لایت کوین، فورک بیت کوین است و حتی در ابتدا قرار بود با نام بیت کوین لایت عرضه شود. دلیل این نامگذاری، هدفی بود که پروژه و خالق لایت کوین دنبال می کرد. آن ها می خواستند این رمز ارز از بیت کوین سبکتر و در نتیجه سریع تر باشد.

لایت کوین در تاریخ ۲۱ مهر ۱۳۹۰ (۱۳ Oct ۲۰۱۱) به عنوان یک پروژه متن باز آغاز به کار کرد. زمان تشکیل بلاک ها در لایت کوین بسیار کمتر شده و به دو دقیقه و نیم کاهش پیدا کرده است. همچنین الگوریتم هش بلاک ها در لایت کوین، اسکریپت (Scrypt) است. در ماه می ۲۰۱۷ لایت کوین در بین پنج رمزارز برتر آن زمان، اولین کوینی بود که سگویت را پذیرفت. سگویت (Segwit) فرایندی است که با حذف اطلاعات امضا از تراکنش ها، اندازه بلاک در بلاکچین را افزایش می دهد.

هنگامی که بخش های خاصی از تراکنش حذف می شوند، ظرفیت بلاک خالی شده و تراکنش های بیشتری به آن اضافه می شود. مدتی بعد اولین تراکنش این کوین بر بستر لایتنینگ انجام شد که یک لایتوشی (کوچکترین واحد لایت کوین برابر با ۰/۰۰۰۰۰۰۰۱ لایت کوین) در کسری از ثانیه از زوریخ به سان فرانسیسکو منتقل شد.

نکته جالبی که درباره لایت کوین وجود دارد، ارتباط آن با دوج کوین (DOGE) است. دوج کوین فورک بلاکچین لاکی کوین است که خودش فورک لایت کوین است! همچنین لایت کوین و دوج کوین از سیستم ماینینگ اسکریپت استفاده می کنند. این باعث می شود به طور همزمان دو رمز ارز مختلف استخراج شود.

پروژه لایت کوین با هدف گسترش استفاده افراد از رمز ارزها در زندگی روزمره، شبکه خود را برای سرعت و آسانی هر چه بیشتر طراحی کرده است. هدف این پروژه افزایش سرعت و کاهش کارمزد تراکنش ها و افزایش سرعت استخراج بلاک ها است. این شبکه بیت کوین را رقیب خود نمی داند و صرفا آن را وسیله ای برای حفظ ارزش در بلند مدت و لایت کوین را برای معاملات روزانه و کم مناسب می داند.

لایت کوین از نظر نحوه کارکرد سیستم، با تغییرات اندکی شباهت زیادی به بیت کوین دارد. همانطور که می دانید مکانیسم اجماع گواه اثبات کار (PoW) در بیت کوین با الگوریتم SHA-256 کار می کند اما لایت کوین از الگوریتم اسکریپت (Scrypt) در این مکانیسم استفاده کرده است.

اسکریپت این امکان را فراهم می کند که برای استخراج بلاک ها بتوان از کامپیوترهای معمولی تر نسبت به بیت کوین که نیاز به دستگاه اسیک (ASIC) دارد، استفاده کرد.

این کار به غیر متمرکز شدن هرچه بیشتر شبکه کمک می کند زیرا افراد بیشتری قادر خواهند بود در آن مشارکت کنند. البته این کار باعث شده که استخرهای ماینینگ از تجهیزات قوی استفاده کنند و با هش ریت بالا، سهم زیادی از استخراج را به خود اختصاص دهند.

ساخت یک بلاک در شبکه لایت کوین تقریبا بین دو تا سه دقیقه طول می کشد. این زمان تقریبا چهار برابر سریعتر از زمان تشکیل بلاک در شبکه بیت کوین است.

علاوه بر ماینرها، افراد دیگری نیز در شبکه به نام نود فعال هستند. دو دسته نود در شبکه وجود دارد؛ فول نودها یا کسانی که با کامپیوتر به سیستم وصل هستند و لایت نودها (Light nodes) که با موبایل برای امنیت بیشتر شبکه، تراکنش ها را مجدد بررسی می کنند.

فول نودها به عنوان سرور عمل می کنند. وظایف اصلی آن ها حفظ اجماع بین نودها و تایید تراکنش ها است. این نودها یک کپی از بلاکچین را ذخیره می کنند؛ بنابراین ایمن تر می شوند و عملکردهای سفارشی مانند ارسال آنی و تراکنش های خصوصی را مقدور می سازند.

لایت نودها متکی بر فول نودها هستند و به محض دریافت اطلاعات ضروری، با بلاکچین ارتباط برقرار می کنند. این نودها از بلاکچین نسخه ای ذخیره نمی کنند و فقط به جستجوی وضعیت فعلی می پردازند که بدانند آخرین بلاک کدام است و سپس تراکنش ها را برای پردازش انتقال می دهند.

