنید ۱۰ درصد (۲۱۰ میلیون واحد) برای رشد پایگاه کاربری، ۱۲ درصد (۲۵۲ میلیون واحد) برای صندوق رشد اکوسیستم، ۱۰ درصد (۲۱۰ میلیون واحد) برای پاداش اعتبارسنج ها، ۵٫۵ درصد (۱۱۵٫۵ میلیون واحد) برای مشوق های نقدینگی، ۲۴ درصد (۵۰۴ میلیون واحد) برای خزانه پروتکل، ۲۲٫۵ درصد (۴۷۲٫۵ میلیون واحد) برای مشارکت کنندگان اصلی و ۱۶ درصد (۳۳۶ میلیون واحد) برای خریداران و مشاوران، اختصاص داده شده است که طی ۴ سال به طور کامل در دسترس قرار خواهد گرفت.
در تاریخ ۱۶ مهر ۱۴۰۳ قیمت هر توکن ZETA برابر با ۰.۶۲۸۳ دلار و ارزش کل بازار این توکن حدود $۲۸۴,۳۱۲,۷۱۴ میلیون دلار و حجم معاملات ۲۴ ساعت گذشته آن نیز برابر با $۳۵,۲۳۰,۵۷۳ میلیون دلار بوده است که از این لحاظ در رتبه (Rank #228) بازار رمز ارزها قرار گرفته است. عرضه کل این توکن ۲,۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰ واحد است که از این تعداد تا همین تاریخ تعداد ۴۵۹,۵۹۳,۷۵۰ واحد در گردش بازار قرار گرفته است.
کمترین قیمت ثبت شده برای توکن ZETA در تاریخ ۱۵ مرداد ۱۴۰۳ (Aug 05, 2024) برابر با $۰.۳۴۴۸ دلار و بیشترین قیمت ثبت شده برای این توکن نیز در تاریخ ۲۷ بهمن ۱۴۰۲ (Feb 16, 2024) برابر با $۲.۸۵ دلار بوده است.
Zetahub در شبکه اصلی راه اندازی خواهد شد و شامل برنامه XP است؛ جایی که کاربران بر اساس فعالیت آنچین خود XP جمع آوری کرده و سطح کاربری خود را ارتقا می دهند. اولین برنامه XP در این پروژه ۳۰ روز طول خواهد کشید. پس اکنون کمتر از ۳۰ روز فرصت برای شرکت در این کمپین خواهیم داشت. قبل از شروع، نیاز به توکن ZETA روی شبکه زتاچین داریم. افرادی که ایردراپ فاز اول را دریافت کرده اند می توانند از همان توکن ها استفاده کنند. در غیر این صورت، می توانید آن را از صرافی هایی مثل بینگ ایکس (BingX) و مکسی (MEXC) خریداری کرده و دقت کنید که فقط روی شبکه زتاچین به کیف پول خود انتقال دهید. برای افزودن شبکه زتاچین به کیف پول نیز می توانید از وب سایت چین لیست (Chainlist) استفاده کنید.
برای جمع آوری XP ها به طریق زیر عمل کنید:
۱. وارد این لینکشوید.
۲. کیف پول خود را متصل کرده و با کلیک روی گزینه Enroll در همان ابتدای کار ۱۰۰۰XP دریافت کنید. توجه داشته باشید که مقدار کمی کارمزد در قالب توکن ZETA کسر خواهد شد.
۳. سپس، از کادر پایین، بخش Activities تسک های مربوطه را انجام داده و XP دریافت کنید. این تسک ها شامل انتقال توکن ها به یک کیف پول دیگر، بریج زدن توکن ها از شبکه های مختلف به زتاچین، ایجاد جفت ارز یا استفاده از لینک ریفرال است. هر کدام از تسک ها شامل مقدار جزئی کارمزد هستند.
برای بریج از شبکه بیت کوین نیاز به نصب کیف پول XDEFI خواهید داشت. برای دریافت لینک ریفرال نیز روی گزینه Invite Friends کلیک کنید.
۴. بعد از انجام هر تسک با کلیک روی گزینه Referesh activity، مقدار XP ها نمایش داده می شود که می توانید روی Claim XP کلیک کرده و آن ها را دریافت کنید.
۵. تسک ها به صورت هفتگی خواهند بود که پس از اتمام هر هفته، یا تسک های جدید اضافه شده یا اینکه تسک های قبلی قابل تکرار هستند.
احتمالا در آینده کمپین های دیگری نیز اضافه می شوند که متعاقبا در مورد آن ها اطلاع رسانی خواهد شد.
نگاهی به آینده تجربه کاربری و نقش زتاچین
زیرساخت هایی مانند زتاچین (ZetaChain) به شکل چشمگیری تجربه کاربری را در آینده بلاکچین بهبود خواهند داد. اما نقش های مختلفی که زتاچین در این فرآیند ایفا می کند چه هستند؟
- تعامل یکپارچه: جهت توسعه تجربه کاربری به سوی ساده سازی و یکپارچگی است. کاربران نباید پیچیدگی های تکنولوژی زیرساختی را احساس کنند. فناوری انتزاع زنجیره زتاچین یکی از عناصر مهم برای دستیابی به این هدف است. تعاملات در بلاکچین می توانند به سادگی برنامه های وب ۲ شوند.