چارلی لی (Charlie Lee)، کارمند سابق گوگل و مهندس ارشد کوین بیس (Coinbase) خالق لایت کوین است و با ایجاد بنیاد Litecoin، کنترل این رمز ارز را به صورت غیرمتمرکز در اختیار جامعه لایت کوین قرار داد. آقای لی در همان سال هایی که در گوگل کار می کرد، به بیت کوین علاقه مند شد و در اوقات فراغتش درباره بلاکچین مطالعه می کرد. او پس از خلق لایت کوین اعلام کرد که قصد رقابت با بیت کوین را ندارد و لایت کوین را برای تراکنش های کوچکتر طراحی کرده است.

چارلی لی در جولای ۲۰۱۳ گوگل را به مقصد صرافی کوین بیس ترک کرد. در دسامبر ۲۰۱۷ در سایت رددیت اعلام کرد که تمام لایت کو ن‌های خود را فروخته است اما بعدا در تاریخ آوریل ۲۰۱۸ اظهار پشیمانی کرد.

هرچند لایت کوین جزء قدیمی ها و اولین رمزارزهای بازار به حساب می آید، اما نبود برنامه و نقشه راه مشخصی برای آن کمی جای تعجب دارد. هیچ سندی مبنی بر نقشه راه در سایت لایت کوین یا بنیاد لایت کوین وجود ندارد که درباره برنامه های این شبکه همراه با تاریخ صحبتی کرده باشد.

در حال حاضر اطلاعات زیادی از برنامه های آینده لایت کوین وجود ندارد. کدهای لایت کوین نیز مانند بیت کوین و اتریوم، منبع باز است و کاربران می توانند برای آن طرح توسعه یا Litecoin Improvement Proposal (LIP) ارائه دهند. در حال حاضر تنها سه LIP برای این شبکه در وب سایت گیت هاب وجود دارد که به شرح زیر هستند.

تیم توسعه دهنده لایت کوین (ماه می ۲۰۲۱) در گیت هاب فعالیت کمی داشته است. شاید بخشی از این به خاطر فعالیت آن ها در فروم هایی مانند Litecoin TALK باشد. همچنین تیم توسعه دهنده مرکزی در سایت رددیت بسیار فعال هستند و یکی از ‌آن ها گفته است که تیم اجرایی در حال جمع آوری داده برای تدوین نقشه راه است!

Mimblewimble یک فناوری حریم خصوصی است که از کدهای بیت کوین ساخته شده است. این فناوری آدرس کیف پول را فقط به کسانی که در معامله هستند نشان می دهد تنها کل مبلغ مبادله شده در بلاکچین قابل مشاهده است. میمبل ویمبل از تکنولوژی دیگری به نام دندیلاین (Dandelion) برای پنهان کردن آدرس IP در تراکنش ها استفاده می کند.

میمبل ویمبل دارای ویژگی های خاص رمزنگاری است که امکان ساخت بلاکچین های کوچکتر و خصوصی تر را فراهم می کند.

تکنولوژی دندیلاین (Dandelion) نیز شبکه مسیریابی را به صورت مخفیانه به چند قسمت تقسیم می کند که سبب تاخیر مشخص شدن معامله روی شبکه می شود. در واقع با استفاده از یک شبکه مسیریابی معامله را بدون آگاهی افراد دیگر جلو برده و بعد از طی مسافت مشخصی، در همه جا پراکنده می کند.

• ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۲

اعضای جامعه لایت کوین در حال آزمایش یک استاندارد به نام LTC-20 هستند که ساخت NFT بر روی این شبکه را ممکن می کند. این استاندارد فورکی از استاندارد BRC-20 پروتکل اردینالز بیت کوین است.

به همین مناسبت یک مجموعه NFT با نام لایت کوین پانکس (Litecoin Punks) در بازار اپن سی (Opensea) قرار گرفته است که نماینده نخستین NFT های مینت شده با استفاده از استاندارد LTC-20 است.

در اطلاعیه مربوط به معرفی استاندارد LTC-20 آمده است:

“این یک تجربه پویا محسوب می شود و هنوز هیچ مدل بیزینسی برای آن طراحی نشده است. این استاندارد از طرف جامعه لایت کوین در حال آزمایش و بهینه سازی است تا زمانی که یک اجماع بین اعضا برای تعیین مدل دقیق آن شکل بگیرد.”

• ۹ بهمن ۱۴۰۱

هاوینگ سوم شبکه لایت کوین در تاریخ ۷ مرداد ۱۴۰۲  (Jul 29, 2023) به وقوع خواهد پیوست و پاداش بلاک ها نصف خواهد شد.

 لایت کوین تاکنون ۲ هاوینگ را در تاریخ های ۲۵ آگوست ۲۰۱۵ و ۵ آگوست ۲۰۱۹ پشت سر گذاشته است. تاثیر هاوینگ بر قیمت رمزارزها از این جهت است که در این فرآیند پاداش هر بلاک برای ماینرها نصف می شود و افزایش قیمت می تواند انگیزه را برای ادامه فعالیت بعد هاوینگ برای آن ها فراهم آورد.

اگر روند قیمتی لایت کوین مشابه با ۲ چرخه قبلی پیش‌ برود، می توانیم انتظار داشته باشیم که تا تاریخ ۲۷ خرداد به هدف قیمتی ۲۵۱ دلاری برسیم و پس از آن قیمت کاهش یابد.

از اواخر ماه گذشته تاکنون هش ریت شبکه لایت کوین حدود ۳۸٪ افزایش یافته است. همچنین داده های پلتفرم آنچین سنتیمنت نشان دهنده این موضوع است که تعداد تراکنش های با ارزش دلاری بیش از ۱ میلیون دلار در این شبکه به طرز قابل ملاحظه ای افزایش یافته است که نشان از فعالیت بالای نهنگ ها دارد.

• ۲۰ دی ۱۳۹۹

شبکه Flare قراردادهای هوشمند را به لایت کوین اضافه خواهد کرد. Flare Networks در خبری اعلام کرده است که قبل از راه اندازی این قراردادها در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۱ ویژگی های آن را اعلام خواهد کرد. در این خبر آمده است که این ویژگی ها اجازه می دهند لایت کوین روی شبکه Flare به سبک قراردادهای هوشمند اتریوم استفاده شود؛ به علاوه به لایت کوین قابلیت همکاری بیشتری نیز ارائه می دهد.

همچنین شبکه Flare به دارندگان لایت کوین، توکن اسپارک FLR ایردراپ می کند. این پروژه ۵ میلیارد توکن FLR از دارایی های خود را برای پرداخت به کسانی که در ایردراپ شرکت می کنند، اختصاص داده است.

سومین هاوینگ لایت کوین در ۱۲ سال حیات این رمزارز انجام شد و به دنبال آن پاداش استخراج این شبکه از ۱۲.۵ واحد LTC به ۶.۲۵ واحد کاهش یافت. چنین اتفاقی باعث کاهش عرضه لایت کوین به بازار شده و ممکن است در صورت ثابت ماندن تقاضا، به افزایش قیمت منجر شود. اما داده های تاریخی نشان می دهد که یک خطر بزرگ در کمین لایت کوین است! در صورتی که به داده های تاریخی بعد هاوینگ لایت کوین نگاه کنیم، یک نگرانی بزرگ به وجود می آید.

قیمت لایت کوین از ابتدای سال جاری تاکنون ۳۳٪ افزایش یافته است. تغییرات قیمت لایت کوین پس از هر هاوینگ تغیراتی دارد از جمله:

1.  قیمت LTC قبل از هاوینگ با یک افزایش نسبی مواجه شده است.
2. درست بعد از هاوینگ قیمت شروع به ریزش می کند.
3. یک دوره رنج (نوسانی) بدون جهت مشخصی سپری می شود.
4. شاهد یک افزایش شدید قیمت خواهیم بود.
5. قیمت مجددا ریزش پیدا می کند.
6. شروع چرخه بعدی (مرحله شماره ۱)

اگر این اتفاق رخ دهد و شاهد روند نزولی برای LTC باشیم به این معنی خواهد بود که:

۱- پاداش استخراج لایت کوین نصف شده است یعنی به ازای هر بلاک تعداد LTC کمتری به ماینرها داده خواهد شد. ۲- خود قیمت LTC هم کاهش پیدا می کند. این یعنی درآمد ماینرهای لایت کوین به شدت کاهش پیدا خواهد کرد و احتمالا انگیزه فعالیت را از دست بدهند و به سمت شبکه های رقیب برای فعالیت بروند. کما اینکه شبکه دوج کوین الگوریتم استخراج یکسانی با لایت کوین دارد و مهاجرت به سادگی امکان پذیر خواهد بود.

در حال حاضر شرایط اصلا مانند سال ۲۰۱۹ نیست و در صورتی که شاهد تکرار تاریخ و کاهش قیمت LTC بعد هاوینگ باشیم، هش ریت شبکه به شدت کاهش پیدا خواهد کرد و امنیت شبکه پایین خواهد آمد و با عدم حمایت به موقع (مانند سال ۲۰۱۹) ممکن است این شبکه وارد فاز صعودی بعدی نشود و تقریبا از بین برود.