- رابط کاربری یکپارچه: پس از فراهم کردن قابلیت های بنیادین تعامل میان زنجیره ای، برنامه ها می توانند به کاربران یک رابط کاربری یکپارچه ارائه دهند تا دارایی ها را در چندین زنجیره مدیریت کنند، تراکنش ها را اجرا کنند و سایر تعاملات زنجیره ای را از یک پلتفرم انجام دهند. این موضوع تجربه کلی کاربر را بهبود می بخشد.
- گسترش اکوسیستم برنامه ها: زتاچین از قابلیت های پیچیده تر کراس چین پشتیبانی می کند که به غنی تر شدن و توسعه اکوسیستم برنامه ها کمک می کند. این سیستم ها خدماتی با یکپارچگی و قابلیت عملیاتی بیشتر ارائه می دهند و ابزارها و امکانات کاملی را برای کاربران فراهم می کنند.
- تبدیل شدن به یک فناوری اصلی: ساده سازی تجربه کاربری کلید پذیرش بیشتر فناوری بلاکچین در میان کاربران عمومی است. زتاچین با کاهش چشمگیر پیچیدگی های فنی برای کاربران، کارایی برنامه ها را بهبود بخشیده و نقش مهمی در معرفی کاربران غیر فنی به دنیای بلاکچین ایفا می کند.
- موارد استفاده نوآورانه: با امکان انجام عملیات پیچیده روی بستر چندین شبکه بلاکچین، موارد استفاده نوآورانه بیشتری ظهور خواهند کرد. توسعه دهندگان اکنون می توانند با استفاده از این ابزارها، برنامه هایی را ایجاد کنند که پیش تر امکان پذیر نبودند و به نوآوری در این حوزه کمک کنند.
در انتها
زتاچین (ZetaChain) یک زیرساخت بلاکچین است که به تعامل یکپارچه میان زنجیره های مختلف بدون نیاز به پل های زنجیره ای سنتی کمک می کند. با استفاده از تکنولوژی هایی مانند TSS و Chain Signatures، زتاچین قابلیت هایی برای مدیریت دارایی ها و اجرای تراکنش ها در چندین زنجیره به صورت همزمان فراهم می آورد. زتاچین با استفاده از فناوری TSS و Chain Signatures، به کاربران این امکان را می دهد که از حساب های موجود خود در زنجیره های دیگر استفاده کنند و نیازی به ایجاد حساب جدید در زتاچین نیست. این در مقایسه با دیگر فناوری های کراس چین که ممکن است نیاز به ایجاد حساب های جدید و پل های اضافی داشته باشند، مزیت بزرگی است.
راه اندازی شبکه اصلی زتاچین گامی مهم در تکامل فناوری بلاکچین است؛ زیرا قراردادهای هوشمند اومنی چین منحصر به فرد زتاچین، عملیات مرتبط به دارایی های بومی بلاکچین های مختلف را به یک تجربه یکپارچه تبدیل می کند. مزیت منحصر به فرد زتاچین، توانایی آن برای پر کردن شکاف بین اکوسیستم های بلاکچینی و پیشبرد چشم انداز یک اینترنت مبتنی بر بلاکچین به هم پیوسته تر و در دسترس تر است.
توکن ZETA را می توان در صرافی های رمزارزی مانند تبدیل، والکس، بیت برگ و … خرید و فروش کرد. از طرفی، همانطور که گفته شد، شبکه ZetaChain یک بلاکچین مبتنی بر کیت توسعه نرم افزار کازماس (Cosmos) و سازگار با ماشین مجازی اتریوم (EVM) است که قابلیت همکاری با بیت کوین را نیز دارد. این بدان معنی است که بسیاری از کیف پول های سازگار با ماشین مجازی اتریوم و کازماس می توانند برای امضای تراکنش ها و تعامل با زتاچین استفاده شوند؛ کیف پول هایی نظیر متامسک (MetaMask)، کوین بیس والت (Coinbase Wallet) و… را می توان برای نگهداری توکن ZETA استفاده کرد.
اطلاعات
بازارهای معاملاتی
برخی از صرافی ها دارای کد معرف (Referral) می باشد. می توانید در صورتی که نمی خواهید از کد معرف استفاده کنید آن را حذف کنید. (در صورت استفاده از کد رفرال صرفا درصدی از هزینه های خرید و فروشی که صرافی از شما اخذ می نماید به ما تعلق می گیرد و می تواند به رشد و ارائه خدمات رایگان ما کمک کند)
برخی از صرافی ها دارای کد معرف (Referral) می باشد. می توانید در صورتی که نمی خواهید از کد معرف استفاده کنید آن را حذف کنید. (در صورت استفاده از کد رفرال صرفا درصدی از هزینه های خرید و فروشی که صرافی از شما اخذ می نماید به ما تعلق می گیرد و می تواند به رشد و ارائه خدمات رایگان ما کمک کند)
چارت تریدینگ ویو
امتیازهای امنیتی
اولین نفری باشید که نقد و بررسی می کند.
Project Start Date: 2021 Sep
برای ارسال نظر باید وارد شوید ورود